Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
Вµнатары сталi на каленi. Кароль у адказ запэСЮнiСЮ, што унiя паслужыць на карыiь ВКЛ, а СЮ далейшым яе можна будзе падправiць.
лiпеня 1569 г. адбылася прысяга на унiю. Згодна з Люблiнскай унiяй, ВКЛ i Польшча злучалiся СЮ адзiн дзяржаСЮны арганiзм - Рэч Паспалiтую на чале з адным выбарным валадаром з тытулам "кароль польскi i вялiкi князь лiтоСЮскi, рускi, прускi, мазавецкi, жамойцкi, кiеСЮскi, валынскi, падляшскi, лiфляндскi". Абранне павiнна было адбывацца СЮ Варшаве, а каранацыя - у Кракаве. Абранне вялiкага князя лiтоСЮскага спынялася, хаця тытул "вялiкi князь лiтоСЮскi i рускi" i назва "Вялiкае княства ЛiтоСЮскае" захоСЮвалiся. Было скасавана таксама i спадчыннае права вялiкага князя лiтоСЮскага на княства, яно перадавалася Польшчы. Асобны сейм ВКЛ скасоСЮваСЮся. Агульныя сеймы павiнны былi склiкацца толькi СЮ Польшчы. Унiя абвяiiла СЮвядзенне адзiнай манеты, i дазвол усiм жыхарам дзяржавы набываць маёнткi, зямлю СЮ любой частцы Рэчы Паспалiтай. Павiнна была стаць агульнай i знешняя палiтыка. Заключаныя раней дагаворы трацiлi юрыдычную сiлу, калi яны супярэчылi iнтарэсам Рэчы Паспалiтай.
Пытанне 17
Рэфармацыя - гэта шырокi грамадска-палiтычны рух у Заходняй ЕСЮропе XVI ст., якi меСЮ антыфеадальную i гуманiстычную накiраванаiь, быСЮ скiраваны супраць каталiцкай царквы. ГалоСЮнымi яго iдэёлагамi былi Я. Гус, М. Лютэр, Ж. Кальвiн, А. Цвiнглi i iнш. Адзiнай крынiцай веры яны лiчылi Святое пiсанне, акрамя таго яны патрабавалi секулярызацыi царкоСЮнай маёмаii. Рэфармацыя знайшла адпюстраванне СЮ пратэстантызме, якi меСЮ наступныя агульныя прынцыпы: аСЮтарытэт Бiблii, права СЮсiх веруючых звярнуцца да Бога без пасрэднiка (царквы), выратаванне асабiстай верай.
Рэфармацыя на Беларусi стала састаСЮной часткай еСЮрапейскай Рэфармацыi i СЮспрыняла больш за СЮсё кальвiнiзм i антытрынiтарызм (арыянства). Сацыяльнай апорай кальвiнiзму была знаць, апазiцыйная шляхта i мяшчанства. Найбольш значнымi распаСЮсюджвальнiкамi Рэфармацыi на Беларусi сталi Радзiвiлы, Валовiчы, Сапегi, Кiшкi, Хадкевiчы.
Пратэстантызм прывёСЮ да буйнага СЮсплёску развiцця культуры. У канцы XVI ст. зявiлася шмат арыянскiх школ у РЖСЮi, Слуцку, Кейданах, былi заснаваны друкарнi СЮ Нясвiжы, Бярэii, Лоску. Патрыятычныя памфлеты прадстаСЮнiка дробнай шляхты В. Цяпiнскага адзначалi неабходнаiь асветнiцкага супрацьстаяння паланiзацыi. Атрымала распаСЮсюджванне перакладная i iншая лiтаратура. Увогуле, Рэфармацыя СЮ ВКЛ насiла шляхецка-магнацкi характар, так у сойме ВКЛ засядалi СЮ 1569 г. 15 сенатараСЮ-пратэстантаСЮ, 2 каталiкi, 5 праваслаСЮных, а СЮ 1580 г. - 13 пратэстантаСЮ, 6 каталiкоСЮ, 4 праваслаСЮных. Рэфармацыйны рух дапамог развiццю талерантнаii (верацярпiмаii) СЮ ВКЛ, i Гарадзельскi сойм 1568 г. ураСЮнаваСЮ у правах усю шляхту хрыiiанскай веры. Гэта падцвердзiСЮ акт ВаршаСЮскай канфедэрацыi 1573 г. Аб свабодзе веравызнання. Яго тэкст увайшоСЮ у Статут 1588 г. АдмоСЮныя адносiны многiх магнатаСЮ ВКЛ (РадзiвiлаСЮ, СапегаСЮ, Кiшак, ХадкевiчаСЮ) да Люблiнскай дзяржаСЮнай унii з Польшчай 1569 г. i iмкненне шляхты захаваць свае прывiлеi СЮ Рэчы Паспалiтай шляхам дэцэнтралiзацыi як дзяржаСЮнай, так i царкоСЮна-рэлiгiйнай структуры каталiцкай i праваслаСЮнай царквы, абумовiла iх прыхiльнаiь да Рэфармацыi. Некаторыя слаi мяшчанства выступалi супраць прывiлеяСЮ каталiцкай i праваслаСЮнай царквы, якiя абмяжоСЮвалi сацыяльна-эканамiчныя правы грамадзян. Большаiь сялян i гарадскога насельнiцтва былi прыхiльнiкамi праваслаСЮнай рэлiгii, нягледзячы на спробы магнатаСЮ-пратэстантаСЮ РадзiвiлаСЮ, ВаловiчаСЮ i iншых, перацягнуць iх да Рэфармацыi прымусовым шляхам, праз пакараннi за ненаведванне пратэстанцкiх збораСЮ.
У XVI - першай палове XVII ст. на Беларусi дзейнiчала 85 кальвiнiiкiх, 7 арыянскiх збораСЮ (рэфармацыйных абшчын), напрыклад, у Бярэii, Нясвiжы, Клёцку, ЗаслаСЮi, Менску, Вiцебску, Полацку. Найбольш выдатным прадстаСЮнiком беларуска-лiтоСЮскага антытрынiтарызму, яго памяркоСЮнай часткi стаСЮ С. Будны, пiсьменнiк, асветнiк, гуманiст. У Лоску СЮ 1583 г. ён выдаСЮ кнiгу Пра свецкую СЮладу, дзе ёiь яго дыспут з прадстаСЮнiкамi радыкальнай часткi антытрынiтарыяСЮ: Якубам з КалiнаСЮкi, Пятром з Ганёндзы, Марцiнам з Чаховiц, ПаСЮлам з Вiзны. Яны крытыкавалi феадальны лад i дзяржаву, прыгон i эксплуатацыю сялян. РЖх iмкненне пазбавiцца ад гэтага i рэалiзаваць свае лозунгi на практыцы прывяло да занепакоенаii шляхты i дзяржаСЮных колаСЮ, нават кальвiнiiкай шляхты. Да сярэдзiны XVII ст. антытрынiтарызм быСЮ заканадаСЮча забаронены, а члены арыянскiх абшчын выгнаны з Рэчы Паспалiтай.
Рэфармацыйнае кнiгадрукаванне СЮ Бярэii, Лоску, Нясвiжы i Любчы iснавала з сярэдзiны XVI да сярэдзiны XVII ст. Найбольш значнымi былi пераклады i выданнi кнiг Бiблii, як то Бераiейская Бiблiя (1563 г.), Евангелле В. Цяпiнскага. Рэфармацыйнае кнiгадрукаванне садзейнiчала распаСЮсюджванню рэнесансных, гуманiстычных i рацыяналiстычных тэндэнцый у беларускай культуры.
Пасля Люблiнскай унii пачынаецца контррэфармацыя, якая праз каталiцкiя ордэны змагалася з Рэфармацыяй. На Беларусi iснавалi каталiцкiя ордэны бенедыкцiнцаСЮ, бернардзiнцаСЮ, дамiнiканцаСЮ, францысканцаСЮ i асаблiва iезуiтаСЮ. Контррэфармацыя прывяла нават праваслаСЮную шляхту (Валовiчы, Сапегi) да пераходу СЮ каталiцызм. У гэтых адносiнах можна лiчыць, што Рэфармацыя садзейнiчала паланiзацыi беларускай шляхты, а з другога боку, яна дапамагала развiццю адносiн з Заходняй ЕСЮропай.
РЖдэi унiяцтва iснавалi сярод каталiцкiх колаСЮ Польшчы яшчэ СЮ XIV ст. Зручны момант наступiСЮ пасля падзення Вiзантыi (1453 ?/p>