Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
ён быСЮ выгнаны СЮладзiмiра-суздальскiм князем Яраславам Усеваладавiчам. Канчаткова Смаленская зямля была далучана да Вялiкага княства СЮжо пры ВiтаСЮце.
У пачатку XIV ст. да Вялiкага княства ЛiтоСЮскага было далучана i Турава-Пiнскае Палессе. Паводле летапiсных звестак, Гедымiн (час княжання 1316 - 1341) пасадзiСЮ у Пiнску, сталiцы Турава-Пiнскай зямлi, свайго сына Нарымунта-Глеба. У iншых гарадах яшчэ нейкi час сустракалiся славянскiя князi, але вядома, што яны СЮжо знаходзiлiся пад вярхоСЮнай уладай вялiкага князя лiтоСЮскага. З умацаваннем у Пiнску Нарымунта паступова амаль усё Палессе перайшло пад уладу Лiтвы.
Асаблiвых поспехаСЮ абяднальны працэс дасягнуСЮ пры вялiкiм князi Гедымiне, якi, як iвярджаюць крынiцы, здолеСЮ заваяваць давер далучаных зямель "разумным кiраваннем". Ён абяцаСЮ "не рухаць старыны" i не "СЮводзiць навiны" на славянскiх землях. Шмат хто з лiтоСЮскiх князёСЮ прыняСЮ праваслаСЮе. Гедымiн, хоць сам i заставаСЮся язычнiкам, меСЮ праваслаСЮных жонак Вольгу i Еву, а таксама не пярэчыСЮ прымаць хрышчэнне сваiм дзецям. Аднаго з сыноСЮ, Альгерда, Гедымiн ажанiСЮ на Марыi ЯраслаСЮне, дачцэ вiцебскага князя, у якога не было нашчадкаСЮ. Пасля яго смерцi, у 1320 г., Альгерд атрымаСЮ у спадчыну Вiцебскi надзел. Другога сына, Любарта, ён ажанiСЮ на дачцэ апошняга валынскага князя Льва Юревiча, пасля смерцi якога Валынь дасталася Любарту (1325). Дачку АСЮгусту ён выдаСЮ за сына маскоСЮскага князя РЖвана Калiты; Марыю - за яго сапернiка, цвярскога князя Дзмiтрыя Мiхайлавiча; Альдону - за Казiмiра, сына польскага караля Уладзiслава Лакеткi; чацвёртую дачку - за мазавецкага князя Баляслава Трайдэнавiча. Пры Гедымiне сталiца ВКЛ была перанесена з Навагрудка СЮ Вiльню.
Поспеху абяднання спрыяла i тое, што СЮ першыя часы розныя пласты насельнiцтва далучаных зямель практычна не прынiжалiся СЮ правах. 3 iмi заключалiся дагаворы, ахоСЮвалiся iх правы i прывiлеi. Напачатку лiтоСЮскiя князi не праводзiлi ломкi форм уласнаii, не рабiлi значнага пераразмеркавання маёмаii на карыiь лiтоСЮскiх князёСЮ, не змянялi спосабаСЮ прыгнёту сялян.
Гедымiнам была запазычана СЮсходнеславянская мадэль дзяржаСЮнага кiравання. У лiтоСЮскiх Вiленскiм i Трокскiм княствах зявiлiся гараднiчыя, цiвуны, ключнiкi, баяры, смерды, як на славянскiх землях. Славянскi СЮплыСЮ адлюстраваСЮся i на характары вайсковай справы. НеСЮпарадкаваныя лiтоСЮскiя апалчэннi змянялiся палкамi (шыхтамi), якiя маглi пераносiць працяглыя паходы i былi добра СЮзброены, у тым лiку i iенабiтнымi машынамi. Старабеларуская мова стала мовай дзяржаСЮнай. ЛiтоСЮцы не мелi сваёй уласнай пiсьменнаii. Некаторыя лiтоСЮскiя князi размаСЮлялi толькi на старабеларускай мове.
РаспаСЮсюджанне СЮлады лiтоСЮскiх князёСЮ на землi Заходняй Русi не знаходзiла энергiчнага адпору i не СЮспрымалася як агрэсiя. РЖмкненне лiтоСЮскiх князёСЮ пашыраць свае СЮладаннi адпавядала неабходнаii цэнтралiзацыi СЮсходнеславянскiх зямель. Вялiкае княства ЛiтоСЮскае было полiэтнiчнай дзяржавай. Паводле дадзеных Г. ЛаСЮмянскага, у 1528 г. колькаiь насельнiцтва Лiтвы i Беларусi складала больш за 2 млн. чалавек, насельнiцтва СЮсяго ВКЛ - болып за 2,5 млн, у 1569 г. - адпаведна 2,5 i 3,5 млн чалавек. ЛiтоСЮскае насельнiцтва складала толькi каля 20%, славянскае - амаль 80% усяго насельнiцтва Вялiкага княства ЛiтоСЮскага. Можна зрабiць вывад аб тым, што ВКЛ зяСЮлялася лiтоСЮска-беларускай дзяржавай.
Гедымiн завяшчаСЮ велiкакняжацкую СЮладу сярэдняму сыну ЕСЮнуту. Але браты адмовiлiся падпарадкавацца яго СЮладзе, што адразу скарысталi суседзi: польскi кароль заявiСЮ прэтэнзii на Валынь, а на паСЮночным захадзе два нямецкiя ордэны рыхтавалiся да паходу на Лiтву. ЕСЮнут быСЮ звергнуты Альгердам i Кейстутам. На велiкакняжацкi прастол быСЮ узведзены Альгерд, якi паабяцаСЮ дзялiць з Кейстутам пароСЮну СЮладу. Тэрыторыя дзяржавы была падзелена на дзве вялiкiя часткi: уся СЮсходняя была пад уладай Альгерда, заходняя належала Кейстуту.
Саюз двух князёСЮ аказаСЮся моцным дзякуючы iх асабiстым якаiям i сяброСЮству. Альгерд (1345-1377) i Кейстут (?-1382) добра дапаСЮнялi адзiн аднаго. Альгерд вызначаСЮся палiтычнай прадбачлiваiю i дзейсным характарам. Ён быСЮ жанаты на славянскай князёСЮне, засвоiСЮ старабеларускую мову i спавядаСЮ праваслаСЮе. ПраваслаСЮе прынялi i многiя лiтоСЮскiя баяры.
Кейстут заставаСЮся язычнiкам i быСЮ вельмi папулярны сярод лiтоСЮцаСЮ. Ён вылучаСЮся добразычлiвым характарам i вялiкай адвагай. Браты шмат зрабiлi для СЮмацавання дзяржавы. Яны атрымалi дзве перамогi над ТэСЮтонскiм ордэнам у 1348 i 1370 гадах. У 1363 годзе ля Сiнiх Вод былi разбiты татары.
З другой паловы XIV ст. узрастае роля буйных зямельных уласнiкаСЮ лiтоСЮскага паходжання СЮ палiтычным жыццi дзяржавы. Гэта супярэчыла iнтарэсам i iмкненням беларускiх, украiнскiх i рускiх феадалаСЮ i закладвала асновы новага палiтычнага канфлiкту. Пачалася барацьба за эканамiчныя прывiлеi i палiтычныя правы, а галоСЮнае - барацьба супраць палiтычнай цэнтралiзацыi ВКЛ.
Пытанне 11
Палiтычны крызiс узнiк у 1377 г. пасля смерцi Альгерда. У 1377 г. Ягайла спрабуе пазбавiць Андрэя Полацкага СЮдзелу. Андрэй уцякае СЮ ПскоСЮ, дзе яго абiраюць князем. Андрэй Полацкi СЮступае СЮ саюз з вялiкiм князем маскоСЮскiм Дзмiтрыем Данскiм. Яго саюзнiкамi сталi таксама смаленскi князь, Вялiкi НоСЮгарад i Лiвонскi ордэн. Андрэй Альгердавiч пагражаСЮ Лiтве вайной. Да таго ж у Ягайлы сапсавалiся адносiны з дзядзькам Кейстутам. У 1381 г., выкарыстаСЮшы барацьбу Ягайлы за Полацк, Кейстут захапiСЮ вярхоСЮную СЮладу СЮ дзяржаве.
Праз год узяты СЮ палон Ягайлам у