Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
Насустрач яму выступiСЮ УсяслаСЮ з кiеСЮскiм апалчэннем. Сярод кiеСЮлян была нязгода. Не жадаючы СЮблытвацца СЮ няпэСЮную справу, УсяслаСЮ кiнуСЮ войска i сярод ночы выправiСЮся СЮ Полацк. УсяслаСЮ двойчы губляСЮ Полацкi прастол i зноСЮ яго адваёСЮваСЮ. Пры Усяславе была пабудавана полацкi Сафiйскi сабор, Полацкае княства дасягнула найвялiкшага росквiту, яго межы дасягнулi берагоСЮ Балтыкi. У Прыбалтыцы былi закладзены дзве полацкiя крэпаii - Кукенойс i Герцыке.
Пасля смерцi Усяслава Полацкае княства было падзелена на асобныя дробныя княствы памiж яго сынамi. ЗявiСЮся шэраг асобных княстваСЮ: Полацкае, Мiнскае, Вiцебскае, Друцкае, РЖзяслаСЮскае, Лагойскае, СтрэжаСЮскае, Гарадзецкае. Аднак прастол у Полацку лiчыСЮся галоСЮным.
ТураСЮскае княства вядома з 980 года. Першы летапiсны князь - Тур. Найбольш вядомы тураСЮскi валадар - Святаполк Акаянны, якi дамагаСЮся незалежнаii Турава ад Кiева. Для гэтага ён заключыСЮ дамову са сваiм цеiем польскiм каралём Баляславам Храбрым. Бацька Святаполка кiеСЮскi князь Уладзiмiр убачыСЮ у гэтым небяспеку да сябе, i зняволiСЮ Святаполка, яго жонку i польскага епiскапа. Аднак пазней па просьбе кiеСЮскiх баяр Святаполк быСЮ вызвалены. Пасля смерцi Уладзiмiра ён заняСЮ у 1015 годзе кiеСЮскi трон. Адначасова ён заставаСЮся князем ТураСЮскiм. Святаполк апасаСЮся сваiх малодшых братоСЮ Барыса i Глеба, таму падаслаСЮ да iх забойцаСЮ. Але сапраСЮдным сапернiкам для яго быСЮ наСЮгародскi князь ЯраслаСЮ (Мудры). ВыкарыстаСЮшы абурэнне забойствам Барыса i Глеба, ЯраслаСЮ пачынае вайну са Святаполкам. На баку Святаполка быСЮ польскi кароль БаляслаСЮ Храбры. У 1019 годзе на рацэ Альце Святаполк быСЮ разбiты i з рэшткамi войска СЮцёк у Польшчу, дзе хутка памер.
Пры Яраславе Мудрым ТураСЮ падпарадкоСЮваСЮся Кiеву. У канцы яго княжання ТураСЮ адасобiСЮся ад Кiева. Пасля смерцi Яраслава у 1054 годзе кiеСЮскi трон займае тураСЮскi князь РЖзяслаСЮ, захаваСЮшы за сабою ТураСЮ. У 1078 годзе тураСЮскiм князем становiцца сын РЖзяслава Яраполк. Ён вёСЮ барацьбу з Валынскiм княствам. Валынскiя князi падаслалi да Яраполка забойцаСЮ, у 1087 г. ён быСЮ забiты. У 1088 годзе тураСЮскi трон займае брат Яраполка Святаполк. У 1093 ён быСЮ запрошаны на КiеСЮскi трон.
Паказчыкам эканамiчнага развiцця ТураСЮскага княства зяСЮляецца СЮзнiкненне i рост гарадоСЮ Бераiя, Пiнску, Слуцку. У Тураве быСЮ вечавы парадак. Гаражане мелi права голасу. Акрамя князя у Тураве быСЮ пасаднiк i тысяцкi, якi адказваСЮ за гарадскi полк.
У Турава-Пiнскiм княстве назiралася тэндэнцыя да зблiжэння з iншымi беларускiмi землямi. РЖ хоць на тэрыторыi Турава-Пiнскай зямлi пасля яе выхаду з-пад уплыву Кiева СЮ 1158 годзе СЮзнiк шэраг асобных удзелаСЮ, князi iх дзейнiчалi згуртавана. У пачатку XIII ст. Турава-Пiнская зямля СЮсё больш звязвала свой лёс з Новагародскай зямлёй у барацьбе супраць агульнага ворага - галiцка-валынскiх князёСЮ.
Да сярэдзiны XIII ст. Новагародская зямля дасягнула высокага эканамiчнага i культурнага развiцця. Гэтаму садзейнiчаСЮ шэраг прычын. Тут было добра развiта земляробства, была наладжана вытворчаiь разнастайных вырабаСЮ з жалеза, апрацоСЮвалiся каляровыя i каштоСЮныя металы. РЖснавалi ганчарнае, кастарэзнае i iншыя рамёствы. Новагародак вёСЮ гандаль з паСЮднёварускiмi гарадамi, Прыбалтыкай, Польшчай, Вiзантыяй i Блiзкiм Усходам. На Новагародскай зямлi было шмат гарадоСЮ: Слонiм, ВаСЮкавыск, Гродна, Зэльва, Свiслач.
Пытанне 7
Пасля смерцi Усяслава Полацкае княства было падзелена на асобныя дробныя княствы памiж яго сынамi. ЗявiСЮся шэраг асобных княстваСЮ: Полацкае, Мiнскае, Вiцебскае, Друцкае, РЖзяслаСЮскае, Лагойскае, СтрэжаСЮскае, Гарадзецкае. Аднак прастол у Полацку лiчыСЮся галоСЮным.
У XII ст. вялiкае значэнне набывае Менскае княства. Першы менскi князь Глеб Усяславiч у 1116 гадах захапiСЮ частку тэрыторыi дрыгавiчоСЮ. Уладзiмiр Манамах разам з чарнiгаСЮскiм, смаленскiм, пераяслаСЮскiм князямi пачаСЮ паход на Мiнскае i Друцкае княствы. Оршу i Копысь Манамах перадаСЮ Смаленску. У 1119 г. яму СЮдалося захапiць Мiнск i на некаторы час прылучыць яго да сваiх уладанняСЮ.
Такiм чынам, Полацкае княства заклала пачатак беларускай дзяржаСЮнаii. Полацк - першы, вядомы паводле пiсьмовых крынiц, горад на беларускiх землях. Полацкае княства было раннефеадальнай дзяржавай. У Полацкiм княстве дзейнiчаСЮ вечавы парадак. Веча запрашала князя на княжанне, выдавала законы, выбiрала СЮраднiкаСЮ, ухваляла абяСЮленне вайны. У Полацкiм княстве веча праiснавала да канца XV ст. (1488), калi гораду было дадзена магдэбургскае права.
ВыканаСЮчая СЮлада СЮ Полацкiм княстве належала князю. Акрамя таго, князь быСЮ заняты адмiнiстрацыйнай справай, вяршыСЮ суд, ахоСЮваСЮ гандлёвыя шляхi i караваны СЮ сваiм княстве.
У РЖХ - ХРЖРЖ стагоддзях Полацкае княства займала 1/3 сучаснай тэрыторыi Беларусi. Паводле сучаснага адмiнiстрацыйнага падзелу, у Полацкую зямлю СЮваходзiлi цалкам Вiцебская воблаiь, паСЮночная частка Мiнскай i паСЮночна-заходняя частка МагiлёСЮскай. Полацкае княства было адным з буйнейшых дзяржаСЮных утварэнняСЮ сярэднявечнай ЕСЮропы. Горад займаСЮ выключна выгоднае становiшча на Палаце ля яе СЮпадзеннi СЮ Дзвiну. Узвышэнню горада спрыяла праходжанне праз Полацк адгалiнавання воднага гандлёвага шляху "з вараг у грэкi" - са Скандынавii СЮ Вiзантыю. Паводле згадак скандынаСЮскiх саг, ужо СЮ VI стагоддзi на Полацкай зямлi былi свае князi. Да РЖХ стагоддзя Полацк збiраСЮ вакол сябе навакольныя зямлi. Але у РЖХ стагоддзi зазнаСЮ агрэсiю з боку Кiева i НоСЮгарада, у вынiку чаго на пэСЮны час страцiСЮ сваю незалежнаiь. Полацкiя землi СЮ гэты перыяд плацiлi Кiеву д