Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
?ершую вопратку, вынайшлi лук i стрэлы. Спазнаючы СЮлаiiваii дрэва, каменя, коii, яны палегчылi сваё жыццё i ператваралi навакольнае сераду.
З часам людзi навучылiся выкарыстоСЮваць металы, i СЮжо наступныя перыяды атрымалi назвы: энеалiт (медна-каменны век), эпоха бронзы, жалезны век. Часам энеалiт i эпоху бронзы навукоСЮцы абядноСЮваюць у адзiн перыяд i называюць яго эпохай медзi i бронзы.
Жыццё першабытнага чалавека непасрэдна залежала ад навакольнага асяроддзя: клiмату, раслiннага i жывёльнага свету.Наша планета СЮ працягу гiсторыi не раз мяняла свой твар. ЗяСЮлялiся i знiкалi горы, мора i акiяны, мянялi свае рэчышча ракi. Надзвычай зменлiвых быСЮ клiмат Зямлi. Праходзiлi тысячы гадоСЮ, перыяды пацяпленне чаргавалiся з часам,калi клiмат станавiСЮся халодным.
Падчас пахаладанняСЮ, якiя навукоСЮцы называюць ледавiковымi перыядамi, значная частка паверхнi планеты пакрывалася пластом лёду i снегу. Мора замярзалi i стагоддзямi заставалiся пад магутнай лёдам.Па леднiковага перыяду СЮзровень вады СЮ Сусветным акiяне быСЮ нiжэй сучаснага амаль на 100 м.
З панiжэннем тэмпературы паветра ледавiк паступова развiваСЮся з поСЮначы на поСЮдзень. Зямля ператваралася СЮ вялiзную снежную пустэльню. У некаторых меiах таСЮшчыня леднiка дасягала 2 км. Але зямлi паблiзу леднiка НЕбылi пустымi. Да халоднага клiмату прыстасавалiся мамант, паСЮночны алень,шарiiсты насарог, оСЮцабык, пячорны мядзведзь. Яны жылi побач з першапачатковай чалавекам, для якога былi часам здабычай, а часам бязлiтасным ворагам.
У перыяды пацяплення ледавiкi раставалi i адыходзiлi на поСЮнач. Узровень вады СЮ рэках, морах i акiянах значна павышаСЮся. РЖзноСЮ мяняСЮся жывёльны i раслiнны свет. З заканчэннем апошняга леднiковага перыяду вымерлi буйныя холадаСЮстойлiвыя жывёлы, якiя не змаглi прыстасавацца да новых умоСЮ. Прырода планеты стала блiзкай да сучаснай.
З зменамi асяроддзя змянялася i сам чалавек. Пра яе знешнiм выглядзе, жыццi i заняткi мы даведаемся дзякуючы археолагам. Цiкавыя знаходкi зрабiлi навукоСЮцы СЮ краiнах ЕСЮропы - Данii i РЖрландыi. У балотах знойдзены памерлых, у якiх захавалiся валасы i нават выразы асобы. На Алтаi СЮ Пазiрыкскiх курганах (Расiя)археолагi раскапалi магiлы старажытных правадыроСЮ. Лёд, якi запоСЮнiСЮ пахавання,захаваСЮ на скуры памерлых татуiроСЮкi СЮ выглядзе коней i фантастычных жывёл.
Найстаражытную чалавека адкрыСЮ англiйская археолаг i антраполаг Луiс Лiкi (1903-1972 гг). Ён у 1960 г. у Алдувайскай цяснiне СЮ Афрыцы знайшоСЮ фрагменты каiей i скiвiцу з зубамi, якiя належалi невядомай да таго часу чалавекападобных сутнаii. Паколькi побач з ёй былi прымiтыСЮныя прылады працы, то яе назвалi чалавек умеСЮ (Hоmо habilis). Гэтая i iншыя знаходкi дазволiлi навукоСЮцам СЮзнавiць знешнi выгляд чалавека СЮмелай. Яна мела спуiiсты лоб, скошаны падбародак, масiСЮныя скiвiцы, падоСЮжаныя рукi i кароткiя ногi. Рост чалавека СЮмелай не перавышаСЮ 1,5 м, а маса - 50 кг.
Гома габiлiс вырабляСЮ прымiтыСЮныя каменныя секла для размола ежы, драбнення костак i пашкрэбла для апрацоСЮкi туш. Акрамя таго ён выкарыстаСЮ палку-капалку - завостраную з аднаго канца палку, якая выкарыстоСЮвалася СЮ працэсе збору, а таксама цяжкi дубiну- Палка з патаСЮшчэннем на адным канцы. АсноСЮным заняткам было збiральнiцтва,дапаможным - паляванне. Гэтак жа як i аСЮстралапiтэка, чалавек умелы пераважна СЮжывала раслiнную ежу, а часам мяса забiтых жывёл. НавукоСЮцы мяркуюць, што аСЮстралапiтэка i чалавек умелы доСЮгi час суiснавалi i былi канкуруючымi формамi чалавечага жыцця.
Наступным крокам у развiццi чалавека быСЮ чалавек прамахадзячы (homo erectus). НавукоСЮцы яе завуць таксама пiцекантропам. ПараСЮнаннi са сваiмi папярэднiкамi гэты чалавек меСЮ менш спуiiсты лоб, дробныя i вострыя зубы, якiя былi больш прыстасаванымi для харчавання мясам. Значна больш вялiкiм быСЮ абём яго мозга.
Падбародак пiцекантропа выразней выступала наперад. Рукi былi карацей, а ногi даСЮжэй. Павялiчылiся таксама сярэднi рост i маса цела. Змены СЮ будынку шкiлета былi звязаны з Пiцекантроп умеСЮ вырабляць секла, востраканечнiкаСЮ, пашкрэбла. Пiцекантропы жылi групамi па 25-40 чалавек:звычай 03/06 дарослых мужчын, 6-10 жанчын i 15-20 дзяцей. Сумесная жыццё i калектыСЮная паляванне патрабавалi СЮзгодненаii дзеянняСЮ, а такiм чынам,зносiны не толькi з дапамогай мовы жэстаСЮ, але i з дапамогай гукаСЮ.Паступова гукi складалiся СЮ словы, а словы - у прапановы. Так са часам паСЮстаСЮ мову.
Нашчадкам пiцекантропа некаторыя навукоСЮцы лiчаць неандэртальца. Вонкавым выглядам яны СЮжо былi больш падобныя на сучаснага чалавека. Мелi моцную будынак цела, выгнуты пазваночнiк, большы, чым у iх папярэднiкаСЮ, абём мозгу (1350-1450 см3). Рост iх дасягаСЮ 1,6 м, маса - 70 кг.
Стаянкi эпохi палеалiту знойдзеныя СЮ Дзельныя Вестонiцэ (Чэхiя), Гiбралтары, плямкамi (Сербiя), Тэшык-Таш (Узбекiстан), Шанiдар (РЖран) i iншых меiах. Жыллё СЮ пячоры Грот дзю лазарэт мела памеры 11х3, 5 м. Яно было падзелена на сенцы i Спальных.Пасярэдзiне размяшчаСЮся невялiкi ачаг. Камянямi замацоСЮвалi вертыкальныя палкi, на якiя клалi дах. Частка падлогi вымошчвалi камянямi, якое абараняла ад вiльгацi.
Неандэртальцы, якiя жылi ва СЮмовах халоднага клiмату, навучылiся выкарыстоСЮваць агонь узнiкаСЮ падчас навальнiцы,калi маланка трапляла СЮ дрэва. У пячоры ЧжоСЮ-КоСЮдзянь на тэрыторыi Кiтай знойдзена вогнiшча з тоСЮшчай попелу 6 м. Тысячы гадоСЮ тут людзi падтрымлiвалi агонь, дзень у дзень вартаСЮнiка каля яго. Яны баялiся страцiць тое, ад чаго залежала iх iснаванне. Агонь спрыяСЮ павелiчэнню працяглаii жыцця. Ён не толь?/p>