Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
В¶авы. ВКЛ не хацела далейшага СЮзмацнення Масквы i СЮ барацьбу СЮцягвала ардынскага хана Ахмеда. МаскоСЮскiя князi СЮ сваю чаргу заключалi саюзы супраць ВКЛ з крымскiмi ханамi.
Канфрантацыя памiж МаскоСЮскай дзяржавай i ВКЛ прывяла спачатку да памежнай вайны 1487 - 1494 гг. Памежныя ваенныя сутычкi перараслi СЮ сурёзны канфлiкт 1492 г., калi войскi РЖвана III зрабiлi паспяховыя набегi на землi ВКЛ. Перамовы аб спыненнi ваенных дзеянняСЮ скончылiся 12 лютага 1494 г. заключэннем мiру i шлюбнай дамоСЮленаiей. РЖван III выдаСЮ сваю дачку Алену за Аляксандра Казiмiравiча. Паводле мiрнай дамоСЮленаii, ВКЛ адмаСЮлялася на карыiь МаскоСЮскага ад Вяземскага княства i часткi iншых княстваСЮ. За РЖванам III было прызнана права на НоСЮгарад, ПскоСЮ, Цвер i Разань. За маскоСЮскiм гасударом замацоСЮваСЮся тытул "вялiкага князя СЮсяе Русi". Аднак супярэчнаii памiж дзвюма дзяржавамi зняты не былi. РЖван III рыхтаваСЮся да вайны. З гэтай мэтай ён наладжваСЮ адносiны са Швецыяй i Турцыяй, разлiчваСЮ на дапамогу Менглi-Гiрэя.
У 1500 г. канчаткова былi разарваны адносiны памiж МаскоСЮскай i ЛiтоСЮскай дзяржавамi. У маi маскоСЮскiмi войскамi былi заняты Бранск i землi мажайскага князя, летам ПуцiСЮль, Мцэнск, Гомель, Любеч, НоСЮгарад-Северскi. Масква захапiла таксама паСЮднёвую частку Смаленскай зямлi i тэрыторыi Чарнiгава-Старадубскага i НоСЮгарад-Северскага княстваСЮ. 14 жнiСЮня 1500 г. адбыСЮся разгром лiтоСЮскага войска каля Смаленска. Пасля гэтага вайна працягвалася яшчэ два гады.
Ваенныя няСЮдачы 1500 г. прымусiлi кiруючыя колы ВКЛ умацоСЮваць адносiны з Польшчай. 23 кастрычнiка 1501 г. у Мельнiку (Украiна) быСЮ падпiсаны новы дакумент аб унii. На польскi прастол быСЮ абраны вялiкi князь лiтоСЮскi з дынастыi ЯгелонаСЮ Аляксандр Казiмiравiч. Абедзве дзяржавы абавязалiся праводзiць адзiную палiтыку, мець агульную раду, сеймы i адзiную манету. Аднак магнаты Вялiкага княства ЛiтоСЮскага адмовiлiся ратыфiкаваць унiю, паколькi, на iх погляд, яна азначала лiквiдацыю лiтоСЮскай дзяржаСЮнаii. Таму мельнiцкi акт здзейснены не быСЮ, хаця палiтыка дзвюх дзяржаСЮ стала лепш каардынавацца.
У лiстападзе 1501 г. ВКЛ церпiць паражэнне пад Мiiславам. У чэрвенi 1502 г. саюзнiк РЖвана III, крымскi хан Менглi-Гiрэй, канчаткова разбiСЮ Вялiкую Арду, саюзнiцу ВКЛ. 2 красавiка 1503 г. было заключана перамiре тэрмiнам на 6 гадоСЮ. ВКЛ вымушана было адмовiцца на карыiь Масквы ад ад Чарнiгава-Северскай зямлi, у тым лiку i ад Гомеля, ад значнай часткi Смаленскай i Вiцебскай зямель. ВКЛ губляла важныя СЮ стратэгiчным сэнсе тэрыторыi, што складалi каля 1/4 плошчы СЮсёй дзяржавы.
Палiтыку РЖвана III (ён памёр 27 кастрычнiка 1505 г.) прадоСЮжыСЮ яго сын Васiлiй III. 19 жнiСЮня 1506 г. у Вiльнi памёр Аляксандр Казiмiравiч. Васiлiй III спрабуе выкарыстаць гэта i праз сваю сястру, Алену РЖванаСЮну, удаву Аляксандра, радыкальна вырашыць адносiны МаскоСЮскай дзяржавы з ВКЛ. Абапiраючыся на беларускiх, украiнскiх магнатаСЮ i шляхту, ён вырашыСЮ завалодаць лiтоСЮскiм прастолам. Але план не здзейснiСЮся. На прастол быСЮ абраны малодшы брат Аляксандра - Жыгiмонт. 8 снежня 1506 г. Жыгiмонт абiраецца польскiм каралём. Абедзве дзяржавы адразу пачалi рыхтавацца да новай вайны. Жыгiмонт пайшоСЮ на саюз з рускiмi СЮдзельнымi князямi: з братам Васiлiя III, Юрыем РЖванавiчам, удзельным князем дзмiтраСЮскiм, звянiгарадскiм, сярпейскiм i бранскiм, абяцаючы дапамагчы яму СЮ заваёве рускага прастола. У сваю чаргу Васiлiй III уступае СЮ блок з М.Л. Глiнскiм, фаварытам Аляксандра, што патрапiСЮ у нямiлаiь пры яго пераемнiку Жыгiмонту.
Ваенная кампанiя пачалася СЮвесну 1507 г. Яна была цесна звязана з феадальным паСЮстаннем у Вялiкiм княстве ЛiтоСЮскiм 1508 г., якiм кiраваСЮ князь Мiхал Львовiч Глiнскi. Разам са сваiмi братамi i прыхiльнiкамi ён прысягнуСЮ Васiлiю III. ПаСЮстанцы замацавалiся СЮ Тураве, Мазыры, занялi Клецк, аблажылi Жытомiр i ОСЮруч. Глiнскi спрабаваСЮ авалодаць Слуцкам i Мiнскам, але гэта яму не СЮдалося. Рускiя войскi разам з атрадам Глiнскага дзейнiчалi на Беларусi, даходзiлi да Вiльнi. Але ж вырашальнай бiтвы так i не адбылося. Вайна 1507 - 1508 гг. скончылася "адвечным мiрам", што быСЮ заключаны СЮ Маскве 8 кастрычнiка 1508 г. ВКЛ прызнала пераход да Расii зямель, далучаных да яе СЮ вынiку войнаСЮ канца XV - пачатку XVI ст. ВКЛ атрымала тэрыторыю пяцi смаленскiх валаiей.
Аднак Васiлiй III меСЮ на мэце захоп Смаленска, i рыхтаваСЮся да новай вайны. 19 снежня 1512 г. руская армiя на чале з вялiкiм князем рушыла да Смаленска. Але першая спроба штурму не СЮдалася. Новая кампанiя пачалася СЮлетку 1513 г. i таксама была безвынiковая. Трэцяя кампанiя па захопу Смаленска пачалася 16 мая 1514 г., 30 чэрвеня 1514 г. Смаленск капiтуляваСЮ. Васiлiй III рушыСЮ на захад да Оршы i Друцка. Каля Оршы адбылася вялiкая бiтва, дзе маскоСЮскiя войскi пацярпелi поСЮнае паражэнне. Але, нягледзячы на гэта, усе спробы ВКЛ вярнуць заваяваныя Масквой землi былi дарэмныя. У 1522 г. было заключана пяцiгадовае перамiре, якое потым было прадоСЮжана да 1533 г. Смерць Васiлiя III i смуты СЮ МаскоСЮскай дзяржаве пры яго малалетнiм пераемнiку штурхнулi ВКЛ да яшчэ адной спробы вяртання заваяванага Масквой. Ваенныя дзеяннi працягвалiся 4 гады. ЛiтоСЮскае княства вярнула толькi Гомель i некаторыя нязначныя волаii на СЮсходзе. У 1537 г. зноСЮ было заключана перамiре на 5 гадоСЮ да 25 сакавiка 1542 г. Яно працягвалася да самай Лiвонскай вайны.
Пытанне 15
У канцы XV - пачатку XVI ст. склалiся эканамiчныя, сацыяльныя i палiтычныя перадумовы Рэнесансу на Беларусi. Гэтаму спрыялi рост гарадоСЮ, ажыСЮленне грамадска-палiтычнай дзейнаii, секулярызацыя духоСЮнага жыцця i пашырэнне мiжнар?/p>