Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
?я адраджэння беларускамоСЮнай лiтаратуры стаялi пiсьменнiкi, якiя адначасова працавалi на рускай i польскай мовах.
Характэрная зява беларускай лiтаратуры першай паловы XIX ст. - узнiкненне ананiмных твораСЮ, якiя СЮздымалi сацыяльныя праблемы i не маглi трапiць на старонкi друкаваных выданняСЮ з-за цэнзурных перашкод. У "Гутарцы Данiлы са iяпанам", "Вось якi свет стаСЮ", гутарках "Вясна гола перапала", "Панаманiя" адлюстроСЮвалiся думкi i настроi беларускiх сялян, гучала асуджэнне iснуючага сацыяльнага ладу. ДоСЮгi час ананiмнымi былi знакамiтыя беларускiя паэмы "Энеiда навыварат" i "Тарас на Парнасе". Зараз найбольш верагоднымi iх аСЮтарамi лiчацца адпаведна В. Равiнскi i К. Веранiцын.
Сярод лiтаратурнай спадчыны першай паловы XIX ст. асобнае меiа займае СЮзор рамантычнай прозы "Шляхцiц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях" Яна БаршчэСЮскага. Значны СЮкладу развiццё беларускай лiтаратуры СЮнеслi таксама Ян Чачот, аСЮтар фальклорных зборнiкаСЮ i вершаСЮ на беларускай мове, адзiн са стваральнiкаСЮ таварыства фiламатаСЮ. Прызнаным лiтаратурным аСЮтарытэтам 40 - 50-х гг. зяСЮляСЮся УладзiслаСЮ Сыракомля (Людвiк Кандратовiч). У 20-я гг. развiваецца талент беларускага сялянскага паэта ПаСЮлюка Багрыма.
У 40-я гг. да беларускамоСЮнай творчаii звяртаецца Вiнцэнт Дунiн-Марцiнкевiч (песы "Рэкруцкi яСЮрэйскi набор", "Спаборнiцтва музыкантаСЮ", "Чарадзейная вада"). У 1846 г. убачыла свет вядомая музычная песа В.Дунiна-Марцiнкевiча "Сялянка" ("РЖдылiя"), дзе СЮпершыню загучала жывая беларуская гаворка. У 50-я гг. Дунiн-Марцiнкевiч стварае вершаваныя апавяданнi "Вечарнiцы", "Гапон", "Халiмон на каранацыi", перакладае на беларускую мову паэму А. Мiцкевiча "Пан Тадэвуш". Класiкай беларускай лiтаратуры стаСЮ яго фарс-вадэвiль "Пiнская шляхта", якi быСЮ напiсаны напачатку 60-х гг.
Значную ролю СЮ культурным жыццi СЮ гэты перыяд адыгрываюць перыя-дычныя выданнi. Найбольш папулярнымi былi навукова-лiтаратурныя часопiсы. У Вiльнi выдавалiся "Курер лiтоСЮскi", "Дзённiк Вiленскi", "Тэка Вiленьска", "Атэнэум", выданнi Р. Падбярэзскага. Дзеячы беларускага адраджэння рабiлi спробы выдання часопiса на беларускай мове.
У 30-я гг. на Беларусi пачалося выданне губернскiх газет на рускай мове. Спачатку гэта былi толькi афiцыйныя выданнi, дзе друкавалiся царскiя i сенацкiя СЮказы i iншыя распараджэннi СЮлад. У 40-я гг. да афiцыйных выданняСЮ далучылiся i неафiцыйныя, навукова-лiтаратурныя i рэкламныя.
Пытанне 32
У другой палове XIX - пачатку XX ст. працягваецца дэмакратызацьш палiтычных сiстэм за-ходнiх краiн i замацоСЮваюцца асноСЮныя формы буржуазнай дзяржавы: канстытуцыйная манархiя, прэзiдэнцкая рэспуб-лiка, парламенцкая рэспублiка.
Як канстытуцыйная парламенцкая манархiя СЮ класiчным выглядзе СЮ гэты час выступала Вялiкабрытанiя. Вышэйшым заканадаСЮчым органам зяСЮляСЮся парламент з дзвюх палат - палаты абшчын i палаты лордаСЮ. ВыканаСЮчая СЮлада належала кабiнету мiнiстраСЮ, якi быСЮ адказным перад парламентам. Кабiнет мiнiстраСЮ фармiраваСЮся з прадстаСЮнiкоСЮ партыi, якая атрымала большае прадстаСЮнiцтва СЮ палаце абшчын. Уся работа кабiнета вялася пад кiраСЮнiцтвам прэмер-мiнiстра, станонiшча якога вызначалася яго СЮплывам у партыi. У гзты час дамiнуючае становiшча на аш лiйскай палiтычнай арэне займалi партыi кансерватараСЮ i лiбералаСЮ. Рэформы выбарчай сiстэмы 1867 i 1884 гг., мяiовага самакiравання 1888 г. i суда 1876 г. дазволiлi без рэвалюцый, эвалюцыйным шляхам нерайii ад алiгархiчнай палiтычiiай сiстэмы да парламенцкай з дастаткова развiтым i дзейеным грамадзннекiм грамадствам.
РЖншай формай буржуазнай дзяржавы СЮ XIX ст. зяСЮляла-ся прэзiдэнцкая рэспублiка. Найбольш яскрава гэта форма здзейснiлася СЮ ЗША. Канетытуцыя ЗША размежавала кола пытанняСЮ, якiя знаходзiлiся СЮ кампетэнцыi федэральных i мяiовых органаСЮ улады. Да сферы дзейнаii цэнтральнай улады адносiлiся: знешняя палiтыка, узброенык сiлы, ахова, знешнi гандаль, эмiграцыя, федэральны бюджэт. Вышэйшым заканадаСЮчым органам быСЮ двухпалатны кангрэс. ВыканаСЮ-чую СЮладу СЮзначальваСЮ прэзiдэнт, якi абiраСЮся двухступеннымi ныбарамi на чатыры гады. Цэнтральнымi выканаСЮчымi органамi сталi дэпартаменты на чале з дзяржсакратаром: знеш-няй палiтыкi, вайсковы, фiнансаСЮ, юстыцыi i гандлю. У будучым шэраг дэпартаментаСЮ былi перайменаваны СЮ мiнiстэрствы. Парламенцкая рэспублiка - трэцяя форма дзяржавы, якая найбольш поСЮна рэалiзавалася СЮ Францыi. Згодна з Кан-стытуцыяй 1875 г. заканадаСЮчая СЮлада належала парламенne, якi складаСЮся з дзвюх палат: сената i палаты дэпутатаСЮ. Абедзве палаты маглi абядноСЮвацца i сумесна абмяркоСЮваць найважнейшыя пытаннi, напрыклад выбары прэзiдэнта цi папраСЮкi СЮ канстытуцыю. У гэтым выпадку яны атрымлiвалi назву "Нацыянальны сход". ВыканаСЮчая СЮлада належала прэ-зiдэнту i мiнiстрам. На прэзiдэнта СЮскладвалiся абавязкi кiра-ваць бягучай унутранай i знешняй палiтыкай. Ён прызначаСЮ мiнiстраСЮ i праводзiСЮ пасяджэннi савета мiнiстраСЮ.
Сваё развiццё працягвала i партыйная сiстэма. У дру-гой палове XIX ст. пачынаюць фармiравацца i набываць уплывоваiь сацыялiстычныя партыi, якiя асноСЮнай сваёй мэтай бачылi барацьбу супраць капiталiзму i СЮсталяванне больш справядлiвага ладу жыцця - сацыялiзму, а СЮ буду-чым камунiзму. Гэтыя партыi, першапачаткова дастатко-ва радыкальныя, паступова становяцца на шлях супрацоСЮ-нiцтва з буржуазнай дзяржавай i iнтэгруюцца СЮ яе партый-на-налiтычную сi?/p>