Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
?СЮся павiннасны прыгнёт. Асаблiва спрыяльныя перамены адбылiся СЮ прававым статусе беларускiх дзяржаСЮных сялян. За iмi прызнавалася грамадзянская свабода, што выгадна адрознiвала iх ад бяспраСЮных памешчыцкiх падданых. Прынцыповае значэнне мелi правы СЮступлення СЮ шлюб, бацькоСЮскiя, апякунскiя, правы атрымання спадчыны, уласнаii, правы на занятак гандлем i промысламi.
Перавод на аброк спрыяСЮ росту маёмаснай дыферэнцыяцыi, працэсу першапачатковага накаплення капiталу, вызвалiСЮ працоСЮныя рукi для капiталiстычнай вытворчаii, стымуляваСЮ рост гарадскога насельнiцтва.
У 40-я гады XIX ст. урад узняСЮ пытанне аб увядзеннi абавязковых iнвентароСЮ у памешчыцкiх маёнтках. 3 сакавiка 1840 г. П.Д.КiсялёСЮ пачаСЮ займацца СЮмовамi iнвентарнай рэформы з мэтай падцягвання СЮзроСЮню памешчыцкай вёскi да дзяржаСЮнай. Памешчыкi сталi на абарону сваёй уласнаii. Прынцыпы рэформы дзяржаСЮнай вёскi СЮ дачыненнi да памешчыцкай былi адхiлены. У вынiку праведзеная iнвентарная рэформа СЮ памешчыцкай вёiы была значна менш радыкальнай.
У адрозненне ад дзяржаСЮнай вёскi, пераведзенай на аброк, у памешчыцкiх маёнтках засталiся наступныя вiды павiннаiей: паншчына (штодзённая), згоны, шарваркi, жаночая праца, старажоСЮства, данiна. РЖнвентарная рэформа не вырашыла найважнейшага пытання - аб сялянскiм землекарыстаннi.
Пытанне 31
Характэрнай асаблiваiю канца XVIII - першай паловы ХРЖХ стст. у развiццi культуры Беларусi была яе дэмакратызацыя. Узнiкалi новыя формы арганiзацыi культуры, якiя рабiлi культурныя каштоСЮнаii больш даступнымi (перыядычны друк, камерцыйны тэатр, мастацкiя выстаСЮкi, ланкастэрскiя школы). Змянялiся i iдэалагiчныя падставы культуры (развiваСЮся рэалiзм у лiтаратуры i мастацтве, папулярызавалася традыцыйная культура i фальклор).
Адбывалася хуткая змена iдэйна-стылiстычных кiрункаСЮ (класiцызм, сентыменталiзм, рамантызм, рэалiзм). Культура рабiлася полем вострай iдэалагiчнай барацьбы.
Важнай зявай першай паловы XIX ст. было паступовае фармiраванне беларускай нацыянальнай культуры. У гэты час закладваюцца характэрныя рысы новай беларускай культуры. Пачынаецца яе прафесiяналiзацыя, ствараюцца нацыянальны тэатр, лiтаратура, iншыя галiны мастацтва, навукi, асветы.
У першай палове XIX ст. СЮ культурным жыццi Беларусi вызначыСЮся шэраг новых зяСЮ. Змены былi абумоСЮлены працэсамi СЮ эканомiцы, палiтычным i сацыяльным жыццi грамадства. Фактарамi, якiя СЮ гэты час аказвалi iстотны СЮплыСЮ на фармiраванне новых культурных рэалiй, былi эканамiчнае развiццё Беларусi, складванне буржуазных адносiн, утварэнне беларускай нацыi, палiтыка расiйскага самаСЮладдзя, нацыянальна-вызваленчы рух, узаемадзеянне з культурамi iншых народаСЮ. Культура Беларусi першай паловы XIX ст. Была цесна звязана з культурамi суседнiх народаСЮ. У многiх галiнах - выяСЮленчым мастацтве, лiтаратуры, тэатры, навуцы яна дасягнула еСЮрапейскiх вышынь [1; 3; 8].
Адной з важных тэндэнцый духоСЮнага жыцця эпохi было стварэнне сiстэмы свецкай адукацыi. У 1803 г. ГалоСЮная лiтоСЮская школа была перайменавана СЮ Вiленскi унiверсiтэт, якi зяСЮляСЮся навучальным i адмiнiстрацыйным цэнтрам Вiленскай навучальнай акругi (Беларусь, Лiтва i частка Украiны). Згодна з рэформай утваралiся некалькi тыпаСЮ навучальных устаноСЮ. Унiзе адукацыйнай сiстэмы знаходзiлiся аднакласныя прыхадскiя вучылiшчы, прызначаныя для падатных саслоСЮяСЮ. Сярэднюю адукацыю давалi павятовыя вучылiшчы i гiмназii. Доступ у гiмназii для дзяцей падатных саслоСЮяСЮ быСЮ абмежаваны, а ва унiверсiтэт iх не дапускалi зусiм.
У першай трэцi XIX ст. працягвала дзейнiчаць сетка вучылiшчаСЮ пры каталiцкiх i базыльянскiх манастырах. Яны давалi сярэднюю адукацыю i прыраСЮноСЮвалiся да павятовых вучылiшчаСЮ цi гiмназiй. Сярод гэтых навучаль-ных устаноСЮ вылучалася Полацкая езуiцкая акадэмiя, якая па СЮзроСЮнi адукацыi наблiжалася да вышэйшай навучальнай установы. У 1820 г. на меiы Полацкай акадэмii створаны кадэцкi корпус.
У 1821 г. на тэрыторыi Беларусi пачалося распаСЮсюджванне ланкастэрскiх школ узаемнага навучання. У Беларусi працавалi таксама прыватныя вучылiшчы i пансiянаты. Жаночая адукацыя адбывалася менавiта праз гэтыя на-вучальныя СЮстановы i хатнiх настаСЮнiкаСЮ.
Пасля паСЮстання 1830 - 1831 гадоСЮ царскi СЮрад падвяргае сiстэму адукацыi новым пераСЮтварэнням. 1 мая 1832 г. закрываецца Вiленскi унiверсiтэт. ВыкладчыкаСЮ для Беларусi пачынаюць рыхтаваць Пецярбургскi настаСЮнiцкi iнстытут i створаная СЮ Вiцебску СЮ 1834 г. настаСЮнiцкая семiнарыя (працавала да 1839 г.). Сярод iншых важных падзей у галiне асветы неабходна адзначыць адкрыццё СЮ 1840 г. СЮ Горы-Горках земляробчай школы, якая СЮ 1848 г. была пераСЮтворана СЮ земляробчы iнстытут, а таксама адкрыццё кадэцкага корпуса СЮ Брэiе.
У Горы-Горацкiм земляробчым iнстытуце выдатныя вынiкi былi дасягну-ты СЮ галiне хiмii i бiялогii. Значных поспехаСЮ дасягнулi СЮ першай палове XIX ст. гiстарычная навука, этнаграфiя, археалогiя, краязнаСЮства. Як асобная галiна ведаСЮ пачало складвацца беларусазнаСЮства. Гэтыя галiны навуковых ведаСЮ па-значаны iмёнамi Т. Нарбута, З. Даленгi-ХадакоСЮскага, А. Кiркора, П. ШпiлеСЮскага, К. Калайдовiча, М. Балiнскага, Р. Зянькевiча. Значную ролю СЮ развiццi гiстарычнай навукi, краязнаСЮства i этнаграфii адыгралi браты ЯСЮстафiй i Канстанцiн Тышкевiчы. Па iнiцыятыве Я.Тышкевiча былi створаны Вiленскi музей старажытнаiяСЮ i Вiленская археалагiчная камiсiя.
Адметнай рысай культурнага жыцця Беларусi СЮ першай палове XIX ст. зяСЮлялася дынамiчнае развiццё лiтаратуры i журналiстыкi. ?/p>