Дыялектызмы СЮ творах РЖ. Пташнiкава Беларус
Дипломная работа - Разное
Другие дипломы по предмету Разное
В±ок лучыСЮ парубень, цвёрды, слiзкi чуваць рукой, - i ад яго баляць скабы (Тартак,с.130). Паламаны скабы i крануты лёгкiя (Мiiжы,с.100).
ПараСЮн.:скаба, ж. Рабро (СПЗБ,т.4.); скабкi, мн. Пасечаныя рэбры парсюка (Мат. мiн.-мал.).
Смычка, ж. Падвей(трава).(СПЗБ,т.5)
Конь, нагiнаючыся да зямлi, стаСЮ скубцi СЮ выбоiнах сухую смычку: быСЮ галодны.(Тартак, с.76) На iм ля прабоя вiсеСЮ жмук сена леташняя сухая смычка.(Найдорф,с.169)
Спiжарня,ж. Каморка.(СПЗБ,т.4)
Заклёпачкi буду ставiць, пакуль не звязуць к чортавай матары маю гэту спiжарэньку...(Мiiжы, с.266)
Спрага, ж. Праход у агарожы.(Абабурка).
У спрагу СЮ цемнаце яны не лучылi пералезлi па гурбе зверху цераз плот i ледзь патрапiлi СЮ вароты (Алiмпiяда,с.336). Мацi дала iм па ручнiку, i яны, пералезшы СЮ спрагу ля хаты, пайшлi мяжой ля плота да ракi (Найдорф,с.45.). Верка пазносiла жэрдзе ад спрагi на мяжу СЮ гарод (Тартак,с.191).
Струшанка. ж. Трасянка (з сена i саломы) (Абабурка).
Бярэш у рукi рагатыя, на два зубы, лясковыя вiлкi, трасеш сена з саломай робiш струшанку i носiш яе ахапкамi каровам...(Алiмпiяда,с.352).
ПараСЮн.: струшанка трасянка, салома, змешаная з сенам (Бялькевiч).
Сутонне, н. Змярканне (СПЗБ, т.5).
Брэша сабака, крычаць на сутоннi пастухi, галёкаюць на СЮсё горла, як i сто, як i дзвеiе гадоСЮ назад у гэтым лясным краi (Лонва, с.18).
ПараСЮн.: сутонак змярканне (iяшковiч Мат.).
iябачка, ж. Мянташка (СПЗБ, т.5).
Косы вiселi на ключы: на адной была яшчэ iябачка, забылiся зняць, яна стукала па касiльне ля пальца, i ад таго глуха звiнела СЮгары каса. (Мiiжы, с.16).
ПараСЮн.: у лiтаратурнай мове iябаць, бiць, хвастаць.
Сярнiчка, ж. Запалка (СПЗБ,т.5).
Сёння, калi яна, вярнуСЮшыся з фермы, нагнулася над зрубам, у вачах як хто чыркнуСЮ сярнiчкай па карабку спружына выгнулася, засланяючы агнём свет (Алiмпiяда, с.7). Ён падумаСЮ, што СЮсё будзе такiм летам гарэць, як сярнiчка: трава, лес, салома на стрэхах (Тартак, с.75).
ПараСЮн.: сярнiчка запалка,сярчыкi запалкi (Мат. мiн-мал.-РЖРЖРЖ, Бялькевiч), сярнiкi мн., сярнiчкi запалкi (iяшковiч Мат.).
Тарнiтка , ж. Жалезная бляшанка для збору смалы (iяшковiч).
Яна /смала/ i цяпер яшчэ ляжала там у тарнiтках можна знайii ля пнёСЮ застыла, цвёрдая, што камень, i блiскучая, як шкло(Тартак, с.184). Перад самай вайной паявiлiся тарнiткi варонкi з шыферу, цi што. (Мiiжы, с.210).
ТафялёСЮка, ж. Гарэлка, настоеная на таполевых пупышках.
Яны /пупышкi/ намоклi СЮ цёплай вадзе, што СЮ гарэлцы, i ад iх, як ад тафялёСЮкi, зрывала нос (Мiiжы, с.158).
Тофель, м. Таполя (СПЗБ, т.5).
ЗашумеСЮ нагнуты тофель ля вулiцы, трапечучы лiiем, заслала неба нiзкiмi хмарамi, i пайшоСЮ снег (Алiмпiяда, с.10). Стаялi ля варот, пазадзiралi СЮверх галовы, недзе туды, за вёску, на ПанкоСЮ тофель (Тартак, с.159).
Траска, ж. Дранка (СПЗБ, т.5).
Сеначкi былi накрытыя траской абрэзкамi, што асталiся ад хаты, вузкiмi, сукаватымi (Мiiжы, с.13).
ПараСЮн: траска тоненькiя дошчачкi для пакрыцця даху (Мат. мiн.-мал.-РЖРЖРЖ).
Трасочнiк, м. Дрывотнiк (СПЗБ, т.5).
Пахне дымам ад сасновай кары падмялi, мусiць, на двары трасочнiк i заняслi СЮсё СЮ печ (Алiмпiяда, с.338).
ПараСЮн: трасочнiк дробныя трэскi, рознае смецце (СПЗБ, т.5), меiа, дзе сохнуць трэскi (iяшковiч Мат.).
Трухлiна, ж. Пацяруха, парахня (ТСБМ, т.5).
На скошаны дол пасыпалася жоСЮтая сухая трухлiна, як пераспелая дзераза. (Чакай у далёкiх Грынях, с.49).
Туляг, м. Вялiкае воблака, хмара (Варлыга).
За канцылярыяй, на КурянаСЮскiх Садах, вiсеСЮ вялiкi, цяжкi, як iiрта саломы, жоСЮты туляг (Алiмпiяда, с.60). Пасля яна падумала, што гэта туляжок вiсiць над iм, цёмны, знiзу малiнавы, як само сонца. (Калiстрыха, с.125).
Хабаль, м. ПалюбоСЮнiк, хахаль (СПЗБ, т.5).
Ты i цягнула, пакуль усё разам са сваiм хабалём у магiлу не зарыла (Алiмпiяда, с.534).
Хвашчанка, ж. Мачалка з хвашчу, сухой травы i iнш.(СПЗБ, т.5).
Падышла карова блiзка, дыхнула СЮ твар цёплым сырадоем i лiзнула шурпатым, як хвашчанка, языком па шчацэ (Алiмпiяда, с.283).
Чашчавiк, м. Абабак.(СПЗБ, т.5).
З-пад яго вылазяць белыя галоСЮкi чашчавiкоСЮ i чырванеюць раннiя бруснiцы (Лонва, с.67).
У гаворках для назвы абабка адзначаны найменнi бабка, падабабак, падбярозавiк, беразняк, казяк, чашчэвiк, савяк (ЛАБНГ, т.1, карта283).
Шафарня, ж. Самаробная шафа, скрыня для захоСЮвання мукi i iнш.(Абабурка).
Яна /Алiмпiяда/ прайшла, адчынiла дзверы i кiнула яго /ручнiк/ на шафарню СЮ сенцы (Алiмпiяда, с.44). Мех быСЮ новы, з суравога палатна, дастала сёння з шафарнi трапiСЮ пад рукi, - у iм толькi раз вазiлi малоць, i цяпер з яго яшчэ церушылася мука (Тартак, с.4).
Шляк, м. Палоска тканiны iншага колеру або iншага СЮзору (СПЗБ, т.5).
ДастаСЮшы, падала яму /Харбiну/ - новенькi, чыiенькi, з выбеленага кужалю, доСЮгi рушнiк з вышытымi шлякамi(Алiмпiяда, с.430).
Шума, ж. Смецце (СПЗБ, т.5)
У раскапаную ля дарогi старую шырокую яму цяпер звозiлi з вёскi шуму