Дыялектызмы СЮ творах РЖ. Пташнiкава Беларус
Дипломная работа - Разное
Другие дипломы по предмету Разное
В»., I); лата кавалак тканiны i пад., якiм залатана дзiрка на адзеннi, абутку (ТСБМ, т.3.).
Лягар, м. Бярвеннi, якiя падкладаюцца пад штабелi дроСЮ, лесу (СПЗБ,т.2).
Яшчэ нядаСЮна тут, у самым нiзкiм меiы на дарозе, ляжаСЮ насланы драСЮляны масток на двух круглых легарах (Алiмпiяда,с.538.).
Ляжэйка, ж. Аглабiна (у калёсах), верхняя частка драбiн (у возе) (Абабурка).
Калёсы правалiлiся СЮ гразь па самыя ляжэйкi пахавалiся колытАж(Алiмпiяда,с.112.). Жэнька не бачыла, як Юрка СЮхапiСЮся за ляжэйкi (Лонва,с.175). Галiна адкiнулася да ляжэйкi i СЮгледзелася на Млечны Шлях (Чакай у далёкiх Грынях, с.11.). Хвост у яе мяккi, рассыпаецца па нагах, што ручайка лёну, i тады хочацца пацерабiць iх аб ляжэйку (Тартак, с.40).
ПараСЮн.: аглабiно, гнушка (Абабурка), ляжэйка жэрдачка СЮ калёсах (Каспяровiч).
Мiлта, ж. Страва, прыгатаваная з аСЮсянай мукi (СПЗБ,т.3).
Мiлта змолатая СЮ мяшку стаяла СЮ куфры (Найдорф,с.97.).
ПараСЮн.: мiльта страва з аСЮсянай мукi (Мат. мiн.-мал., II)
Мялянне, н. Кастрыца (СПЗБ,т.3).
За акном ядраная зара на СЮсходзе i на падаконнiку на мяленнi скача сiнюк (Алiмпiяда,с.353.).
Наберткi , набераткi, мн. Раменная частка вупражы (СПЗБ,т.3.).
Каням абцягвалi наберткамi, падкладаючы iх пад хвасты, i пасля, трымаючы СЮ руках дугi, запiхалi коней задам у доСЮгiя бярозавыя аглоблi (Мiiжы,с.24.).
АбiнеСЮ конь, стаСЮ зусiм белы, абiнелi дуга i набераткi (Тартак,с.137.).
ПараСЮнай у лiтаратурнай мове: набедрыкi, набэдрыкi, набадры (ТСБМ,т.3.).
У гаворках з гэтым значэннем зафiксаваны лексемы намэдрыкi, шлеi, падгузы, паСЮторы (ЛАБНГ, т.2, карта 327).
Надзежнiк,м. Кавалак палатна, якiм накрывалi дзяжу (СПЗБ,т.3.).
Падай, сусед, надзежнiк з лаСЮкi сказала Алiмпiада (Алiмпiяда,с.94.). Белыя ад глiны iены , на стале белы надзежнiк, i на яго насыпана вараная бульба (Тартак,с.132).
Нажутка, ж. Кароткае верхняе жаночае адзенне, жакет з рукавамi (Абабурка).
У чорнай шыбiне СЮбачыла (Алiмпiяда) свае апушчаныя рукi i нажутку светлай плямай (Алiмпiяда,с.8.). На частаколе ля хлеСЮчыка вiсiць, зачапiСЮшыся, Верчына старая байкавая нажутка (Мiiжы,с.101.). Яна (Наста) нагнулася да яго ён схапiСЮ яе за нажутку, за рукавы ля лакцей,i пацалаваСЮ у шчаку (Тартак,с.8.).
Слова нажутка сустракаецца амаль у кожным творы Пташнiкава. Гэта слова, як лiчыць Абабурка М.В., прыйшло СЮ беларускую мову з польскай: nazutka тАЬадзенне жанчынытАЭ i тАЬнакiдкатАЭ1 У творах Пташнiкава яно СЮжываецца i СЮ значэннi тАЬверхняе жаночае адзеннетАЭ i СЮ значэннi тАЬкофта, блузкатАЭ.
Павалаканец, м. Кароткi кажух, пацягнуты зверху сукном (СПЗБ, т.3).
Мацi СЮ расшпiленым павалаканцы прабегла ззаду да варот .(Алiмпiяда, с.456). Свiсталi на ветры голыя дубцы СЮ бярэзнiку, хвасталi па твары, дзерлi павалаканец (Чакай у далёкiх Грынях, с.148).
Побач з назвай павалаканец у творах РЖ.Пташнiкава СЮжываецца варыянт павалакан: Мае папiросы недзе СЮ павалакане (Мiiжы, с.49).
ПараСЮн.: павалочка, ж.Кажух, пакрыты сукном, шуба (Бялькевiч), павалочка ж. ПаСЮшубак, пацягнуты сукном (iяшковiч), павалаканы. Абшыты тканiнай (Мат. мiн-мал.).
1 Абабурка М.В. Стылiстычна абмежаваныя словы СЮ мове беларускай мастацкай лiтаратуры. Мн., 1981. С.84.
Падплятанка, ж. Спiца для падплятання лапцей. (СПЗБ, т.3).
РЖ зубы вялiкiя i шырокiя, як каiяныя падплятанкi, якiмi СЮ вайну падпляталi лазовыя лапцi (Лонва, с.62).
Падрукаянт, м. Таварыш, сябрук, прыслужнiк (Варлыга).
А што гэта твой падрукаянт не па-наську блузнiць?(Алiмпiяда, с.385).
Падчачурка, ж. ДзяСЮчына-падлетак (Варлыга).
ГадоСЮ шаснаццаць яна СЮжо мела, але на вiд была яшчэ зусiм падчачурка (Алiмпiяда, с.398).
Паземачнiк, м.Сунiчнiк (СПЗБ, т.4).
Пад ногi лучалi адсечаныя асколкамi яловыя лапкi i павыдзiраны з зямлi з мохам зялёны пазёмачнiк з паружавелымi ягадамi (Найдорф, с.23).
Пал, м. Высокая тэмпература, гарачка (ТСБМ, т.3).
ПадумаСЮ, што СЮ Танi, мусiць, пал гарачая галава (Тартак, с.128).
ПараСЮн.: пал. Тэмпература (Мат. мiн-мал., III).
ПаперадоСЮка, ж. ВяроСЮка, прымацаваная спераду воза, якой уцiскаюць сена, салому (СПЗБ, т.3).
Воз высокi i вузкi, калышацца пад нагамi, калi падыходзiш пад перад, каб зачапiць, падняСЮшы СЮгару на руках, парубень за паперадоСЮку, - гэта не жыта, што раiягнуСЮ на СЮсе снапы воз i стой, як на стозе (Найдорф, с.62).
Як варыянт РЖ.ПташнiкаСЮ ужывае лексему паперадня:
Пачакай, не едзь, зачаплю паперадню. (Чакай у далёкiх Грынях).
Парубень, м. Рубель (жэрдка для СЮцiскання саломы, сена ) (ТСБМ,т.4).
Стаiць на каленях, ажаргаСЮшы парубень (Алiмпiяда, с.112). Здаецца, што на загуменнi абярнуСЮся воз са снапамi i прыдавiСЮ Юрку парубнем. (Лонва, с.106). Збегай за парубнём, я яго ля першай капы да альшэвiны быСЮ прыхiнуСЮ (Чакай у далёкiх Грынях , с.54).
ПараСЮн.:рубэль, м. Прылада для СЮцiскання сена цi саломы (ДСБ), парубень, м.Рубель.(iяшковiч), рубель, м. Рубель (Бялькевiч,ЯнкоСЮскi-РЖ),рубель, м.ТоСЮстая рухомая жардзiна, на якой стаяць, крыючы страху са?/p>