Дыялектызмы СЮ творах РЖ. Пташнiкава Беларус
Дипломная работа - Разное
Другие дипломы по предмету Разное
Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь
Беларускi дзяржаСЮны педагагiчны унiверсiтэт iмя М. Танка
Факультэт беларускай фiлалогii i культуры
Кафедра беларускага мовазнаСЮства
Дыялектызмы СЮ творах РЖ. Пташнiкава
Дыпломная праца
студэнткi 505 групы
Кунцэвiч
Наталлi МiкалаеСЮны
Навуковы кiраСЮнiк дацэнт Панюцiч К.М.
Мiнск 2001
Змест
Уступ. РЖван ПташнiкаСЮ майстар слова................................................................3
I раздзел. Дыялектнае слова СЮ мастацкiм творытАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж..9
II раздзел. Тыпы дыялектызмаСЮ у творах РЖ. ПташнiкаватАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж...17
1.Лексiчныя дыялектызмытАж.тАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж..17
2.Семантычныя дыялектызмытАж.тАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж46
3.Фанетычныя дыялектызмы.....тАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж..49
4.Граматычныя дыялектызмытАж..тАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж...56
5.СловаСЮтваральныя дыялектызмы.тАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж69
III раздзел. Спосабы СЮключэння дыялектызмаСЮ у кантэксттАжтАжтАжтАжтАж.тАжтАж.81
ЗаключэннетАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж....84
ЛiтаратуратАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж..87
Паказальнiк лексiчных дыялектызмаСЮ тАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАжтАж...92
Уступ. РЖван ПташнiкаСЮ майстар слова.
РЖван ПташнiкаСЮ выступiСЮ у друку з вершамi СЮ 1952 годзе .Першы празаiчны твор аповеiь Чачык, якую ён апублiкаваСЮ у часопiсе Полымя. РЖ. ПташнiкаСЮ аСЮтар зборнiкаСЮ аповеiей i апавяданняСЮ Зерне падае не на камень, iяпан Жыхар са iешыц, аповеiей Лонва, Тартак( паводле iэнарыя аСЮтара пастаСЮлены аднайменны тэлефiльм), Найдорф, раманаСЮ Чакай у далёкiх Грынях, Мiiжы, Алiмпiяда (пастаСЮлены аднайменны тэлеспектакль).
У 1980 годзе выйшлi Выбраныя творы СЮ 2-х тамах, зараз апублiкаваны збор твораСЮ у 4-х тамах, якi быСЮ надрукаваны СЮ 1990-1992 гадах. РЖ. ПташнiкаСЮ--лаСЮрэат ДзяржаСЮнай прэмii БССР iмя Я. Коласа за аповеiь Найдорф.
Сёння, калi гэтым самабытным мастаком слова напiсана СЮжо нямала, вельмi добра вiдаць нязменная прывязанаiь яго да родных мяiiн Лагойшчыны. Там разгортваюцца падзеi СЮсiх яго твораСЮ. Пiсьменнiк найлепш ведае тых людзей, з якiмi разам жыСЮ, рос, якiя народжаны той самаю, што i ён, зямлёю.
РЖ. ПташнiкаСЮ шырока, разгорнута i СЮсебакова СЮзнаСЮляе падзеi тых гадоСЮ, якiя СЮ яго памяцi, у свядомаii вайна, пасляваенныя гады, сучаснаiь. Жыццё чалавека СЮ яго творах увасабляе СЮ сабе СЮсё жыццё вёскi, а жыццё вёскi жыццё народа.
Творчаiь Пташнiкава адметная СЮзнаСЮленнем народнага жыцця, увагай да самабытных характараСЮ, шматфарбнаiю мовы.
Ужо на першую аповеiь РЖ.ПташнiкаватАЭЧачыктАЭ зявiлiся станоСЮчыя рэцэнзii, у якiх адзначалася:тАЭЖывапiснаii i маляСЮнiчаii мовы аповеii цяжка не заСЮважыць, у ёй, бадай,галоСЮная заслуга РЖвана Пташнiкава. |РЖменна гэтая разнастайнаiь i яркаiь моСЮнага матэрыялу, а таксама арыгiнальнаiь задумы i СЮдача цэнтральнага вобраза даюць,як нам здаецца, падставы думаць, што малады пiсьменнiк на правiльным шляху.тАЭ1
1 КлiмашэСЮская РЖ. Першая аповеiь // Лiтаратура i мастацтва, 1957, 2 мая
Не зусiм удалым, як лiчаць крытыкi, быСЮ першы раман РЖ.Пташнiкава тАЬЧакай у далёкiх ГрыняхтАЭ. Адзначалася, што СЮ рамане прысутнiчала як бы майстэрства дзеля майстэрства, асобныя лiрычныя адступленнi, замалёСЮкi падавалiся эфектна, але не заСЮсёды арганiчна СЮваходзiлi СЮ мастацкую тканiну твора. Не СЮдалося належным чынам паяднаць асабiстае i грамадскае жыццё герояСЮ.
Цiкавымi па задуме i зместу лiчацца яго апавяданнi тАЬАленiтАЭ, тАЬАлёшкатАЭ i тАЬБежанцытАЭ, галоСЮным героем якiх зяСЮляецца падлетак. Пiсьменнiк не расстаецца з памяццю вайны, з памяццю свайго, апаленага суровымi выпрабаваннямi дзяцiнства.
СапраСЮдную вядомаiь аСЮтару прынеслi яго творы тАЬЛонватАЭ, тАЬТартактАЭ,тАЭНайдорфтАЭ. У тАЬТартакутАЭ асноСЮныя падзеi звязаны з тым, што перажываюць сямёра сялян, якiя вязуць з Дальвы СЮ камендатуру збожжа. Расказы пра трагедыю вёскi Дальва, спаленую фашыстамi, пачутыя СЮ дзяцiнстве, i падштурхнулi РЖ.Пташнiкава да напiсання аповеii. тАЬТартактАЭ i тАЬНайдорфтАЭ - творы пра пакутную i збалелую людскую памяць. Толькi СЮ тАЬТартакутАЭ вызначальны быСЮ пафас трагiчны, а СЮ тАЬНайдорфетАЭ СЮжо гераiчны матыСЮ у пафасе, гераiчная нота становiцца вызначальнай.1 Паказана вайна, якой яна была на самай справе.
Два наступныя раманы тАЬМiiжытАЭ i тАЬАлiмпiядатАЭ паказваюць жыццё беларускай вёскi СЮ пасляваенны час. Андрэй Вялiчка галоСЮны герой рамана тАЬМiiжытАЭ на першы погляд нiчым не адметны чалавек, але з такiх, як ён, i складваецца наша грамадства, на такiх зямля трымаецца.
Пра раман тАЬАлiмпiядатАЭ, якi быСЮ апублiкаваны СЮ 1985 годзе, вядомы крытык Генадзь Шупенька сказаСЮ: тАЬГэтаму раману РЖвана Пташнiкава суджаны зайздросны лёс. У яго будзе доСЮгае, не збаюся сказаць, такое ж, як у тАЬЛюдзей на балоцетАЭ РЖвана Мележа, неСЮмiручае жыццё. Жыццё прыкметнае, як кажуць, ва СЮсiх навiдавоку, на адным з самых яркiх меiаСЮ у нашай лiтаратуры. Але i не бясхмарнае, на пачатку не такое СЮжо i лёгкае.тАЭ2
1 Андраюк С. Чалавек на зямлi. Мн., 1988. С. 121
2 Шупенька Г. Голасам народа // Алiмпiяда. ПасляслоСЮе. Мн., 1985. С. 614
У рамане пiсьменнiк паказаСЮ пасляваеннае жыццё беларускай вёскi, аднаСЮленне разбуранай вайной калгаснай гаспадаркi. Праз успамi?/p>