Рамантычнай скрыпiчны канцэрт 1800-1870-я гады
Дипломная работа - Разное
Другие дипломы по предмету Разное
?ыпiчнай партыi.
Фiнал (у форме сонатного Allegro) адкрывае вялiкi i дынамiчна яркае аркестравай tutti, пабудаванае на тэме, якая гучала СЮ скрыпiчнай кадэнцыi. РЖнтанацыi гэтай тэме зноСЮ паСЮстануць у распрацоСЮцы - у Des-dur СЮ аркестравым tutti i СЮ g-moll сольнай партыi. Гэта таксама сведчыць аб iмкненнi аСЮтара да тэматычнай адзiнства, сiмфанiчнага развiцця матэрыялу.
АсноСЮныя тэмы фiналу (першая энергiчная, другая - кантиленный) у меладычным дачыненнi да iх не вельмi цiкавыя, але блiскучая тэхнiка i разгорнутыя вiртуозныя эпiзоды СЮ сольнай партыi, як i насычаная iнструментоСЮка СЮ tutti, падаюць часткi яркаii i святочнаii.
Скрыпiчная тэхнiка выкарыстоСЮваецца СЮ гэтым канцэрце-майстэрску i шматгранна. Блiскучыя пасажы СЮ легат, деташе i спикато, пошчакi i флажалет, хуткiя паслядоСЮнаii з трох струнных акордаСЮ - усё гэта, ужо не кажучы пра выразную кантилену павольных частак, сведчыць аб тонкае разуменне прыроды якiя спяваюць i вiртуозных магчымаiяСЮ скрыпкi, асаблiва па-майстэрску расчыненых у дадзеным канцэрце. Чацвёрты канцэрт А. УЕтана, справядлiва было б назваць канцэртам - паэмай.
Пяты канцэрт РОетан (а- mol, ор. 37) быСЮ напiсаны СЮ 1858-1859 гадах на просьбай суайчыннiка i калегi Ю. Леонара. Яго можна разглядаць як адначасткавых, хоць у iм можна вылучыць асобныя, кантрастуючы памiж сабой часткi - Allegro non troppo, кадэнцыя, Adagio, Allegro con fuoco; СЮ яго несумненна наватарскай формы можна СЮжываць паняцце кантрасна - складовая.
Канцэрт адкрывае аркестровая экспазiцыя. Яна пачынаецца з выразнай меладычнай тэмы, "РазмоСЮны" iнтанацыi якой падкрэслены акцэнтамi i sforzati. У Басах неСЮзабаве праходзiць i другая тэма (яна прагучыць у сольнай кадэнцыi),
аддалена нагадваючы аб Фолi. Дынамiчнае развiццё прыводзiць да новай мужнай i энергiчнай тэмы, утворыць кульмiнацыю аркестравай экспазiцыi. Паступова зацiхаючы, аркестр рыхтуе СЮступленне скрыпкi. Некалькi СЮступных тактаСЮ речитативно-патэтычнай характару СЮводзяць у ярка акрэсленую лiрыка-рамантычнай i вельмi выразную тэму-выява (а- mol) (прыклад №16). Пасля параСЮнальна доСЮгага развiцця, характарызуе галоСЮную партыю часткi, у якiм разам са скрыпкай сола гучыць аркестр, у скрыпкi гучыць пабочная тэма (у паралельным мажоры). Характар яе таксама лiрычнаму наспяваць, просты i высакародны 9 приклад №17). У распрацоСЮцы А. РОетан прымяняе контрапунктическими прыёмы. У музыцы СЮзнiкаюць тэматычныя элементы з аркестравага СЮступлення, а таксама другая тэма скрыпкi СЮ некалькi мадыфiкаваным выглядзе СЮ G-dur, яна полiфанiчных пераплятаецца з аркестравымi галасамi, што стварае рысы сiмфанiчнага развiцця.
На фоне разгорнутага вiртуознага эпiзоду СЮ скрыпку СЮ аркестры гучаць рэплiкi, пабудаваныя на тэматычных iнтанацыях. Эпiзод гэты завяршаецца доминантовое акордам на фермата, што СЮводзiць у сольную скрыпiчных кадэнцыю. РОетан прапануе два варыянты кадэнцыi. Абедзве кадэнцыi маюць вiртуозны характар, якi спалучаецца з меладычнай выразнаiю. Блiскучыя пасажы, арпеджыа, акорды, двайныя ноты i пошчакi, цiкавыя штрыхавыя прыёмы - усё гэта спрыяе яркай кантраснаii i арганiчна адпавядае прыродзе скрыпкi.(а-mol) пачынаецца СЮ духу класiчнай арыi з элементамi рамантычнай патэтыкi. Лiрычная мелодыка часткi апанавала шчыраiю i высакароднаiю (прыклад №18).
НеСЮзабаве СЮзнiкае выразная тэма СЮ С- dur, запазычаная РОетан з оперы "Люсiль" (1769) бельгiйскага кампазiтара Гретри. Сучаснiкi нават называлi Пяты канцэрт "Гретри" (прыклад №19), гэта звязана з тым, што РОетан пiсаСЮ гэты канцэрт урачыстаiяСЮ з нагоды юбiлейнага Дня незалежнаii Бельгii. РЖнтанацыйная падабенства гэтай тэмы з пабочнай тэмай спрыяла кантэкстнай адзiнства i цэласнаii канцэрту.
Невялiкi сольны рэчытатыСЮ прыводзiць да выкладу гэтай тэмы СЮ А- dur, на фоне якога СЮзнiкаюць контрапунктическими галасы. Музыка актывiзуецца, больш насычанай i СЮсхваляванай становiцца i аркестравая партыя, i вось ужо СЮ асноСЮны танальнаii надыходзiць фiнальная вiртуозная кода Allegro con fuoco, у якой зноСЮ чуць (у аркестры) iнтанацыi пабочнай тэмы.
Караль Лiпiньскi (1790-1818)
Творчаiь Лiпiньскi СЮ цэлым святла i жыццярадасная. Весялоiь, яркi жанравы каларыт, рамантычная усхваляванаiь, зрэдку сурёзныя разважаннi i драматызм - гэта круг яго вобразаСЮ.
Скрыпiчныя канцэрты - найбольш значныя яго творы, якiя занялi важнае меiа СЮ рэпертуары скрыпачоСЮ, захаваСЮшы i да гэтага часу сваё мастацкае значэнне.
У сучаснiкаСЮ К. Липинського - выбiтных польскiх кампазiтараСЮ М.К. Огинського, Ю. Ельснера, К. Курпинського не было канцэртаСЮ. Раннiя прыборы канцэртаСЮ Яжембського, Мельчевського i Яневич - блiзкiя яшчэ да concerto grosso. Лiпiньскi прыходзiлася, у значнай ступенi самастойна вырашаць праблему стварэння нацыянальнага скрыпiчнага канцэрта, абапiраючыся на традыцыi еСЮрапейскага скрыпiчнага мастацтва. Блiскучае веданне скрыпкi дало яму магчымаiь стварыць кампазiцыi, якiя паклалi аснову польскай скрыпiчных канцэртаСЮ.
Канцэрт №1 ор.14 fis-mol быСЮ завершаны СЮ 1822 годзе. У iм Лiпiньскi выступае як скрыпач, якi свабодна валодае выразнымi магчымаiямi iнструмента, iмкнецца захапiць слухачоСЮ размахам i вiртуозным бляскам сольнай партыi, максiмальна выкарыстоСЮваючы меладычныя магчымаii скрыпкi, як спявае iнструмента наблiжаны да чалавечага голасу. Для канцэрту, якi працягвае лiнiю "вялiкага" вiртуозна-рамантычнага канцэрту, якi iшоСЮ ад Паганiнi, характэрныя багацце i разнастайнаiь скрыпiчнай тэхнiкi, маштабнаiь, яркаiь вобразаСЮ. Рамантычная патэтыка спалучаецца з напеСЮнаiю, звязанай з польск