Міжнародныя адносіны Кіеўскай Русі X - нач. XII ст.
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
?а больш ці менш дасціпныя спробы знайсці іншае, "сапраўднае" значэнне тэксту. Пярэчаннем супраць прамога чытання зяўляецца акалічнасць, што пасля слова "пакі" варта ўсё тая ж артыкул аб паходзе 1043, і ніякіх новых звестак яна не паведамляе, такім чынам, слова "пакі" па сэнсе запісу губляе сваё асноўнае значэнне. Але, б можа, найпозні складальнік па няведанні або з намерам злучыў апавяданні аб двух паходах у адну запіс (падобных прыкладаў гісторыя летапісання ведае нямала)? У такім выпадку, калі кампілятарам зяўляўся рэдактар асноўны артыкула 1043 па Сафійскаму збору, грекофил па перакананнях, ён мог выбраць той аповяд, які яму больш падыходзіў па духу.
Летапісная артыкул 1043, з яе адзначаецца ў літаратуры супярэчнасцямі (напрыклад, згадка двух ваяводаў - Вышата і Івана Творимирича, прысутнасць розных дат у розных скляпеннях і т. п.), з інтэрпаляцыі і граматычнымі няўзгодненасці, мае выгляд старанна падабранай з розных фрагментаў мазаікі. Гэта паказвае на ўвагу да артыкуле, можа быць, нават не аднаго рэдактара. Менавіта гэтым вызначаецца паасобнае разгляд аўтарамі кожнага элемента артыкула. Да такіх самастойным элементам яе належаць і словы "пакі пасла Яраслаў ...". Аналіз тэксту не дае доказаў, каб прыняць яго як гістарычна важкае сведчанне аб другім паходзе, але ён не выключае ў прынцыпе магчымасці такога чытання, як выпадкова ацалелага рудымент несохранившегося аповяду аб другім паходзе рускіх на Візантыю. Правамерна паставіць пытанне аб магчымасці ці, наадварот, немагчымасці другога паходу, распачатага Яраславам Мудрым.
Паход быў не толькі магчымы, але і верагодны. Гісторыя руска-візантыйскіх адносін X ст. сведчыць аб настойлівасці, з якой рускія князі дамагаліся спрыяльнага зыходу вайны, не спыняючыся перад часовымі няўдачамі. Вядома, што Ігар, разгубіўшы сваё войска ў марскіх бітвах, выступіў на сушы з яшчэ вялікімі ваеннымі сіламі, чаму візантыйцы і паспяшаліся прапанаваць свет. Пры Яраславе Мудрым ваенныя сілы Русі значна ўзраслі, тады як імперыя ў XI ст. знаходзілася ў стане заняпаду.
Прамежак паміж паходам 1043 і заключэннем свету прынята лічыць у тры гады ў адпаведнасці з паведамленнем летапісе: "Па трох ж гадоў свеце былы, пушчаны бысть Вышата ў Русь да Яраслава". У прыведзенай фразе, аднак, трохгадовы тэрмін ставіцца да вяртання Вышата. Словы "свеце былых" зяўляюцца даданых прапановай і могуць азначаць толькі тое, што свет быў заключаны паміж 1043 і 1046 гадамі. У 1046-1047 гг. рускія выступалі ў якасці саюзнікаў візантыйскай арміі не толькі пад сценамі сталіцы, але і ў Грэцыі і ў Грузіі.
Ні рускія, ні візантыйскія крыніцы нават не намякаюць на якія-небудзь тэрытарыяльныя дамаганні Яраслава да Візантыі. Відавочна, да таго часу, пакуль абодва бакі выконвалі прынятыя саюзныя абавязацельствы, гаворка пра Корсуні не ішла, але як толькі паміж імі выявіліся супярэчнасці, мог ўсплыць і гэтае пытанне. Таму варта ўлічваць, што Херсонес мог стаць адным з звёнаў у ланцугу падзей 1043-1045 гадоў.
Існуе шэраг сведчанняў, што нейкае стаўленне Яраслаў і яго сын Уладзімір да Херсонес мелі.
Пры Яраславе ў Кіеве зяўляюцца прадметы (грабніца Яраслава і іншыя мармуровыя саркафагі Сафійскага сабора), па назіранні шэрагу спецыялістаў, якія адносяцца да круга помнікаў мастацтва Прычарнаморя. Да таго ж часу адносіцца буйная партыя абразоў і прадметаў царкоўнага начыння Ноўгарада (многія з іх захаваліся да нашых дзён), названыя "Корсунскай старажытнасцямі".
Шэраг старажытных помнікаў, якія захаваліся да нашых дзён у Сафійскім саборы Ноўгарада, таксама, несумненна, візантыйскага паходжання. Аднак зяўленне іх тут не знайшло да гэтага часу тлумачэнні і ўяўляецца загадкавым. На самай справе, якім чынам апынуліся на поўначы Русі медныя, так званыя Карсунскі браму, якія ўпрыгожваюць уваход у Калядны прыбудоўка Сафійскага сабора і орнаментованные матывам расквітнеўшая крыжа? Наяўнасць "Корсунскай старажытнасцяў" у Сафійскім саборы прымушае меркаваць, што за гэтымі паўлегендарнага навінамі хаваюцца нейкія рэальныя факты.
Хто ж гэты князь, якому ўдалося вывезці з Корсуні ці ледзь не поўны камплект самай разнастайнай начыння, склалай ўнутранае ўбранне Сафіі Наўгародскай? Некаторыя легенды найпозняга паходжання звязваюць гэты факт з імем Уладзіміра Святаславіча, з яго Карсунскі паходам. Аднак "Аповесць мінулых гадоў" адзначае, што Уладзімір аддаў усё ў пабудаваную ім царква Багародзіцы: "уціснуў туды ўсе, купкоўцы бэ узяў у Корсуні: іконы, і съсуды, і крыжы". Тым больш не мог патрапіць у Ноўгарад галоўны трафей - "брама заваявання горада". Акрамя таго, комплекс наўгародскіх прадметаў іншы, чым кіеўскіх.
Нарэшце, вельмі істотна, што кола помнікаў іканапісу з ліку "Корсунскай старажытнасцяў" не выводзіць нас за межы XI ст., Такім чынам, Уладзімірам Святаславічам яны не маглі быць прывезены. Узнікае пытанне: ці не звязана зяўленне "Корсунскай старажытнасцяў" Ноўгарада, як і мошчаў Клімента ў Кіеве, з падзеямі 40-х гадоў XI стагоддзя?
Прыведзены шэраг сведчанняў, роўна як і больш познія паданні, узятыя ў сукупнасці, выразна праецыююцца менавіта на падзеі 40-х гадоў XI стагоддзя. Паміж імі ўсталёўваецца сувязь, якая дазваляе выказаць гіпотэзу, што ваенныя дзеянні рускіх не абмежаваліся няўдалым паходам 1043, а мелі далейшае развіццё і не пазней чым у 1044 Херсонес, як і паўстагоддзя таму, зноў быў узяты і спустошаны рускімі. Паход на Херсонес і ўзяцце яго маглі папярэднічаць закладцы такога будынка, які?/p>