Міжнародныя адносіны Кіеўскай Русі X - нач. XII ст.
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
»ымі змена геапалітычнага статусу Расіі, зявіліся паход Алега на Канстанцінопаль у 907 годзе, заключэнне дагавораў з Візантыяй, паходы Ігара і Святаслава супраць Візантыі, Святаслава супраць Хазарыі, разгром печанегаў Яраславам Мудрым.
З моцнага рэгіянальнага дзяржавы, які сфармаваўся да X-XI стагоддзях, Русь ператварылася ў навала слабых удзельных княстваў.
Коратка охарактеризуем гэты перыяд. Па-першае, найбольш пазітыўны - перыяд праўлення Яраслава Мудрага; па-другое, найбольш разбуральны; па-трэцяе, фінальны для дадзенага вялікага цыклу, які скончыўся новым прыгнётам краіны, зараз ужо з боку Залатой Арды.
-1113 гады і з поўным правам можа быць пазначаны як перыяд актыўнага ўладкавання Рускай зямлі.
У 1035 Яраслаў Мудры абяднаў Старажытнаруская дзяржава. Найважнейшыя падзеі і зявы гэтага перыяду - складанне Рускай праўды, паступовае распаўсюджванне пісьменнасці. Пачата будаўніцтва храма Св. Сафіі ў Ноўгарадзе (1037). Ўмацаваныя паўднёвыя і заходнія рубяжы краіны. Устаноўлены дынастычныя сувязі з многімі краінамі Еўропы. У сярэдзіне цыклу прайшла хваля народных паўстанняў у Кіеве, Ноўгарадзе, Растове-Суздальскай, Чарнігаўскай землях (1068-1072). Ўладкаванні зямлі рускай быў прысвечаны зезд рускіх князёў у Любечы (1097). Неабходнасць устанаўлення правапарадку выклікала актыўны заканатворчасць - у 1113 Статут князя Уладзіміра дапоўніў становішча Рускай праўды, пачалося складанне Аповесці мінулых гадоў.
Адметныя рысы гэтага перыяду - актыўны фарміраванне інстытуцыянальнай асновы адзінай дзяржавы, асіміляцыя ўсіх этнічных частак Рускай дзяржавы. Параўнальна спрыяльныя знешнія ўмовы.
(1114-1190) адзначаны доўгатэрміновым нарастаннем энтрапіі. Асаблівасць дадзенага цыкла - практычна поўная засяроджанасць на ўнутраных пытаннях, нарастанне цэнтрабежных тэндэнцый, пастаянныя праблемы з пасада ў спадчыну. Пры Юрыя Даўгарукім (1125-1157) ўзрастае аўтарытэт Масквы, ад Кіева аддзяляецца Ноўгарад (1136). Ў 1185 годзе адбыўся няўдалы паход князя Ігара Ноўгарад-Северскага супраць полаўцаў, апісаны ў Слове пра паход Ігаравы. Згодна з шматфактарная ацэнкі, найбольшы ўрон гэта падзея нанесла краіне па такіх пазіцыях, як Кіраванне, Тэрыторыя, Знешняя палітыка
Пад ціскам неспрыяльных умовах, юрыдычнага і эканамічнага прыніжэння ніжэйшых класаў, княскіх усобіц і палавецкіх нападаў, з сярэдзіны XII ст. становяцца прыкметныя прыкметы запусцення Кіеўскай Русі, Падняпроўя. Рачная паласа па Сярэдняму Дняпры з прытокамі, здаўна так добра заселеная, з гэтага часу пусцее, насельніцтва яе знікае кудысьці.
Самым выразным указаннем на гэта служыць адзін эпізод з гісторыі княжацкіх усобіц. У 1157г. памёр які сядзеў у Кіеве Мономахович, вялікі князь Юрый Далгарукі; месца яго на вялікакняскім стале заняў старэйшы з чарнігаўскіх князёў Ізяслаў Давідовіч. Гэты Ізяслаў па чарзе старшынства павінен быў саступіць чарнігаўскі стол з вобласцю свайму малодшаму родзічу стрыечнаму брату Святаславу Вольгавіч, княжыў у Ноўгарадзе Северскім. Але Ізяслаў аддаў Святаславу не ўсю Чарнігаўскую вобласць, а толькі старэйшы горад Чарнігаў з сямю іншымі гарадамі. У 1159г. Ізяслаў сабраўся ў паход на ворагаў сваіх, князёў галіцкага Яраслава і валынскага Мсціслава, і клікаў Святаслава да сабе на дапамогу, але Святаслаў адмовіўся. Тады старэйшы брат паслаў яму такую пагрозу: Глядзі, брат! Калі, Бог дасць, ўпраўлюся ў Галічы, тады ўжо не наракай на мяне, як папаўзеш ты з Чарнігава назад да Ноўгарада Северскага . На гэтую пагрозу Святаслаў адказваў такімі многознаменательными словамі: Госпадзе, ты бачыш маё пакора, колькі я паступаў сваім, не хоць ліць крыві хрысціянскай, губіць сваёй Отчын; ўзяў я горад Чарнігаў з сямю іншымі гарадамі, ды і тое пустымі. - Жывуць у іх псарамі ды полаўцы . Значыць, у гэтых гарадах засталіся княжыя дваровыя людзі ды мірныя полаўцы, якія перайшлі на Русь. Да нашага здзіўлення, у ліку гэтых сямі запустелых гарадоў Чарнігаўскай зямлі мы сустракаем і адзін з самых старадаўніх і багатых гарадоў Падняпроўя-Любеч.
Адначасова з прыкметамі адліву насельніцтва з Кіеўскай Русі заўважаем і сляды заняпаду яе эканамічнага дабрабыту: Русь, пустея, разам з тым і бяднела. Указанне на гэта знаходзім у гісторыі грашовага звароту ў XII ст. Вывучаючы Рускую Праўду *, мы ўжо ўбачылі, што вага Менавы знака, срэбнай грыўны кун, пры Яраславе і Манамаха якія змяшчаюць у сабе каля полуфунта срэбра, з паловы XII ст. стаў хутка падаць - знак, што пачалі засариваться каналы, якімі притекали на Русь каштоўныя металы, г.зн. шляху знешняга гандлю, і срэбра даражэла. У другой палове XII ст. вага грыўні кун зваліўся ўжо да 24 залатнікоў, а ў XIII ст. ён падае яшчэ ніжэй, так што ў Ноўгарадзе каля 1230 хадзілі грыўны кун вагой у 12 - 13 залатнікоў. Летапісец тлумачыць нам і прычыну гэтага падаражэнне срэбра. Знешнія гандлёвыя абароты Русі ўсё больш саромеліся весяліліся качэўнікамі; прамое ўказанне на гэта знаходзім у словах аднаго паўднёвага князя другой паловы XII ст. Знакаміты супернік Андрэя Багалюбскага Мсціслаў Ізяславіч валынскі ў 1167 стараўся пасунуць сваю брацію князёў у паход на стэпавых варвараў. Ён паказваў на бядотнае становішча Русі: Пашкадуйце, - казаў ён, - пра Рускай зямлі, аб сваёй Отчын-, кожнае лета паганыя адводзяць хрысціянаў у свае вежы, а вось ужо і шляху ў нас адымаюць, - і тут жа пералічыў чарнаморскія шляху рускай гандлю, згадаўшы паміж імі і грэцкі.
У працяг XII ст. ледзь не кожны год князі спускаліся з Кіева з узброенымі атрадамі, каб сустрэць