Міжнародныя адносіны Кіеўскай Русі X - нач. XII ст.
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
? II. Такая характэрная пераемнасць у старажытнарускай знешняй палітыцы заслугоўвае адмысловага даследавання.
Вымалёўваецца карціна міжнароднай палітыкі Яраславічаў ў 70-я гг. XI ст. будзе няпоўнай, калі не звярнуць належнай увагі яшчэ на адзін яе фланг - венгерскі. У Венгрыі ў гэты час разгарнулася барацьба паміж каралём Шаламоном (1064-1074), падтрыманым Германіяй, і яго стрыечнымі братамі - Гезой, Ласла і Ламберта, традыцыйна звязанымі з Польшчай (іх бацька, Бела I, доўгі час знаходзіўся ў Польшчы ў выгнанні). Дадзеныя аб руска-венгерскіх адносінах гэтай пары вельмі бедныя. У сутнасці, вядома толькі, што ўслед за Ламберта, шукала дапамогі ў 1069 у Баляслава Польскага, ў 1072 г. на Русь з той жа мэтай адправіўся Ласла, але місія яго поспеху не мела, як прынята лічыць, з прычыны ўнутраных бязладзіцы на Руси114 . Пытанне аб тым, чаму менавіта на Русі сыны Белы I спадзяваліся атрымаць падмогу і да каго менавіта ездзіў за ёй Ласла, па недахопу крыніц не ставілася. На нашу думку, і тут можна сёе-тое растлумачыць, калі ўлічыць наяўныя зараз у нашым распараджэнні звесткі аб знешнепалітычным проціборстве Ізяслава Кіеўскага і Святаслава Чарнігаўскага ў пачатку 70-х гг.
Ода, жонка Святаслава, будучы дачкой рана памерлага Лютпольда Бабенберга, аказваецца роднай пляменніцай тагачаснага маркграф Баварскай ўсходняй маркі Эрнста. Надзвычай характэрна, што з фігурай Эрнста мог быць звязаны і разлік Ізяслава, калі ён жаніў сына на падчарцы маркграф Деди: справа ў тым, што Эрнст быў жанаты на дачцы Деди ад папярэдняга шлюбу. Калі прыняць да ўвагі, што Баварская ўсходняя марка на нямецка-венгерскім памежжы гуляла тую ж ролю, што восточносаксонские маркі на нямецка-польскіх межах, то прысутнасць вугорскага пытання на перамовах Генрыха IV як са Святаславам каля 1070, так і з Ізяславам восенню 1075 стане дастаткова верагодным. Ва ўсякім выпадку павінна быць ясна, што адзінай старажытнарускай палітыкі ні ў дачыненні да Польшчы, ні ў дачыненні да Венгрыі ў гэты час не было; міжнародныя сувязі Кіева і Чарнігаўскай-Пераяслаўскай кааліцыі варта разглядаць асобна.
Тады лагічна выказаць здагадку, што Ласла ў пошуках дапамогі адправіўся да Ізяславу, трывала звязанаму з Польшчай, але натыкнуўся на процідзеянне малодшых Яраславічаў, схільных ў сілу свайго саюза з Генрыхам IV падтрымаць Шаламона. Палажэнне спраў пагаршалася тым, што памежная з Венгрыяй Валынь знаходзілася ў той час, верагодна, у руках Усевалада.
І ў венгерскім пытанні 1074-ы год павінен быў прынесці з сабой радыкальную пераарыентацыю палітыкі Святаслава. Думаць так прымушае не толькі крызіс яго альянсу з Генрыхам IV, які меў следствам прамое ваеннае супрацоўніцтва з Баляславам Польскім, але і адначасовае збліжэнне Гезы I і малодшых Яраславічаў з Візантыяй. Завалодаў ў 1074 венгерскім тронам Геза I ажаніўся на грачанцы (магчыма, на пляменніцы будучага імператара Нікіфара III Вотаниата - тады зяця імператара Міхаіла VII Дуки) і нават каранаваўся дасланай з Візантыі каронай. У той жа час (па В.Г. Васільеўскім, у 1073-1074 гг.) Міхаіл VII ўступае ў перамовы са Святаславам і Усеваладам Яраславічы, прапаноўваючы выдаць дачку аднаго з іх (верагодна, Усевалада) за свайго порфирородного брата Канстанціна. Відавочна, у выніку нейкай дасягнутай у гэты час дамоўленасці Канстанцінопаль атрымаў і рускую ваенную дапамогу пры падаўленні бунту ў Корсуні.
Шлюбы прадстаўнікоў кіеўскай дынастыі сведчылі аб тым, што Русь заняла бачнае месца ў сістэме еўрапейскіх дзяржаў, а яе сувязі з лацінскім Захадам былі самымі цеснымі. Яраслаў Мудры сасватаў сыну Ізяславу дачка польскага караля Мешка II, сыну Святаславу - дачка нямецкага караля Леапольда фон Штаден. Малодшы з трох Яраславічаў Усевалад ажаніўся на сваячцы імператара Канстанціна Манамаха. Сярод дачок Яраслава старэйшая Агмунда-Анастасія стала венгерскай каралевай, Лізавета - нарвежскай, а затым дацкай каралевай, Ганна - французскай каралевай. Шлюб Ганны апынуўся нешчаслівым і яна бегла ад мужа да графу Раулю II Валуа. Каралеўская ўлада ў Францыі знаходзілася ў стане заняпаду, і кароль Генрых I не мог вярнуць жонку.
Вянком матримониальных поспехаў кіеўскага дома быў шлюб Ефрасінні, дачкі Усевалада Яраславіча, з германскім імператарам Генрыхам V. Шлюб быў нядоўгім. Пасля шумнага шлюбаразводнага працэсу Ефрасіння вярнулася ў Кіеў. Брат Ефрасінні Уладзімір Манамах ажаніўся на выгнаны прынцэсе гіце. Бацька Гиты Харальд II быў апошнім прадстаўніком англасаксонскай каралеўскай дынастыі. Нарманскіх герцаг Вільгельм Заваёўнік разграміў англасаксаў. Харальд загінуў, а яго дачка Гіта схавалася ў Даніі, адкуль яе прывезлі ў Кіеў.
Арганічнае ўключэнне Рурыкавічаў ў сістэму дынастычных сувязяў кіруючых дамоў хрысціянскіх дзяржаў Еўропы XI - пачатку XII стст. сведчыць аб тым, што Русь разглядалася імі як роўны ў сацыяльным і палітычным адносінах партнёр, а сама яна заставалася ў адзіным культурным і палітычным еўрапейскім прасторы.
2.2 Старажытная Русь і Візантыя. Асаблівасці руска-візантыйскіх кантактаў у эпоху Яраслава Мудрага
На працягу X ст. Візантыя мела магчымасць не раз пераканацца ў небяспецы парушэння міру з Руссю, калі шматлікае войска "тавроскифов" нечакана аказваўся ля межаў імперыі або пад сценамі сталіцы. Зварот імператара Васіля II у крытычны момант паўстання Варды фокі за ваеннай дапамогай да кіеўскаму князю Уладзіміру Святаславіча, ўзяцце Херсонеса і жаніцьба Уладзіміра на Ганне, сястры імператараў Васіля і Канстанціна, хрышчэнне Русі - усе гэтыя факты палітычнай г?/p>