А.В. Дружынін аб аповесцях Ф.М. Дастаеўскага 40-х гг.
Дипломная работа - Литература
Другие дипломы по предмету Литература
?спех рамана былі надзвычай вялікія: Гэты ліст пішу я ўрыўкамі, бо пішу дзень і ноч... Пішу я з запалам. Мне ўсё здаецца, што я завёў працэс з усёю нашаю літаратурай, часопісамі і крытыкамі і трыма часткамі рамана майго ў Айчынных цыдулках ўсталёўваю за гэты год маё першынство на злосць нядобразычліўцам маім (XV, 68). Бывай, брат, - дадаваў ён тут жа. - Ты мяне адклікаў ад маёй самай цікавай старонкі ў рамане, а спраў яшчэ куча наперадзе (XV, 68).
Ф.М. Дастаеўскі марыў пра раман, пабудаваным гэтак жа, як і Герой нашага часу, які складаўся з пяці або шасці самастойных аповесцяў, абяднаных паміж сабой толькі асобай галоўнага героя. Гэта быў новы этап яго нястомных мастацкіх пошукаў. Паэтыку такога незвычайнага Лермантаўска жанру Дастаеўскі выкладзе значна пазней у сваіх лістах 1856, але ўпершыню да такой складанай, але ёмістай і займальнай канструкцыі ён звярнуўся ў 1846 г., калі задумваў свой першы вялікі раман.
Друкаваць яго Ф.М. Дастаеўскі меркаваў ў Сучасніку. Першую частку, якая зявілася б пралогам да твора, Дастаеўскі збіраўся даслаць у рэдакцыю часопіса з-за мяжы, а, вярнуўшыся, выдаць адразу ж другую. Скончыць раман ён хацеў да восені 1848 г. У рамане вызначалася 3 або 4 часткі: І сюжэт (і пралог) і думка ў мяне ў галаве, - паведамляў брату Дастаеўскі (XV, 69).
Непасрэдна праца над Неточкой Незвановой была пачатая ў снежні 1847 года. Дастаеўскі пісаў брату: Гэта будзе споведзь, як Голядкин, хоць у іншым тоне і родзе (студзень - люты 1847) (XV, 71). Аднак, хоць пісьменнік меў намер да 5 Студзеня 1847 даставіць у Сучаснік або ў Айчынныя запіскі першую з трох частак рамана, каб увесь яго завяршыць восенню, праца зацягнулася, і друкаванне рамана пачалося ў часопісе А. А. Краеўскага толькі ў пачатку 1849
У лісце да Краевскому ад 1 лютага 1849 года Дастаеўскі, супастаўляючы раман з не задавальняе яго Гаспадыняй, пісаў: "Я вельмі добра ведаю, Андрэй Аляксандравіч, што надрукаваная мною ў студзені 1-я частка Неточки Незвановой - твор добрае, так добрае, што Айчынныя запіскі, вядома, без сораму могуць даць яму месца. Я ведаю, што гэты твор сурёзнае. Кажу, нарэшце, гэта не я, а гавораць усе.... Я люблю мой раман... я ведаю, што пішу рэч добрую, такую, якая не прынясе рызыкі, а размяшчэнне тых, хто чытае (я ніколі не хвалюся, дазвольце ўжо цяпер сказаць праўду, я выкліканы сказаць гэта) (XV, 73. падкрэслена Дастаеўскім). У лісце брату ад студзеня-лютым 1847 аўтар ужо выказваў надзею на блізкае заканчэнне рамана: ... хутка ты прачытаеш Неточку Незванову (XV, 112). Пра вельмі стараннай працы над раманам згадваецца і ў лісце да М.М. Дастаеўскаму ад красавіка 1847 года З гэтага ліста мы даведаемся, што ў гэты час Дастаеўскі думаў скончыць раман да восені 1847: Ён (раман) завершыць год, пойдзе падчас падпіскі і, галоўнае, будзе, калі не памыляюся цяпер, капітальна рэччу у годзе (XV, 112). Аднак у 1847 раман не зявіўся, так як пісьменнік, заняты іншымі творамі, не раз перапыняў працу над Неточкой Незвановой. Тым не менш да сярэдзіны 1848 была, відаць, напісана значная частка ранняй рэдакцыі рамана. П.П. Сямёнаў-Цян-Шанский распавядае ў сваіх мемуарах", што на сходах у М. В. Петрашевского Дастаеўскі чытаў урыўкі з сваіх аповесцяў Бедныя людзі і Неточка Незванова. Гэта, хутчэй за ўсё, магло адбывацца да лістапада 1848 г., бо з гэтага часу Дастаеўскі ўжо не наведваў сходаў у Петрашевского, стаўшы членам гуртка С.Ф. Дурова.
Петрашевец Іпаліт Дебу успамінаў, як іх сябар-літаратар расказваў на пятніцу ў Каломне "Гісторыю адной жанчыны (такі быў падзагаловак рамана) і прытым значна паўней, чым яна была надрукаваная: Памятаю, з якім жывым чалавечым пачуццём ставіўся ён і тады да таго грамадскаму адсотку, увасабленнем якога зявілася ў яго пасля Сонечка Мармеладова (не без уплыву, вядома, вучэнні Фуре).
Аб ранняй рэдакцыі рамана, дзе апавяданне вялося ад асобы аўтара, а не гераіні, можна меркаваць па захаваўся урыўку рукапісы. З яго відаць, што значную ролю ў ёй гуляў вобраз летуценніка Оврова. Менавіта ён павінен быў выявіць ліст невядомага да Аляксандры Міхайлаўне. Овров прачытаў у радках ліста блізкую і зразумелую яму аповесць пра братэрства двух сэрцаў, саюз якіх быў бы выдатны, выклікаючы светлыя надзеі цэламу свету. У канчатковым тэксце раман абрываецца на першай кароткай сустрэчы Неточки з Овровым - памочнікам ў справах Пятра Аляксандравіча. З-за сваркі з Н.А. Некрасавым Дастаеўскі адмовіўся ад думкі друкаваць раман у Сучасніку, і яму зноў давялося звярнуцца ў Айчынныя запіскі. 26 лістапада 1846 г. ён пісаў пра гэта М.М. Дастаеўскаму: Я меў непрыемнасць канчаткова пасварыцца з Сучаснік у асобе Някрасава.... Між тым Краеўскі, узрадаваўшыся нагоды, даў мне грошай і абяцаў, звыш таго, выплаціць за мяне ўсе даўгі да 15 снежня. За гэта я працую яму да вясны (XV, 113). Дастаеўскі стаў даўжніком А.А. Краевского і быў вымушаны адмовіцца ад паездкі за мяжу.
У працэсе працы над раманам яго форма, фабула і сюжэт значна змяніліся. У часопіснай рэдакцыі 1849 апавяданне вядзецца ўжо ад аблічча гераіні і раман мае падзагаловак "Гісторыя адной жанчыны, які расчыняе яго асноўную тэму. Кожная з трох якія дайшлі да нас частак, па азначэнні даследчыка, не толькі звяно ў кампазіцыі цэлага, але і ўнутрана скончаная навэла з асаблівым сюжэтам, асаблівай завязку, кульмінацыяй і развязкай. Кожная частка мела ў рэдакцыі 1849 сваё загаловак - Дзяцінства, Новае жыццё, Таям?/p>