Грамадскі i дзяржаўны лад Рыма ў перыяд рэспублікі і змены яго ў перыяд манархіі
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
а ў крыніцах: казна (рэспубліканская - aerarium, імператарская - fiscus), муніцыпіі, розныя саюзы асоб адной прафесіі (булачнік, Мяснікоў, рамеснікаў і г.д.), decuriae apparitorum (саюз ніжэйшых дзяржаўных служачых), дабрачынныя ўстановы і інш.
Узнікненне юрыдычных асоб. Па законах XII табліц дапускалася амаль поўная свабода адукацыі калегій, асацыяцый і да т.п. Члены падобнага роду абяднанняў былі вольныя прыняць для сваёй дзейнасці любое становішча (статут), абы ў ім не было нічога парушае публічныя законы. Гэты парадак свабоднага Стварэнне калегій, запазычаны, па словах Гая, з заканадаўства Солона, г.зн. з грэцкага правы, праіснаваў да канца рэспублікі. З пераходам да манархіі свабоднае адукацыю калегій стала ўзбуджаць падазрэнне з боку принцепсов і апынулася палітычна непрымальным. Яшчэ Юлій Цэзар, скарыстаўшыся ў якасці матывам некаторымі злоўжываннямі, што мелі месца на глебе вольнага адукацыі калегій, запусціў усё карпарацыі, акрамя якія ўзніклі ў старажытную эпоху. Пасля гэтага жніўні выдаў адмысловы закон, па якім ні адна карпарацыя (акрамя рэлігійных і некаторых прывілеяваных, напрыклад пахавальных таварыстваў) на магла паўстаць (з юрыдычным яе прызнаннем) без папярэдняга дазволу сената і санкцыі імператара (так званая дазвольная сістэма).
Спынялася юрыдычная асоба з дасягненнем мэты яго дзейнасці, расколам асабістага складу (класічныя юрысты прызнавалі як мінімальны лік членаў - тры), а таксама калi дзейнасць арганізацыі прымала супрацьзаконны характар.
Праваздольнасць юрыдычных асоб у Рыме разумелася некалькі своеасабліва у параўнанні з сучасным яе разуменнем. Напрыклад, юрыдычная асоба прызнавалася здольным мець права патранату, якія мелі амаль сямейны характар, і не лічылася (за невялікімі выключэннямі) здольнымі атрымліваць маёмасць па спадчыне і да т.п.
Справы юрыдычнай асобы вялі фізічныя асобы (па сучаснай тэрміналогіі - органы юрыдычнай асобы), абірае для гэтай мэты (на падставе статута), напрыклад у дабрачынных установах - oeconomus, у гарадскіх супольнасцях - actor.
4. Змены ў грамадскім жыцці напярэдадні і ў перыяд імперыі
.1 Грамадскі і дзяржаўны лад старажытнага Рыма ў сярэдзіне II у. да н.э.
дзяржаўны грамадскі лад рым
Ператварэнне Рыма ў сусветную дзяржаву выклікала ў сучаснікаў здзіўленне. Полибий ў пачатку сваёй працы пісаў: "Дзе знайсці чалавека гэтак легкадумнае, не пажадала зразумець, якім чынам і пры якіх грамадскіх установах амаль увесь вядомы свет падпарадкаваўся адзінай улады рымлян на працягу няпоўных пяцідзесяці трох гадоў?" [I. *.] (З канца другой Пунічнай вайны да перамогі над Македоніяй). Сам Полибий схільны тлумачыць ўздым Рыма дасканаласцю яго палітычнага усторою. Ён знаходзіць, што ў рымскім дзяржаўным прыладзе спалучаліся ўсе тры формы праўлення: манархія, арыстакратыя і дэмакратыя. Гэта спалучэнне розных формаў і было, Полибию, залогам поспеху рымлян у іх знешняй і ўнутранай палітыцы. Такі быў адказ тэарэтыка, які імкнецца растлумачыць праявы грамадскага жыцця на аснове распаўсюджаных у эпоху элінізму палітычных тэорый. На аснове выкладу канкрэтнай гісторыі. У таго ж Полибия можна зрабіць выснову, што для эпохі, якую ён апісваў, характэрна панаванне нобилитета.
Народны сход заставаліся вышэйшай установай ў дзяржаве. У некаторых выпадках яны адпрэчвалі рашэння сената, выбіралі часам на вышэйшыя пасады асоб, непажаданых нобіляў, але такія выпадкі хутчэй былі выключэннем, чым правілам. Вышэйшыя магістраты сапраўды валодалі афіцыйна амаль неабмежаванай уладай, але тэрмін знаходжання ва ўладзе быў абмежаваны, а іх выбары залежалі ад сенацкага большасці. Гай Фламіні быў адным з апошніх буйных палітычных дзеячаў, вылучаных плебейскай коламі. Незадоўга да другой Пунічнай вайны і ў першы яе перыяд дэмакратычны рух ўзмацніўся, і дэмакратычныя групоўкі ўплывалі вядомым чынам на ход падзей, але ў сілу цэлага шэрагу абставінаў падчас нашэсця Ганібала ролю сената вырасла, а ў наступную эпоху яго ўплыў яшчэ больш ўзмацніўся. Ён кіраваў ўсёй знешняй і ўнутранай палітыкай. Сенат быў апорай нобилитета. Сярод нобіляў панавальнае становішча працягвалі займаць старэйшыя патрицианских родах Эміліі, Карнеліі, Клаўдзіі, Валерыі. Некаторыя патрицианские роды губляюць сваё значэнне і паступова сходзяць са сцэны. Асобныя плебейскай роды набываюць ў цяперашні час вялікае значэнне. З іх вылучаліся асабліва Лівіі, Цэцыліі Метелл, Семпрония і іншыя. У папярэднюю эпоху сенатарскае ведаць папаўнялася не толькі плебеямі, але таксама прадстаўнікамі лацінскіх і нават кампанского гарадоў. З канца III ст. становішча змянілася. Уступленне ў сенат для новых членаў быў абцяжараны.
У 187 г. ад Луция Сцыпіёнаў запатрабавалі справаздачы ў выкарыстанні грошай з сірыйскіх трафеяў. Публіеў знайшоў гэтае патрабаванне зневажальным і дэманстратыўна знішчыў рахунку. Але нападкі хутка аднавіліся, і ў 184 комиции прысудзілі Луция выплаце буйной сумы, а калі ён адмовіўся, яго хацелі адвесці ў турму. Умяшаўся Публіеў, якога падтрымаў народны трыбун Тыберый Гракх, што варагаваў з Сцыпіёнаў, але лічыў рашэнне комиции несправядлівым. Ён наклаў veto на рашэнне аб арышце Луция. Аповяд аб працэсе Сцыпіёнаў не зусім дакладная, але ён у нейкай меры адлюстроўвае страту Сцыпіёнаў палітычнага ўплыву [II. 5; 149].
Адным з найбольш паслядоўных праціўнікаў Сцыпіёнаў быў Марк Порцый Катона Старэйшы. Па сваім паходжанні ён не належаў да арыстакратыі (яго сямя была з Туськула), але, дамогшыся сенатарскія пасад, ён выступіў як заўзяты змагар даўніны і ?/p>