Рэлiгiйны вопыт i навуковае веданне: гiстарычны кантэкст i актуальныя праблемы СЮзаемадзеяння
Дипломная работа - Культура и искусство
Другие дипломы по предмету Культура и искусство
варта прыняць да СЮвагi наступнае:
1.Навука СЮ Эладзе не была аддзеленая ад фiласофii. Сама ж фiласофiя заклiкана раскрыць сутнаiь рэчаСЮ i зяСЮ, якiя адбываюцца СЮ свеце.
2.Мiфалагiчныя СЮяСЮленнi грэкаСЮ фармуюцца пад уздзеяннем паэтычнай фiласофii "домилетськои" эпохi.
.Як мiфалогiя, так i фiласофiя адлюстроСЮваюць грэцкi iдэал: пастаяннае рух ад "Хаосу" да спарадкаваным Космасу.
.Грэцкая фiласофiя не адмаСЮляла мiфалагiчных уяСЮленняСЮ, а наадварот, спрабавала з дапамогай навукi удасканалiць iх.
Фiласофская думка сярэднiх стагоддзяСЮ каранiцца СЮ рэлiгiях монатэiзму (однобожжя). Гэта такiя рэлiгii, як юдаiзм, хрыiiянства, мусульманства (iслам), i менавiта з iмi звязана развiццё як еСЮрапейскай, так i арабскай фiласофii сярэднiх стагоддзяСЮ. Сярэднявечнае мысленне па сваёй сутнаii теоцентрична: першаснай фундаментальнай рэальнаiю, якая абядноСЮвае СЮ сабе СЮсё iснае, зяСЮляецца СЮжо не космас, а Бог. ГалоСЮным прынцыпам разумення свету зяСЮляецца яго бачанне па вобразу i падабенству духу.
На гэтай глебе фармуецца новая - сярэднявечная фiласофская парадыгма, iдэйна светапоглядных зместам якой становiцца духоСЮна iдэальнае тлумачэнне рэальнаii.
Р. Бэкон (1214-1294 гг) быСЮ прадвеснiкам доследнай навукi Новага часу. Ён паказваСЮ на бясплоддзе адарваны ад жыцця схаластычнай метаду, прапагандаваСЮ значэнне вопыту i эксперыменту СЮ развiццi навуковых ведаСЮ. На яго думку, фiласофiя павiнна абапiрацца на вопыт, канкрэтныя навукi, асаблiвае меiа сярод якiх адводзiСЮ фiзiцы i матэматыцы.
Варта адзначыць таксама, што навуковая дзейнаiь у гэты час пачынае размяжоСЮваць з фiласофiяй i рэлiгiяй, нават у сiстэме адукацыi СЮжо размяжоСЮваецца натуральныя i гуманiтарныя навукi. Аднак гэты падзел яшчэ не зяСЮляецца канчатковым. Варта толькi СЮспомнiць такая зява СЮ эпосе сярэднявечча, як РЖнквiзiцыя, якая фактычна спрабавала пакарыць навукова-натуральныя пошукi вучоных сваiм iнтарэсам. Так напрыклад Галiлей быСЮ асуджаны i пакараны за тое, што падвергнуСЮ сумневу рэлiгiйнае светапогляд, i прапанаваСЮ погляд, паводле якога зямля мае сферычную форму i круцiцца вакол сваёй восi.
-16 стст. у гiсторыi навукi прынята называць эпохай Адраджэння, Рэнесансу. Гэты тэрмiн ужываецца для абазначэння перыяду адраджэння антычнай культуры пад уплывам iстотных пераменаСЮ у сацыяльна-эканамiчным i духоСЮным жыццi Заходняй ЕСЮропы. Адным з крынiц фiласофii Адраджэнне сталi сярэднявечныя ерасi, якiя былi своеасаблiвай iдэалогiяй апазiцыйных Феадалiзму рухаСЮ. Ерасi падрывалi сярэднявечную царкоСЮную дагматыкi, афiцыйную рэлiгiйную iдэалогiю, расчышчалi шлях антыцаркоСЮных iдэям мысляроСЮ Адраджэння. Яскравым прыкладам гэтага могуць быць погляды Я.Гуса i яго аднадумцаСЮ.
На фармаванне фiласофii Адраджэння, несумненна, мелi iстотны СЮплыСЮ таксама перадавыя тэндэнцыi СЮ сярэднявечнай фiласофii наогул. Маецца на СЮвазе номинализм, рацыяналiстычны i эмпiрычныя тэндэнцыi СЮ тэорыi сярэднявечнай фiласофii.
НараСЮне з гэтымi перадумовамi развiццю своеасаблiвай фiласофii Адраджэння спрыялi таксама i вялiкiя адкрыцця (асаблiва гелиоцентризм Капернiка) i вынаходствы, якiя былi зробленыя СЮ той час. Патрэбнаiь развiцця новых галiн прамысловаii прывяло якасна новы прагрэс у прыродазнаСЮстве - астраномii, механiцы, геаграфii i iншых навуках. Развiццё вытворчаii, новыя грамадскiя адносiны патрабавалi новай, iнiцыятыСЮнага чалавека, якi адчуваСЮ бы сябе не чаiiцай, прадстаСЮнiком пэСЮнага сацыяльнага становiшча або карпарацыi, а самастойнай асобай, якая прадстаСЮляе саму сябе.
Фармуецца новая самасвядомаiь чалавека, яго актыСЮная жыццёвая пазiцыя, зяСЮляецца адчуванне асабiстай сiлы i таленту. РЖдэалам чалавека эпохi Адраджэння зяСЮляецца яе рознабаковая дзейнаiь. Узнiкае тып культурнага, гуманiстычнага iндывiдуалiзму, якi арыентуецца не на практычную эканамiчную дзейнаiь (буржуазны iндывiдуалiзм), а на культуру. Прыярытэтным у iерархii духоСЮных каштоСЮнаiей становiцца не паходжанне цi багацце, а асабiстыя вартаii i высакароднаiь. Мэтай жыцця выступае цяпер не выратаванне душы, а творчаiь, пазнанне, служэнне людзям, грамадству, а не Богу. Так, адной з характэрных рысаСЮ эпохi Адраджэння зяСЮляецца таксама яе гуманiзм.
Фiласофiя Адраджэння пераглядае таксама сярэднявечнае стаСЮленне да прыроды. Яна адмаСЮляе тлумачэнне апошняй як пачатку несамастойнай. Але СЮ той жа час гэта не азначае звароту да космоцентризма антычнага мыслення, прырода трактуецца пантэiстычны (грэцкае "пантэiзм" азначае "всебожие"). Бог злiваецца з прыродай, накшталт раствараецца СЮ ёй. з прычыны чаго сама прырода абагаСЮляе. Гэты светапоглядны пераварот эпохi Адраджэння выявiСЮся таксама СЮ поглядах на сусвет Мiкалая Капернiка (1473-1543) i Джардана Бруна (1548-1600). [10 з.53]
Гелiяцэнтрычная тэорыя, створана i абгрунтавана М.Коперника, цалкам адмаСЮляла сярэднявечныя тэалагiчныя СЮяСЮленнi аб Сусвету i меiы чалавека СЮ iм. Яна адчыняла прынцыпова новыя шляхi для развiцця прыродазнаСЮства, у прыватнаii фiзiкi i астраномii. [5 с.76]
Бруна, развiваючы гелiяцэнтрычная тэорыя, высунуСЮ iдэю бясконцаii Сусвету i множнаii СЮ iм светаСЮ, стаяСЮ на пазiцыях пантэiзму, "растварыСЮшы" Бога ва СЮсёй прыродзе. Ён лiчыСЮ, што прырода i ёiь Бог у рэчах. Дж. Бруна сфармаваСЮ асноСЮны прынцып прыродазнаСЮства, перажывала перыяд станаСЮлення: Сусвет адзiны, бясконцы, ён не спараджаецца i не знiшчаецца, не можа змяншацца або павялiчвацца. У цэлым Сусвет нерухомы, але СЮ яго прасторы рухаюцца тольк