Рэлiгiйны вопыт i навуковае веданне: гiстарычны кантэкст i актуальныя праблемы СЮзаемадзеяння
Дипломная работа - Культура и искусство
Другие дипломы по предмету Культура и искусство
м i старалiся жыць так, каб не прыносiць нiякай шкоды прыродзе.
НапэСЮна СЮсе пагодзяцца, што менавiта пры спалучэннi СЮсiх пунктаСЮ гледжання на праблематыку сучаснаii, iх так бы мовiць сiнтэзаваннi, стварэннi унiверсальнай праграмы пераадолення крызiсных сiтуацый у грамадстве i прыродзе, можна казаць аб сапраСЮды прадуктыСЮнае функцыянаванне грамадства.
Высновы
РЖ рэлiгiйны, i навуковае светапогляд - гэта формы духоСЮнага самавызначэння чалавека СЮ свеце. Будучы генетычна цесна звязаныя, усё ж паступова адлучаючыся, яны развiваюцца самастойна, атрымлiваючы СЮласныя формы, метады i праблемныя круга асваення свету.
Рэлiгiйнае светапогляд - Агульная паняцце для значнай колькаii розных сiстэм светаразумення i мироотношение, гiстарычна якiя iснуюць у рамках шматлiкiх рэлiгiй. Рэлiгiйнае светапогляд дэманструе надзвычай эфектыСЮнае СЮзаемадзеянне дзвюх светапоглядна-псiхалагiчных узроСЮняСЮ - штодзённага i тэарэтычнага. Умовай трывалаii, хуткаму распаСЮсюджванню i "папулярнаii" таго цi iншага светапогляду зяСЮляецца тое, наколькi ён СЮкаранiлася на СЮзроСЮнi жыццёва штодзённага свядомаii, наколькi ён адпавядае ладу жыцця людзей, iх культуры, узроСЮню ведаСЮ, патрэбам. Рэлiгiйнае асваення светапоглядных праблем, дзякуючы сваёй вобразна-нагляднай форме, даступны для засваення на штодзённым узроСЮнi свядомаii.
ГалоСЮным спосабам засваення рэлiгiйнага светапогляду выступае вера, якая пераходзiць нам ад мiнулых пакаленняСЮ ва СЮсiм гiстарычна-культурным кантэкiе i абапiраецца на асабiсты вопыт чалавека. Практыка ж культавых дзеянняСЮ аперуе механiзмамi фармiравання i СЮзмацнення гэтай веры адносна асаблiваiяСЮ штодзённага свядомаii. На СЮзроСЮнi тэарэтычнага вымярэння рэлiгiйнага свядомаii - тэалогii адбываецца працэс сiстэматызацыi i абнаСЮлення светапогляду СЮ адпаведнаii са зменамi, Якi адбываюцца як у самой жыццi, так i СЮ галiне веды i развiцця культуры СЮ цэлым.
У кантэкiе розных рэлiгiйна-светапоглядных iдэй iснуе шэраг агульных фундаментальных iдэй: тварэння свету Богам (крэацыянiзму), прадвызначэнне Богам падзей, якiя адбываюцца СЮ свеце (провиденциализм), душы як асаблiвай сутнаii чалавека, сувязi чалавека з Богам, уваскрэсеньне i пасмяротнага iснавання.
Навуковае светапогляд, У адрозненне ад мiфалагiчнага i рэлiгiйнага, развiваецца на СЮзроСЮнi тэарэтычнага свядомаii, i адначасова абапiраецца на канкрэтную доследна эмпiрычную базу. Як i рэлiгiйны, навуковае светапогляд выступае СЮ розных варыяцыях. Ён звязаны як з натуральнымi так i з грамадскiмi праявамi рэчаiснаii. Навукова - фiласофскае светапогляд СЮяСЮляе сабой тэарэтычны СЮзровень свядомаii, i акрамя СЮсяго СЮ сваiм спецыфiчна - паняцiйным выразе не можа быць проста так перанесенае на звычайны СЮзровень.
Рэлiгiя, на думку многiх даследчыкаСЮ, экстрэмальна супярэчыць навуцы, а выступае, як iншы (чым навуковае) бачанне свету. Навука мае справу з агульнымi заканамернаiямi, якiя вывучаюцца з мэтай рэгуляцыi фiзiчных зяСЮ, рэлiгiя звязана з разважаннямi пра маральныя i эстэтычныя каштоСЮнаii, iх смисложиттево-абсалютная вымярэнне. Тое, што заСЮважае адзiн бок, другая пакiдае без увагi. Таму абедзве пункту гледжання аднолькава неабходныя для чалавецтва. Канфлiкт памiж навукай i рэлiгiяй СЮзнiкае толькi тады, калi СЮ апошняй падыходзяць з традыцыйнымi меркамi - як да ведама пэСЮнай сiстэмы "iiiн" (догмаСЮ, прароцтваСЮ i да т.п.), якiя не зяСЮляюцца падданымi плынi часу i аж нiяк не могуць быць перагледжаныя. ПавярхоСЮны погляд фiксуе навуку як сiстэму ведаСЮ, якая развiваецца, а рэлiгiю - як дагматычнае мысленне. Пры такой iнтэрпрэтацыi канфлiкт памiж iмi зяСЮляецца сапраСЮды непазбежным. Але СЮ тэорыi актуальную думку ангельскага фiлосафа, логiка, метадолага навукi А. Уайтхеда - гэта надуманы канфлiкт. Тэалёгiя, як i навука, пастаянна развiвае сiстэму ведаСЮ, прынцыпаСЮ, абгрунтаванняСЮ. Яна не можа захоСЮвацца СЮ адной i той жа паняцiйнай форме, патрабуе пэСЮных дапаСЮненняСЮ у адпаведнаii з духоСЮных дасягненняСЮ эпохi, змены элементаСЮ, якiя страцiлi свой сэнс.
Сёння робяцца спробы спалучэння рэлiгii i навукi. Прыкладам таму служаць спробы навуковага тлумачэння рэлiгiйных феноменаСЮ. Але пры гэтым варта адзначыць, што СЮзаемадзеянне памiж навукай i рэлiгiяй можа прывеii i да негатыСЮных наступстваСЮ: узвялiчванне адной, i прынiжэньня iншага боку. Пры дыялогу памiж рэлiгiяй i навукай трэба памятаць, што яны светапоглядных формамi, якiя адрознiваюцца адзiн ад аднаго СЮ шматлiкiх аспектах, i таму супрацоСЮнiцтва павiнна быць "абяднаннем" а не "далучэннем" аднаго боку да iншай.
Гiсторыя мае шмат розных прыкладаСЮ СЮзаемадзеяння памiж рэлiгiяй i навукай. Так напрыклад у архаiчныя часы навука была цалкам СЮпакорана рэлiгiйным iнтэнцыямi. Навуковае веданне было прывiлеем толькi святароСЮ. Пазней, навука пачынае СЮваходзiць у паСЮсядзённае жыццё. Так напрыклад у старажытнай Грэцыi навука iснуе СЮ СЮлоннi фiласофii, якая СЮжо не зяСЮляецца часткай рэлiгiйнага веды, хоць асновай тагачаснай фiласофii СЮсё ж ёiь рэлiгiйна-мiфалагiчныя матывы. У эпоху сярэднiх стагоддзяСЮ навука ставiцца на службу рэлiгii, для СЮмацавання яе пазiцый. Рэлiгiя СЮ цяперашнi час фактычна кiруе напрамкам навуковых даследаванняСЮ, вызначаючы як iх дасягненнi, так i страты. Пазней, у часы эпохi Адраджэння i Новага часу навука вызваляецца ад пратэктарата рэлiгii, i пачынае СЮласнае даследаванне свету i СЮсяго iснага. У 20 стагоддзi адносiны памiж рэлiгiяй i навукай кардынальна мяняюцца. Адкр