Станаўленне і арганізацыя дзяржаўных інстытутаў у Маскоўскай дзяржаве ў XIII-XVI стагоддзе
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
? ў кітайцаў: сетка паштовых станцый была ўкаранёна і на тэрыторыі заваяваных княстваў. Праз вызначаныя адлегласці на важных шляхах ўладкоўваліся заезныя двары. Служба на гэтых станцыях лічылася павіннасьцю для мясцовага насельніцтва, паколькі яго кошт адбывалася забеспячэння заезных двароў ўсім неабходным і ў першую чаргу коньмі. Такі пункт называўся "ям", а яго служкі "ямчы" (адсюль адбываецца рускае слова "фурман"). Задачай ямчы было забяспечваць бесперапыннае рух ганцоў з ханскимы даручэннямі [42, c.375].
Важным сродкам утрымання Русі ў падпарадкаванні былі неаднаразовыя мангольскія набегі. Па падліках гісторыкаў, у другой палове XIII ст. манголы вдералися у межы рускіх зямель 14 разоў. А гэта было невыгодным для ханскай адміністрацыі, якія па сваім рэагавалі на гэтыя падзеі. Так цемніка, якія вандравалі на межах з Руссю або іншымі земляробчымі дзяржавамі набывалі неабходнае трыма шляхамі - у форме падатку з заваяваных зямель, як частка здабычы падчас набегаў, і праз гандаль [15, c.211]. Апошні шлях быў характэрны для больш позняга часу, калі ваенная моц Орды страціла сваю дамінантнай.
Пасля развалу Залатой Арды татары пачалі перасяляліся ў межы Маскоўскай дзяржавы. Нашчадкі шляхетных ардынскіх семяў разам з семямі, ваярамі і прыхільнікамі пераходзілі да вялікім князям, атрымліваючы маёнтка. Вялікія князі імкнуліся прыцягнуць на свийбик выхадцаў з Залатой Арды, што стварала перспектывы поўнай палітычнай і ваеннай падтрымкі з боку манголаў. Усё гэта вельмі нагадвала адносіны паміж вялікім князем і яго васаламі. Татары, якія перайшлі ў падданства да маскоўскага князя сталі называцца "служывым", нашчадкі ханскай дынастыі і прадстаўнікі мангольскай арыстакратыі, што перайшлі ў маскоўскае падданства сталі называцца "царэвіча". "Царэвіча" вылучаліся пэўныя зямельныя ўладанні. Так прадстаўнікі мангольскай арыстакратыі за сваю службу атрымлівалі такія гарады, як Звянігарад, Кашыры, Юреў-Польскі [8, c.153].
Аднак, становішча "царэвічаў" у ХIV - XV стст.
Аднак ужо з пачатку XVII ст. становішча татарскай шляхты перастаў некалькі змянілася.
Гэта звязана з узмацненнем дваранства - асноўны апоры царскай улады. Акрамя таго, былі ліквідаваныя амаль усе татарскія ханства на тэрыторыі Расіі, так адпала неабходнасць палітычных камбінацый і "прыкормкі" татарскіх арыстакратаў пры крамлёўскім двары.
У XVII ст. татарскі ведаць стала ўлівацца ў агульныя шэрагі расійскага дваранства. Найбольш шляхетныя роды, якія вызначыліся на службе расійскага самадзяржаўя атрымалі княжыя тытулы: Тенишева, Ўрусава, Юсупова і інш. Апошні аплот аўтаноміі служылых татараў Касимовськое "царства" было адменена ў 1681 р.Отже, з прычыны шматлікіх войнаў, дыпламатычных мер і перасяленняў ў пачатку XIX ст. у складзе Расіі аказалася большасць цюркскага насельніцтва Улус Джучы (Залатой Арды). Нават тыя яго жыхары, якія перасяліліся ў Літву і Польшчу, сталі нарэшце расійскімі падданымі пасля вядомых падзелаў Рэчы Паспалітай. Амаль усе гэтыя народы называліся агульным словам "татары". Дадзенае паняцце ў рускай мове да пачатку XX ст. служыла для пазначэння тых, хто казаў на цюркскіх мовах [8, c.173]. Таму татарамі называлі таксама і азербайджанцаў, і Хакасія, і іншыя народы усходу і поўдня Расійскай імперыі. У XX ст. этнонім "татары" захаваўся за цюркі Паволжа, Крыму і Заходняй Сібіры.
Аднак, варта заўважыць, што ардынскае ярмо не было суцэльнай паласой нягод і страт для рускага народа. Успрымаючы манголаў як непазбежнае часовае зло, насельніцтва рускіх князивст навучылася жыць у уовах прыгнёту.
Татара-мангольскае валадарства мела і некаторыя станоўчыя боку. У прыватнасці, насельніцтва Русі запазычылі некаторыя элементы ардынскага побыту, ваеннай, еконоичнои, палітычнай арганізацыі. Ўкраінскае казацтва, якое ўзнікла ў ХV ст., Перанялі ў татараў некаторыя баявыя навыкі, тактычныя прыёмы, спосабы правядзення баявых аперацый. Элементы быту і адзення ўкаранёнымі ва ўкраінскай паўсядзённае жыццё: кафтан, чаравік, каўпак - гэтыя і іншыя прадметы адзення, разам з іх назвамі, былі запазычаныя ва ўсходніх суседзяў. Наступствы ардынскага эканамічнага панавання адчувальныя і ў нашы дні: рускае слова "мытня" (мытня) адбываецца ад назвы ардынскага падатку тамга" (гандлёвае пошліна), як і само слова "грошы" (грошы). Акрамя таго, Ямская служба, якая была ўкараненне Залатой Ардой, якая існавала ў Расіі да 60-х гг XIX стагоддзя [26, c.383].
Ўзаемнай пранікненню культур спрыялі і змешаныя шлюбы. Нярэдка прадстаўнікі рускіх княскіх родаў жаніліся на татарка. Аднак, зліццё народаў пры гэтым не адбывалася. Прымаючы ў жонкі дачок татарскіх арыстакратаў, князі переслидувады палітычныя інтарэсы. Акрамя таго, породнитися з ардынскай шляхтай ці нават з самім ханам, лічылася надзвычай прэстыжным для княскіх родаў. Пазней, пасля падзення Залатой Арды, татарскія вяльможы сталі перасяляцца ў Расею і паклалі пачатак шматлікім вядомым прозвішча. Продкі Гадунова, Глінскіх, Тургеневым, Шарамецевых, Шахматаў, Урусовым перайшлі ў праваслаўе, сталі лічыцца расійскімі арыстакратамі, і ўжо ў XVIII ст. ніхто не лічыў іх нашчадкаў татарскіх вяльможаў [8, c.105] Важнай задачай Цемнікаў было фінансавае забеспячэнне як войска, так і ўласных патрэб. Гэта было складанае. Калі падаткі з сельскай мясцовасці - з вінаграднікаў, спагнанні з свіранаў, плата за ток, ясак з арык, грашовы падатак - кала і іншыя ішлі непасрэдна намесніку (цемніка), які валодаў Тарх?/p>