Станаўленне і арганізацыя дзяржаўных інстытутаў у Маскоўскай дзяржаве ў XIII-XVI стагоддзе
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
?у князю. Гэта спрыяла назапашванню значных матэрыяльных рэсурсаў, якія былі выкарыстаны ў боротби за цэнтралізацыю краіны.
Аднак варта зазаначиты, што эвалюцыя органаў дзяржаўнага кіравання ў Маскоўскім княстве адбывалася пад значным уплывам традыцый Кіеўскай Русі і Залатой Арды. Важныя органы сістэмы кіравання Кіеўскай Русі прейшлы ў сістэму дзяржаўнага кіравання Маскоўскай дзяржавай. Так інстытут князя, баярскай думы, намесніцтва - усё гэта і многае іншае з поспехам выкарыстоўвалася ў Маскве. Акрамя таго, некаторыя формы зямельнага валодання, напрыклад вотчыннае-ўдзельнае, якое бярэ свой пачатак у часы існавання і росквіту Кіеўскай Русі, існавала ў Маскоўскім княстве да сярэдзіны ХV ст. Аднак, нягледзячы на ??тое, што шэраг інстытутаў Кіева былі запазычаныя Масквой, тут у землях Пиничо-Усходняй Русі, яны атрымалі пэўныя істотныя видозминення. Так, напрыклад баярская дума з ХV ст. ператвараецца ў пастаянны дарадчы орган дзяржаўнага кіравання пры маскоўскім князі. Шэраг істотных змяненняў адбываецца ў сацыяльнай структуры грамадства - баярства, як пласт суспилства становіцца замкнёным саслоўем, у адрозненне ад баярства Кіеўскай Русі. Наогул сацыяльная сістэма Масквы набывае прыкметы замкнёнасці, тады як у Кіеўскай Русі гэтая сістэма была дастаткова гнуткай і дэмакратычнай, што дазваляла свабодна перасоўвацца па сацыяльнай лесвіцы грамадства.
Немалаважным зяўляецца ўплыў золатаардынскага валадарства на фарміраванне і станаўленне дзяржаўных інстытутаў Паўночна-Усходняй Русі. Асабліва татара-мангольскае ўплыў адбілася ў галіне арганізацыі паштова-курерскай службы і систма арганізацыі аплаты і збору падаткаў. У цэлым ўплыў татара-мангольскага прыгнёту на палітычную гісторыю Маскоўскага княства быў вызначальным. Менавіта па монгольсьскою традыцыі ў Маскоўскай дзяржаве усталёўваецца самадзяржаўнай ўлада ўсходне-дэспатычнага характару.
Канчатковага афармлення дзяржаўна-палітычныя та сацыяльныя інстытуты Маскоўскай дзяржавы набываюць з усталяваннем адзінаасобнай улады вялікага князя маскоўскага ва ўмовах цэнтралізаванай дзяржавы ў другой палове ХV ст. Стварэнне цэнтралізаванага дзяржавы спрыяла уніфікацыі агульнадзяржаўнай сістэмы кіравання. Вялікімі князямі, а затым цароў, праводзіцца палітыка па ліквідацыі ўдзельнай-вотчынай сістэмы, якая не спрыяла працэсу кансалідацыі адрозненні земляў. У выніку ствараецца памесная сістэма земелевлодиння, якая спрыяла фарміраванню рускага дваранства.
У ХV ст. канчаткова сформовуеться дзяржаўны апарат кіравання. У гэты ж час утвараецца загадным сістэма - сістэма пэўных галіновых ведамстваў. Зяўленне загадаў паўплывала на працэс станаўлення расійскага дробнага і сярэдняга бюракратычнага чыноўчасці - загадным Дзякаў.
Значныя змены ў сістэме кіравання адбываюцца ў другой палове XVI ст. ў сувязі з рэформамі ў галіне дзяржаўнага кіравання, а таксама з ўведзена апрычніна Івана IV Грозным. Фактычна, на думку даследчыкаў, апрычніна стала свайго роду царскім дваром, які ажыццяўляў кіраванне краінай. Панаванне апрычніны падарвала сацыяльна-эканамічныя і палітычныя пазіцыі баярскай арыстакратыі, гэта спрыяла фарміраванню ў XVII ст. расійскага сярэдняга і дробнага дваранства - будучай апоры расійскага самадзяржаўя.
Такім чынам станаўленне і развіццё дзяржаўных інстытутаў Маскоўскай дзяржавы - працэс, які ростягнувся на два з паловай стагоддзя.
дзяржаўныў маскоўскай дзяржава
Літаратура
1.Аруць В.Т. Нарысы па гісторыі Галіцка-Волинской Русі. - М.: АН СССР, 1950. - 327 с.
.Полосин І.І. Сацыяльна-политическаяистория Расіі XVI - пачатку XVII ст. - М.: АН СССР, 1963. - 382 с.
.Пасаднік / / Даведнік па гісторыі Украіны (А - Я) / Пад агул. рэд. И.Подковы, Р.Шуста. - М.: Генезіс, 2001. - 1136. - С.613.
.Рубель В.А. Гісторыя сярэднявечнага Ўсходу. - К.: Аснова, 2000. - 284 с.
.Радовичи / / Даведнік па гісторыі Украіны (А - Я) / Пад агул. рэд. И.Подковы, Р.Шуста. - М.: Генезіс, 2001. - 1136. - С.703.
.Сахараў А.М. Адукацыя і развіццё росийсского дзяржавы XVI - XVII ст. - М.: Вышэйшая школа, 1969. - 224 с.
.Скринников Р.Г. Расія напярэдадні "смутнага часу". - М.: Думка, 1980. - 205 с.
.Скринников Р.Г. Іван Грозны і яго час. - Мінск: Веды, 1975. - 247 с.
.Смірноў І.І. Нарысы палітычнай гісторыі рускага дзяржавы 30-50-х гг. XVI ст. - М.-Л.: АН СССР, 1958. - 515 с.
.Салаўёў С.М. Сачыненні: У 18 кн. - КН 1. - М.: Думка, 1988. - 797 с.
.Салаўёў С.М. Сачыненні: У 18 кн. - КН 2. - М.: Думка, 1988. - 762 с.
.Салаўёў С.М. Сачыненні: У 18 кн. - КН 3. - М.: Думка, 1988. - 688 с.
.Соцкі / / Даведнік па гісторыі Украіны (А - Я) / Пад агул. рэд. И.Подковы, Р.Шуста. - М.: Генезіс, 2001. - 1136. - С.803.
.Субтельный в.а. Украіна: Гісторыя. - М., 1991. - 512 с.
.Тацішчаў В.М. Гісторыя Расійская: У 7т. - Т.3. - М-Л: АН СССР, 1962. - 672 с.
.Ціхаміраў М.Н. Старажытная Русь. - М.: Навука, 1975. - 429 с.
.Тивун / / Даведнік па гісторыі Украіны (А - Я) / Пад агул. рэд. И.Подковы, Р.Шуста. - М.: Генезіс, 2001. - 1136. - С.863.
.Талочка П.П. Старажытная Русь: Нарысы сацыяльна-палітычнай гісторыі. - К.: Наукова думка, 1987. - 284 с.
.Черепнин Л.У. Адукацыя рускага цэнтралізаванай дзяржавы ў XIV - XV стст. - М.: Соцекгиз, 1960. - 899 с.
.Шміт С.О. Расійскае дзяржава ў сярэдзіне XVI ст. : Царскі архіў і асабовыя летапісе часу Івана Грознага. - М.: Навука, 1984. - 277 с.
.Якавенка Н. Нарыс гісторыі Украіны з найстаражытных часоў да канца XVIII ст. - М.: Генезіс, 1997. - 312 с.