Фiласофiя сярэднявечча
Информация - Философия
Другие материалы по предмету Философия
уiiн распрацаваСЮ новую канцэпцыю бачання свету, якая закранае асноСЮныя блокi прадметнага поля фiласофii: бьгццё, чалавечы лёс, пазнанне. РЖстотньгм яго дасягненнем зяСЮляюцца 1) спецыяльны аналiз унутранага свету чалавека i вылучэнне сэнсавызначальных элементаСЮ ягонага iснавання; 2) iвярджэнне актыСЮнай ролi чалавека СЮ пазнаннi свету; 3) iдэя развiцця грамадства.
Нягледзячы на пэСЮныя супярэчнаii СЮласнага светапогляду i адсутнаiь строгай тэарэтычнай сiстэмы, АСЮгуiiн зрабiСЮ значны крок у развiццi фiласофскай свядомаii.
6. Фармаванне схаластычнай фiласофii
Усталяванне феадалiзму суправаджалася СЮ Заходняй ЕСЮропе глыбокiм духоСЮным крызiсам. Замiрае тэарэтычная творчаiь. РаспаСЮсюджваецца некрытычная iмiтацыя працаСЮ айцоСЮ царквы, пры гэтым нярэдка спрашчаецца i агрубляецца змест iх твораСЮ. Цяжка даступнай робiцца духоСЮная спадчына антычнаii. Зазвычай яна СЮспрымалася апасродкавана праз патрыстыку i СЮ значнай меры аказвалася скажонай. Характэрнае для патрыстыкi iншасказальнае вытлума чэнне тэкстаСЮ набывае нечаканы працяг у сiмвалiчным разуменнi самой прыроды. Ходкай становiцца думка, што акаля ючыя нас рэчы i падзеi гэта своеасаблiвыя праявы боскаii мудраii. Бог карыстаецца зявамi, каб звярнуцца да людзiчi i сказаць iм: жыццё мурашкi ёiь павучанне гультаю, а полымя сiмвалiзуе iмкненне душы СЮвысь.
Але поСЮнага перарыву СЮ развiццi фiласофii не было. Фармаванне схаластьгчнай фiласофii звязана з прозвiпгчам РЖаана Скота ЭрыСЮгены, якi жыСЮ пры двары французскага караля Карла Лысага. Гэты фiлосаф добра ведаСЮ грэчаскую i лацiнскую мовы апошняя становiцца на той час мовай адукацыi i навукi. Дзякуючы гэтаму ён меСЮ доступ да першакрыш цаСЮ антычнай фiласофii i патрыстыкi. Ягоныя погляды выходзяць далёка за межы царкоСЮнай традыцыi. Царква не аднойчi.i асуджала працы ЭрыСЮгены. А папа Ганорый III нават аддаСЮ загад спалiць ягоную кнiгу "Аб падзеле прьфоды". Смелыя думкi фiлосафа не спадабалiся нядобразычлiСЮцам. Яны не знайшлi лепшага аргумента СЮ спрэчцы з iм, як лiквiдаваць нязвыклага фiлосафа фiзiчна. ЭрыСЮгена быСЮ зако латы манахамi, якiя выкарысталi для сваёй бруднай справы вострыя пiсьмовыя прылады.
Чым жа так узрушыСЮ грамадскую думку гэты няСЮрымслiвы даследчык? ЭрыСЮгена выказвае свежыя i глыбокiя меркаваннi па асноСЮных пытаннях, якiя цiкавiлi тады iнтэлектуальную элiту, аб магчымаiях розуму, аб сутнаii бога i яго суадносiнах з прыродай, аб iснаii чалавека. ЭрыСЮгена не згодзен з прынiжэннем розуму. Памiж адкравеннем i розумам няма супярэчнаii, заяСЮляе фiлосаф. Наймацнейшай прыладай розуму зяСЮляецца дыялектыка пад ёю тады разумелi логiку, якая дазваляе раскрываць змест розных прыродных зяваСЮ.
У апраСЮданнi значнай ролi розуму ЭрыСЮгена часам нават страчвае пачуццё меры i анталагiзуе самi паняццi, г.зн., надзяляе iх рэальным iснаваннем. Гэта мела адно цiкаСЮнае наступства. ЭрыСЮгена пачаСЮ атаясамляць цялесныя рэчы з iх iнтэлектуальнымi характарыстыкамi велiчынёй, формай, вагой, плотнаiю i г.д. Затым ён робiць надзвычай дзiСЮную выснову, што матэрыяльнаiь целаСЮ зяСЮляецца прывiднай.
ЭрыСЮгена стварае своеасаблiвы вобраз бога. Ягоны бог гэта не асоба, менавiта такое тлумачэнне не прымалi царкоСЮныя iерархi. Бог разумеецца вельмi абстрактна. Ён прадстаСЮляе пэСЮныя моманты СЮ сусветным працэсе руху рэчаСЮ, пачаргова выступаючы СЮ якаii яго пачатку, сярэдзiны i канца. Тут ЭрыСЮгена СЮводзiць прынцыпова новы элемент для монатэiстычнага светапогляду. Бог ужо не выглядае адназначна як звышпрыродная рэальнаiь. Размываецца былы дуалiзм адзiнага бога i шматстайнай прыроды. Такая мадэль дапускае iх узаемны цыклiчны рух адзiн да аднаго. А працэс тварэнНя прымае бесперапынны характар. Такiм чынам, ЭрыСЮгена высунуСЮ адмысловую канцэпцыю светабудовы, якая СЮяСЮляе разнавiднаiь пантэiзму (гр. пан усё, тэа бог).
Нельга не адзначыць япгчэ адну iстотную рысу гэтай мадэлi рэальнаii. Статычная карцiна свету саступае СЮ ёй меiа дынамiчнай. Быццё разглядаецца тут як адзiная цэласная сiстэма, што функцыянуе СЮ пэСЮным рытме.
Не менш дзiСЮным для таго часу зяСЮляецца i вучэнне ЭрыСЮгены аб чалавеку. Фiлосаф настойлiва iмкнецца абгрунтаваць i прадэманстраваць каштоСЮнаiь чалавека, даказаць яго адмысловую, выключна высокую ролю СЮ бьпшД сусвету. Насуперак распаСЮсюджаным тады СЮяСЮлення аб нiкчэмнаii i мiзэрнаii чалавека ён iвярджае, што жыццё чалавека мае значэнне для лёсу СЮсяго космасу. Нармалёвым для чалавека зяСЮляецца стан агульнаii з навакольнай рэчаiснаiю. Як мiкракосмаiалавек канцэнтруе СЮ сабе найболып важныя рысы астатняга свету. Адасабленне чалавека ад рэчаiснаii ёiь праяСЮленне граху, яно скажае сутнаiь асобы. Зусiм не выпадкова ЭрыСЮгена лiчыСЮ, што "найважнейшы i цi не адзiнкавы шлях да спаiiжэння iiiны спачатку пазнаць i палюбiць чалавечую прыроду"1. Самапазнанне чалавека робiцца, такiм чынам, неабходнай умовай спаiiжэння свету.
Паколькi бог як зыходны пачатак мае пазачасовую сутнаiь, пастолькi ён не СЮмешваецца СЮ штодзённыя справы людзей, якiя iснуюць у часе, а прадвызначае толькi агульную iх накiраванаiь да дабра i вольных дзеянняСЮ. У вынiку кожны чалавек атрымлiвае выдатную магчымаiь самастойна ацэньваць рэчы, падзеi i СЮчынкi i будаваць свой лёс.
Напачатку другога тысячагоддзя адбываюцца пэСЮныя зрухi СЮ грамадскiм жыццi i здараюцца падзеi, якiя актывiзуюць духоСЮныя працэсы. Гэта найперш фармаванне сярэднявечнага горада, зяСЮленне ?/p>