Фiласофiя сярэднявечча
Информация - Философия
Другие материалы по предмету Философия
?ны да таго, што яго вабiць, таму мы i адказваем за свае паводзiны. У вынiку адбываецца дзiСЮная метамарфоза, i СЮжо ад нас залежыць, каго любiць.
У тэорыi АСЮгуiiна любоСЮ аказваецца цесна звязанай з воляй. АПошняя разглядаецца iм як усвядомленыя адносiны да СЮласных прыхiльнаiяСЮ. Шчаiя дасягае той, чые мэты адпавядаюць высокаму прызначэнню чалавека. Усё астатняе не больш як сродак дасягнення гэтых мэтаСЮ.
Нельга не адзначыць адну сурёзную супярэчнаiь, што змяшчае вучэнне АСЮгуiiна аб чалавеку. 3 аднаго боку, ён прызнае за кожным з людзей свабоду волi. ПраСЮда, гэты фiлосаф разумее яе своеасаблiва. Ён тлумачыць свабодную волю як субектыСЮнае перажыванне людзьмi СЮласнай незалежнаii i здольнаiь iх дзейнiчаць увогуле. Гэта, зразумела, не СЮсё, але СЮсётакi неабходныя i важныя складальныя свабоды волi. 3 другога боку, праводзiцца думка, што самастойна, без боскай на тое ласкi чалавек не можа СЮратавацца ад цяжару памылковых учынкаСЮ, якiя яго робяць грахоСЮным. Бог адвольна выбiрае для збаСЮлення асобных людзей. Атрымлiваецца, што лёс кожнага загадзя прадвызначаны.
Адной з бясспрэчных вартаiяСЮ тэорьгi АСЮгуiiна зяСЮляецца вылучэнне iм не толькi iндьтiдуальнаасабовьiх якаiяСЮ чалавека, але i яго сацыяльных характарыстык. АСЮгуiiн першым зiрнуСЮ на гiсторьпо як на працэс супольнай дзейнаii людзей, адзначыСЮ яе абектыСЮнаiь i заканамернаiь. Вось чаму яго цалкам апраСЮдана лiчаць заснавальнiкам фiласофii гiсторыi. Вялiкая перавага аСЮгуiiнаСЮскай канцэпцыi гiстарычнага працэсу СЮ тым, што пры СЮсёй унiкальнаii сацыяльных падзеяСЮ яна робiць гiсторыю прадказальнай. Важна толькi памятаць аб рэлiгiйнай падставе ягонай тэорыi. Рэлiгiйны акцэнт заСЮважаецца СЮжо на яе галоСЮным палажэннi аб разгортваннi сацыяльных падзеяСЮ у часе. Гiсторыя тут выглядае, як страла, што ляцiць, у яе ёiь пачатак, ёiь i канец. Пачатак гэта стварэнне першалюдзей, канец гэта Страшны суд. СапраСЮдная незваротнаiь гiсторыi СЮсведамляецца АСЮгуiiнам праз падзеi рэлiгiйнага падання.
Гэтага фiлосафа цiкавiць не столькi храналогiя гiсторыi, колькi яе логiка. Ен лiчыць, што гiсторыя мае свой сэнс. Яе мэта паСЮсюднае СЮсталяванне каштоСЮнаiяСЮ хрыiiянства. У межах здзяйснення галоСЮнай мэты кожная эпоха выкон
вае сваё назначэнне. Гiсторыя ажыццяСЮляе выпрабавальную, выратавальную i збавiцельную мiсii.
АСЮгуiiн пераканаСЮча iвярджае, што СЮ iдэале грамадства павiнна служыць людзям думка захоСЮвае высокую актуальнаiь па сённяшнi дзень. Такое грамадства будуецца на аснове наладжвання памiж людзьмi духоСЮных сувязяСЮ. Але рэальнае грамадства часта скажае сваю аснову: адносiны СЮ iм ладзяцца не на агульнай справе, а знешнiм чынам. Раздзёртыя эгаiзмам i варожаiю сямя, грамадзянская супольнаiь i дзяржава цягнуцца да iнтэграцыi. Гарманiчнае супольнае жыццё можна стварыць толькi на падставе мiру, якi павiнен стаць найвышэйшым iдэалам грамадства.
Развагi АСЮгуiiна аб перавазе царквы над дзяржавай, якая трымаецца свецкiх формаСЮ улады СЮ грамадстве, некаторымi iдэолагамi былi вытлумачаны аднабакова СЮ духе "чыстай" тэакратыi.
Пазнанне i вера. Разважаючы аб сутнаii бога, прыроды i чалавека, АСЮгуiiн задумваецца, як жа СЮсё гэта дадзена людзям? Так ён сутыкаецца з праблемай пазнання i веры. АСЮгуiiн добра разумее вялiкае значэнне веры СЮ жыццi людзей. Ён вылучае такiя яе тыпы, як давер, упэСЮненаiь, прыхiльнаiь i верагоднаiь. Давер фiлосаф процiпастаСЮляе не пазнанню, а разуменню. Вера iснуе раней разумення, лiчыць АСЮгуiiн, але яна нiжэй за яго. Вучань спачатку проста давярае словам настаСЮнiка i толькi потым пачынае разумець iх сэнс. Вера патрэбна, каб разумець. Рэлiгiйная вера, з яго пункту гледжання, таксама не супрацьразумная, але яна скiрава* на на бога.
Вера разглядаецца АСЮгуiiнам япгчэ i СЮ якаii асобных момантаСЮ пазнання, калi яна выступае СЮ форме прыхiльнаii, верагоднаii i СЮпэСЮненаii. У працэсе пазнання вера апраСЮдваецца ведамi i ператвараецца з сляпой у вiдушчую.
Задачу пазнання фiлосаф бачыць найперш у выяСЮленнi зяваСЮ матэрыяльнага свету. Спаiiжэнне рэчаСЮ магчьгмае, дзякуючы адноснай тоеснаii абекта i субекта. АСЮгуiiн распрацоСЮвае тэорьпо СЮпадабнення. Пазнавальны вобраз выражае нешта знешняе, але СЮ асобнай форме: душа iдэалiзуе пачуццёвыя рэчы i тым самым узвьшiае iх да сябе. А каб спаiiгнуць патойбочны духоСЮны свет, душа сама павiнна СЮзвысiцца, хаця яна нiколi не можа ахапiць СЮсю паСЮнату найвьппэйшага.
АСЮгуiiн адрознiвае пачуццевае i рацыянальнае пазнанне, падкрэслiваючы, што яны звязаны памiж сабою, але функцыi СЮ iх розныя. Пачуццi толькi фiксуюць уздзеянне рэчаСЮ. Прычым чалавек актыСЮна СЮдзельнiчае СЮ пазнавальным працэсе. Адчуванне аказваецца пэСЮнай рэакцыяй душы на СЮздзеянне рэчы. Пачуццi, такiм чынам, выступаюць у якаii веснiкаСЮ аб знешнiм свеце. Розум выконвае iншую функцыю: ён ажыццяСЮляе лагiчны аналiз пачуццёвых дадзеных супастаСЮляе iх, ацэньвае i робiць высновы. У вынiку мы атрымлiваем веды аб самiх прадметах.
Хрыiiянскi фiлосаф далускаСЮ таксама, што розум у сiлу падабенства здольны СЮступаць у прамы кантакт з духоСЮнымi зявамi i спаiiгаць iх сутнаiь. Тут вiдавочна данiна фiлосафа мiстычнай традыцыi рэлiгiйнага мыслення.
Творчаiь блiскучага мыслiцеля АСЮгуiша АСЮрэля заняла бачнае меiа СЮ развшцi еСЮрапейскай сярэднявечнай фiласофii. Г.Р.МаёраСЮ бычыць мiсiю АСЮгуiiна СЮ такой трактоСЮцы платанiзму, пгто той стаСЮ карысным для царкоСЮнай iдэалогii1. I гэта сапраСЮды так. Але справа не толькi СЮ гэтым. АСЮг