Творчасць Дастаеўскага і Гюго
Дипломная работа - Литература
Другие дипломы по предмету Литература
?абістае знаёмства А. Белага з нямецкім паэтам Крысціянам Моргенштэрн. Гэты эпізод зьявіўся важнай вяхой ўнутранага развіцця рускага паэта. Падчас адзінай сустрэчы не было сказана ні слова. Аднак для А. Белага гэтая сустрэча набыла сімвалічнае значэнне. Пазней гэтая сустрэча стала важным матывам яго паэзіі. З Моргенштэрн звязваў А. Белы сваё тлумачэньне сучаснасці . У выпадку з Дастаеўскім і Гюго нельга казаць аб уплыве асабістага знаёмства на творчасць Фёдара Міхайлавіча. Дастаеўскі ўспрымаў вялікага французскага пісьменніка праз яго творы, якія пачаў чытаць яшчэ з юнацтва. А сустрэцца ім пашчасціла ўжо ў сталыя гады, нашмат пазней напісання Запісак з Мёртвага хаты.
) Завочнае знаёмства пісьменнікаў аддаленых эпох. Такое, напрыклад, прыцягненне А.Э. Мандельштама да Дантэ Алігеры. Творы пісьменнікаў мінулага аказваюцца тым самым залучанымі ў дынамічнае, сённяшняе развіццё культуры, пераходзячы з восі диахронии на вось сінхронна . Прылічыць Дастаеўскага і Гюго да пісьменнікам розных эпох мы не можам, паколькі гэтыя аўтары былі сучаснікамі. Не можам мы казаць і пра прыцягненні Дастаеўскага да Гюго, так як творчасць рускага пісьменніка глыбока самабытна, індывідуальна. Аднак уплыў на пэўныя творы, на Запіскі з Мёртвага хаты у прыватнасці, прасочваецца даволі выразна.
) выпадкі, калі твор, не мела вялікага значэння для ўласнай літаратуры, падвяргаюцца міфалагізацыі ў іншай літаратуры. Такі лёс выпала, напрыклад, на долю раманаў Р. Джованьоли Спартак і Авадзень Л. Войніч. У савецкай літаратуры яны былі засвоеныя з асаблівай інтэнсіўнасцю, паколькі супалі адначасова з сацыяльнымі і мастацкімі запытамі часу .
Таксама аўтары Вучэбнага дапаможніка надаюць вялікае значэнне валоданню ўспрымае пісьменніка замежнай мовай, на якім напісаны успрыманы ім крыніца. Бо перакладныя выданне ў той ці іншай ступені не можа не адрознівацца ад арыгінала; часам у пераклад ўплятаецца светаўспрыманне самога перакладчыка, яго валоданне сітуацыяй, гуляе ролю яго слоўнікавы запас і г.д. У сувязі з гэтым аспектам варта ўспомніць аб тым, што перад выданнем Запісак з Мёртвага хаты родны брат Ф.М. Дастаеўскага, Міхаіл, перакладае Апошні дзень прысуджанага, у якім не выключана праўка самага Фёдара Міхайлавіча. Рускі пісьменнік валодаў французскай мовай і мог ўспрымаць творы Гюго, не асцерагаючыся магчымых пры перакладзе скажэнняў тэксту.
Аб якім жа выпадку кантакту можна казаць, даследуючы адбіткі, рэмінісцэнцыі Апошняга дня прысуджанага у Цыдулках з Мёртвага хаты? Зінчанка, Зусман, Кирнозе лічаць, што значна часцей, кажучы пра знаёмстве таго ці іншага аўтара з іншаземным пісьменнікам, маюць на ўвазе не асабістыя зносіны, а кола чытання, тэатральныя ўражанні, пераклады. Вышэйшай формай кантакту двух аўтараў зяўляецца арыгінальнае мастацкае твор, створанае з апорай на успрыманы ўзор. Часта компаративистские даследаванні пабудаваны менавіта па аспектному прынцыпе. Усе віды водгукаў аднаго аўтара на творчасць іншага разглядаюцца ва ўзаемасувязі, у сістэме .
Аспекты, на падставе якіх можа адбывацца параўнанне, досыць шматлікія. Параўноўваючы два творы, варта ўлічваць суадносіны жанраў, спосаб апавядання, кампазіцыю, сістэму персанажаў і спосабы іх пабудовы, тэматыку і матыўная структуру. Доказамі генетычных сувязяў зяўляюцца пасведчання на ўзроўні стылю і мовы. Прадметам компаративистского аналізу становіцца таксама супастаўленне падобных (або кантрастуе) жанравых структур, кампазіцыйных схем, тыпаў канфлікту, спалучэнняў матываў і тым, спосабаў пабудовы і размяшчэння персанажаў .
Інакш кажучы, генетычнае падабенства можна прасачыць па адным, двух або адначасова некалькіх аспектах. Пры гэтым варта вызначаць і ступень рознасці твораў, іх адрозненні адзін ад аднаго. Обнаруженное падабенства не варта абсалютызаваць, - падкрэсліваюць аўтары дапаможніка. На самай справе, абсалютная падабенства, без спасылкі на крыніцу, будзе папросту плагіятам, а дадзены тэрмін у дачыненні да Дастаеўскага цалкам не выкарыстоўваецца і ў дачыненні. Супастаўленне мае на ўвазе не толькі падабенства, але і адрозненні.
Тут таксама паўстае пытанне аб пэўных законах, па якіх адбываецца ўспрыманне. Два асноўных механізму рэцэпцыі (г.зн. перасячэння ўздзеяння і ўспрымання, які прыводзіць да спараджэння сэнсу) можна пазначыць як пересоздание і аднаўленне. В.М. Жирмундский пісаў, што пересоздание ўяўляе сабой новае творчасць са старых матэрыялаў. Адсюль вынікае, што ў тыпалагічным плане В.М. Жирмундский лічыць ўспрыманне роднасным творчасці. На думку Л.Я. Гінзбург, пересоздание прадугледжвае таксама праецыраванне на іншага аўтара сваёй карціны свету і спосабаў яе ўвасаблення. Аднаўленне ж мяркуе гістарычны падыход, адчуванне дыстанцыі, адкрыццё чужога як такога .
Мы можам сказаць, што Ф. М. Дастаеўскі, ствараючы сваё зусім выключнае, самабытнае твор, заснаваны на перажытых асабіста, рэальных падзеях, перачытаў і прачуў глыбока Апошні дзень прысуджанага Віктара Гюго. Ён не мог не перастварыць, творча пераасэнсаваў, асобныя карціны, пачуцці, танальнасці і інш, гаворка пра падабенствы і адрозненні у якіх пойдзе ў дадзенай чале.
Але спачатку хачу дадаць, што разам з генетычным выглядам ўзаемадзеяння ў творах Дастаеўскага прысутнічае выгляд тыпалагічны. Як піша Г. Фрид