Творчасць Дастаеўскага і Гюго
Дипломная работа - Литература
Другие дипломы по предмету Литература
Само сабою, што вылятаюць словы занадта нецярплівыя, наіўныя і нечаканыя, непаслядоўныя, сабе супярэчаць, але шчырыя, хоць бы нават і жудасна ілжывыя, бо чалавек хлусіць часам вельмі шчыра, асабліва калі сам сябе жадае запэўніць у праўдзе сваёй хлусні. Як бы падслухоўваў ходзіць і мармыча (Черновики. 24, 319).
У заўвагах да Лагодны Дастаеўскі кажа яшчэ і аб іншым творы В. Гюго: Форма маналогу ў Лагодны блізкая да ўнутранага маналогу Жана Вальжана з Адхіленыя , які папярэднічае рашэння, карэнным чынам змяніць жыццё героя (24, 388) .
Персанажы Апошняга дня прысуджанага і Запісак з Мёртвага хаты шмат у чым розныя, пачынаючы ўжо з таго, што першы асуджаны на хуткую гвалтоўную смерць і ўсе думкі і пачуцці яго круцяцца вакол гільяціны, а другі заключаны ў катаргу і пасля выходзіць з яе. Першы самотны і практычна цалкам агароджаны ад навакольнага свету, другі жыве ў бараку і не можа не ўступаць у кантакт з катаржнікаў.
Кампазіцыйныя адрозненні таксама досыць вялікія. У Гюго напруга па меры апавядання нарастае і дазваляецца амаль кульмінацыйнай - пакараннем смерцю. У Дастаеўскага нарастанне - спад дзеянні: заключэнне, першы дзень, першы месяц, першы год, апошні год, месяц, дзень ...
Аднак прасторава - часавыя характарыстыкі шмат у чым падобныя: замкнёнасць прасторы (сценамі ці казематах, плотам ці селішча), імклівы бег часу (пяць тыдняў асуджанага - як адзін апошні дзень; ясна выпісаны толькі першы і апошні гады знаходжання Горянчикова на катарзе), і у той жа час - час замерла, стала статычным, нерухомым (апошнія хвіліны перад пакараннем смерцю расцягваюцца ў гадзіны).
У цэлым жа, грунтуючыся на вышэйсказанае, можна адзначыць, што ў Дастаеўскага і Гюго шмат у чым падобныя ідэйныя пазіцыі ў адносінах да асобы, да праблемы дабра і зла ў душы чалавека. Я.М. Евнина кажа аб тым, што для ўсяго творчасці Гюго характэрна ўяўленне аб чалавечага жыцця, як аб пастаянным проціборстве цемры і святла. Дастаеўскі таксама завастрае на гэтым увагу. Пры гэтым абодвух пісьменнікаў абядноўвае вера ў канчатковае перавагу дабра над злом. На думку К.Г. Щенникова, творчая блізкасць Дастаеўскага і Гюго усталёўваецца навукоўцамі перш за ўсё ў сферы мастацкага стылю, паэтыкі. З гэтым нельга не пагадзіцца, грунтуючыся на зробленых у дадзенай чале параўнаннях. Творам абодвух аўтараў ўласцівая пранізлівасць (Щенников), Дастаеўскі сам казаў, што ў Гюго бываюць часам такія хворыя сцэны, якія ўсё жыццё потым з болем ўспамінаюцца (13, 382).
Адметнай рысай Дастаеўскага, на думку таго ж Щенникова, зяўляецца тое, што героі Дастаеўскага адрозніваюцца значна большай дыялектычнай складанасцю, псіхалагічнай глыбінёй і філасофскай маштабнасцю, чым аналагічныя ім тыпы ў пісьменнікаў-сучаснікаў. Характары Дастаеўскага псіхалагічна распрацаваны верагодней, чым іх тыпалагічныя сваякі ў Гюго, у якога яны ствараюцца часцяком сродкамі прамоўніцкага мастацтва і выказваюць прамую аўтарскую пропаведзь . Героі Гюго вельмі часта праходзяць шлях разумення ісціны, ператварэння, імгненна, у некалькі гадзін або хвілін. Героі Дастаеўскага ўстаюць на шлях святла з прычыны пакутлівых пошукаў, і шлях гэты не можа быць кароткім. У гэтым Дастаеўскі больш пэўны псіхалагічна. І Дастаеўскі і Гюго імкнуцца эмацыйна ўздзейнічаць на чытача з дапамогай літаратуры. Аднак у Гюго больш ярка выяўленае імкненне ператварыць свае раманы ў трыбуну, з якой паэт звяртаецца да чытача.
Заключэнне
Мэтай дадзенай кваліфікацыйнай працы было раскрыць жанравае своеасаблівасць твораў Віктара Гюго Апошні дзень асуджанага да смяротнага пакарання і Ф.М. Дастаеўскага Запіскі з Мёртвага хаты", "рахманая, вырашыць праблему прыналежнасці іх да пэўнага жанру, а таксама выявіць жанравае ўплыў творчасці Гюго на творчасць Дастаеўскага.
У працэсе працы мы прыйшлі да пэўных высноваў, а менавіта:
Былі выяўленыя крытэрыі, на якія варта абапірацца пры вызначэнні жанравай прыналежнасці твораў. Гэтымі крытэрыямі зяўляюцца:
а) прыналежнасць творы да таго ці іншага літаратурнаму роду (эпасу, лірыцы, драме);
б) пераважная эстэтычнае якасць, паэтычная гаворка творы;
в) абём і агульная структура;
г) традыцыйная, гістарычна якая склалася сутнасць ўтрымання.
Жанр творы В. Гюго Апошні дзень прысуджанага да смерці мы вызначылі як сацыяльна-псіхалагічную, пабудаваную ў форме дзённіка (запісак) аповесць.
У выніку аналізу крытычных прац даследчыкаў творчасці Дастаеўскага мы аднеслі Запіскі з Мёртвага хаты да твораў арыгінальнага жанру і пазначылі іх як запіскі з арганічна уключанымі ў іх кіраўнікамі-аповядамі, кіраўнікамі-нарысамі.
Мы пацвердзілі пэўны самім Ф.М. Дастаеўскім жанр Лагодны як аповяд, пашырыўшы гэта вызначэнне. Рахманая - аповяд, напісаны ў форме запісак, і з пункту гледжання зместу, светаадчування блізка які прымыкае да споведзі.
Для таго, каб выявіць жанравае ўплыў творчасці Гюго на творчасць Дастаеўскага, мы звярнуліся да метаду кампаратывістыкі. З яго дапамогай мы ўсталявалі, што абодва разгляданых пісьменніка маюць падабенства ў мастацкім стылі, паэтыцы, праблематыцы.
Апошні дзень прысуджанага Гюго мае прамое ўплыў на аповяд Дастаеўскага рахманая у форме пабудовы творы (пра што згадвае сам рускі пісьменнік у прадмове да аповяду), а таксама ў мове, прамовы галоўнага героя.
Можна з упэўненасцю казаць