Развіццё філасофскай думкі ў Кіеўскай Русі
Дипломная работа - Философия
Другие дипломы по предмету Философия
законе і ласкі" пісаў, што дахрысціянскае свет - гэта свет закона, рабства, гвалту, несправядлівасці, несвабоды; наўзамен новы свет, які пачаўся з нараджэння Хрыста, свет ласкі, любові, міласэрнасці, выратавання, свабоды , справядлівасці.
Такім чынам, Новы Запавет хрысціянскай Бібліі, як новая эпоха ў жыцці чалавецтва, азначае для старажытнага русічы ўсталяванне новых узаемаадносін паміж Богам і чалавекам Чалавек, выкупленая з першароднага граху і яго наступстваў добраахвотнай ахвярай на крыжы Ісуса Хрыста, ўступіла ў цалкам новую фазу развіцця. Яна перайшла з рабскай падзаконнага стану ў вольны стан сыноўствам і ласкі, дзе атрымала новыя гилы для дасягнення пастаўленай перад ёй хрысціянствам ідэалу маральнага дасканаласці.
У часы паганства, у старажытным свеце адносіны паміж Богам і чалавекам грунтаваліся як на звычайных умовах юрыдычнага пагаднення, і развіццё чалавецтва быў пастаўлены ў будныя зямныя ўмовы. У Новым Запавеце такое развіццё чалавека прызнаны недастатковым, паколькі ён абмяжоўваў жыццё чалавека толькі зямным існаваннем, асуджаў яе на пажыццёвае страх і пакуты, выкананне прадпісанняў закона.
Нямоглая выратаваць сябе сам, чалавек быў выратаваны Богачалавека - Хрыстом, які ўзяў на сябе грахі ўсяго свету. Далейшае развіццё чалавецтва, згодна з Новага Запавету, не прадвызначаецца ўжо толькі выкананнем прадпісанняў закона. Тут вылучаецца новы прынцып - вера як сродак дзейнага засваення спокутувальних заслуг Ісуса Хрыста. Закон, па якім павінен жыць чалавек па Новага Запавету, абвешчаны ў Нагорнай пропаведзі Ісуса Хрыста. [43. с. 233]
Гэты маральна-этычны бок хрысціянскага веравучэння быў блізкі русічам, і, відавочна, згуляў вырашальную ролю ў перамозе над паганствам. Народ Кіеўскай Русі прыняў хрысціянства хутчэй як маральную аснову, чым як карціну свету, як сродак рэгулявання грамадскіх адносін. Цесная сувязь з маці-прыродай, зямлёй, земляробчы лад жыцця прадвызначала гуманныя ўзаемаадносіны паміж людзьмі.
Хрысціянства аказала маральнага значэння прынцыпу свабоды волі. Свабода ў яго інтэрпрэтацыі - катэгорыя маральная. Згодна з хрысціянскаму вучэнню, свабоды волі - іманентна ўласцівасць чалавека, дадзеная яму ад Бога для выбару дабра ці зла. Гэтым хрысціянства падняло чалавека ў Царства Духа, якое чалавек здольны абраць і выпакутаваць ў сабе. Свабода маральнага выбару сумленнем - істотная сутнасць чалавека. Знаходзячы ў сабе сумленне, чалавек узвышаецца да шчасце быць у "праўдзе сабе". [62. c.69]. Хрысціянская этыка асудзіла таксама тыя спараджэнне свабоды волі, якія супярэчаць маралі, перш за ўсё "тилоугодництво" - імкненне да цялесным задавальненням, "срэбралюбства" ("скнарнасць") - імкненне да назапашвання матэрыяльных дабротаў, а таксама "славе" - імкненне да высокага сацыяльнаму становішчу, да сацыяльнага камфорту, які асацыюецца з патрабаваннямі грамадскага рэйтынгу.
Адным з вынікаў зацвярджэння хрысціянскага светапогляду на Русі было тое, што ён стаў галоўным фактарам фарміравання самасвядомасці індывіда. Міфалогія і паганства, якое на ёй заснавана, былі самасвядомасцю родаплемянных супольнасцяў. У іх чалавек, асобны індывід не цалкам асэнсавалі сябе як асобы, на першым месцы ў іх светаўспрыманні стаялі адносіны з іншымі людзьмі, інтарэсы і патрэбнасці роду, племені, грамадства ў цэлым. Асабістае "Я" індывіда растваралася ў агульным, сумесным. Хрысціянскі прынцып грахоўнасці дыктаваў, што ў сапсаванасці свету вінаватыя ўсе людзі і кожны ў прыватнасці, павінна грахоўнасці кожнага чалавека. Гэтым хрысціянства зрушыла цэнтр увагі чалавека па знешніх адносінах на адносіны з сабой, на ўласнае "Я", на асэнсаванне сябе ў сістэме чалавечых адносін.
Такім чынам, вышэйсказанае дазваляе зрабіць выснову аб наяўнасці двух асноўных крыніц, якія паўплывалі на фарміраванне человековедческих канцэпцый у філасофскай культуры Кіеўскай Русі: міфа-паганскага светапогляду і хрысціянскага. Улічваючы, што з увядзеннем хрысціянства, яшчэ доўгі час паганскія ўяўленні працягвалі сваё існаванне і не былі цалкам адпрэчаны (паўстаў феномен дваяверства - спалучэнне ў культуры нашых продкаў дахрысціянскіх і хрысціянскіх элементаў), усё ж хрысціянства кардынальна змяніла разуменне чалавека, яго сутнасці і прыроды, і сэнсу яе існавання. Хрысціянізацыя светапогляду Кіеўскай Русі выклікала прынцыповыя змены ў самасвядомасці чалавека. Калі ў паганскім светапоглядзе чалавек не аддзяляў сябе ад прыроды і была залежнай ад яе, то хрысціянства вызваляе чалавека ад прызнання сябе толькі рэччу ў сістэме іншых натуральных рэчаў, яна ўжо не абмяжоўвае сваю сутнасць толькі цела, але адкрывае ў сабе свет духоўнасці і менавіта на яго пераносіць уся ўвага пры асэнсаванні сваёй сутнасці. Зрушэнне цэнтра ўвагі чалавека на яго духоўнасць абумоўлівае змяненне характару адносіны чалавека да прыроды, космасу, накіроўвае яе да асэнсавання свайго месца ў Сусвеце. Душа, паводле вучэння хрысціянства, - найвялікшая каштоўнасць. Хрысціянства ставіць індывідуальную душу вышэй усяго свету. Адсюль бярэ свае вытокі канцэпцыя "унутранага чалавека" ва ўкраінскай філасофскай думкі, а таксама "кордоцентризм" - "філасофія сэрца".
2. Канцэпцыя "унутранага чалавека" у светапоглядных арыентацыях Кіева-рускіх мысляро
.1 Духоўнасць як асноўная каштоўнасць чалавека
Традыцыйны развіццё ўкраінскай філасофскай думкі пачаў сваё фарміраванне пад уплывам праваслаўна-х