Дзейнасць Карла Густава Юнга і яе навуковае значэнне. Значэнне вучэнні К.Г. Юнга аб архетыпах ў розных галінах навукі

Курсовой проект - Философия

Другие курсовые по предмету Философия

выніку няўмольна перакрэсліваюць інтэнцыі свядомасці. Лекар таму стараецца лепш зразумець сны і іншыя маніфестацыі несвядомага: з аднаго боку, каб запрацівіцца фарміраванню небяспечнай, з тым, невядомай апазіцыі, а з другога - каб па магчымасці выкарыстоўваць лячэбны фактар кампенсацыі.

Гэты вобраз дзеянняў грунтуецца, вядома, на падставе, што чалавек у стане прыйсці да сваёй цэласнасці, іншымі словамі, што яна наогул здольная акрыяць.

Існуюць індывіды, якія ў сутнасці не ў поўнай меры прыстасаваныя жыць у грамадстве і хутка гінуць, калі ім даводзіцца, па якой-небудзь прычыне сутыкнуцца са сваёй цэласнасцю. Калі ж гэтага не адбываецца, то яны могуць шчасліва існаваць да глыбокай старасці, аднак толькі ў якасці некаторыя фрагменты або часткова асобы, якія падтрымліваюцца сродкамі сацыяльнага або псіхічнага паразітызму.

Такія людзі, галоўным чынам на няшчасце іншых, часта зяўляюцца заўзятымі очковтирателя, якія некаторымі прикраснимы намерамі затуляюць смяротную пустэчу. Іх немагчыма лячыць метадам, які разглядаўся вышэй. Тут дапамагае падтрымання бачнасці дабрабыту, так як ісціна была б невиносна ці нават пагібельная.

Як бачым, К.Г. Юнг заўсёды стараўся дапамагчы людзям, выгаіць хворых, дапамагчы радай. Усе яго творчасць звязана з канкрэтнымі чалавечымі патрэбамі. Вялікі неабходнасці ў той час было лячэнне хворых псіхічна людзей, бо многія з іх можна было вылечыць і вярнуць да нармальнага жыцця. Тады ж гэтых людзей лічылі асуджанымі і невылечнымі.

І менавіта на аснове сноў Юнг канстатаваў, што чалавек нараджаецца не толькі з біялагічнай, але і з псіхалагічнай спадчынай, якое вызначае наша паводзіны і вопыт. Большая частка гэтай псіхалагічнай спадчыны закладзена ў структуры па-за свядомасці. Юнг лічыў, што калектыўнае несвядомае змяшчае псіхалагічны матэрыял, які не ўзнікае на асабістым досведзе. Ён захоўваецца ў міфах, легендах, казках, рэлігіях, а энергіі, і якая зяўляецца інтэгральным паказчыкам арганізацыі і ўзаемадзеяння розных сацыяльных структур у пэўным грамадстве. Па Юнгу, калектыўнае несвядомае як паветра, якім дыхаюць ўсё, але якое нікому не належыць. Яго змест (які Юнг назваў архетыпамі) - гэта комплекс псіхічных знакаў, фарміравання разнастайных спосабаў матэрыяльнай і духоўнай дзейнасці ў дадзеным соцыуме [23, с. 76].

 

2.3 Архетып, як аснова разумення дзейнасці чалавека ў Сусвеце

 

Шмат прац К.Г. Юнг (1875-1961) швейцарскага псіхолага і псіхіятра, а таксама аднаго з найбольш значных і цікавых ў філасофскім плане навукоўцаў ХХ ст., Прысвечаныя даследаванню тых сфер, якія традыцыйна адносяць да містыкі. У такіх работах, як Псіхалогія і алхімія, Архитип і калектыўнае несвядомае, Паралельнае як духоўнае зява, Юнг паказвае, як вобразы старажытнай міфалогіі і паняцці сярэднявечнай алхіміі працуюць у душы сучаснага чалавека.

З імем Юнга звязаныя 2 філасофскіх паняцці, уведзеных ім у псіхалогію, - гэта калектыўнае несвядомае (Калектыўная душа) і архетып (Гістарычна склаўся базавы праобраз псіхікі). Гэтыя паняцці аказалі псіхалогіі гістарычную глыбіню і пашырылі сферу ад асабістых праблем чалавека да агульначалавечых. Юнг паказаў, што душа развіваецца ў часе, на працягу многіх стагоддзяў захоўваючы нязменнымі вобразы свайго мінулага, якія становяцца асновай культуры.

У працы Метамарфозы і сімвалы лібіда (1913) [12, с. 709] Юнг даследаваў спантанныя праявы фальклорных і міфалагічных матываў у снах пацыентаў. Зыходзячы з гэтага, ён сцвярджаў існаванне ў псіхіцы чалавека, акрамя індывідуальнага несвядомага, больш глыбокага пласта - калектыўнага несвядомага, які, па Юнгу, ёсць адлюстраванне вопыту папярэдніх пакаленняў, зафіксаваных ў структуры мозгу. Змест яго складае агульначалавечыя першаўзору - архетыпы (напрыклад, вобраз маці - землі, героя, мудрага старца, дэмана і г.д.), дынаміка якіх ляжыць у аснове міфаў, сімволікі мастацкай творчасці, сноў. Архетыпы недаступныя непасрэднаму ўспрыманню і ўсведамляюцца праз некаторы час іх праекцыю на знешнія абекты.

Неабходна заўважыць, што генезіс чалавецтва не ёсць простая пэўная дадзенасць, ён творыць сам выгляд чалавека. Гэта, па Юнгу, так званае калектыўнае несвядомае, якое рэалізуецца ў архетыпах. Архетыпы - псіхалагічна следчыя комплексы, свайго роду псіхічныя матрыцы або формы, якія вызначаюць саму структуру і выгляд свядомасці. Юнг так апісвае архетыпы: Ёсць такія усеагульныя духоўныя зявы, пад якімі варта разумець свайго роду формы, служачыя Духу ўзорамі Я, калі Ён арганізуе сваё ўтрыманне. Гэтыя формы можна назваць і катэгорыямі - па аналогіі з лагічнымі катэгорыямі. Толькі нашы формы - гэта катэгорыі не розуму, а сілы ўяўлення. Паколькі пабудова фантазіі ў самым шырокім сэнсе заўсёды наглядная, таму яе формы апрыёры носяць характар вобразаў, а менавіта - тыповых вобразаў, якія я па гэтай прычыне ўслед за Аўгустынам і назваў архетыпамі. Архетыпы зяўляюцца нібыта органамив рацыянальнаму псіхікі. Гэта пастаянна следчыя заўсёды аднолькавыя формы, ідэі, але пакуль пазбаўленыя спецыфічнага зместу. Спецыфічны сэнс зяўляецца толькі ў індывідуальнай жыцця, дзе асабісты вопыт трапляе менавіта ў гэтыя формы… і я ахарактарызаваў архетыпы і як дамінанты несвядомага. А гэты пласт несвядомай душы, які складаецца з гэтых паўсюдна пашыраных дынамічных формаў, я назваў калектыўным несвядомым [25, с. 79].

Такім чынам, можна зрабіць выснову, што архетыпы ўяўляюць сабой фармальныя ўзоры павод