Geum.ru

Фельдштейн Г. С. Психологические основы и юридическая конструкция форм виновности в уголовном праве Москва, товарищество типо-литографии Владимир Чичерин, 1903 г

Вид материалаДокументы
Подобный материал:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43

*(1246) Paulus. Sen. rec. 1, 9, 6. Qui sciens prudensque se pro minore obligavit, si id consulto consilio fecit... ipsi tamen non succuretur.

*(1247) L. 7, § 1. D. quod falso tutore 27, 6. Non semper tutor convenitur, nec sufficit si sciens auctor fuit, verum ita demnm, si dolo malo anctor fait. Quid si compulsus, aut metn, пе compellerettrr, auctoritatem accommodaverit, nonne debebit esse excusatus?

*(1248) L. 3, § 22. D. de Sc. Silaniano 29, 5. Bt si sciens non tamen dolo aperait, aeque non tenebitnr, si forte per imperitiam, vel per rusticitatem ignarus Bdicti Praetoris vel Senatusconsnlti apernit.

*(1249) Gains libro II de testamentis ad Edictran urbicum. L. 55, D. de diversis regulis inris 50, 17. Nullus videtur dolo facere qui sao iare utitur.

*(1250) Ulp. libro 71 ad Bdictum L. 3, § 2. D. de homine libero exhibendo. 43, 29. Is tamen, qtri in potestate habet, hoe interdicto non tenebitnr, quia dolo malo non videtur habere, qui suo iure utitur.

*(1251) Ulp. L. 3, § 7. D. de incendio 47, 9. nec enim iniuria boc fecit, qui se tueri voluit, quum alias non posset: et ita Celsns scribit.

*(1252) Ulp. L. 16, § 1 D. de liberali cansa 40, 12. Si tamen vi metuque compulsus fuit... dicemus, eum dolo carere.

*(1253) c. 1. C. 9, ad leg. Cornel. de sicariis 16. Frater vester rectins fecerit, si se praesidi provinciae obtulerit; cai si probaverit non occidendi animo hominem a se percussum esse, remissa homicidii poena secundum disciplinam militarem sententiam proferet. Crimen enim contrahitur si et voluntas nocendi intercedat. Ceterura ea, quae ex improviso casu potius, quam fraude accidunt, fato plerumque non noxae imputantr.

*(1254) L. 5, § 2. D. de poenis 48, 19. Refert et in maioribus delictis, consulto aliqnid admittatnr, an casu.

*(1255) L. 1, § 3. D. ad leg. Corn. desic.48, 8. Divus Hadrianus rescripsit, eum qui hominem occidit, si non occidendi animo hoc admisit, absolvi posse; et qui hominem non occidit, sed vulneravit, ut occidat, pro homicida damnandum... sed si... percussit... non occidendi animo, leniendam poenam eins, qui in rixa casu magis, quam voluntate homicidinm admisit.

*(1256) c. 5. C. 9, ad leg. Corn. 16. Bum, qui asseverat, homicidium se non voluntate, sed casn fortuito fecisse... volumus liberari.

*(1257) L. 14, D. ad leg. Corn. 48, 8.

*(1258) с. 1. С. 9 de emendatione servorгm 14.

*(1259) L. 12, § 1. D. de incendio 47, 9. Qui data opera in civitate incendium fecerint, si hnmiliore loco sint, bestiis obiici solent, si in aliquo gradu id fecerint capite puniuntur, aut certe in insulam deportantar.

*(1260) L. 3, § 1. D. de sepulcro violato 47, 12. Prima verba ostendunt, eum demum ex hoc plecti, qni dolo malo violavit; si igitur dolus absit cessabit einsdem personae. Igitur doli non capaces, ut admodum impuberes, item omnes, qni non animo violandi accedunt, excnsati sunt.

*(1261) L. 1, pr. D. de extraordinariis criminibns. 47,11. Sollicitatores alienarnm nnptiarum, itemque matrimoniorum interpellatores, etsi effectu sceleris potiri non possunt, propter voluntatem perniciosae libidinis extra ordinem puniuntur.

*(1262) L. 27, § 1. D. ad leg. Aquiliam 9, 2. Si servus communis, id est meos et tutis, servum meum occiderit, legi Aquiliae locus est adversns te, si tua voluntate fecit; et ita Proculum existimasse Urseius refert. Quod ei non voluntate tua fecit, cessare noxalem actionem.

*(1263) Seneca. De ira. 1, 19, 6.

*(1264) paulus libro XXXIX ad Edictum, E. 53 pr. D. de furtis 47,2. Qui iniuriae causa ianuam efiregit, quamvis inde per alias res amotae sint, non tenetur furti; nam maleflcia voluntas et propositum delinquentis distinguit.

*(1265) Papinianus libro II Responsorum. L. 219, D. de verborum signiflcatione. 50, 16. In conventionibus contrahentium voluntatem potius, quam verba spectari placuit.

*(1266) L. 14, D. ad leg Corn.ad de sic. et venef. 48, 8.

*(1267) L. 11, § 2. D. de poenis. 48, 19.

*(1268) Ulp. 1. 68 ad Edietum. L. 3, § 6. D. de tabulis exliibendis. 43, 5 et posse aliquem dolo malo facere, ut in eam legem non incidat, utputa si neque amoverit, neque celaverit tabulas, sed idcirco alii tradiderit, ne eas interdicenti exhiberet, hoc est, si non supprimendi animo vel consilio fecit, sed ne hmc exhiberet.

*(1269) L. 1, § 3. D. ad leg. Corn. de sic. 48, 8; L. 16, § 8. D. de poenis 48, 19 и др.

*(1270) Pomponius L. 41, § 1. D. ad legem Aquiliam. 9, 2.

*(1271) Ulp. L. 4, § 14. D. vi bonorum raptorum. 47, 8.

*(1272) L..3, § 1. D. de sepulcro violato. 47, 12.,

*(1273) Ulp. L. 2, § 8. D. vi bonorum raptorum et de turba. 47, 8. Doli mali mentio hic et vim in se habet; nam qui vim facit, dolo malo fecit; non tamen qui doli malo fecit, utique et vi facit; ita dolus habet in se et vim; et sine vi, si quid callide admissmn est, aeque continebitur.

*(1274) См. по этому вопросу А. Pernice. Labeo. II. В. Abth. II. I Halle. 1900. s. 42, который пишет: "Der Ausdruck culpa in seiner technischen Bedeutung wird vom kaiserlichen Strafrechte, d. h. von den Kaisererlassen und den sich daran schliessenden erklarenden Aeusserungen der Juristen, man darf sagen, uberhaupt nicht gebrancht. Dagegen findet sich das Wort hier, wie im nicht juristischen Sprachgebrauche, fur Verschuldung ganz allgemeln verwendet..." Слова эти тем более знаменательны, что Пернис принимает существование в римском уголовном праве неосторожности, вполне дифференцировавшейся из того агломерата, в котором случаи неосторожности не отличались, в отношении уголовной реакции, от комбинаций случайных. Пернис приходит, при этом, к тому выводу, "dass das iahrlassige Vergehen erst spat im offentlichen Strafrechte auftritt, und durchaus nur in der Kognition". Op. cit. s. 49. См. интересный обзор значения culpa y классических писателей и в источниках римского права у Перниса. Ор. cit. s. 5 и след., а равно I.Hasse. Die Culpa des Romischen Rechts. Bonn. 1838. II Aufl. s.. 64 и след.

*(1275) Callistr. L. 12 pr. D. de cust. reorum. 48, 3. Milites si amiserint custodias ipsi in periculum deducuntur; nain Divus Hadrianus... rescripsit quoties custodia militibns evaserit, exquiri oportere, utrnm nimia negligentia militmn evaserit, an casu.

*(1276) L. 3, § 1. D. de off. praef. vig. 1, 15. Bt quia plerumque incendia culpa flnnt inhabitantium, ant fustibus castigat eos, qni negeligentius ignem habuerunt, aut severa interlocutione comminatus fustium castigationem remittit и L. 4, D. eod. 1, 15. Insularios et eos, qui negligenter ignesapud se habuerunt... etc.

*(1277) c. 1. C. de crim. sacrilegii. 9, 29.Qni divinae legis sanctitatem aut nesciendo confundunt, aut negligendo violant et offendant, sacrilegium committunt.

*(1278) Ulp. libro VII de off. proconsulis L. 5, § 2. D. de poenis 48, 19. Refert et in maioribus delictis, consulto aliquid admittatur, an casu.

*(1279) См. цитату из Coll., приводимую нами на стр. 538 настоящего труда примеч. 287.

*(1280) См. L. 11, § 2. D. poenis 48, 19. Delinquitur autem ant proposito, ant impetu, aut casu; proposito delinquunt latrones, qui Jactionem habent; impetu autem, quum per ebrietatem ad rnamis aut ad ferrum venitnr; casu vero quum in venando telum in feram missum hominem interfecit.

*(1281) Papinianus. L. 1, D. de legibus. 1, 3.

*(1282) Callistr. L. 2, D. de termiuo moto. 47, 21. Divus Hadrianus in haec verba rescripsit: Qtrin pessimum factum sit eorum, qui termitios finium causa positos propulernnt, dubitari non potest... quodsi per ignorantiam aut fortnito lapiaes furati sunt, sufficiet eos verberibus decidere.

*(1283) Callistr. L. 28, § 12. D. de poenis. 48, 19.

*(1284) См., наприм., L. 5, § 1. D. ad legem Juliam maiestatis. 48, 4. Nec qui apide iactato incerto, fortuito statuam attigerit, crimen maiestatis commisit; et ita Severus et Antoninus Julio Cassiano rescripserunt.

*(1285) L. 6, § 7. D. de off. ргаеs. 1, 18. Sicuti medico imputari eventus mortalitatis non debet, ita qaod per iraperitiam commisit, imputari ei debet.

*(1286) c. 1, § 4. C. 9 de falsa moneta. 34. Domos vero vel fundus in quo haec perpetrata sunt, si dominus in proximo constitatus sit, cuius incuria vel negligentia panienda est, etsi ignoret, flsco vindicetar, nisi dominas ante ignorans, ut primum repererit, scelas prodiderit perpetratum.

*(1287) L. 3, § 2. D. ad leg. Corn. 48, 8. Sed ex Senatusconsulto relegari inssa est ea, quae non quidem malo animo, sed malo exemplo medicamentum ad conceptionem dedit, ex quo ea, quae acceperat, decesserit.

*(1288) L. 8, D. ad leg. Corn. d. sie. 48, 8. Si mulierem visceribus suis vim intulisse, quo partum abigeret, constiterit, eam in exilium Praeses provinciae exiget в связи с L. 38, § 5. D. de poenis 48, 19. Qui abortionis ant amatorium poculum dant, etsi dolo non faeiant, tamen, qnia mali exemplij res est, humilores in metallum, honestiores in insulam amissa parte bonorun relegantur.

*(1289) Paul. Rec. sent ad leg. Corn. de sie. V, 23, 19. Si ex eo medicamine, quod ad salutein hominis vel ad remedium datum erat, homo perierit, is qui dederit si bonestior fuerit, in ihsulam deportatur, humilior autem capite punitur.

*(1290) См. по вопросу о различии culpa при исполнени обязательств и culpa, вытекающей из деликтов еще Hasse. Die Culpa des Romichen Rechts. Eine civilistische Abhandl. Bonn. 1838. s. 126 и след. Об отсутствии степеней culpa по lex Aquilia. См. Ibid. s. 128 и след. Culpa была далеко не однородной в римском гражданском праве и в сфере прав обязательственных. См. доказательства по вопросу о том, что при различных видах контрактов отвечают за различные виды culpa. Op. cit. s. 370 и след., а равно стр. 135 и след. и 185 и след. О culpa при depositum и ее особенностях см. 179.

*(1291) См. А. Pernice. Labeo. В. II. Abh. I. Halle. 1900. s. 3 с ссылками на Виндшейда и Дернбурга

*(1292) L. 12 рr. D. de custodia et exhibitione reorum. 48, 3. Divus Hadrianus Statilio secundo legato rescripsit, quoties custodia militibus evaserit, exquiri oportere, utrum nimia negligentia militum evaserit, an casu... et ita demum afticiendas supplicio milites, quibus custodiae evaserint, si culpa eorum nimia deprehendatur, alioqain pro modo ctrlpae in eos statuendum.

*(1293) L. 6, § 7. D. de officio praesidis. 1. 18. Sucuti medico imputari eventas mortalitatis non debet, ita quod per imperitiam commisit, imputari ei debet.

*(1294) Paul. Rec. sent. V, 23, 19, ad leg. Corn. de sic. Si ex eo medicamine, quod ad salutem hominisvel ad remediam datom erat, homo perierit, is qui dederit, si honestior fuerit, in instclam deportatur, hiumilior autem capite punitar.

*(1295) c. 1. C, 9, de maleflcis et mathematicis et ceteris similibus. 18.

*(1296) С неосторожностью, как неисполнением обязанности, мы встречаемся нередко и в области гражданского римского права; при этом такое проявление неосторожности образует собой далеко не незначительный комилект комбинаций, из которых слагается гражданско-правовая culpa. См., наприм., L. 5, § 7. D. commodati vel contra. 13, 6. Nam et Mela scripsit, si servus lapidario commodatus sub machina perierit, tenere fabrum commodati, qui neglegentius machinam colligavit, a также L. 7, D. de magistratibus conveniendis. 27, 8. Si dolo fecerunt magistratus, ut minus pupillo caveretar, in quem vult, actio ei danda in solidum est; sin culpa duutaxat eoram, neque dolo malo id factam est, aequius esse existimo, pro portione in quemque eorum actionen dari, dam pupillo salva res sit и L. 6 pr. D. ubi pupillus educari vel morari debeat. 27, 2. Si absens sit tntor, et alimeata pupillus desideret, si quidem negligentia et nimia cessatio in administratione tutoris abiiciatur, quae etiam ех hoc arguatur, quod per absentiam eius deserta, derelictaque sunt pupiili negotia, evocatis affinibus atque amicis tutoris Praetor, edicto proposito, causa cognita, etiam absente tutore, vel removendnm eum, qui dignue tali nota videbitur, decernet, vel adiungendum curatorem. С содержанием culpa, как нарушением обязанности, мы встречаемся в сфере гражданского права и в области culpa ex delietia. См., наприм., L. 28, § 12. D. de poenis. 48, 19. Fortuita incendia, si quum vitari possent, per negligentiam eorum, apud quos orta sunt damno vicinis fuerunt, civiliter exercentur, ut qui factura affectus est, damni disceptet, vel modice vindicaretur. См. также culpa в области наследственных, отношений. L. 1, § 2. D. Si is, qut testamento. 47, 4. Culpa autem negligentiaque servi post libertatem excusata est.

*(1297) L. 3, § 1. D. de off. praef. vig. 1, 15, fustibus castigat eos, qui negligentius ignem habnerunt, aut severa interlocutione comminatus fustium castigationem remittit, a также L. 4, D. eod, 1, 15. Insularios (рабов, которым поручался надзор за домом) et eos, qui negligenter ignes apud sehabuerint, potes fustibus vel flagellis caedi iubere.

*(1298) См. в пользу мнения, что insularius является лицом, которому поручен надзор за домом, L. 16, § 1. D. de usu et habitatione 7, 8. Dominus propietatis etiam invito usufructuario vel usuario fundum, vel aedes per saltuarium (лесничий) vel insularium custodire potest, а равно L. 5, § 1. D. de institoria actione. 14, 3. Si quid cum insulario gestum sit, vel eo, quem quis aedificio praeposuit... in solidum eum teneri и L. 203. D. de verborum significatione 50, 16. Itemqne de servis eadem ratione quaeri, qui eorum usus sui causa parati essent, utrum dispensatores, insularii, villii, atrienses, textores, operarii quoque rustici... В смысле служителя мы встречаемся со словом insularins и в Gloes. Ibid.

*(1299) L. 3, § 2. D. ad leg. Corneliam de sicariis. 48, 8. ex Senatusconsulto relegari iussa est ea, quae non quidem malo animo, sed malo exemplo medicamentum ad conceptionem dedit, ex quo ea, quae acceperat, decesserit.

*(1300) L. 38, § 5. D. de poeais. 48, 19. Qui abortionis aut amatorium pocnlnm dant, etsi dolo non faciant, tamen quia mali exempli res est, humiliores in metallum, honestiores in insulam amissa parte bonorum relegantur. Quodsi eo malier aut homo perierit, summo supplicio afficiuntur.

*(1301) Ut ceteri eiusdem aetatis iuvenes emendarentur. См. L. 4, § 1. D. ad legem Corneliam de sic. и Coll. 1, 11, 2. Gellius. 7, 14, 4.

*(1302) L. 2, D. de termino moto 47, 21. Quin pessimum faefam sit eorum, qui terminos finium causa positos propulerunt, dibitari non potest... quodei per ignorantiam ant fortuito lapides iurati sunt, sufficiet eos verberibns decidere. См. Coll. 13, 3, 2.

*(1303) c. 1. C. 9, de crimine sacrilegii. 29. Qui divinae legis sanctitatem aut nesciendo confundunt, aut negligendo violant et offendant, sacrilegium committiunt. Есть основание полагать, что здесь не было речи об объективном вменении и casus fortuitus, по аналогии с цитированным нами уже L. 5, § 1. D. ad legem Juliam maiestatis. 48, 4. Nec qui lapide iactato incerto, fortuito statuam attigerit, crimen maiestatis commisit et ita Severus et Antonius Julio Casslaao rescripserunt.

*(1304) c. 1, § 4. C. 9, de falsa monetaa. 24. Domus vero vel fondas, ex quo haec perpetrata sunt, si dominus in proximo constitntus sit, cuids incuria vel ne gligentia punienda est, etsi ignoret, fisco vindicetur, nisi dominus, ante ignorans ut primum repererit, scelus prodideri perpetratum.

*(1305) см., наприм., L. 1, § 4. D. de his qui effuderint. 9, 3. Nec adiicitur culpae meatip vel mfltiationis, ut in duplum detur actio, qnamvis damni iniuriae utrumque exigat. Вообще, объективный характер вменения в этих комбинациях, хотя и не носящих резкого уголовно-правового оттенка, был несомненно, существовавшим фактом. См. L. 1 pr. D. ed. 9, 3. Praetor ait de his qui deiecerint vel effuderint: unde in eum locum, quo volgo iter fiet, vel in quo consistetur, deiectum vel effusiim quid erit, quantum ех ea re damnum datum factumve erit, in eum, qui ibi habitaverit, un duplum iudicium dabo. См. также L. 5, § 6. D. ed. 9, 3, L. 42, D. de aedilicio edicio. 21, i. и др. Оправдание этих исключительных постановлений мы находим, однако, уже у Ульпиана L 1 8 1 D de eff. 9, 3 Summa cum utilitate id Praetem edixisse, nemo est qui neget; publice enim utile est, sine metu et periculo per itinera commeari.

*(1306) Указания на элементы различия culpa гражданско-правовой и уголовно-правовой мы находим еще у R. Kestlin'a. Die Lehre vom Mord und Todtschlag. Stuttgart. 1838 s 135 и след. Констатируя, однако, dass die criminalistisclie Lehre von der Culpa sich wesentlich von der civilrechtlichen unterscheiden muss", Кестлин полагает в то же время, что "die Grundlage in beiden Spharen... doch dieselbe, namlich die Forderung der Conformitat mit dem Princip der Gerechtigkeit".

_____________________________

(***) В данном произведении использованы слова древнегреческого языка. Для ознакомления с оригиналами терминов используйте переход к графической копии источника.