Фельдштейн Г. С. Психологические основы и юридическая конструкция форм виновности в уголовном праве Москва, товарищество типо-литографии Владимир Чичерин, 1903 г

Вид материалаДокументы
Подобный материал:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43

*(1173) См., напр., L. 7 pr. D. 16, 3 и L. 8, § 10. D. 17, 1, а равно наш текст на стр. 514 и след. нашего труда.

*(1174) Ulp. libro I Regularam L. 213, § 2. D. de verboram signifleatione. 50, 16. Lata culpa est nimia negligentia, id est non intelligere, quod omnes intelligmit. Paul. Libro il Sententiarum. L. 223 pr. D. eod. 50, 16. Latae culpae flnis est, non intelligere id, quod omnes intelligunt.

*(1175) L. 1, § 2. D. 4, 3.

*(1176) В пользу того, что слово culpa не употреблялось в юридической жизни в смысле неосторожности уголовно-правовой. См., между прочим, L. 5, § 2. D. de poenis 48, 19, хотя место это далеко не аутентично ввиду его абстрактного характера.

*(1177) Вопрос о том, какими чертами должна быть характеризована culpa lata римского уголовного права, возбуждал во все времена обработки оставленного римскими юристами наследия самые разнообразные и часто противоположные друг другу мнения. Сложность этого вопроса подает повод к ожесточенной полемике и в новейшей юридической литературе, посвященной проблемам римского уголовного права. В немецкой юридической литературе в пользу тождественности culpa lata с dolus'oм в сфере уголовно-правовой высказывался по отношению только к некоторым нарушениям Lauterbaeh. Colleg. Pand. L. II. T. II, § 3. Более широко ставили этот вопрос Lohr. Die Theorie der Culpa. Giessen. 1806 и Beytrage zu der Theorie der Culpa. Gies. und Darmstadt. 1808. В литературе новой главным и убежденным защитником этой мысли является Биндинг в его Normen. II.В. 1877. Гораздо многочисленнее число противников сопоставления в области уголовной dolus и culpa lata в литературе старой и новой. К числу противников должны быть причислены уже Carpzov Pract. rer. cr. qu. 18 nr. 17. Hasse: Die Cnlpa des Romischen Rechts. Bonn. 1838. См. s. 75 и след. Wachter. Lehfbuch des Romisch Tentschen Strafrechts. I. 1825. s. 132 и след. Klelnschard. Syst. Entw. B. I. § 30 и след. Kruger. Beytr. zur Lehre vom Verbrechen des Betrugs. s. 19. Rosshirt. Lehrbuch. § 17. Klien. Nenes Archd. Criminalr. B. I: s. 249 и некот. др., а в новое время в особенности А. Loffler. Die Schuldformen des Strafrechts. Leipz. 1895. s. 85, а равно s. 99 и след.

*(1178) Мы не считаем возможным остановиться на критике тех возражений, которые делаются в обширной литературе вопроса против попытки сближения dolus и culpa lata, предпринимаемой нами вопреки господствующему мнению. Это увело бы нас слишком далеко. Кроме L. 213, § 2. D. 50, 16 и L. 223 pr. D. 50, 16, о которых мы уже говорили выше, романисты, применительно к сфере уголовно-правовой, ссылались еще на § 6. J. 1, 26 и L. 5, § 2. D. 48, 19. Первое из этих мест устанавливает принцип, что suspectns autem remotus, si quidem ob dolum, famosus est; si ob culpam, non aeque. В этом месте институций Юстиниана мы имеем дело с принципом гражданского права об infamia, как результате actio doli, не затрагивающим, притом, вовсе значения culpa lata в области уголовнаго права в тех немногих случаях, в которых о ней идет речь. Наконец, не следует забывать, как мы заметили уже в тексте, что всякие общие определения относительно dolus и culpa страдают зачастую неправильностью ввиду того, что в отдельных случаях приходится обыкновенно делать отступления от этих общих принципов. То, что трудно и бесцельно давать общие определения относится culpa, которая и в сфере гражданского права представляет из себя в отдельных случаях различные понятия, доказал еще Hasse в своем труде Die Culpa. des Romischen Rechts. 1838. s. 128 и след., s. 135 и след., s. 179 и др., а в особ. s. 417, где он констатирует "dass im Criminalrecht ein ganz anderer Sprachgebrauch herrschte" и принимает, хотя, с нашей точки зрения, и неправильную, но все же отличную от гражданско-правовой конструкции виновности систему взаимоотношения dolus и culpa в сфере уголовного права. См. Hasse. Op. cit. s. 418. Что касается второго вышеупомянутого места, приводимого против толкования источников, принимаемого нами, т. е. L. 5, § 2. D. 48, 19, то и оно, возвещая, что in maioribus delictis, consulto aliqnid admittatur an casu. Et sane in onmibus criminibus distinctio haec poenam aut instam eligere debet, aut temperameritnm admittere, страдает не только абстрактностью и неопределенностью, присущей общим определениям, но несвободно, вдобавок, от упрека в petito principii. Что касается вообще целого ряда других мест, приводимых против развиваемого нами в тексте взгляда на постановления источников об уголовно-правовой culpa lata, то приведение и критика этих мест зачастую излишни по тому простому основанию, что они будут фигурировать у нас в тексте в качестве аргументов в пользу нашего взгляда. Таковы, наприм., L. 7, D. 48, 8. и некотор. др. См., наприм., еще Wachter. lehrbuch. I. 1825. s. 132 и след., а равно приводимые Hasse. Ор. cit. в. 73 и след. по поводу его критики взглядов Lohra, далеко не тождественных с нашими, но только к ним приближающихся. Несколько отличное толкование мест, приводимых в пользу защищаемого нами мнения, мы встречаем у ожесточенного противника Биндинга А. Lofflera пр вопросу о culpa Jata, Inxuria, lascivla etc. См. A. Loffler. Op. cit. s. 99 и след.

*(1179) См. стр. 514 и след. нашей работы по поводу L. 7 pr. D. 16, 3 и L, 8, § 10. D. 17, 1

*(1180) См., наприм., уже привед. нами с. 1. С. 9, ad leg. Corn. de sio. 16.

*(1181) c. 2. C. De in litem iurando. 5, 53.

*(1182) L. 226, D. de verborum signifleatione. 50, 16. Magna culpa dolus est.

*(1183) Celsus libro XI Digestornm. L. 32, D. depositi vel contra 16, 3. Quod Nerva diceret, latiorem culpam dolum eese, Procnlo displicebat, mihi-vevissimnm videtnr. Nam et si quis non ad eum modum, quem hominum natura desiderat, diligens est, nisi tamen ad suum modum cnram in deposito praestat, fraude non caret; nec enim saha flide minorem iis, quam suis rebus, diligentiam praestabit.

*(1184) Imp. Severus et Antoninus c. 1. C. 5, de heredibus tutoram. 54. Heredes tutoris ob negligentiam, quae non latae culpae comparari possit, condemnari non oportet, si non contra tutorem lis inchoata est, neque ex damno pupilli Inerum captatum aut gratia praestitum sit.

*(1185) Ulpianus. 1. 49 ad Sabinnm. L. 2, § 5. D. 18, 4. Sed et si quid dolo malo eorum factmn est, quominus ad eas perveniat, et hoc emptori praestandmn est; fecisse autem dolo malo, quominus perveniat, videtur, sive alienavit aliquid, vel etiam accepto quem liberavit, vel id egit dolo malo, ne de hereditate acquireretur, vel ne possessionem adipisceretur, quam posset adipisci. Sed et si non dolo malo, sed lata culpa admiserit aliquid utique tenebitur; deperdita autem et deminuta sine dolo malo venditoris non praestabuntur.

*(1186) Ulp. 1. XXII. ad Edictum L. 11, § 10 и 11, D. de interrogationibus in iure faciendis. 11, 1. Qui insto errore ductus negaverit se heredem, venia dignus est. Sedet si quis sine dolo malo, culpa tamen responderit, dicendum erit, absolvi eum debere, nisi culpa dolo proxima sit.

*(1187) В комментировании этого отрывка некоторую ошибку, с нашей точки зрения, допускает Биндинг. Normen. II. s. 365, когда передает содержание L. 11, § 10 и 11.D. 11,1 следующим образом: "Dem Klager antwortet der in iure interrogatns: er sei Brbe. Die falsche Antwort entspringt entweder einem dolus malus, dann haftet der Gefragte naturlich; oder aber einem iustns error d. h. einem verzeihlichem Irrthume; dann haftet er nicht..."

*(1188) Ulp. L.8, § 6. D. de precario 43, 26.

*(1189) Gains. L. 1, § 5. D. de obligationibus et actionibus 44, 7.

*(1190) См., между прочим: с. 1.7. C. 2, de negotiis gestis. 19. Curatoris etiam successores, negotiornra gestorum utili conventos actione, tam dolnm, qnam latam cnlpam praestare debere, nec ad eos officinm administrationis transire ideoque nnllam alienandi eas res adnltae potestatem habere convenit,-c. 1. C. 4. depositi 34. Si incarsn latronnm vel alio fortnito casu ornamenta depositaapnd interrfectum perierint, detrimentnm ad heredem eius, qui depositum accepit, qui dolum solum et latam culpam, si non aliud specialiter oonvenit, praestare debuit, non pertinet. Если отождествлять lata culpa с dissoluta negligentia, то сравнение, по их юридическим последствиям, culpa lata и dolns'a имеет место в L. 29 pr. D. mandati vel contra 17, 1. См. также L. 7, § 7. D. de dolo malo 4, 3,-L. 7, § 1. D. de suspectis tutoribus 26, 10, гласящий: si fraus non sit admissa, sed lata negligentia quia ista prope fraudem accedit, removeri hunc quasi suspectum oportet, противоречит несколько тому сближению culpa и dolus malus, в пользу которого мы аргументировали, но не столь существенно, чтобы постулировать поправку.

*(1191) Paul. L. 7, D. ad. leg. Corneliam de sicariis et veneficiis 48, 8. In lege Cornelia dolus pro facto accipitur; nec in hac lege culpa lata pro dolo accipitur. Quare si quis alto se praecipitaverit, et super alium venerit, eumque occiderit, aut putator ех arbore, quum ramum denceret, non praeclamaverit, et praetereuntem occiderit, ad huius leges coercitionem non pertinet.

*(1192) См. стр. 488 и след. нашего настоящего труда.

*(1193) См. Ibid. стр. 488 примеч. 137.

*(1194) Marcianas. L. 11, D. de incendio, гпипа 47, 9. Si fortuito incendium factum sit, venia indiget, niei tam lata culpa fait, ut luxuria aut dolo sit proxima.

*(1195) Coll. XII, 5... ei qui non data opera incendinm fecerit, plerumque ignoscitnr nisi in lata et incanta negligentia vel lascivia fuit.

*(1196) См. Ulp. L. 15, § 2. D. locati, condncti 19, 2. Si vero nihil. extra consnetudinem acciderit, damnum coloni esse; idemque dicendnm, si exercitas ргаеteriens per lasciviam aliquid abstulit.

*(1197) с. 10. С. 5, de sec. nupt. 9. Liberi etenim scientes quod omnimodo aliqnid sibi a genitorlbns suis etiam nolentibns reliqnendmn est, et tantum, qnantum secnndtm maritus vel noverca acceperit, cum omni licentia et lascivia suos genitores ininriis afflciebant. Quapropter sancimns ingratos revera liberos neque hoc beneflcium, quod divalis constitutio Leonis augustae memoriae eis praestitit, in posterum posse sibi vindicare, sed qnasi ingratos ab omni hmusmodi lucro repelli.

*(1198) Ulp. L. 3, § 2. D. de iniuriis et famosis libellis. 47, 10.

*(1199) Стр. 490 и след. настоящего труда.

*(1200) Ulp. L. 4, § 1. D. ad leg. Corn., de sic. et venef. 48, 8.

*(1201) Coll. c. 11, § 2 и § 3. Inter Claudium, optirae imperator, et Evaristum cognovi, quod Clandins Lupi lilins in convivio, dum sago iactatur, culpa Marii Evaristi ita male acceptus fuerit, ut post diem quintum moreretur. Atqae арраrebat, nullam mimicitiam cum eo Evaristi fnisse. Sed cupiditatis calpam coercendam credidi, ut ceteri einsdem aetatis invenes emendarentur. Ideoque Mario Evaristo urbe, Italia et provincia Baetica in quinqtiennium interdixi et decrevi, nt impendii cansa H. S. duo milia patri invenis persolveret Evaristns, qnod manifesta erat cius panpertas. Velis rescribere - Verba rescripti: Poenam Marii Evaristi recte, Taurine, moderatns et ad modnm cnlpae: refert enim et in maioribus delictis, consulto aliquid admittatnr an casu.

*(1202) См. § 11, J. 4, 1 или Gai. III, 202, цитир. нами на стр. 516 прим. 212.

*(1203) См., между прочим, L. 6, § 7. D. de ге militari. 49, 16. Qui se vulneravit vel alias mortem sibi conscivit, Imperator Hadrianns rescripsit, ut modus eius rei statntus sit, ut, si impatientia doloris, ant taedio vitae, aut morbo, aut furore, ant pudore mori maluit, non animadverteBdum in eum, sed ignominia mittatur; si nihil tale praetendat, capite puniatnr. Per vinum autlasciviam lapsis capitalis poena remittenda est et militiae mutatio irroganda.

*(1204) См., напр., L. 14. § 2. D. de custodia et exhibitione reorum 48,3. Nam si miseratione custodiam quis miserit,militiammntat,fraudnlenterautem si fneritversatus in dimittenda custodia, vel capite punitur, vel in extremum gradnm militiae datur.

*(1205) Взгляд этот только подтверждается тем, неоднократно цитированным нами, местом Coll. XII, 5, в котором свидетельствуется со слов Ульпиана, что qui non data орега incendium fecerit, plerumque ignoscitur nisi in lata et incauta negligentia vel lascivia fuit. Мы видели, что lata culpa, в применении к уголовно-правовым отношениям, еще не исключает элементов умышленности. Что же касается сравнения или полного уравнения в этом примере lata nеgligentia с lascivia, то это служит доказательством только того, что те комбинации, о которых идет речь, могли, будучи обсуждаемы как умышленные, иметь место и по мотиву lascivia. Разбирая это место источников, Биндинг Normen. II. а. 377, который держится несколько иного мнения, замечает, однако, совершенно правильно, "dass hier von einer sehr unvorsichtigen Brandstiftnng nicht die Rede ist, beweist ihre Strafbarkeit, wahrend aus kulposer Brandstiftung im romischen Rechte eine accusatiq nicht gegeben wurde"... И с точки зрения правильной критики исторической и догматической здесь действительно трудно предположить неосторожность, как мы уже видели выше.

*(1206) 11, D. de incendio 47, 9. Si fortuito incendinm factum sit, venia indiget, nisi tam lata culpa fuit, ut Insuria aut dolo slt proxima.

*(1207) Ulp. libro II ad legem Aeliam Sentiam. L. 16 pr. D. de manumissis vindicta 40, 2. Illud in causis probandis meminisse iudices oportet, ut non ex luxuria, sed ex affectu descendentes causas probent; neque enim deliciis, sed instis affectionibus dedisse iustam libertatem legem Aeliam Sentiam credendum.

*(1208) Нам кажется совершенно необъяснимым, как Биндинг находит возможным прийти к тому заключению, что "die einzige Parallelstelle zn L.ll, D. 47, 9, de incendio" образует L. 1, § 10. D. de aedilicio edicto et redhibitione etc. 21, 1, гласящая: Idem Vivianus ait, quamvis aliqnando quis circa fanabacchatus sit, et responsa rediderit, tamen si ,nunc hoc non faciat, nullum vitium esse; neque eo nomine, quod aliqnando id fecit, actio est, sicnti et aliquando febrem habnit. Ceterum si nihilominus permaneret in eo vitio, ut circa fana bacchari soleret, et quasi demens responsitaret, etiamsi per luxuriam id factum est vitium tamen esse, sed vitium animi, non corporis, ideoque redhiberi non posse. См. Binding. Normen. II. s. 375.

*(1209) См. стр. 487 и след. нашего исторического очерка развития форм виновности в римском уголовном праве.

*(1210) См. стр. 517 и след. настоящего нашего труда.

*(1211) См. стр. 517 и след. настоящего труда L. 16, § 6. D. de poenis. 48,19 и L. 6, § 1. D. de re militari. 49, 16.

*(1212) L. 6, § 1. D. de re militari. 49, 16.

*(1213) L. 6 pr. D. de re militari 49, 16.

*(1214) L. 6, § 4. D. eod. 49, 16. Exploratores, qui secreta nimtiavernnt hostibus, prodiotores sunt. et capitis poenas luunt.

*(1215) L. 6, § 2 и § 3. D. eod. 49, 16. Contumacia omnis adversus ducem vel praesidem militis capite pnnienda fest. Qui in acie prior fngam fecit... capite puniendus est.

*(1216) K. Binding. Die Normen und ihre Uebertretung, II. B. Lepzig. 1877. s. 305 принимает, что "Das Bewttsstsein in Dolus muss sich i-n. allen Pallen seines Porkommens auf diel Unerlatibtkeit der Handlung miterstrecken" и исходя, при этом, из полной идентичности умысла - dolus в праве гражданском и уголовном, аргументирует в пользу защищаемого им мнения целым рядом цитат из сферы гражданско-правовой. Что такая точка зрения, в качестве приема доказательства, не заслуживает, с нашей точки зрения, одобрения, мы высказали уже в наших соображениях по вопросу о различии гражданско-правового и уголовно-правового dolus'a в римском праве.

*(1217) Scaeveola. lib. I. Digest. L, 6, D. de decretis ab ordine feciendis 50, 9.

*(1218) См. для доказательства этого, напр., Е. 3 рг. и § 2. D. eod. 50, 9. Ambitiosa decreta decurionum rescindi debent..., sed etsi solarium alicui decuriones decreverint, decretum id nonnunquam ullius erit momenti...

*(1219) См. L. 3 pr. D. de lege Pavia 48, 15. Legis Faviae crimine... bona fide possessor non tenetur, id est, qui ignorabat servum alienum... L. 6, § 2. D. eod. Lege Pavia cavetur, ut hominem ingenuum, vel libertinum invitnm celaverit, invincttun habuerit, emerii sciens dolo malo etc.-c. 15. C. 9, 20. Libernm, sciens conditionem eius, invitum venumdando plagii criminis poena tenetur.

*(1220) См. Binding. Normen. II. s. 306.

*(1221) Paulns. Sent. I, 5, ?. Calumniosus est, qui sciens prudensque per fraudem negotium alicui comparat.

*(1222) Ulpianus. 1. 34, ad Edictuin, L. 1, § 2. D. si mulier ventris nomine etc. 25, 6. Per calumniam autem in possessione fnisse videtur, quae sciens prudensqne se praegnantem uon esse, voluit in possessionem venire.

*(1223) Gai. IV, 178. qui intelligit non reote se agere, sed vexandi adaersarii gratia-calumnia enim in affecta est.

*(1224) Marcianus. L. 1, § 3. D. ad Sc. Turpillianum. 48, 16. Sed non utique, qni non probat, quod intendit protinus calumniari videtur, nam eius rei inquisitio arbitrio cognoscentis committitur, qui reo absoluto de accusatoris incipit consilio quaerere, qua mente ductus ad accusatioaem proccesit; et si quidem iustum eins errorem repererit, absolvit eum, si vero in evidenti calmnnia eum deprehenderit, legistimam poenam ei irrogat. L. 1, § 5. D. eod... inconsultnm calorem calumniae vitio carere, et ob id hunc nullam poenam subire oportere. См. также. с. 3. C. 9, de calum. 46.

*(1225) Binding. Normen. II. s. 302 и след. прим. 399.

*(1226) L. 9, D. de incendio 47, 9. Qui aedes acervumve frumenti iuxta domum positum combusserit, vinctus, verberatus igni necari iubetur, si modo sciens prudensque id commiserit.

*(1227) L. 36, § 1. D. de pignoratitia actione. 13, 7. Sed et si quis rem alienam mihi pignori dederit sciens prudensque, vel si quis alii obligatam mihi obligavit, nec me de hoc certioraverit, eodem crimine plectetur. Plane si ea res ampla est, et ad modicum aeris fuerit pignorata, dici debebit/cessare non solum stellionatus crimen, sed etiam pignoratitiam et de dolo actioriem, quasi in nullo captus sit, qui pignori secundoloco accepit.

*(1228) c. 3. C. depositi. 4, 34. Si depositi experiaris, non immerito etiam uauras tibi restitui flagitabis, quum tibi debeat gratulari, quod furti eum actione non facias obnoxium, siquidem qui rem depositam invito domino sciens prudensque in usus suos converterit, etiam furti delicto snccedit.

*(1229) L. 44 рг. D. de ritu nuptiarum. 23, 2. Qui senator esfc, qunive filius, neposve ex filio, proneposve ex fllio nato cuins eorttm est, erit, ne quis eorum sponsam uxoremve sciens dolo malo habeto libertinam, aut eam, quae ipsa, cuiusve pater materve artem ludicram tacit, fecerit etc.

*(1230) K. Binding. Normen. II. s. 302 и след., а равно s. 306 и след.

*(1231) Сознание противозаконности деяния нельзя признать предусмотренным для dolus'a в L. 7, § D. de iurisdictione 2, 1, вопреки опять-таки мнению Биндинга. См. Normen. II. s. 304. То обстоятельство, что si alius sine dolo malo fecit, alius dolo malo mandavit, qui mandavit tenebitur. si uterqne dolo malo fecerit, ambo tenebuntnr, не представляется сколько-нибудь неестественным. Что может быть проще того, что лицо, предпринимающее sine dolo malo действие, между тем как другое лицо поручило ему это dolo malo, не ответственно за dolus. Для доказательства этого противоречиво ссылаться, как это делает Биндинг, на то, что лицо, действующее sine dolo, действует, в сущности, in dolo, но без сознания противозаконности и, следовательно, все-таки не in dolo. Здесь просто нет dolus'a потому, что отсутствует та степень сознания юридических и фактических обстоятельств, которая нужна для ответственности за dolus.

*(1232) LJ. 2, D. ad legem Juliam peculatus 48, 13. Lege Julia de residuis tenetur, qui publicam peouniam delegatam in usum aliquem retinnit neque in eum consmnsit.

*(1233) К. Binding. Normen. II. s. 306.

*(1234). 4 pr. D. a. 1. Jul. pec. 48, 13.

*(1235) c. 1. C. de commeatn. 12, 43. Si quis contra hanc legem facere ansus fuerit, et militem contra interdictmn commeatu dimiserit eo tempore, in quo barbarorum incursio exstiterit. etc.

*(1236) C. 14; § 2. C. de assessoribus. 1, 51.

*(1237) L. 3, § 1. D. quod metus causa gestum erit. 4, 2. Si per iniuriam quid fecit popnli Romani Magistratus, vel provinciae Praeses, Pomponius scribit hoc Edictum locum habere si forte, inquit, mortis aut verbernm terroro pecuniam alioui extrorserit.

*(1236) C. 14; § 2. C. de assessoribus. 1, 51.

*(1239) L. 51 pr. D. pro socio. 17, 2. ...ita demum furti actionem esse si per fallaciam et dolo malo amovit, qui quum sine dolo malo fecit, furti non. tenetur.

*(1240) L. 1, §1. D. ad legem Aquiliam. 9, 2. Pomponius eleganter ait, nt qnis tabulas delendo furti non teneatur, sed tantum damni infuriae, utputa si non animo furti faciendi, sed tantum damni inmriae, utputa si non animo furti faciendi, sed tantum damni dandi delevit: nam furti non tenebitur, cnm jacto enim etiam animmn furis fnrtum exigit.

*(1241) L. 43, § 4. D. de furtis. 47, 2. Qui alienum quid iacens lucri faeiendi causa sustulit, furti abstringitar, sive scit cuius sit, sive ignoravit.

*(1242) L. 46, § 7. D. de furtis. 47, 2. Recte dictnm est, qui putabit, se domini volnntate rem attingere, non esse furem... is ergo solus fur est, qui attrectavit, quod invito domino se facere scivit.

*(1243) L. 23, D. de furtis. 47, 2.

*(1244) См. по этому вопросу А. Loffler. Die Schuldformen des Strafrechts. Leipzig. 1895. s. 93 и след., а равно К. Adler. Jahrbucher f. d. Dogmatik 33. р. 149. ff, где сделана проверка, блестяще подтверждающая господствующий взгляд по этому вопросу. Детальную критику взглядов Биндинга по вопросу об отпадении умысла при отсутствии в римском dolns'е сознания противозаконности см. Loffler. op. cit. s. 94 и сл.

*(1245) Gaius. 1. IV ad legem XII Tabul. L. 9, D. de incendio 47,9. Quiaedes aceri vumve frumenti iuxta domum positum combusserit, vinctus, verberatus igni necarinbetur, si modo sciens prudensque id commiserit; si vero casn etc. levius castigatnr.