Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетті

Вид материала

Документы

Содержание Список использованной литературы Аймақтық содырлық қауіптерге қарсы күрес аумағындағы халықаралық ынтымақтастық шаралары Пайдаланған әдебиеттер Нурсултан назарбаев – прагматичный лидер xxi века

Подобный материал:

• Л. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің баспасөЗ орталығЫ, 24.63kb.
• Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті «болашақ», 4480.5kb.
• Парат министрлігі л. Н. Гумилев атындағы еуразия ұлттық университеті, 8635.57kb.
• Л. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің баспасөз орталығЫ, 38.13kb.
• Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, 5310.66kb.
• Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде осы оқу орнының студенттеріне, 157.57kb.
• Л. Н. Гумилев атындағы еуразия ұлттық университеті кафедра : Халықаралық қатынастыр, 133.64kb.
• Диссертациямен Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ғылыми кітапханасында, 462.16kb.
• Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті қазақ әдебиеті кафедрасының аға, 217.87kb.
• Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, 212.98kb.

^ Список использованной литературы:

1 Алмонд Г. Гражданская культура. Политические установки и демократии пяти наций // Политология: хрестоматия / сост. проф. М.А. Василик, доц. М.С. Вершинин. – М.: Гардарики, 2000. – С. 563.

2 Липсет С.М. Неизбывность политических партий // Политическая наука. – 2006. - № 1. – С. 15.

3 Пэтмэн К. Массовое участие и теория демократии // Теория и практика демократии. Избранные тексты / Пер. с англ. под ред. В.Л. Иноземцева, Б.Г. Капустина. – М.: Ладомир, 2006. - С. 35.

^ АЙМАҚТЫҚ СОДЫРЛЫҚ ҚАУІПТЕРГЕ ҚАРСЫ КҮРЕС АУМАҒЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ШАРАЛАРЫ


Даулетьярова Г. М.

Халықаралық қатынастар факультеті

саясаттану кафедрасы

1 курс магистранты


Соңғы жылдары арлығында көптеген ТМД мемлекеттері жергілікті, ал кейбіреулері, үлкен ауқымды өздерінің аумақтарында халықаралық терроризм күштеріне қарсы ауыр күресін жүргізуде. Содырлық мен терроризмге қарсы тұру әрекеттері жергілікті деңгейде Азия мемлекеттері мен Қазақстанның халықаралық ынтымақтастығы көрініс бола алады.

2002 жылдың 4 маусымында Алматыда Азиядағы Cенім Шаралары мен Өзара Әрекеттестік жөніндегі мемлекеттер-қатысушылер басшылары отырысының бірніші саммиті өтті. Саммитке қатысушы мемлекеттердің он алты басшылары Алматы актісіне және Азиядағы сенім шараларын қалыптастыру және терроризммен күресу жөнінде декларацияға қол қойды. Саммитті ашу барысында оның төрағасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев былай деп жариялады: Азиялық қауіпсіздік институтын құру барысында Еуропаға қарағанда аса күрделі қиындықтармен кездесу әбден мүмкін болады. Бұл азиялық мемлекеттер өз даму жолдарын еуропалықтарға қарағанда екі есе тез болғанына қарамастан АСШӨӘ шешуші мақсаты – Азиядағы қауіпсіздік пен бейбітшілікті қамтамасыз етуге бағытталған ынтымақтастықты күшейту болып табылады. Ал оның негізі болып конфликтілі жағдайларды бейбіт жолмен реттеу, адам құқықтарын қорғау, сауда байланыстарын күшейту болып табылады [1].

Отырыс қатысушылары жаппай жою қаруларын толық ликвидациялауға бағытталған барлық күштерді қолдануды уәделесті. АСШӨӘ басымдылығы болып ядролық қарусыздандыру табылады. АСШӨӘ көшбасшылары терроризмді оның барлық нысандары мен көріністерін бірауздан сынады, сонымен қатар оны қолдау немесе үнсіз тану. Аймақтағы қауіпсіздік қатері ретінде сепаратизм және заңсыз есірткі заттардың айналымы. АСШӨӘ мүшелері басқа мемлекеттердің аумағында барлық ланкестік және сепаратистік қозғалыстарды қолдамайтындығын айтты. 2000 жылдың сәуірінде Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан мен Өзбекстан арасында «Жақтардың терроризммен, саяси және діни содырлықпен, трансұлттық ұйымдасқан қылмыстылық пен басқа да тұрақтылық және қауіпсіздкке байланысты қауіптермен күресу жөнінде бірлескен әрекеттері туралы» Келісімге қол қойылды.

Бішкекте өткен 2000 жылдың тамызында Орталық Азия мемлекттері басшыларының кездесуінде Қазақстан, Өзбекстан және Қырғыстанның боевиктердің тықсыруына қарсы тұру әрекеттері жөнінде талпынысын қолдады және халықаралық терроризм құбылыстарына бірлескен қарсылоықты ұйымдастыру жөнінде бірқатар ынтасын ұсынды. Сол жылдың қараша айында Қазақстан Парламенті Ташкент Келісімін ратификациялады.

2001 жылы қазан айында Бішкекте өткен Саммитте жергілікті коалициялық әскери топшаларын құру жөнінде шешім қабылданды. Мәні бойынша бұл шешім жергілікті қауіпсіздіктің жаңа жүйесінің фундаментін қалыптастырды.

Орта Азия және Қазақстан мемлекеттері үшін үлкен саяси маңыз, 2000 жылдың жазында Душанбеде өткен Шанхай форумының бес мемлекеттер басшыларының кездесуі барысында бірқатар келісілген шешімдер мен бекітілген аймақтағы содырлық және терроризммен біріккен күресу жүргізу ерлігін атап өту жөн. Бұл Шанхай форумының аймақтағы қауіпсіздікке төндіретін жаңа қауіппен күресудегі потенциалын пайдалануына жақсы негіз қалыртастырады.

2000 жылы терроризм, сепаратизм және экстермизммен күресу жөнінде Шанхай Конвенциясы қабылданды (Шанхай, 2001жыл 15 маусым).

Конвенцияға сәйкес Қазақстан Республикасы, Қытай Халық Республикасы, Қырғызстан Республикасы, Ресей Федерациясы, Тәжікстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасының Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарлығының мақсаттары мен қағидаларын басшылыққа ала отырып, ең алдымен, халықаралық бейбітшілік және қауіпсіздікті сақтау, мемлекеттер арасында достық қатынастар мен ынтымақтастықты дамытуды көздейді; терроризм, сепаратизм және содырлық халықаралық бейбітшілік және қауіпсіздікке, мемлекеттер арасында достық қарым-қатынастардың дамуына, сонымен қатар адамның негізгі құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруға қауіпті екенін біле тұра; аталған құбылыстар Жақтардың аумақтық біртұтастығы мен қауіпсіздігіне үлкен қауіп төндіретінін, сонымен қатар олардың саяси, экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығына қатер төндіретінін мойындай тұра; 1998 жылдың 3 шілдеде Алматы бірлескен мәлімдемесінің қағидаларын, 1999 жыл 25 тамыздың Бішкек Декларациясын, 2000 жыл 5 шілдегі Душанбе Декларациясы және 2001 жыл 15 маусымдағы Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру туралы Декларациясын басшылыққа ала отырып, ланкестік әрекеттерді алдын-алу, ашу және бұлтартпау аясындағы ынтымақтастықты жүзеге асырады [2].

Қатысушы мемлекеттер қажетті болуы мүмкін шараларды қабылдайды. Яғни ланкестік актілер ішкі жағдайда саяси, философиялық, идеологиялық, ұлттық, этникалық, дәни немесе басқа аналогиялық сипаттағы ой – пікрлерімен аяқталмауын қамтамасыз етуді жүзеге асыру және егер мұндай әрекеттер орын алатын болса, олардың ауырлық деңгейіне сәйкес жаза қолдануды көздейді.

2005 жылы Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының мүше мемлекеттері терроризм, сепаратизм және содырлықмен күресудегі ынтымақтастық концепциясын жобалаған. Концепция Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының мүше мемлекеттері терроризм, сепаратизм және экстермизммен күресудегі, сонымен қатар оны жүзеге асыру механизмі аясындағы ынтымақтастықтың негізгі мақсаттарын, міндеттерін, қағидаларын, бағыттар мен нысандарын анықтайды. Концепция преамбуласында белгіленгендей ШЫҰ мүше мемлекеттері терроризм, сепаратизм және содырлықты былай анықтайды:

- халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікке қауіп төндіреді, мемлекеттер арасында достық қарым-қатынастардың дамуына, сонымен қатар адамның негізгі құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруға кедергі келтіреді;

- ШЫҰ мүше мемлекеттерінің аумақтық біртұтастығы мен қауіпсіздігіне, сонымен қатар олардың саяси, экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығына қауіп-қатер төндіреді;

- Ланкестік актілер, олардың себептерін, олардың себептеріне байланыссыз, ешқандай жағдайда ақталуы мүмкін емес. Ал оларды жүзеге асыруда кінәлі ұйымдар мен тұлғалар жауапкершілікке тартылуы керек.

Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының мүше мемлекеттері Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарлығының мақсаттары мен қағидаларына ұстанушылығын, басқа да халықаралық бейбітшілік, қауіпсіздік және көрші достық қатынастардың дамуын, адам құқықтары мен бостандықтарын қорғау, сонымен қатар мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықты қолдауға байланысты жалпы танылған халықаралық құқық қағидалары мен нормаларын қолдайтынын бекітті [3].

Концепцияға сәйкес, ынтымақтастықтың негізгі мақсаттары болып мыналар табылады:

- Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының мүше мемлекеттері өз аумағында орналасқан республика азаматтары мен басқа тұлғаларды терроризм, содырлық және сепаратизм қауіптерінен қорғауды қамтамасыз ету;

- Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы мүше мемлекеттерінің антиланкестік потенциалын дамыту.

Ынтымақтастықтың негізгі бағыттары мыналар:

- Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы мүше мемлекеттері терроризм, содырлық және сепаратизммен күресу аясында біртұтас саясатты қалыптастыру және атлмыш қызметті мемлекетаралық үйлестіруін жүзеге асыру;

- Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы мүше мемлекеттерімен тиым салынған террористік, сепаратистік және экстремистік ұйымдардың қызметін тоқтатуға байланысты бірыңғай жоспарды құру, соның ішінде аталмыш ұйымдардың тізімін құрып, олардың қаржылық капиталдары мен мүліктерін конфискациялауды жүзеге асыру;

- Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы мүше мемлекеттерінің антиланкестік потенциалын жүзеге асыру мен дамытуды қамтамасыз ету;

- Терроризм, сепаратизм және содырлық сипаттағы қызметі үшін жазаның мызғымастығы мен қайтарымсыздығын қамтамасыз ету;

- Террористік сипаттағы қылмыстарды жасағаны үшін немесе жасады деп сезіктелген халықаралық іздеуге жарияланған тұлғалардың бірыңғай іздеу реестрін құру және жүргізу;

- Терроризм, сепаратизм және содырлықпен күресуде ынтымақтастықтың құқықтық негіздерін дамыту;

- Терроризм, сепаратизм және содырлықпен күресуде мемлекетаралық шаралр жүйесін қалыптастыру және жүзеге асыру [4].

Жан-жақты ынтымақтастықтың қағидаларына сүйене отырып, 2000 жылы Ташкентте Қазақстан Республикасы, Қырғызстан Республикасы, Тәжікстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы арасында «Терроризммен, саяси және діни содырлықмен, ұйымасқан трансұлттық қылмыстылықпен және Жақтардың тұрақтылығы мен қауіпсіздігі қауіптерімен күресудегі біріккен қызмет жөнінде» Келісімге қол қойылды. Келісімге сәйкес, Жақтар мемлекеттердің бейбітшілігі мен қауіпсіздігіне қауіп төндіретін, адам құқықтарының бұзылуына, қоғамның бостандықтар мен демократиялық негіздерін таптауға әкелетін терроризм, содырлық және барлық нысандардағы ұйымдасқан трансұлттық қылмыстылықтың даму тенденциясы мен көлемінің өсуімен толғанатындығын жариялады. Мүше мемлекеттер азаматтардың өміріне, құқықтары мен заңды көзқарастарына, мемлекеттердің аумақтық біртұтастығы мен егемендігіне қылмыстық қолсұғушылықтан мықты қорғануды қамтамасыз ету ұмтылысын айқындады; олар саяси, идеологиялық , ұлттық-этникалық діни немесе басқа сипаттағы ой-толқындары ақталуы мүмкін емес терроризмді, саяси және діни содырлықді бірауыздан ұсынады; ланкестер мен экстремистерге баспана беруге немесе олардың шарттарына көнуге қарсы тұратындығын жариялады да, оған қоса жасаған әрекеттері үшін қылмыстық жауапкершілікке тартуға ұмтылатынын және осы мақсаттарға орай мүдделі мемлекеттерге қылмыскерді беру туралы халықаралық шарттардың негізінде тапсыруды шешті. Жақтардың ынтымақтастығы олардың Орталық құзіретті органдары арқылы жүзеге асырылады.

Келісімнің 6 бабына сәйкес мүше мемлекеттер өз елдерінің заңнамаларына сәйкес келесі қылмыстық әрекеттерді алдын-алу, ашу, бұлтартпау және тергеуде ынтымақтасуға міндеттеледі:

- терроризм - тұтқындарды ұстау, диверсия, ұйымдасқан қылмыстылық пен басқа да қоғамдық қауіпсіздікке қауіпті қолсұғушылық;

- әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік және діни қайшылықтарды жандандыру;

- саяси және діни экстремистік актілер;

-қару-жарақтардың, әскери құрылғылардың, жарылғыш заттар мен құралдардың, радиоактивті материалдардың заңсыз айналымы;

- есірткі заттардың және психотропты заттардың заңсыз айналымы;

- автокөлік құралдарымен байланысты заңсыз операциялар;

-жақтардың ынтымақтастығын қажет ететін басқа да ұйымдасқан трансұлттық қылмыстылық нысандары.

Қазақстанның аймақтық ынтымақтастық шеңберінде терроризм және содырлықпен күресу аясындағы халықаралық ынтымақтастығы күшейе түсуде.

Қазіргі таңда Қазақстандық мамандардың аталмыш аядағы бірқатар Батыс және Азия мемлекеттерінде тәжірибе алмасу мен оқыту жөнінде келісімдерді бекіту туралы мәселе қарастырылып жатыр. Республикада заңнама деңгейінде үлкен жұмыс өткізіліп жатыр. Қазақстан терроризммен күресуде бірқатар маңызды көрсеткіштерге қол жеткізді. Ланкестік әрекеттердің ошақтарына тиесілі болмаған Қазақстан АҚШ, Ауғанстан, Ирактағы орын алған оқиғалардан бұрын барлық ланкестік әрекеттерден азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғайтын бірқатар нормативтік актілерді қабылдаған.

Орта Азия мемлекеттері сүйенетін орталық құжат болып «Терроризммен күресудегі құқықтық нормалар мен адам құқықтарын қорғау мәселелері бойынша» Халықаралық Заңгерлер Комиссиясының Декларациясы (Берлин Декларациясы) табылады.

Алматыда Британиялық Соғыс және Бейбітшілік Институтының ұйымдастыруымен «Орталық Азиядағы терроризм: можахедтер кімдер» деген тақырыпта дөңгелек стөл жиыны болып өтті. Бұған Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстаннан келген сарапшы мамандар, мемелекеттік құрылым қызметкерлері,саясаткерлер және дипломатиялық елшіліктер мен халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты [5].

Қазақстанның одан әрі дамуы мен азаматтарының әл-ауқатының негізгі шарттары ұлттық қауіпсіздік және егемендік болып табылады. Біздің мемлекетіміз қазіргі заманғы қауіп-қатерлер: халықаралық терроризм, діни лаңкестік, есірткі саудасы, заңсыз көшіп-қонуға барынша әрекет етуі тиіс. Партия көршілес мемлекеттер мен әлемнің жетекші ірі елдерімен өзара тиімді ынтымақтастыққа және тұрақтылық, серіктестік қатынастарға негізделген көпсалалы саясатты қолдайды. Қазақстанның сыртқы саясаты өзіндік ұлттық мүдделер негізінде қалыптасып, одан әрі экономикалық, саяси даму үшін қолайлы сыртқы орта қалыптастыруға бағытталуы тиіс, сондай-ақ, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігі мен халықаралық беделін қамтамасыз етуі қажет. Теңдік және өзара тиімділік, халықаралық құқық нормаларының мүлтіксіз сақталуы жағдайында барлық елдермен және халықаралық ұйымдармен табысты өзара қатынас жасауды жақтайды.

^ Пайдаланған әдебиеттер:

1. Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы, Тәжікстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы арасындағы «Жақтардың терроризммен, саяси, трансұлттық ұйымдасқан қылмыстылық пен басқа да тұрақтылық және қауіпсіздікке байланысты қауіптермен күресу жөнәнде бірлескен әрекетері туралы» Келісім. - Ташкент, 2000.
   
2. ҚР «Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздігі туралы» Заңы, № 233-I.
   

– Астана, 1998.

3. ҚР Азаматтық іс-жүргізу Кодексі 1995 ж. - Астана, 1995.
   
4. Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының мүше мемлекеттері арасындағы Жергілікті ланкестікке қарсы құрылым туралы Келісім. - Астана, 2002.
   
5. Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының мүше мемлекеттері терроризм, сепаратизм және экстремизммен күресудегі ынтымақтастық Концепциясы.- Астана, 200
   

^ НУРСУЛТАН НАЗАРБАЕВ – ПРАГМАТИЧНЫЙ ЛИДЕР XXI ВЕКА


Аскеева Гульнар Байгановна,

доцент кафедры политологии, к.ф.н.,

Бекеева Лязат Куанышбаевна,

старший преподаватель

Президент Н.А.Назарбаев на данный момент является лидером нашей республики. Конечно, яркие личности и талантливые управленцы существуют в нашем обществе, однако масштаб их политического влияния значительно уже, чем у нынешнего главы государства. Политическая фигура Президента Нурсултана Назарбаева олицетворяет собой единственный авторитет и конечную инстанцию, которая признается практически всеми слоями и группами населения. Спецификой развития ситуации в постсоветских республиках стало то, что здесь зачастую под конкретного президента выстраивалась вся конструкция политической власти. Устоявшейся точкой зрения является и то, что формирование сильной президентской республики в Казахстане связывается, прежде всего, с личностью Н.А.Назарбаева, по-настоящему сильного, популярного и харизматического лидера, действующего адекватно вызовам времени. Феномен Н.А.Назарбаева исследователи связывают, прежде всего, с заслугами в осуществлении коренных реформ, особенностями политической ситуации в республике, ментальными и психологическими особенностями населения Казахстана

Основные вехи политической биографии первого Президента, так или иначе, отражают собой основные этапы становления независимого Казахстана и, в частности, развития и укрепления института президентства, как ведущей политической силы нашего государства. Впервые на должность Президента страны Н. А. Назарбаев был избран Верховным Советом тогда еще в КазССР, но исторические события развивались, и политическое время потребовало придания нового статуса Президенту республики. Если первый президентский мандат Н. А. Назарбаев получил от Верховного Совета, который в целом представлял собой орган политической власти, испытывающей тяжелейший политический кризис, то свой последний срок президентских полномочий Н. А. Назарбаев получил непосредственно в результате проведенных всенародных альтернативных выборов главы государства.

Бывший советник Президента Назарбаева Алекс Москович проводил такую параллель: «Наполеон и Де Голль – это подарок, который судьба преподнесла Франции. Как повезло Казахстану, где в отличие от других президентов бывшего Союза, оказался бесконечной гуманности и одновременно с теми тремя качествами, которые необходимы настоящему государственному деятелю, а не политикану: Ум, чтобы думать. Харизма, чтобы убеждать. Характер, чтобы действовать.…Вот что прекрасно понимает и старается провести в жизнь Президент, которого судьба подарила Казахстану».

На фоне тех реформ, которые проводятся по инициативе нашего Президента, можно сделать вывод о том, что глава государства полностью осознает, что в Казахстане институт президентства полностью персонифицирован. В лице Президента соединились личность и юридический статус. Так, Ж. X. Джунусова полагает: «Важно было создать такой институт политической системы, который бы эффективно функционировал при наличии любого демократически избранного главы государства». Исходя из этого, Н. А. Назарбаеву следует отдать должное, ведь процесс усиления полномочий данного института идет одновременно с всеобщей демократизацией общества. Вместе с возрастающей ролью института президентства в процессе суверенизации Казахстана значительно усилилась роль таких политических институтов, как парламент и политические партии. Кроме того, в Конституции ясно оговорена система сдержек и противовесов, которая является препятствием для авторитаризма.

C введением и последующим укреплением института президентства в уже независимом Казахстане происходят реальные изменения в плане демократизации избирательной системы, причем их непосредственным инициатором явился сам глава государства. Началом этих изменений можно считать успешное проведение прямых выборов президента в декабре 1991года, в значительной степени повлиявших на дальнейшее реформирование всей избирательной системы. Наиболее радикальным шагом в этом направлении стал специальный Указ Президента Н.А.Назарбаева «О выборах в Республике Казахстан» от 30сентября 1995года.

Указ утвердил в Казахстане общепризнанные демократические принципы: всеобщее, равное и прямое избирательное право при тайном голосовании при выборах президента, депутатов Мажилиса, маслихатов и органов местного самоуправления.

Одной из наиболее важнейших заслуг, принадлежащих в большей мере институту президентства, является то, что процесс демократизации Республики Казахстан протекал мирным путем без проявления крайних форм противоречий в интересах, внутренних столкновений между различными политическими силами и при отсутствии внешнего вмешательства. Главное, это твердо уяснить, что не существует готовых рецептов по безболезненному переходу от тоталитаризма к демократии, поэтому метод проб и ошибок все равно будет применяться конкретно в каждой постсоветской республике, в частности и в Казахстане. Рациональность подобного подхода не раз отмечалась и Президентом Казахстана Н.А.Назарбаевым. «…Безусловно, нет такой степени демократии и политической свободы, которая удовлетворяла бы всех. Мы не пошли на форсированное копирование либеральных моделей, тщательно готовили почву для каждого нового ростка демократии. И сегодня никто не сомневается в том, что в Казахстане политика демократизации встала на твердую объективную почву, обретя прочную базу, как в экономической, так и в социальной среде…». Важно избежать проявления крайних форм конфликтов в процессе становления новой системы управления и сделать процесс перехода результативным, а не тупиковым.

Одной из немаловажных причин провала демократизации является национальная разобщенность. Последствия межнациональных конфликтов весьма печальны. Притеснения по национальному признаку могут иметь скрытый опосредованный характер, и наиболее радикальной формой его проявления становятся межнациональные конфликты, перешедшие в военные столкновения, а часто в устойчивые боевые действия. Все виды межнациональных неурядиц, как бы там ни было, являются одним из факторов разрушения демократии. Один из видных западных политологов Дональд Л. Горовиц считает, что «главной причиной провала демократизации являются межэтнические конфликты». Действительно, межэтнические конфликты, в крайне поляризованном транзитном обществе, становятся серьезной угрозой развитию и функционированию демократии.

Не следует забывать о таком немаловажном факторе, что в Казахстане и в ряде других постсоветских республик исторически эффективность того или иного политического института, в данном случае речь идет об институте президентства, определялась именно самим носителем власти и его персональными характеристиками. Для Нурсултана Назарбаева особое значение в осуществлении политического курса имеют межнациональное согласие, мир и стабильность. Данные ключевые понятия красной нитью пронизывают политическое кредо действующего главы государства.

Президент Н.А.Назарбаев постоянно ориентирует казахстанцев на укрепление мира и согласия в стране. «…Русские и казахи живут вместе много веков, на этой земле и русские, и казахи имеют общую судьбу. В Казахстане это понимают. Простым людям нечего делить. 35 процентов населения Казахстана – русские, 40 процентов – казахи. Кстати, тюркоязычные и принадлежащие к мусульманской культуре народы составляют большинство. Гражданами являются представители еще около ста наций и народов. Внутри Казахстана нет поводов, чтобы их перессорить. Если и вспыхнет национальная рознь, то она будет внесена извне, и сделать это может только враг и русского, и казахского народов. Идти по пути реформ, улучшать жизнь людей, строить рыночную экономику можно только в условиях стабильной политической обстановки. Если ее не будет, то нужно отбросить все реформы и заниматься только войной…».

Возрастание роли Н.А.Назарбаева в процессе модернизации Казахстана способствует сохранению межнационального мира, поддерживает стабильность в обществе, а также обеспечивает проведение демократических преобразований. Институт президентства способствует консолидации общества на многонациональной основе, предоставляя представителям различных национальностей возможность равноправного участия в процессе построения демократии. Осознание своей роли в построении независимого демократического Казахстана является одним из важнейших принципов в укреплении единства народов Казахстана, и этот фактор стал одним из приоритетных в функционировании института президентства.

Проводя исследование формирования института президентства в Казахстане, необходимо учитывать такой немаловажный фактор, как полиэтничность нашего общества. Полиэтничность в свою очередь означает многоконфессиональность среди народа нашей республики. Кроме того, следует учитывать, что с обретением независимости не только казахи, но и представители других национальностей почувствовали острую необходимость в национальном возрождении. Все названное при определенных обстоятельствах является благодатной почвой для раскола единого народа по этническому признаку. Кровавые события в Таджикистане, Грузии, Киргизии, Российской Федерации служат тому красноречивым подтверждением.

В условиях казахстанской действительности, по точному определению Президента Н. А. Назарбаева, «межэтническое и духовное согласие – наш главный стратегический ресурс, основа прогресса нашего общества и государства». В целях наиболее полного отражения интересов и потребностей различных этносов по инициативе главы государства Н. А.Назарбаева 1 марта 1995 года была создана уникальная общественная структура - Ассамблея народа Казахстана. Ее создание было обусловлено стремлением главы государства к гармонизации общественных отношений, сохранению межнационального, межконфессионального и гражданского согласия в республике.

Н. А. Назарбаев на VIII сессии Ассамблеи народа Казахстана сказал: «Создан уникальный и эффективный механизм реализации национальной политики и межнационального диалога в лице Ассамблеи народа. Этот полноценный институт гражданского общества сегодня опирается на деятельность более трехсот республиканских, региональных, областных и городских национально-культурных объединений». Итак, национальная политика, возглавляемая институтом президентства, - еще один аргумент в пользу определения степени демократичности переходного процесса в Казахстане.

Н.А.Назарбаев постоянно ориентирует казахстанцев на укрепление мира и согласия в стране. «…В глазах Назарбаева все народы – равноправные созидатели казахстанской государственности. О Нурсултане Назарбаеве можно сказать, что он умеет видеть и признавать, как в свое время это делал Абай, определенное превосходство другого народа. И нет иного момента этой проблемы, чтобы определить в нем действительные ощущения равенства и братства. Это глубинная и сущностная черта его личности. Тот, кто не обладает ею, не способен подняться до признания превосходства другого народа, одновременно ощущая и осознавая превосходство своего. Он стремится к равенству, потому что в этом контексте отношений и не может чувствовать себя иначе…». Для президента Н. А. Назарбаева «важно единство народа, которое он считает основополагающей основой стабильности. А без стабильности трудно будет построить суверенное государство, невозможно будет осуществлять какие-либо экономические реформы».

В Конституции Казахстана существуют некоторые особенности, одна из которых заключается в том, что Президент стоит над всеми ветвями власти, в целом выступая арбитром между тремя ветвями власти. Глава государства обеспечивает согласованное функционирование всех ветвей государственной власти и ответственность органов власти перед народом. Конституционное положение Президента, как политической фигуры, стоящей над ветвями государственной власти, придающей ему статус арбитра между последними, обеспечивает контроль над чрезмерным усилением ее исполнительной ветви.

В кратчайший исторический срок Казахстан реализовал главную государственную задачу и добился реальной независимости страны. В казахстанском обществе произошла глубокая трансформация мировоззрения граждан, изменился экономический уклад с переходом от социалистического способа производства к рыночным методам хозяйствования.

Преодоление трудностей переходного периода и второго этапа реформирования экономики и общества было невозможно без постоянного внимания к настроению народа, нуждалось в подтверждении правильности действий и поддержке выбранного курса, провозглашенного в долгосрочной программе «Казахстан - 2030». Таким подтверждением стали первые альтернативные президентские выборы в Казахстане, состоявшиеся 10 января 1999 года.

В Послании народу Казахстана от 30 сентября 1998 г. Президент отметил, что были силы, толкавшие его на установление авторитаризма, однако, как отметил глава государства, «вопрос состоит в моем искреннем убеждении, что любой авторитаризм в Казахстане - это путь в никуда». Президент Н. А. Назарбаев неоднократно подтверждал свою приверженность к формированию демократии в нашем государстве. Так, в своем выступлении на совместном заседании палат парламента 31 марта 1999 года в г. Астана Президент четко определил, что, «заручившись новым мандатом избирателей, я посвящаю новый срок пребывания на президентском посту тому, чтобы сделать нашу демократию не только набором звонких лозунгов».

Нельзя не признать того, что во многом сама личность Президента является неким стабилизирующим компонентом казахстанской политической системы. Власть Президента и то, что направлено на ее укрепление, в динамике событий доказывает, что данные меры являются основными факторами демократизации и стабилизации общества в процессе перехода к демократии.

Одной из немаловажных заслуг Президента является то, что процесс построения демократии в нашем государстве имеет последовательный логический характер.

Председательство Казахстана в ОБСЕ стала подтверждением эффективного функционирования института президентства в процессе укрепления демократии и непосредственно сама личность Президента Назарбаева, политическая фигура которого, бесспорно, является символом единства народов Республики Казахстан.

В апреле 2010 года весь мир стал свидетелем признания нашего Президента как мужественного лидера, отказавшегося от ядерного оружия, оставшегося на территории Казахстана после распада Советского Союза, и поддержавшего его безопасное и надежное уничтожение.

Казахстан, добровольно отказавшийся от четвертого в мире ядерного арсенала, был, есть и будет надежным партнером международного сообщества в вопросах нераспространения, разоружения и мирного использования атомной энергии.

Председательство Казахстана в двух влиятельнейших организациях Запада и Востока - ОБСЕ в 2010 году и предстоящее ОИК в 2011 г. лишь укрепит миротворческие возможности Казахстана и авторитет президента Назарбаева, полагают эксперты. Посетивший Казахстан заместитель государственного секретаря США по политическим вопросам Уильям Бернс подтвердил, что «президент Обама с нетерпением ждет встречи с президентом Назарбаевым на очень важном саммите по вопросам ядерной безопасности, который состоится в США следующей весной».

Статья нашего лидера «Глобальный мир и ядерная безопасность» осветила тот ряд актуальных проблем , который вынес Н.А.Назарбаев на апрельском глобальном саммите по ядерной безопасности в Вашингтоне.

Основной посыл статьи – сохранение стабильности в мире и соблюдение паритетных интересов всех стран. В частности, обращая внимание на угрозу неконтролируемого расширения количества ядерных держав, автор не исключает естественного права суверенных государств на развитие мирных ядерных программ.

Наша страна вместе с Узбекистаном, Кыргызстаном, Таджикистаном и Туркменистаном подписала соглашение о создании в Центральной Азии безъядерной зоны. Таким образом, все республики взяли на себя взаимные обязательства не распространять ядерные технологии, которые могут быть использованы в военных целях, и в будущем не создавать на своих территориях смертоносного оружия. Это не только гуманитарный шаг, но поступок, направленный на укрепление региональной безопасности. Будучи безъядерной зоной, Центральная Азия тем самым не рассматривается в качестве угрозы остальному миру. А раз так, то и в отношении ее проводится миролюбивая политика. Это аксиома превентивной дипломатии. 

В преддверии саммита по ядерной безопасности Нурсултан Назарбаев также выступил еще с предложением создать международный учебный центр по ядерной безопасности.

Непредвзятый анализ фактов свидетельствует о том, что Казахстан – оптимальный кандидат для возможного создания международного учебного центра по ядерной безопасности. В рамках предполагаемого центра можно было бы проводить все необходимые полевые занятия и теоретические семинары. Центр усилил бы потенциал Центральной Азии в области совершенствования систем экспортного и внутригосударственного контроля, учета и физической защиты ядерного материала, – отметил казахстанский лидер.

Теперь, когда инициативы Казахстана получили столь широкую международную поддержку всех стран-членов ООН, эксперты в контексте Назарбаева заговорили о нобелевской премии мира 2010 года.

«Я вас уверяю, что то, что сделал Назарбаев, отказавшись от четвертого по размеру в мире ядерного потенциала, закрыв самый большой в мире ядерный полигон, выступив с неординарными инициативами по ядерному разоружению, заслуживает несколько Нобелевских премий», - полагает директор международных проектов Института национальной стратегии, политолог Юрий Солозобов.

Мировое признание нашего лидера – достойная оценка мировым сообществом его заслуг в продвижении мира, справедливости и устойчивого развития.