Пояснительная записка Рабочая программа общеобразовательного уровня предназначена для изучения биологии в 6 классе средней общеобразовательной школ

Вид материалаПояснительная записка

Содержание


Бүлекнең исеме
Общеучебные умения, навыки и способы деятельности
Требования к уровню подготовки выпускников
Подобный материал:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11



Класс: 5 сыйныф.

Сәгать саны ел дәвамында - 70 сәг,

Атнага – 2 сәг.

Тест__5__сәг.;


Практик эш - 5 сәг.

Зачет дәресләр – 2

План түбәндәге программага нигезләнеп төзелде: программа для общеобразовательных учреждений: Природоведение 2-5 класс./ Сост.А.А. Плешаков.; Н.И. Сонин; В.. Захаров.. – М. : Дрофа, 2006, рекомендованная Департаментом образовательных программ и стандартов общего образования МО РФ.

Дәреслек “Табигать белеме 5 класс.”Автор: А.А. Плешаков, Н.И. Сонин ; Казан ”Мәгариф”нәшрияты Москва “Дрофа” 2009

Өстәмә әдәбият: “Әйләнә-тирә дөньядагы тереклек 5 класс”.

А.А. Плешаков, Н.И. Сонин Москва “Дрофа” 2010.

Пояснительная записка.


Тематическое планирование разработано в соответствии с содержанием и структурой программы и учебника по природоведению для учащихся 5 класса авторов А.А.Плешакова, Н.И. Сонина (М.: ДРОФА, 6 издание, Москва 2009 г)

Издание рекомендовано Министерством образования Российской Федерации.

На изучение курса отводится 70 часов (2 часа в неделю), как это предусмотрено рабочим учебным планом. Из 68 часов 9 часов предусмотрено на резерв (экскурсии, новые практические работы, наблюдения, опыты и т. д.)

«Природоведение» — интегрированный естественнонаучный курс для младших подростков, который сочетает в себе элементы биологии, географии, физики, астрономии, химии и экологии.

Изучение природоведения в 5 классе направлено на достижение учащимися следующих целей:

 освоение знаний о многообразии объектов и явлений природы; связи мира живой и неживой природы; изменениях природной среды под воздействием человека;

 овладение начальными исследовательскими умениями проводить наблюдения, учет, опыты и измерения, описывать их результаты, формулировать выводы;

 развитие интереса к изучению природы, интеллектуальных и творческих способностей в процессе решения познавательных задач;

 воспитание положительного эмоционально-ценностного отношения к природе; стремления действовать в окружающей среде в соответствии с экологическими нормами поведения, соблюдать здоровый образ жизни;

 применение полученных знаний и умений для решения практических задач в повседневной жизни, безопасного поведения в природной среде, оказания простейших видов первой медицинской помощи.

Программа

Программа предназначена для изучения основ естествознания в 5 классе общеобразовательной школы. Данная рабочая программа разработана на основе программы А.А. Плешакова, Н.И. Сонина, В.Б. Захаровым и др.

Учащиеся должны знать:

• Основные этапы в развитии взглядов людей на Вселенную;

• Строение и состав Солнечной системы, астероидов, комет, метеоров, метеоритов;

• Характеристики планет Солнечной системы;

• Основные типы звёзд, созвездия неба Северного полушария;;

• Характеристика галактик;

• Основные гипотезы о возникновения Земли и Солнечной системы;

• Внутреннее строение Земли и её внешние оболочки;

• Причины землетрясений и вулканической деятельности;

• Общую характеристику материков.

Содержание практических работ

Практическая работа № 1

Наблюдение за звёздным небом, нахождение основных созвездий северного полушария, рассматривание в телескоп поверхности луны

Практическая работа № 2

Ознакомление со свойствами горных пород и миниралов

Практическая работа № 3

Работа с контурной картой. Подписать крупнейшие вершины и реки материков.

Практическая работа № 4

Работа с контурной картой. Подписать океаны и моря омывающие Россию крупнейшие реки.

Практическая работа № 5

Рассматриваниеископаемых останков организмов.

Практическая работа № 6

Исследование разнообразия растений с использованием гербарного материала

Практическая работа № 7

Знакомство с организмами различных сред обитания с использованием гербариев и коллекций.

Практическая работа № 8

Знакомство с растениями различных природных зон на основе гербарного материала.

Практическая работа № 9

Рассматривание морских организмов в коллекциях и на влажных препаратах

Практическая работа № 10

Знакомство с оборудованием для научных исследований.

Практическая работа № 11

Проведение наблюдений, опытов и измерений с целью конкретизации знаний о методах изучения природы.





Бүлекнең исеме

Сәгать саны

Дәреснең темасы.


Практик эш.

Дәреснең төре.

Төп тө-шенчәләр.

Җиһазлау


Белем һәм кү-некмә-ләр

Өй эше.

Дата, план буен-ча

Фак срок

1

Табигатьне өйрәнү.

4

Табигать турындагы фәннәр.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, ныгыту дәресе.

Астроно-мия, физика, химия, биология.

Дәреслек, таблица-лар.

Табигать фәннәрен тирәнтен үзләште-

рү, әһәми-ятенә төшенү.

6-11 бит








2







Биология фәннәре семьялыгы.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Ботаника, зоология, цитология, микология.

Таблица-лар.

Җисем-нәр, мат-дәләр, табигать күренеш-ләрен бер-берсеннән аерырга өйрәнү.

12-14 бит







3







Табигатьне өйрәнү методлары. Фәнни тикшеренүләр өчен җиһазлар.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Күзәтү, үлчәү, экспери-мент

Үлчәү приборл-ары, дә-реслек.

Табигать өйрәнү методлары белән танышу,

15-19 бит







4







Табигатьне өйрәнүче бөек галимнәр.




Катнаш дәрес.

К. Линней, Ч. Дарвин.

Галимнәрнең порт-ретлары.

Биосфера турында гы тәгъли-матны өйрәнү,бөек галим-нәрнең исемнәре белән танышу.

21-22 бит.







5

Галәм.

14

Борынгы кешеләр Галәмне нинди итеп күз алдына китергәннәр.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Галәм.

Дәреслек, таблица-лар.

Борынгы кешеләр- нең Га-ләм не күз алды-на китерү-ләрен рә-семнәр аша истә калдыру.

23-24 бит







6







Аристотель, Птолемейның Галәмне күзаллаулары.




Катнаш дәрес

Күк җисемнәре.

Дәреслек, таблица-лар.

Аристо-тель белән Птолемейның дөнья системалары ара-сындагы аерманы танырга өйрәнү.

25-27 бит







7







Коперникның идеяләрен ныгытуда Бруно, Галилей хезмәтләре.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, ныгыту дәресе.

Дөнья системасы.

Дәреслек, төсле рәсемнәр.

Бруно,Галилейның фәнни хезмәт-ләре белән танышу.

27-28 бит







8







Коперниктан алып безнең көннәргә кадәр.




Катнаш дәрес

Ж . Бруно.

Таблица-лар.

Дөньяны тамырдан үзгәрткән галимнрнеңтанырга өйрәнү.

29-33 бит







9







Кояшның күршеләре.




Яңа теманы

өйрәнү дәресе.

Җир, Меркурий, Венера.

Таблица-лар.

Җир төркемен-дәге пла-неталар белән танышу.

34-36 бит







10







Кояш системасы, составы.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, ныгыту дәресе.

Ай, Марс.

Таблица-лар.

Кояш һәм аның ти-рәсендә хәрәкәт итүче пла-неталар-ның төп үзлеклә-рен истә калдыру.

36-40 бит







11







Гигант планеталар һәм кечкенә Плутон.




Катнаш дәрес

Юпитер, Плутон, Сатурн.

Төсле рәсемнәр.

Гигант планет-аларга характе-ристика бирә белү.

41-42 бит







12







Астероидлар. Кометалар.




Алган бе-лемнәрне ныгыту дәресе




Таблица-лар.

Астероид-ларның комета-лардан аерым-лык бил-геләрен табарга өйрәнү.

43 бит







13







Метеорлар.




Катнаш дәрес




Дәреслек.

Метеор-ларга аңлы тө-шенчә би-рә белү, метеорит-ларга ох-шаш якла-рын табу.

44-45 бит







14







Йолдызлар дөньясы.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Кәрлә, гигант, супер гигант йолдызлар.

Дәреслек, таблица-лар.

Зурлыклары, төс-ләре буен-ча йол-дызларны бер-бер-сеннән аерырга өйрәнү.

48-49 бит







15







Йолдызлар. Кояш безгә иң якын йолдыз.




Катнаш дәрес

Сары, кәрлә йолдыз.

Таблица-лар.

Кәрлә йолдыз-ларга характер-истика бирергә өйрәнү.

49-50бит







16







Йолдызларның күп төрлелеге. Йолдыз атылу.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе.

Йолдызлыклар.

Таблица-лар

Йолдыз-лыкларны танырга өйрәнү.

51-52 бит







17







Галәм бүлеген кабатлау дәресе.




Зачет дәрес.



















18







Табигатьтә көзге күренешләр. Урмандагы табигый бергәлек.




Дәрес-экскурсия.




Блокнот, ручка, линейка.













19

Җир.

15

Җир ничек барлыкка килгән.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Гипотеза-лар.

Дәреслек, таблица-лар.

Гипотеза-лар ту-рында аң-лы төшен-чә бирергә өйрәнү, җирнең килеп чы-гышын аңлаткан галимнәр-нең рәсем-нәреннән тану.

53-57 бит







20







Җир эчендә ниләр бар.

Практик эш №1. Ташлар дөньясына экскурсия. Тау токымнары-ның үзлекләрен тикшерү.

Катнаш дәрес

Мантия, җир кабыгы.

Дәркслек, рәсемнәр.

Мантия, тау то-кымнары, минерал-лар ту-рында рә-семнәрдән өстәмә мәгълүматләр туп-лау.

60-61 бит







21







Әйләнә-тирә дөньяда матдәләр һәм күренешләр.




Катнаш дәрес

Тау токымна-ры.

Юеш препарат-лар, дә-реслек.

Җисемнәр һәм мат-дәләрне бер-берсе-ннән ае-рырга өй-рәнү.

64-66 бит







22







Табигать күренешләренең төрлелеге.




Катнаш дәрес

Магмалы тау токымна-ры.

Дәреслек, таблица-лар.

Күренеш-ләрнең төрләрен истә кал-дыру.










23







Җир тетрәүләр




Яңа теманы өйрәнү һәм ныгы-ту дәресе.

Җир тетрәү учаклары.

Дәреслек, таблица-лар.

Картадан тау то-кымнары шуыша торган урыннар-ны билге-ли белергә өйрәнү.

72бит







24







Вулканнар.




Яңа теманы өйрәнү һәм ныгы-ту дәресе.

Вулкан аызы, магма учагы.

Таблица лар.

Вулкан-нарның төрләре белән танышу, вулкан бомбалар-ын рәсем-нәрдән танырга өйрәнү.

73-74 бит







25







Тынычсыз җир һәм ут бөркүче янар-таулар патшалы-гында.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе.

Ата торган вулканнар, сүнгән вулканнар.

Муляж-лар, ма-кетлар.

Актив вулкан зо-наларын картадан таба беле-ргә өйрә-нү.

75-77 бит







26







Коры җир.

Практик эш №2. Планетадагы материклар-ны, утрауларны картага төшерү.

Катнаш дәрес

Евразия, Африка, утраулар.

Таблица лар

Карталар ярдәмендә материк-лар өсле-генә ха-рактерис-тика би-рергә өй-рәнү.

78-81 бит







27







Җирнең һава сүрүе.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Каурый сыман, катламлы, өем болытлар.

Юеш препарат-лар.

Болытлар-ның төр-ләре белән танышу.

85-90 бит







28







Тынгысыз атмосфера.




Катнаш дәрес

Һава торышы.

Дәреслек, ноутбук.

Гарасат-ларны өермәдән аера бе-лергә өй-рәнү.










29







Җирдәге су.

Практик эш №3. Дөнья океаннарын һәм Евразияне чикләүче зур елгаларны картадан билгеләү.

Катнаш дәрес

Гидро-сфера, атмосфера сулары.

Таблица-лар

Гидросфе-ра белән танышу, аның 3 состав өлешенә характе-ристика бирергә өйрәнү.

91-93 бит







30







Кабатланмас планета.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе.

Озон катлавы.

Гербарий-лар, ко-ллекция-ләр.

Ни өчен җирдә те-реклек барлыгын үткән ма-териаллардан чыгып исбатлый белергә өйрәнү.

97-98 бит







31







Җир бүлеген кабатлау дәресе.




Зачет дәрес.



















32







Кышкы табигатьтәге үзгәрешләр.




Дәрес-экскурсия.



















33

Җирдәге терелек.

16

Җирдә тереклек ничек үсеш алган.

Практик эш №4. Үлеп беткән, кай-берләре сак-ланып калган организмнар-ның коллек-цияләрен ка-рау.

Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Трилобит-лар, юра чоры.

Гербарий-лар, ко-ллекция-ләр.

Динозавр-лар белән танышу. Үлеп бет-кән сөй-рәлүче-ләргә ха-рактерис-тика бирә белү.

101-102 бит







34







Борынгы кошлар һәм ерткычлар.




Катнаш дәрес

Зур мөгезле болан. Мамонт.

Коллек-цияләр, макетлар.

Борыңгы океанда яшәүче ерткыч-ларны рәсемнәр-дән та-нырга өйрәнү.

103-105 бит







35







Тере күзәнәкләр.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Тышкы мембрана. Төш. Орга-ноидлар.

Таблица лар

Күзәнәк-ләнең төр-ләре, фор-малары, үрчүләре белән танышу.

107-108 бит







36







Күзәнәк төзелеше.




Катнаш дәрес

Бүленү. Җенес күзәнәк-ләре.

Макетлар.

Күзәәнәк-нең төп өлешлә-рен, орга-ноидла-рын истә калдыру.

109 бит







37








Нәни күзәнәкләр-нең зур дөньясы.




Катнаш дәрес

Хлоропластлар.

Таблица-лар.

Үсемлек-ләрдә була торган ор-ганоидларны табли-цалардан күрсәтә белү.

110-112 бит







38







Бер күзәнәкле организмнар.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Бактерия-ләр, иң түбән төзе-лешлеләр.

Таблица лар

Бактерия-ләрнең иң түбән тө-зелешле хайваннардан ае-рымлык билгелә-рен ачык-лау.

113-114 бит







39







Күп күзәнәкле орга-низмнар.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Хайваннар, үсемлек-ләр, гөмбә-ләр.

Таблица лар

Күп күзә-нәкле ор-ганизм-нарның классла-рын истә калдыру.

114 бит







40







Умырткалы һәм умырткасыз хайваннар.




Катнаш дәрес

Бөҗәкләр, имезүче-ләр, кош-ләр.

Таблица лар

Умыртка-лы һәм умыртка-сыз хай-ваннарн-ың охшаш һәм ае-рымлык якларын ачыклау.

115-116 бит







41







Тереклек итүнең өч тирәлеге. Җир-һава тирәлеге.

Парктик эш №5. Җир-һава мохитендәге организмнар-ны гербарий-лар, коллек-цияләрдән табу.

Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Абиотик факторлар.

Гербарий-лар, ко-ллекция-ләр.

Җир-һава тирәлеге-нә харак-теристика бирергә өйрәнү.

118 бит







42







Организмнарның су тирәлегендә яшәү өчен җайлашулары.




Катнаш дәрес

Яшәү шартлары.

Рәсемнәр, макетлар.

Организ-мнарның су тирә-легендә яшәү шартлары белән танышу.

118-119 бит







43







Туфрак тирәлеге.




Катнаш дәрес

Биотик факторлар.

Дәреслек, рәсемнәр.

Туфрак тирәлеген-дә яшәүче хайван-нарны рәсемнәр-дән та-нырга өйрәнү.

120-121 бит







44







Төрле материклардагы тереклек.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе

Антаркти-да, Австралия, Америка.

Таблица-лар, дә-реслек

Материк-ларга ха-рактери-стика би-рергә өй-рәнү.

123-125 бит







45







Җирнең табигый зоналары.

Парктик эш №6. Төрле табигый зона-лардагы те-реклек итүче организмнар-ны гербарий-лардан, ко-ллекцияләр-дән, макет-лардан табу.

Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Тундра, тайга, чүл, дымлы тропик урман, үләнле тигезлек.

Гербарий-лар, ко-ллекция-ләр.

Табигый зоналарда яшәүче хайван-нар, үсүче үсемлек-ләр белән танышу.

139-130 бит







46







Океан һәм диңгездәге тереклек.




Катнаш дәрес.

Су өслеге берлеге.

Таблица-лар.

Су өслеге бергәлеге-ндә терек-лек итүче организм-нарны рә-семнәрдән аера бе-лергә өй-рәнү.

135-136 бит







47







Мәрҗән рифлары бергәлеге.

Практик эш №7. Су тирәлегендә яшәүче ор-ганизмнарның юеш пе-паратларн, коллекциялә-рен табу.

Катнаш дәрес.

Тирән су бергәлеге.

Гербарий-лар, ко-ллекция-ләр.

Мәрҗән рифлары бергәлеге-ндә яшәү-че хайван-нарга ха-рактерис-тика би-рергә өй-рәнү.

137 бит







48







Табигатьне үлчәү берәмлекләре аша танып белү.




Дәрес экскурсия.




Блокнот, ручка.













49

Җир йөзендә кеше.

18

Җирдә кеше ничек барлыкка килгән.




Яңа теманы өйрәнү һәм ныгы-ту дәресе.

Аңлы кеше, туры басып йөрүче кеше.

Таблица лар

Җирдә кешенең барлыкка килүен схема ярдәмендә сөйләргә өйрәнү.

142-144 бит







50







Ерак бабаларыбызның тормышы.




Катнаш дәрес.

Булдыклы кеше, кро-маньонец.

Дәреслек, таблица-лар.

Борыңгы бабалары-бызның эш корал-лары, яшәү шартлары, гәүдәләренең төзе-лешләре белән танышу.

145-147 бит







51







Кеше җирне ничек ачкан.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Географик карталар.

Галимнәрнең портретлары.

Материк-ларны ач-кан галим-нәрнең исемнәрен истә кал-дыру.

149 бит







52







Американы ачу.




Катнаш дәрес.

Х. Колумб.

Галимнәрнең портретлары.

Х. Ко-лумбның картадан 4 сәяхәте-нең марш-рутын сөйләрәг өйрәнү.

149-150 бит







53







Австралияне ачу.




Катнаш дәрес.

В. Янсзоны.

Дәреслек, таблица-лар.

Ун бөек сәяхәтче -

нең фото-сүрәтлә -

рен дәрес

лектән та-

нырга өйрәнү.

150-151 бит







54







Антарктиданы ачу.




Катнаш дәрес.

М. П. Лазарев.

Дәреслек, таблица-лар.

Картадан Антарктиданы ачу тарихын өйрәнү.

152-153 бит







55







Кеше җирне ничек үзгәрткән.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү-система-лаштыру дәресе

Радиоактив калдыклар.

Дәреслек, таблица-лар.




155-156 бит







56







Кешенең үз-үзенә һәм планетага ясаган зыяны.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе

Озон тишеме. Кислоталы яңгырлар.

Дәреслек, төсле рәсемнәр.

Кислота-лы яңгыр-ларның зыяны ту-рында рәсемнәрдән карап сөйләргә өйрәнү.

157 бит







57







Парник эффекты.




Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Парник газлары.

Дәреслек, таблица-лар.

Парник газлары-ның ат-мосферада туплан-уын ачык-лау.

158 бит







58







Тереклеккә купкыныч яный.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе

Биологик төрлелек.

Ноутбук, дәреслек, эш дәфтәре.

Табигый бергәлек-ләрнең төрлеле-ген саклап калу ысулла-рын өй-рәнү.

160-162 бит







59







Җир чүлгә әверелмәсме




Катнаш дәрес.

Тимер тутыгы.

Ноутбук, дәреслек, эш дәфтәре

Чүлгә әверелүне туктатып калу юлларын ачыклау.

163 бит







60







Чүлләр, далалар ясалудан җирне саклау.




Катнаш дәрес.

Үсемлек-ләр катла-мы.

Дәреслек, таблица-лар.




164-165 бит







61







Кешенең сәламәтлеге.




Алган белемнәр-не ныгыту дәресе.

Сәламәт яшәү рәвеше.

Ноутбук, дәреслек, эш дәфтәре

Зарарлы гадәтләр, куркыны-чсызлык кагыйдә-ләре белән танышу.

166 бит







62







Биологик төрлелек.




Катнаш дәрес.

Куркыныч-сызлык кагыйдәлә-ре.

Дәреслек, таблица-лар.

Сирәк очрый торган төрләрне гербарий-лардан танырга өйрәнү.

167 бит







63







Агулы хайваннар һәм гөмбәләр.

Практик эш №8. Кеше өчен куркы-ныч орга-низмнарны гербарийлар-дан, коллек-цияләрдән тану.

Яңа теманы

өйрәнү һәм беренчел ныгыту дәресе

Каракорт, чаян, гади кара елан.

Гербарий-лар, ко-ллекция-ләр.

Агулы хайваннар һәм гөм-бәләрне коллекцияләрдән, муляңлардан тану.

170 бит







64







Җирдәге тереклекне һәм табигатьне саклау.




Алган бе-лемнәрне гомуми-ләштерү, система-лаштыру дәресе

Экологик пролблема-лар.

Микрос-коп, юеш препарат-лар, дә-реслек.




171-172 бит







65







“Җир йөзендә кеше” дигән бүлекне кабатлау дәресе.




Зачет дәрес.



















66







Җәйге табигатьтәге үсемлекләр бергә -

легенә экскурсия.




Дәрес-экскурсия.



















67

Табигать һәм без.

4

Экология нигезләре.




Яңа тема-ны өйрәнү һәм ныгы-ту дәресе.

Геология.

Дәреслек, таблица-лар.

Экология турында аңлы төшенчә бирергә өйрәнү.

173-174 бит







68







Организмнар арасындагы үз ара-мөнәсәбәтләр.




Катнаш дәрес.

Экологик белемнәр-нең кулла-нылышы.

Муляж-лар, ма-кетлар.

Абиотик, биотик фактор-ларны аерырга өйрәнү.

175 бит







69







Организм һәм әйләнә- тирәлек, экологик фактор -

лар.




Катнаш дәрес

Биогеоце-ноз.

Дәреслек, таблица-лар.

Экологик белемнәр-не прак-тик эштә куллана белү.

171-176 бит







70







Табигый бергәлекләр.Антро-поген факторлар. Йомгаклау дәресе.




Алган белемнәр-не ныгыту дәресе.

Биосфера-ның компо-нентлары.

Юеш препарат-лар.















Класс: 9 сыйныф.

Сәгать саны ел дәвамында - 68 сәг,

Атнага – 2 сәг.

Тест__6__сәг.;


Лаборатор эш. - 5 сәг.

Зачет дәресләр – 4

План түбәндәге программага нигезләнеп төзелде: программа для общеобразовательных учреждений: Биология. 6-11 класс. / Сост. В.В Пасечник; В.В. Латюшин; В. М. Пакулова. – М. : Дрофа, 2006, рекомендованная Департаментом образовательных программ и стандартов общего образования МО РФ.

Дәреслек “ Биология Гомуми закончалыклар. 9 класс. АвторВ.Б. Захаров, С. Г. Мамонтов. ; Казан ”Мәгариф”нәшрияты Москва “Дрофа” 2006.

Өстәмә әдәбият: “Гомуми биология ” Ю. И. Полянский. Москва “Дрофа” 2004.


Пояснительная записка

к рабочей программе по изучению биологии в 9 классе

Изучение биологии на ступени основного общего образования направлено на достижение следующих целей:
  • освоение знаний о роли биологической науки в формировании современной естественнонаучной картины мира; методах познания живой природы; о живой природе и присущих ей закономерностях; о строении, жизнедеятельности и средообразующей роли живых организмов; о человеке как биосоциальном существе;
  • овладение умениями применять биологические знания для объяснения процессов и явлений живой природы, жизнедеятельности собственного организма; использовать информацию о современных достижениях в области биологии и экологии, о факторах здоровья и риска; работать с биологическими приборами, инструментами, справочниками; проводить наблюдения за биологическими объектами и состоянием его собственного организма, биологические эксперименты;
  • развитие познавательных интересов, интеллектуальных и творческих способностей в процессе проведения наблюдений за живыми организмами, биологических экспериментов, работы с различными источниками информации;
  • воспитание позитивного ценностного отношения к живой природе, собственному здоровью и здоровью других людей; культуры поведения в природе;
  • формирование способности и готовности использовать приобретенные знания и умения в повседневной жизни для ухода за растениями, домашними животными, заботы о собственном здоровье, оказания первой помощи себе и окружающим; оценки последствий своей деятельности по отношению к природной среде, собственному организму, здоровью других людей, для соблюдения правил поведения в окружающей среде, норм здорового образа жизни, профилактики заболеваний, травматизма и стрессов, вредных привычек, ВИЧ-инфекции.


Программа предусматривает формирование у учащихся общеучебных умений и навыков, универсальных способов деятельности и ключевых компетенций. В этом направлении приоритетными для учебного предмета «Биология» на ступени основного общего образования являются: распознавание объектов, сравнение, классификация, анализ, оценка.

Принципы отбора основного и дополнительного содержания в рабочую программу связаны с преемственностью целей образования на различных ступенях и уровнях обучения, логикой внутрипредметных связей, а также возрастными особенностями развития учащихся.

При разработке программы учитывались межпредметные связи. Для курса биологии особенно важны межпредметные связи с курсами физики, химии и географии, поскольку в основе многих биологических процессов и явлений лежат физико-химические процессы и явления, а большинство общебиологических теоретических понятий межпредметны по своей сущности.

В 9 классе предусматривается изучение теоретических и прикладных основ общей биологии. Программа курса включает в себя вопросы программы общеобразовательной школы для 10-11 классов. В ней сохранены все разделы и темы, изучаемые в средней общеобразовательной школе, однако содержание каждого учебного блока упрощено в соответствии с возрастными особенностями обучающихся и с учетом образовательного уровня. Это нашло свое отражение в рабочей программе в части требований к подготовке выпускников, уровень которых в значительной степени отличается от уровня требований, предъявляемых к учащимся 10-11 классов, как в отношении контролируемого объема содержания, так и в отношении проверяемых видов деятельности.

Система уроков ориентирована как на передачу «готовых знаний», так и на формирование активной личности, мотивированной на самообразование, обладающей достаточными навыками и психологическими установками к самостоятельному поиску, отбору, анализу и использованию информации. Особое внимание уделяется познавательной активности учащихся, их мотивированности к самостоятельной учебной работе.

Общеучебные умения, навыки и способы деятельности

Рабочая программа предусматривает формирование у учащихся общеучебных умений и навыков, универсальных способов деятельности и ключевых компетенций. В этом направлении приоритетами для учебного предмета «Биология» на данной ступени основного общего образования являются: сравнение объектов, анализ, оценка, решение задач, самостоятельный поиск информации.

ТРЕБОВАНИЯ К УРОВНЮ ПОДГОТОВКИ ВЫПУСКНИКОВ

      В результате изучения биологии учащиеся должны

      знать/понимать:
  • признаки биологических объектов: живых организмов; генов и хромосом; клеток и организмов растений, животных, грибов и бактерий; популяций; экосистем и агроэкосистем; биосферы; растений, животных и грибов своего региона;
  • сущность биологических процессов: обмен веществ и превращения энергии, питание, дыхание, выделение, транспорт веществ, рост, развитие, размножение, наследственность и изменчивость, регуляция жизнедеятельности организма, раздражимость, круговорот веществ и превращения энергии в экосистемах;
  • особенности строения, жизнедеятельности, высшей нервной деятельности и поведения человека;
  • строение биологических объектов: клеток прокариот и эукариот (химический состав и строение); генов, хромосом, женских и мужских гамет; вирусов; одноклеточных и многоклеточных организмов; структуру вида и экосистем;
  • сущность биологических процессов и явлений: хранения, передачи и реализации генетической информации; обмена веществ и превращения энергии в клетке; фотосинтеза и хемосинтеза; митоза и мейоза; развития гамет у цветковых растений и позвоночных животных; размножения; оплодотворения у цветковых растений и позвоночных животных; индивидуального развития организма (онтогенеза); взаимодействия генов; искусственного, движущего и стабилизирующего отбора; географического и экологического видообразования; влияния элементарных факторов эволюции на генофонд популяции; формирования приспособленности к среде обитания; круговорота веществ и превращения энергии в экосистемах и биосфере; эволюции биосферы;
  • использование современных достижений биологии в селекции и биотехнологии (гетерозис, полиплоидия, отдаленная гибридизация, трансгенез);
  • современную биологическую терминологию и символику;

      уметь:

находить:
  • в тексте учебника отличительные признаки основных систематических групп;
  • в биологических словарях и справочниках значения биологических терминов;
  • в различных источниках (в том числе с использованием информационных и коммуникационных технологий) необходимую информацию о живых организмах; избирательно относиться к биологической информации, содержащейся в средствах массовой информации;

объяснять:
  • роль биологии в формировании современной естественнонаучной картины мира, в практической деятельности людей и самого ученика;
  • родство, общность происхождения и эволюцию растений и животных (на примере сопоставления отдельных групп); роль различных организмов в жизни человека и собственной деятельности;
  • взаимосвязи организмов и окружающей среды; роль биологического разнообразия в сохранении биосферы; необходимость защиты окружающей среды;
  • родство человека с млекопитающими животными, место и роль человека в природе; взаимосвязи человека и окружающей среды; зависимость собственного здоровья от состояния окружающей среды; причины наследственности и изменчивости, проявления наследственных заболеваний, иммунитета у человека; роль гормонов и витаминов в организме;

проводить простые биологические исследования:
  • ставить биологические эксперименты, описывать и объяснять результаты опытов; наблюдать за ростом и развитием растений и животных, поведением животных, сезонными изменениями в природе; рассматривать на готовых микропрепаратах и описывать биологические объекты;
  • по результатам наблюдений распознавать и описывать на таблицах основные части и органоиды клетки, органы и системы органов человека; на живых объектах и таблицах органы цветкового растения, органы и системы органов животных, растения разных отделов, животных отдельных типов и классов; наиболее распространенные растения и животных своей местности, культурные растения и домашних животных, съедобные и ядовитые грибы, опасные для человека растения и животные; выявлять изменчивость организмов, приспособление организмов к среде обитания, типы взаимодействия популяций разных видов в экосистеме;
  • сравнивать биологические объекты (клетки, ткани, органы и системы органов, организмы, представителей отдельных систематических групп) и делать выводы на основе сравнения; определять принадлежность биологических объектов к определенной систематической группе (классификация);
  • анализировать и оценивать влияние факторов окружающей среды, факторов риска на здоровье, последствий деятельности человека в экосистемах, собственных поступков на живые организмы и экосистемы;

использовать приобретенные знания и умения в практической деятельности и повседневной жизни для:
  • соблюдения мер профилактики заболеваний, вызываемых растениями, животными, бактериями, грибами и вирусами; профилактики травматизма, стрессов, ВИЧ-инфекции, вредных привычек (курение, алкоголизм, наркомания), нарушения осанки, зрения, слуха, инфекционных и простудных заболеваний;
  • оказания первой помощи при отравлении ядовитыми грибами, растениями, укусах животных; при простудных заболеваниях, ожогах, обморожениях, травмах, спасении утопающего;
  • рациональной организации труда и отдыха, соблюдения правил поведения в окружающей среде;
  • выращивания и размножения культурных растений и домашних животных, ухода за ними;
  • проведения наблюдений за состоянием собственного организма.



Рекомендуемая литература.
  1. Биология. 9 класс: поурочные планы по учебнику С. Г. Мамонтова, В. Б. Захарова, Н.И. Сонина «Биология: Общие закономерности» (автор-составитель Гуменюк М. М.). Волгоград, Учитель, 2008г.
  2. Реброва, Л. В., Прохорова, Е. В. Активные формы и методы обучения биологии. - М.: Просвещение, 2008г.
  3. Козлова, Т. А., Кучменко, В. С. Биология в таблицах. 6-11 классы: Справочное пособие. - 4-е изд., стереотип. - М: Дрофа, 2009г
  4. Беляев, Д. К., Воронцов, Н. П., Керкис, Ю. Я. Общая биоло­гия: Пособие для учителей / под ред. Д. К. Беляева, Ю. Я. Керкиса. -2-е изд., испр. и доп. - М.: Просвещение, 2008г
  5. Реброва, Л. В., Прохорова, Е. В. Урок биологии: Технологии развивающего обучения: Методическое пособие для учителя. - М.: Вентана-Графф, 2008г