Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
была прынятая трэцяя СЮстаСЮная грамата, якой абвяшчалася незалежнаiь Беларускай Народнай Рэспублiкi. БНР абвяшчалася СЮ межах этнiчнага пражывання i колькаснай перавагi беларускага народа. У грамаце Рада дабiвалася перагляду СЮмоСЮ Брэiкага мiру, падпiсанага 3 сакавiка 1918г. памiж Савецкай Расiяй i Германiяй, у дакументах якога Беларусь не прызнавалася самастойным нацыянальным рэгiёнам Расii i не мела свайго наймення (у той час, як з Украiнскай Народнай Рэспублiкай мiрныя умовы былi заключаны асобна).
Але Германiя не прызнавала БНР. Не дапамог нават зроблены Радай БНР адчайны крок, якi не прынёс нiякiх дывiдэнтаСЮ, але пакiнуСЮ цяжкi след у яе гiсторыi: 25 сакавiка 1918 г. на закрытым паседжаннi быСЮ прыняты тэкст тэлеграмы германскаму iмператару Вiльгельму II, у якой выказвалася СЮдзячнаiь за вызваленне Беларусi ад бальшавiцкага прыгнёту i анархii. РЖнiцыятыва пасылкi тэлеграмы зыходзiла ад Р. Скiрмунта. На гэты шлях Раду падштурхоСЮваСЮ прыклад Лiтвы, Украiны i Польшчы. Тэлеграма выклiкала хвалю пратэсту СЮ палiтычных партыях i СЮ розных слаях насельнiцтва.
Пасля лiстападаСЮскай рэвалюцыi 1918 г. у Германii Расiя дэнансавала Брэiкi мiрны дагавор i рушыла Чырвоную Армiю на Захад. 10 снежня 1918 г. Чырвоная Армiя увайшла СЮ Мiнск. Большаiь членаСЮ Рады i урада БНР пакiнулi сталiцу.
Якiя высновы трэба зрабiць па факту абвяшчэння БНР i дзейнаii яе кiруючых органаСЮ? У сучаснай лiтаратуры iснуе некалькi поглядаСЮ па гэтым пытаннi.
1. У юрыдычным сэнсе БНР дзяржавай не стала. НаяСЮнаiь самастойнай дзяржаСЮнаii прадугледжвае не толькi абвяшчэнне тых цi iншых афiцыйных дэкларацый, але i функцыянiраванне рэальнай сiстэмы органаСЮ улады на пэСЮнай тэрыторыi, выпрацоСЮку i прыняцце законаСЮ, iх рэалiзацыю, гэта значыць праватворчую дзейнаiь, выкананне канкрэтных функцый, гарантыю забеспячэння правоСЮ i свабодаСЮ сваiх грамадзян. Усё гэта адсутнiчала, таму БНР зяСЮлялася толькi зародкавай формай, магчымай перспектывай дзяржаСЮнага СЮтварэння. Хоць рэспублiка i абвяшчалася СЮ этнiчных межах пражывання беларусаСЮ, сваю юрысдыкцыю на гэтай тэрыторыi яна не ажыццяСЮляла. Пагранiчных падзелаСЮ i службы не было, як не было i армii. Адсутнiчала фiнансавая сiстэма, не сфармiравалiся органы СЮлады на меiах. Урэшце, у БНР не было i канстытуцыi СЮ поСЮным сэнсе гэтага слова. Функцыi СЮрада абмяжоСЮвалiся ажыццяСЮленнем паСЮнамоцтваСЮ нацыянальнага СЮрада пры германскай акупацыйнай адмiнiстрацыi i рашэннем шэрага задач у культурна-асветнiцкай сферы, а таксама СЮ галiне развiцця мяiовай прамысловаii i гандлю.
2. Абвяшчэнне БНР зявiлася першай спробай рэалiзацыi на практыцы беларускай iдэi, што СЮзнiкла яшчэ СЮ пачатку XIX ст., сукупнаii усiх трох яе асноватворных элементаСЮ - нацыянальнай свядомаii, нацыянальна-культурнага адраджэння i нацыянальнай дзяржаСЮнаii. Гэта сведчанне таго, што беларускi нацыянальны рух у той час набыСЮ такую моц i размах, што аказаСЮся здольным паспрабаваць здзейснiць жаданую iдэю.
. Абвяшчэнне БНР трэба разглядаць i як акт самаабароны, як зварот да сусветнай грамадскаii з заявай аб iмкненнi беларускага народа да самавызначэння, бо пагроза тэрытарыяльнай цэласнаii Беларусi iшла з боку не толькi Германii, але i Польшчы, якая iмкнулася да адраджэння польскай дзяржавы у межах 1772 г., гэта значыць да поСЮнай iнкарпарацыi Беларусi. У пашырэннi сваiх межаСЮ былi зацiкаСЮлены i лiтоСЮскiя палiтыкi. ПаСЮднёвыя паветы (Пiнскi, Мазырскi, Рэчыцкi, Гомельскi) былi СЮключаны СЮ склад Украiнскай Народнай Рэспублiкi. Усходнiя землi, не акупiраваныя Геpмaнiяй, зacтaлicя пад юрысдыкцыяй Савецкай Расii. Абвяшчэнне БНР змянiла адносiны да беларускiх тэрыторый як да зямель нiчыйных.
Прыняцце акта аб незалежнаii БНР, дзейнаiь яе Рады актывiзавалi рост нацыянальнай самасвядомаii беларусаСЮ, прымусiлi бальшавiцкi СЮрад У.РЖ.Ленiна перагледзець сваю палiтыку СЮ адносiнах да Беларусi i пайii на стварэнне хоць i абмежаванай у правах, але СЮсё ж беларускай дзяржаСЮнаii.
Пытанне 44
АктыСЮнымi выразнiкамi iдэi беларускай дзяржаСЮнаii сталi дзеячы левага крыла нацыянальна-вызваленчага руху Беларусi 3.Жылуновiч, А.ЧарвякоСЮ, РЖ.Лагун, Я.Дыла, Б.Тарашкевiч, Я.Канчар i iншыя. У пачатку 1918 г. яны склалi аснову Беларускага нацыянальнага камiсарыята (Белнацкама), створанага СЮ адпаведнаii з дэкрэтам У.Ленiна ад 31 студзеня 1918 г. Ён функцыянiраваСЮ на правах аддзела Народнага камiсарыята па справах нацыянальнаiяСЮ PCФCP.
Пазiцыi Белнацкама СЮ пытаннi дзяржаСЮнаii падтрымлiвалi беларускiя секцыi РКП/б/, якiя iснавалi СЮ I9I8-I9I9 гг. у Петраградзе, Маскве, Варонежы, Казанi, Саратаве, Тамбове i iнш. гарадах. Праз газету "Дзяннiца" настойлiва прапагандавалася iдэя права на самавызначэнне беларускага народа на аснове савецкага ладу i СЮ саюзе з РСФСР.
Вырашальным крокам на шляху самавызначэння Беларусi зявiлiся рашэннi канферэнцыi беларускiх секцый РКП/б/, якая адбылася 21-23 снежня 1918 г. у Маскве. Канферэнцыя прызнала неабходным стварэнне Часовага рабоча-сялянскага СЮрада Беларусi, выбрала Цэнтральнае бюро беларускiх секцый РКП/б/ з 5 чалавек на чале з З.Жылуновiчам. Цэнтральнаму бюро было даручана пасля прызначанай на канец 1918 г. VI ПаСЮночна-Заходняй абласной канферэнцыi РКП/б/ склiкаць Усебеларускi зезд камунiстаСЮ i стварыць нацыянальны партыйны цэнтр. Прынятыя дакументы паставiлi ЦК РКП/б/ перад неабходнаiю тэрмiнова вырашаць праблему беларускай дзяржаСЮнаii.
снежня I9I8 г. у Смаленску для абмеркавання пытання аб утварэннi БССР i КПБ ПаСЮночна-Заходнi абласны камiтэт