Гiсторыя Беларусi
Вопросы - История
Другие вопросы по предмету История
рэалiзацыю праграмы беларусiзацыi, у развiццё беларускай лiтаратурнай мовы.
Аднак у канцы 20-х гг. у нацыянальнай палiтыцы вызначалiся тэтдэнцыi да згортавання беларусiзацыi. Аб гэтым сведчыла распачатая кампанiя па разгрому так званага нацыянал - дэмакратызму. Пад iм разумелася так званая правая небяспека СЮ культурным будаСЮнiцтве, тэндэнцыя ставiць нацыянальныя iнтарэсы вышэй класавых. Нацыянал - дэмакратызм пачалi параСЮноСЮваць з нацыянал - фашызмам. Сацыяльнай асновай нацдэмаСЮшчыны было абяСЮлена кулацтва. Такi круты паварот у беларусiзацыi СЮ 1930-я гг. фактычна прывёСЮ яе амаль да поСЮнага згортвання.
ГалоСЮны водападзел у кiруючых эшалонах партыйнага i дзяржаСЮнага кiраСЮнiцтва Беларусi 1920-1930-я гг. праходзiСЮ памiж нацыяльна - арыетаваным крылом i дэнацыяналiзаванай часткай, якая складала асаблiва СЮ партыйным кiраСЮнiцтве, пераважную большаiь. Апошняя з наступальных звышiнтэрнацыяналiiкiх пазiцый, абвiнавачвала меньшаiь спачатку СЮ нацыянальных захапленнях, потым у нацыянал - ухiлiзме i наогул, што яны зяСЮляюцца ворагамi народа. Нацыянальна арыентаваныя беларусы - камунiсты, кiруючыся Дэкларацыяй i Дагаворам аб утварэннi СССР, пад якiм стаiць i подпiс А.Р.Чарвякова, былi прыхiльнiкамi дабраахвотнага абяднання нацыянальных суверэнных рэспублiк у СССР, метадаСЮ будаСЮнiцтва сацыялiзму, якiя б адпавядалi прынцыпам гуманнii i чалавечай годнаii. Дэнацыяналiзаваная ж частка арыентавалася на унiтарны падыход да будаСЮнiцтва СССР, дзяржаСЮную форму сацыялiзму, камандна - сiлавыя метады кiравання грамадствам. Яна iмгненна вiтала крутыя павароты ва СЮсёй палiтыцы i практыцы, якiя прапаноСЮвалiся правадыром РЖ.В.Сталiным, усяляк iмкнулася дэманстраваць адданаiь яму, услаСЮляючы яго "мудраiь i прадбачлiваiь" перспектыСЮ у перабудове грамадства на сацыялiстычных асновах.
Палiтычныя рэпрэсii па абвiнавачванню у т.зв. нацыянал - дэмакратызме, якiя пачалiся з канца 1920-х гг., вылiлiся СЮ расправу над прадстаСЮнiкамi беларускай навукi, лiтаратуры, мастацтва, работнiкамi шэрагу наркаматаСЮ рэспублiкi. Больш паловы свайго складу у 30-я гг. пазбавiСЮся СЮ вынiку рэпрэсiй Саюз пiсьменнiкаСЮ Беларусi. Практычна поСЮнаiю СЮ 30-я гг. была разгромлена Акадэмiя навук БССР: рэпрэсавана 26 акадэмiкаСЮ i 6 членаСЮ - карэспандэнтаСЮ Акадэмii.
Усяго ахвярамi палiтычных рэпрэсiй з 1917 да пачатку 1950-х гг. сталi каля 600 тыс. грамадзян Беларусi. Толькi у 1935-1940гг. былi растрэляны больш за 28 тыс. нашых суайчыннiкаСЮ. На пачатак 2001г. у Рэспублiцы Беларусь было рэабiлiтавана звыш 200 тыс. неабгрунтавана рэпрэсiраваных грамадзян. Сярод iх А.А.Галадзед, З.Х.Жылуновiч (Ц.Гартны), У.М.РЖгнатоСЮскi, А.Р.ЧарвякоСЮ i iншыя сапраСЮдныя патрыёты сваёй Айчыны.
Пытанне 43
I Усебеларускi зезд праходзiСЮ 5-17 снежня 1917 г. у Мiнску. 3 1872 дэлегатаСЮ 1167 мелi права рашаючага голасу, 705 - дарадчага. Па сваiм прадстаСЮнiцтве i складзе зезд быСЮ паСЮнамоцным органам у вырашэннi пытання аб стварэннi краёвай рады.
Па сваёй палiтычнай накiраванаii дэлегаты зезда падзялялiся на тры групоСЮкi: правых, левых i цэнтрыстаСЮ. Цэнтрыiкi накiрунак прадстаСЮлялi дэлегаты БСГ. У ходзе работы зезда да iх далучылася значная частка правых эсэраСЮ i т. зв. група "беспартыйных". Левы накiрунак абяднаСЮ у асноСЮным левых эсэраСЮ i быСЮ нешматлiкiм. Правае крыло СЮключала прадстаСЮнiкоСЮ розных буржуазных нацыяналiстычных, а таксама клерыкальных i памешчыцкiх арганiзацый.
У ноч з 17 на 18 снежня зезд абявiСЮ праект рэзалюцыi "Аб самавызначэннi Беларусi i аб часовай краявой уладзе". ГалоСЮнае СЮ гэтай рэзалюцыi - прапанова аб стварэннi новага краявога органа улады - Усебеларускага Савета сялянскiх, салдацкiх, i рабочых дэпутатаСЮ.
Дэлегаты зезда паспелi прыняць толькi першы пункт рэзалюцыi, якi стаСЮ вырашальным у лёсе зезда i яго дэлегатаСЮ. Гэты пункт рэзалюцыi (прыняты аднагалосна) азначаСЮ, што СЮ межах Беларусi абвяшчаСЮся "рэспублiканскi дэмакратычны лад" на чале з Усебеларускiм Саветам сялянскiх, салдацкiх i рабочых дэпутатаСЮ. Улада Абылвыканкомзаха, СНК Заходняй воблаii i фронту была прызнана незаконнай. Гэта паслужыла падставай для правядзення СаСЮнаркомам Заходняй воблаii рэзкай палiтычнай акцыi супраць зезда, якая атрымала розныя ацэнкi: СНК Заходняй воблаii назваСЮ яе "роспуск", Савет Усебеларускага зезда СаветаСЮ разгон, прэса - "закрыццё".
снежня 1917 г. члены прэзiдыума РОсебеларускага зезда правялi падпольнае паседжанне, на якiм выбралi выканкам рады зезда на чале з лiдэрам народнiцкага крыла БСГ Ф.Грыбам.
лютага 1918 г. выканкам Усебеларускага зезда звярнуСЮся да народаСЮ Беларусi з першай устаСЮной граматай, у якой яшчэ да склiкання УстаноСЮчага сойму (зезда) абявiСЮ сябе часовай уладай на Беларусi. Да адкрыцця сойму выканаСЮчыя функцыi СЮскладалiся на створаны выканкамам - Народны сакратарыят (урад), старшынёй якога стаСЮ лiдэр правага крыла БСГ Я.Я.Варонка. У першай устаСЮной грамаце падкрэслiвалася, што "беларускi народ павiнен здзейснiць свае права на поСЮнае самавызначэнне, а нацыянальныя меншаii - на нацыянальна-персанальную аСЮтаномiю".
9 сакавiка 1918 г. выканкам Усебеларускага зезда прыняСЮ другую СЮстаСЮную грамату, у якой абявiСЮ Беларусь у рубяжах рассялення i лiчбавай перавагi беларускага народу народнай рэспублiкай - БНР. Выканкам быСЮ перайменаваны СЮ Раду БНР, прэзiдыум якой узначалiСЮ прадстаСЮнiк БСГ РЖ.М.Серада ВыканаСЮчым органам абяСЮляСЮся Народны сакратарыят, якi назначала Рада i якi быСЮ адказны перад ёй.
25 сакавiка 1918 г. на сесii Рады