Cтиль вещания
Информация - Журналистика
Другие материалы по предмету Журналистика
цыя
кароткi брыфiнг
наведаць з вiзiтам
У мове рэпартажу дакладнаiь словаСЮжывання набывае сiлу закона. Вельмi часта можна пачуць памылкi, звязаныя з блiзкiм гучаннем слоСЮ: абагулiць тАЬзрабiць iндывiдуальнае калектыСЮнымтАЭ i абагульнiць тАЬвыказаць у агульным палажэннi вынiкi назiранняСЮ над асобнымi фактамiтАЭ, бескарыслiвы тАЬякi не iмкнецца да асабiстай выгады, нажывытАЭ i бескарысны тАЬякi не прыносiць карыii, марнытАЭ, пераСЮтварыць тАЬзмянiць што-н. карэнным чынам, перабудавацьтАЭ i ператварыць тАЬперавеii СЮ другi стан, надаць зусiм iншы выгляд; ажыццявiць на справе што-н., увасобiць у чым-н. пэСЮным, канкрэтнымтАЭ, кантсруктыСЮны тАЬякi выяСЮляе сутнаiь чаго-небудзь, iстотны, важнытАЭ i канструкцыйны тАЬзвязаны з канструкцыяйтАЭ.
У мове рэпартажу асаблiва строга вытрымлiваецца патрабаванне, каб слова СЮ кантэкiе было адназначнае. Ужыванне мнагазначнага слова з выяСЮленнем у тым самым кантэкiе некалькiх яго значэнняСЮ спараджае непаразуменнi.
Задача камунiкатыСЮнаii вырашаецца станоСЮча, калi субяседнiкi добра валодаюць мовай, умеюць правiльна i дакладна выказваць свае думкi. Але недастаткова толькi перадаваць думкi, неабходна выражаць iх прыгожа, вобразна, яскрава.
Мова гэта своеасаблiвая тАЬвiзiтная карткатАЭ чалавека. Па тым, што i як ён гаворыць, мы мяркуем пра яго культурны СЮзровень, эрудыцыю, выхаванне. Мова зяСЮляеца паказчыкам iнтэлiгентнаii, бо СЮ ёй выяСЮляецца ступень далучанаii асобы да здабыткаСЮ сусветнай культуры. [17]
Дакладнаiь забяспечваецца добрым веданнем прадмета маСЮлення, аСЮтарскiм кантролем за прымяненнем слова цi фразеалагiзма. Гэта пазамоСЮныя (экстралiнгвiстычныя) умовы дакладнаii. Да лiнгвiстычных умоСЮ, якiя садзейнiчаюць стварэнню дакладнаii, адносяцца:
- веданне сiнiнiмiчных магчымаiей мовы i СЮменне выбраць з сiнiнiмiчнага рада
найбольш дакладнае для данага выпадку слова;
- веданне i дакладнае размежаванне полiсемii;
- уменне размяжоСЮваць паронiмы i амонiмы. [8]
ГалоСЮным выяСЮленчым сродкам радыёрэпартажу зяСЮляецца жывое слова. Яно перадае думкi i эмоцыi аСЮтара. Змена маСЮленчых плыняСЮ, выступленне ля мiкрафону розных людзей, змена роляСЮ, рытму складаюць полiфанiю рэпартажу. Тут дарэчы будуць асацыяцыi, кантрасты, метафары. Цяжкаiь работы над рэпартажам заключаецца СЮ тым, што журналiсту трэба пастаянна знаходзiць вобразныя словы, дакладныя эпiтэты i параСЮнаннi, падкрэслiваць характэрныя дэталi. Вялiкая роля iмправiзацыi.
Перыфразы-характарыстыкi у мове публiцыстыкi выконваюць розныя семантычна-стылiстычныя задачы. Некаторыя перыфразы лаканiчна i дакладна раскрываюць сутнаiь зявы i тым самым даюць ёй грамадскую або эстэтычную ацэнку.
Перыфраза найчаiей вынiк iндывiдуальна-мастацкага бачання свету. У людзей з багатым жыццёвым вопытам, арыгiнальным i глыбокiм мысленнем яна адлюстроСЮвае складанаiь узаемаадносiн памiж рознымi зявамi рэчаiснаii. Перыфразы структурна арганiзуюцца на сiнтаксiчнай аснове, звычайна гэта словазлучэннi. Свабодныя словазлучэннi абазначаюць прадметы i iх прыметы, дзеяннi i iх абекты раздзельна, а перыфразы, маючы тую самую структуру, семантычна непадзельныя i называюць зявы жыцця СЮсiм слоСЮным комплексам. Гэта добра вiдаць, калi параСЮнаць свабодныя i генетычна звязаныя з iмi перыфрастычныя словазлучэннi, адрознiць якiя можна толькi СЮ кантэкiе. Такiм чынам, перыфраза СЮзнiкае СЮ працэсе моСЮных адносiн i характарызуецца паасобнаiю афармлення мае мадэль свабоднага словазлучэння. Перыфразу мы пачуем у размове, калi нехта замест радзiма скажа прадзедаСЮ зямля, замест унук сыныСЮ сын. [9]
Перыфраза не толькi называе зяву жыцця, яна адначасова i характарызуе яе: зямля Заслонава, Купалы, Якуба Коласа зямля гэта i Беларусь-партызанка, i тая Беларусь, якая дала свету нямала таленавiтых людзей; крылатая мудраiь народа вусова i характарызуе яе: зямля Заслонава, Купалы, Якуба Коласа зямля гэта i Беларусь-партызанка, i тая Беларусь, якая дала свету нямала таленавiтых людзей; крылатая мудраiь народа вусна-паэтычныя творы, што перадаюцца з пакалення СЮ пакаленне як здабыткi духоСЮнай культуры народа. Нямала перыфраз сталi традыцыйнымi. Беларускiм шоСЮкам называюць лён, другiм хлебам бульбу, беларускiм морам возера Нарач, блакiтным палiвам газ. Традыцыйныя перыфразы зразумелыя i без канэксту.
Перыфраза паводле сваёй структуры менш эканомная, чым асобнае слова. РЖ калi б у яе значэннi не было нiчога новага СЮ параСЮнннi са значэннем i адценнем значэнняСЮ аднаслоСЮнай назвы, утварэнне i СЮжыванне перыфразы было б мала апраСЮданае: няма патрэбы СЮжываць цэлае словазлучэнне, калi тое самае можна выказаць адным словам. Перавага перыфразы над звычайным словам у тым, што яна не толькi называе пэСЮную зяву, але i адразу характарызуе яе праз апiсанне прымет, улаiiваiей. У перыфразах аСЮтары не проста занатоСЮваюць тое, што назiраюць у жыццi, а, скарыстаСЮшы зрокавае падабенства, сходнаiь, наблiжанаiь слыхавых адчуванняСЮ, спецыяльна паварочваюць прадмет, зяву да слухача той гранню, якая дапамагае надаць малюнку адчувальную вiдавочнаiь i дазваляе падтрымаць пэСЮны настрой апiсання.
Здольнаiь перыфразы даваць ацэнку журналiсты часта выкарыстоСЮваюць пры замене СЮласных назваСЮ. Як вядома, уласнае iмя не перадае нiякiх эмоцый, экспрэсiй, не характарызуе прадмет цi асобу. У працэсе маСЮлення СЮласнае iмя выконвае толькi намiнатыСЮную функцыю. Перыфраза ж адразу i называе, i характрызуе. Калi, напрыклад, у хронiцы часопiса тАЬМаладоiьтАЭ мы чытаем пра краiну старых традыцый Англiю, то заСЮважаем характарыстычную функцыю перыфраз. [9]
ПачуСЮчы ад некага таямнi