Cтиль вещания
Информация - Журналистика
Другие материалы по предмету Журналистика
?ага стылю. Яго асноСЮная мэта аператыСЮна, дакладна i выразна паведамiць пра што-небудзь значнае i цiкавае. Рэпартаж дае магчымаiь слухачу як бы самому, на свае СЮласныя вочы СЮбачыць тое, аб чым расказвае журналiст. Звычайна СЮ рэпартажы паведамляецца пра тыя падзеi, сведкам якiх быСЮ сам аСЮтар.
Тыповымi рысамi публiцыстычнага стылю зяСЮляюцца эмацыянальнаiь, ацэначнаiь, вобразнаiь, пабуджальнаiь.
Яркая эмацыянальна-экспрэсiСЮная афарбоСЮка публiцыстычных твораСЮ тлумачыцца тым, што аСЮтар, перадаючы iнфармацыю, выражае свае адносiны да яе. Прычым пазiцыя аСЮтара-публiцыста СЮ адрозненнi, напрыклад, ад пазiцыi аСЮтара мастацкага твора выражаецца звычайна прама i адкрыта, што часта i абумоСЮлiвае агiтацыйны, пабуджальны характар публiцыстыкi.
АсноСЮныя рысы публiцыстычнага стылю выяСЮляюцца з дапамогай розных моСЮных сродкаСЮ. Тут шырока выкарыстоСЮваецца грамадска-палiтычная лексiка i фразеалогiя (грамадзянiн, канстытуцыя, суверэнiтэт, дэпутат, мiждзяржаСЮнае пагадненне, скарачэнне узбраенняСЮ, канферэцыя, парламенцкiя выбары i г.д.); словы, якiя набываюць прымету публiцыстычнаii толькi пры СЮжываннi СЮ пераносным значэннi (школа выжывання, працоСЮная вахта, палiтычная гульня, атмасфера даверу, сустрэча на СЮзроСЮнi паслоСЮ i iнш.); стылёва афарбаваныя словы са станоСЮчай i адмоСЮнай ацэнкай (працаСЮнiк, перадавiк, мiласэрнаiь, дабрабыт, расiст, экстрэмiст, мешчанiн i iнш.).
Як i СЮ мастацкай лiтаратуры, у публiцыстыцы шырока выкарыстоСЮваюцца метафары, эпiтэты, параСЮнаннi i iншыя тропы. У рамках кожнага стылю метафры трансфармуюцца, вiдазмяняюцца СЮ адпаведнаii з унутрыстылявымi фактарамi i патрэбамi. Публiцыстычнай метафары характэрна ярка выражаная ацэначнаiь, станоСЮчая або адмоСЮная. У рэпартажы метафарызуюцца, як правiла, паняццi, важныя СЮ iдэалагiчных, эканамiчных i iншых адносiнах: чорнае золата, хлеб прамысловаii, блакiтныя артэрыi. У гэтых i аналагiчных выпадках замена прамых найменняСЮ экспрэсiСЮнымi мае пазiтыСЮна-ацэначны характар, падкрэслiвае важнаiь метафарызуемых паняццяСЮ.
Матэрыялы для метафар у рэпартажы бяруцца звычайна з галiн, што карыстаюцца грамадскiм аСЮтарытэтам, напрыклад, актывiзацыя СЮ 60-я гады метафар на касмiчныя тэмы. ПрадуктыСЮна метафарызацыя ваенных, спартыСЮнах тэрмiнаСЮ; у апошнi час шырока метафарызуюцца навукова-тэхнiчныя тэрмiны: патэнцыял, iнтэграл, дыяпазон i iнш.
Сталi актыСЮна СЮжывацца такiя словы iнтэрнацыянальнай палiтычнай лексiкi, як парламент, электарат, iнаугурацыя, спiкер, iмпiчмент, легiтымны, рэйтынг, кансенсус, эксклюзiСЮны, карупцыя, прэзентацыя. Аднак менавiта такая лексiка патрабуе дакладнаii словаСЮжывання, адпаведнаii слова значэнню. Некаторыя з такiх слоСЮ зяСЮляюцца врварызмамi словамi, якiя СЮлаiiвыя толькi рэалiям той краiны, адкуль яны прыйшлi да нас. Неахайнае выкарыстанне нашымi журналiстамi тАЬiмпартныхтАЭ слоСЮ паратварае беларускую мову СЮ своеасаблiвае эсперанта. Напрыклад, слова iмпiчмент мог бы быць лёгка заменены СЮ розных выпадках выразамi накшталт: адхiленне ад улады, iнiцыяваць працэс недаверу, судовы працэс над прэзiдэнтам, абвiнавачванне СЮ злачынстве i г.д.
Калi паглядзець у тлумачальны аднамоСЮны слоСЮнiк англiйскай мовы, то адразу стане зразумела, што паводле азначэння гэтага паняцця пры перадачы адпаведнай журналiiкай iнфармацыi не абыiiся без узгадкi наступнага:
- папярэдняе дасудовае абвiнавачванне;
- афiцыйнай асобы, што займае дзяржаСЮную пасаду;
- у час выканання афiцыйных абавязкаСЮ;
- пры далейшым судовым разглядзе СЮ Кангрэсе цi iншай дзяржаСЮнай судовай
установе. [11]
Для эканомii часу i меiа мэтазгодна карыстацца тэрмiнам iмпiчмент, гаворачы пра ЗША. Але зусiм недапушчальна СЮжываць яго СЮ адносiнах да Беларусi цi Расii. Тут зцсiм iншыя рэалii.
Стыль рэпартажу хутка засвоiСЮ новыя словы i словазлучэннi, якiя адлюстроСЮваюць сацыяльныя i палiтычныя працэсы СЮ грамадстве: фiнансавае аздараСЮленне, альтэрнатыСЮныя выбары, новае палiтычнае мысленне i iнш.
Значна папоСЮнiСЮся слоСЮнiк навуковай тэрмiналогii: РЖнтэрнэт, прынтэр, вiртуальны свет, стагнацыя, холдынг, дылер, iнвестыцыя, спонсар i iнш. Тут таксама iснуе небяспека забруджвання мовы iншамоСЮнымi словамi, у той час як можна лёгка знайii адпаведнiкi СЮ беларускай мове. Напрыклад, рэпарцёры асаблiва СЮпадабалi слова хай-тэк (скарочана ад англ. high technology тАЬвысокая тэхналогiятАЭ). Чаму ж i па-беларуску не вымаСЮляць тАЬвысокiя тэхналогii?тАЭ Далёка не СЮсе слухачы радыё валодаюць англiйскай мовай, ды яшчэ на такiм узроСЮнi, каб лёгка СЮжываць запазычаную лексiку СЮ кантэiе СЮласнага маСЮлення.
ГалоСЮная СЮвага павiнна быць скiравана на тое, каб высветлiць, наколькi выкарыстаннне тых цi iншых вобразных сродкаСЮ мовы СЮ рэпартажы апраСЮдана зместам i разнавiднаiю твора, наколькi гэтыя сродкi арганiчна упiсваюцца СЮ моСЮныю тканiну.
Асаблiвай увагi заслугоСЮвае выкарыстанне СЮ рэпартажах так званых маСЮленчых стандартаСЮ i клiшэ. Да iх належаць, напрыклад, такiя выразы, якiя атрымалi СЮстойлiвы характар: працаСЮнiкi бюджэтнай сферы, служба занятаii, мiжнародная гуманiтарная дапамога, сiлавыя ведамствы i iнш.
Ад маСЮленчых стандартаСЮ, якiя замацавалiся СЮ публiцыстычным стылi, трэба адрознiваць маСЮленчыя штампы шаблонныя моСЮныя звароты, якiя надаюць маСЮленню канцылярскую аарбоСЮку: на дадзеным этапе, на сёняшнi дзень, падкрэслiСЮ з усёй вастрынёй i iнш.
Развiццё мовы працэс дыялектычны. Адначасова са стварэннем моСЮнага клiшэ адб?/p>