Cтиль вещания
Информация - Журналистика
Другие материалы по предмету Журналистика
В°дзеi, саступае меiа журналiсту-удзельнiку. Гэта дазваляе пашыраць рамкi рэпартажу, змяняць пункт гледжання, падаваць панараму падзеi як бы знутры.
Разам з я журналiста СЮ рэпартаж уварваСЮся струмень публiцыстычнаii: непасрэдныя пачуццi, СЮражаннi, пераываннi назiральнiка цi СЮдзельнiка, звязаныя з рэпартажным аповядам, ацэнкi, тлумачэннi, каментарыi усё тое, што СЮ вынiку стварае так званы эфект прысутнаii.
Аднак i СЮдзел я у структуры рэпартажу мае свае межы. Празмернаii СЮ выяСЮленнi я супрацьстаiць iншая тэндэнцыя- да дакументальнага, строга-факталагiчнага выкладання зместу. Нельга адыходзiць убок ад падзеi, не павiнна быць чагосьцi субектыСЮнага, эмацыянальнага, прыватнага.
Такiм чынам дзве тэндэнцыi, дзве плынi ствараюць у сваёй супярэчлiваii яркi шматпланавы стыль рэпартажу:
- тэндэнцыя да строгай дакументальнаii, дакладным аднаСЮленнi падзей;
- тэндэнцыя да маляСЮнiчага, эмацыянальнага выяСЮлення рэчаiснаii, iмкнення
журналiста адлюстраваць не толькi факт, але i СЮласныя адносiны да яго.
Кожная з гэтых тэндэнцый вылучаецца з прыроды жанра, i суадносiны iх вельмi важныя. Пры неапраСЮданай перавазе адной з iх парушаецца гармонiя цэлага, i тады мы атрымоСЮваем ухiл у бок залiшняй сухаii цi памылковага прыхарошвання, белетрызацыi. РЖдэал заключаецца СЮ суразмернаii гэтых тэндэнцый. [14]
Межы рэпартажу настолькi шырокiя, што ён можа СЮтрымлiваць у сабе элементы iнтэрвю, замалёСЮкi, карэспандэнцыi, выступлення. Гэта не зяСЮляецца адхiленнем ад нормы, наадварот, дазваляе стварыць яркi, вобразны i СЮ той жа час абектыСЮны матэрыял. На жаль, беларускiя журналiсты, якiя працуюць на нацыянальных каналах радыё, часам злоСЮжываюць магчымаiю выкарыстання пэСЮнага жанра як элемента рэпартажу, i выдаюць за рэпартаж цэлую прамову якого-небудзь чыноСЮнiка, папрацаваСЮшы на самай справе толькi над мантажом. Мы пагутарылi з вядучай iнфармацыйных праграм Першага нацыянальнага канала радыё тАЬРадыёфакттАЭ i тАЬПастфактумтАЭ Ганнай Курэйчык. Па яе словах, гэтая тэндэнцыя СЮжо запавольваецца, але некалькi год таму звычайнай справай у тАЬРадыёфакцетАЭ было наступнае. Вядучы гаворыць: тАЬПра новы праект дэпутатаСЮ Нiжняй Палаты слухайце СЮ рэпартажы нашага парламенцкага карэспандэнта ...тАЭ. Карэспандэнт прамовiць дзве-тры агульныя фразы, якiя складаюцца з лiчбаСЮ i дат, пасля чаго iдзе стужка з запiсам прамовы чыноСЮнiка. Яна доСЮжыцца 5-6 хвiлiн. Рэпарцёр больш нiчога не дадае, не каментыруе. А слухач застаецца сам насам з незразумелай яму iнфармацыяй на незразумелай сухой канцылярскай мове. У такiм выпадку журналiст не iмкнуСЮся прытрымлiвацца пэСЮнага стылю, ён увогуле адышоСЮ убок ад патрэб слухача сваёй праграмы. Варта было б прапуiiць пачутае праз прызму сваёй палiтычнай i сацыяльнай (ды i прафесiйнай, нарэшце) свядомаii i, вылучыСЮшы галоСЮнае СЮ паведамленнi парламентарыя, перадаць сваiмi словамi складаную для непадрыхтаванага слухача iнфармацыю.
Ганна Курэйчык дае слушную параду рэпарцёрам прыцягваць увагу досыць простым сродкам. Чалавека больш за СЮсё цiкавiць падзея, якая можа адбiцца на яго СЮласным жыццi i дабрабыце. Таму важна паказаць, якiя наступствы будзе мець асабiста для яго падпiсанне важнага дакумента. Напрыклад, калi скасуюцца кантракты з РЖракам, то СЮ Беларусi падаражэе бензiн цi Мiнскi трактарны завод будзе выпускаць менш прадукцыi, што паСЮплывае на занятаiь i заработную плату працоСЮных на гэтым прадпрыемстве. Тлумачэнне, менавiта тлумачэнне, а не каментарый павiнна прысутнiчаць у рэпартажы афiцыяльнага тыпу. Хаця каментарый цi СЮласна журналiста, цi высокай асобы СЮ рэпартажы таксама будзе да меiа, тым больш, што журналiстыка можа i павiнна быць заангажаванай. Гэты факт здымае патрабаванне наконт недапушчэння СЮласнай думкi рэпарцёра СЮ абектыСЮным матэрыяле.
Характэрныя рысы рэпартажу асаблiва падкрэслiваюцца пры супастаСЮленнi яго з iншымi жанрамi журналiстыкi. Напрыклад, калi iнфармацыйная заметка дае толькi паведамленне пра падзею, то нават самы кароткi рэпартаж - гэта абавязкова цэлая карцiна падзеi, афарбаваная аСЮтарскiмi эмоцыямi. РазмоСЮна афарбаваныя словы i абароты СЮ аСЮтарскiм маСЮленнi сведчанне прысутнаii аСЮтарскага я. Бо калi перад намi не простая i не СЮскосна-простая мова, то размоСЮна афарбаваныя словы i выразы могуць належаць толькi апавядальнiку. Таму размоСЮную лексiку, фразеалогiю, сiнтаксiс ахвотна выкарыстоСЮваюць рэпарцёры. Гэта адна з найлепшых крынiц выразных сродкаСЮ публiцыстыкi.
Улiчваючы вялiкую стылествараючую ролю аСЮтарскага я СЮ складзе маСЮлення, варта падрабязней разгледзець формы аСЮтарскай мадальнаii, сродкi i спосабы выражэння аСЮтарскага я i iх уплыСЮ на стылiстычную манеру журналiстаСЮ.
Розныя формы выражэння аСЮтарскага я ствараюць шматгранныя стылiстычныя адценнi: большая цi меншая стрыманаiь, строгаiь выкладу, прастата, эмацыянальнаiь, лiрычнаiь, публiцыстычнаiь.
Так, выкарыстанне СЮласнага займеннiку 1-й асобы адзiночнага лiку звязана з адкрытым, непасрэдным удзелам я СЮ маСЮленнi, што нараджае звычайна такiя якаii слова, як публiцыстычнаiь, эмацыянальнаiь, але можа мець i нейтральны стылiстычны характар звычайнага рэпарцёрскага я.
Форма мы, распаСЮсюджаная СЮ многiх жанрах i стылях, пераважна навуковых i афiцыйных, хаця i захоСЮвае аСЮтарскую мадальнаiь, але значна больш стрыманая, строгая i афiцыёзная, чым я, i сустракаецца СЮ асноСЮнам у рэпартажах iнфармацыйна-дзелавога характару. [14] Мы знаходзiмся СЮ Аваль