Выступления
| Вид материала | Документы |
- Положение о конкурсе исполнительского искусства Организатор конкурса, 74.57kb.
- Лекция. Гейдар Джемаль, 632.26kb.
- Программа Дата Форма занятий Тема выступления Место и время выступления 15., 22.47kb.
- По материалам выступления министра Салихова, 87.71kb.
- А. А. исполнительный директор ропкр. Для просмотра презентации выступления необходима, 956.04kb.
- Заслушав и обсудив выступления руководителя Управления, гос, 21.46kb.
- Тюрина Андрея Сергеевича для выступления на заседании закон, 727.84kb.
- 6 8 чел в одной комнате(общие баня) Люкс: 2 3чел в одной комнате(кондициаюер душ), 66.02kb.
- Материалы выступления Председателя Комитета внешних связей Министерства экономики Республики, 84.39kb.
- Мишель Фуко Интеллектуалы и власть (Избранные политические статьи, выступления и интервью), 3971.51kb.
Черемухина Л.Ф.
МОУ СОШ №1 р.п.Мулловка
Ульяновская обл.
Воспитание патриотов, активных граждан страны – важнейшая задача государства, общественности , проблема, которая всегда и во все времена волновало общество, начиная с античности.
В трудах известного немецкого педагога н. 20 века Г. Кершенштейнера звучит главная идея о последовательном приучении детей и подростков к добросовестной работе на благо государства, осознание своего труда , как необходимого государству, а следовательно, требующего тщательности и ответственности. Актуальна ли эта задача для современного российского общества ? Конечно же актуальна! Безо всякого сомнения, молодое подрастающее поколение должно чувствовать заботу государства в вопросах получения образования , дальнейшего трудоустройства, необходимость трудиться не только на благо себя, но и на благо своего Отечества, понимать неразрывную связь этих двух взаимообратных понятий. Необходимо предоставлять возможность молодёжи, школьникам проявлять свою гражданскую компетентность. А что это означает? Это, прежде всего, готовность личности к реализации всего комплекса гражданских прав и обязанностей, способность применять свои знания и умения на практике.
Сегодня в российскую политику возвращается понятие «патриотизм», идеалы патриотического сознания – служение Родине, верность своему Отечеству, готовность к выполнению гражданского долга. Как учитель истории и обществознания я вижу на своих уроках, во время дискуссий на гражданско-правовые темы , что мои ученики не боятся служить в армии и воспринимают это не только как обязанность, но и как право быть Защитниками. Как важно здесь не упустить, поддержать, развить ,задать направление одному из главных приоритетов страны. Любое хорошее начинание обязательно должно нести обучающий , развивающий, воспитывающий посыл, главное – формирование Человека в человеке. Какими людьми вернуться из армии наши ученики, наши дети: крепкими духом, способными брать ответственность на себя, умеющими сострадать или «солдафонами», которым чуждо понятие «милосердие», которые только и могут ,подобно терминатору, крушить всё и вся. Именно здесь и следует обращаться к светлым образам Дмитрия Донского, Александра Васильевича Суворова, Михаила Илларионовича Кутузова, Георгия Константиновича Жукова…
В процессе формирования демократических ценностей нашего общества важным является воспитание ребёнка на основе социокультурных и исторических достижений многонационального народа РФ , культурных традиций родного края .В нашей Ульяновской области ежегодно проводятся тематические праздники духовности, Света, Добра, Таланта. В сказочной красоты место , село Арское , приезжают люди разных религий , разных убеждений , чтобы просто отдохнуть душой, испить живительной ключевой воды, увидеть ,как богата настоящими умельцами - мастерами родная земля, соприкоснуться с историей родного края. В Арском располагается духовно-реабилитационный центр для людей , прошедших через горячие точки, для тех , кто потерял веру в добро, кто не видит смысла в жизни. Многочисленные встречи , беседы с волонтёрами- студентами исторического факультета УГПУ, культурологами, работниками центра помогают любому человеку понять ценность того, что ты имеешь, обрести покой и уверенность в завтрашнем дне, разобраться в своих сомнениях, проблемах. Уверена , что посещение таких исторических мест с учащимися, краеведческая деятельность окажут огромную помощь в деле формирования патриотизма , гражданственности молодого поколения. Важным инструментом патриотического воспитания школьников является проведение Государственных праздников РФ и Дней воинской Славы с участием земляков – ветеранов. Особенно объединило старшее и подрастающее поколение создание «Книг Памяти» в нашем районе. В настоящее время собран материал и изданы книги о мелекессцах, награждённых Орденом Ленина и Звёздами Героев Советского Союза, России и Социалистического труда, издана книга о награждённых другими Орденами Советского Союза и России, в настоящее время мы собрали материал о всех земляках, награждённых медалями , наградами и к 9 мая 2012 готовим к выпуску ещё одну книгу.
Изменения, происходящие в обществе, определяют новые требования к системе образования. Успешная самореализация в процессе обучения , активная адаптация на рынке труда, усиливается в связи с этим и воспитательная функция образования, формирование нравственности, трудолюбия, уважение к правам и свободам человека, воспитание любви к своей Родине, семье, окружающей природе.
Что же в первую очередь необходимо сделать сегодня? Главное –оздоровление морально –психологического климата в обществе. Огромными препятствиями на пути формирования гражданско - патриотического воспитания в современной России являются:
- отчуждение людей от гражданских идеалов, общественных ценностей,
- упадок общественной морали,
- высокий уровень социальной дифференциации населения,
- отсутствие серьёзной национальной идеи, которая бы объединяла всё общество, преодолевая духовную пустоту.
Но в череде трудностей и препятствий есть бесценные крупицы обновления : находятся педагоги - подвижники, участвующие в организации детских самодеятельных движений, палаточных лагерей , которые помимо отдыха ребят, ставят главной задачей- встречи с ветеранами боевых действий, участие во всероссийских конкурсах юных краеведов, приобщают молодое поколение к культурным традициям , национальным праздникам, словом , воспитывают патриотов Великой России.
Башлангыч сыйныфта патриотик тәрбия
Шафигуллина С.М.
МОУ НОШ с.Чишма-Баш
Республика Татарстан
Эх, Кукмара, Кукмара,
Ерагаймасын ара.
Сагынырсың, саргаерсың
Читләргә китеп кара.
Җырларда җырланган Кукмара төбәгенең бер патриоты мин. Патриот булмасам, туган як турында әнә шулай матур итеп җырлый да алмас идем.
Туган җир! Туган төбәк ! Туган табигать! Һәр кеше өчен нинди газиз, тирән мәгьнәле сүзләр! Туган як кеше өчен ата - анасы кебек үк кадерле. Туган туфрагында кеше аягына баса, тәпиләп китә, шуннан аның теле ачыла, ул тәүге сүзен әйтә.Торган саен син туган якның гүзәллеген ныграк аңлыйсың, байлыкларын күз алдына ачыграк китерәсең. Бу сүзләр мәгънәсенә шулай ук әти, әни, әби, бабай, безнең якын кешеләребез, гомумән, барлык тереклек дөньясы керә. Туган якның бай тарихы һәм мәдәнияте, табигате һәм көнкүреше - болар барысы да кече яшьтән үк балалар тормышының бер кисәгенә әверелә. Туган тел – туган җир, Туган ил төшенчәләренең төп мәгънәсен бала аңына җиткерүче иң мөһим чара. Балаларга патриотик тәрбия бирү туган телдән башка мөмкин түгел. Баланың аңы үсү,белеме арту, чынбарлыкны танып-белүе һәм чын кеше булып тәрбияләнүе аның туган телен – ана телен белүенә бәйле.
Милләтебезгә карата олы ихтирам хисләре тәрбияләгәндә, татар халкының милли мирасыннан файдалануга җитди игътибар ителергә тиеш, шунда гына балаларның туган телне яхшы үзләштерүләренә, аны ана теле итеп кабул итүләренә ирешергә мөмкин.
Патриотик тәрбия бирү төшенчәсе киң мәгънәне аңлата, ягъни ул бала күңелендә Туган илнең табигатенә, туган йортына, туган авылына яки шәһәренә, халкының тарихына, аның мәдәниятенә мәхәббәт уятудан гыйбәрәт.
Туган ил - ул син яшәгән җир, авыл, төбәк , син яраткан табигать, син хөрмәт иткән кешеләр. Туган ил, туган як, туган авыл! Һәркем өчен иң мөкатдәс, иң изге, иң кадерле сүзләр алар. Кеше кайда гына булмасын, ул иң беренче чиратта, әти-әнисен, туган ягын искә төшерә, алар белән бәйләнешле истәлекләрен яңарта. Ләкин алар турында уйланмау, әлеге төбәкнең тарихын, бүгенгесен белмәү, кызыксынмау аны яратмауга тиң. Шулай итеп, үз төбәген белмәгән, өйрәнмәгән , аңа битараф кеше үз туган илен ярата алмый. Димәк, патриотик тәрбия, туган илне, милләтне ярату, милләткә хезмәт итәргә әзер булу хисләре тәрбияләү өчен туган төбәк материалларын белү, өйрәнү мөһим, алар уку-укыту процессының нигезендә ятырга тиеш булалар.
Патриотик тәрбия дигәндә, без балаларны милли үзаңга һәм гражданлык хисенә ия булган шәхесләр, Ватанга лаеклы уллары, кызлары итеп тәрбияләүне күздә тотабыз. Гражданлык хисенә ия булу җәмгыятьнең һәм дәүләтнең иҗтимагый әһәмиятле мәсьәләләренә югары әхлаклы мөнәсәбәтне белдерсә, “патриотлык” төшенчәсе киңрәк мәгънәне аңлата. Бу-
- Ватанга мәхәббәт хисе, аның тарихы, мәдәнияты, казанышлары белән кызыксыну;
- милли символларга, изге урыннарга хөрмәт белән карау;
- җәмгыятькә һәм халкыңа хезмәт итәргә әзер булу.
Кем ул патриот? Патриотизм нәрсә ул? Татар теленең аңлатмалы сүзлегендә болай бирелә: “патриот – үзенең туган җирен, халкын, илен , ватанын сөюче, шулар өчен һәртөрле корбаннарга әзер булган кеше. Патриотизм – патриотларга хас булган күренеш (эш, теләк, хис); үз илеңә, халкыңа мәхәббәт”
Укыту һәм тәрбия- бердәм процесс. Шуны истә тотып, укучыларга дәрестә һәм класстан тыш эшләрдә патриотик тәрбиягә дә зур әһәмият бирелә. Башлангыч сыйныфлар белән эш яшь үзенчәлекләрен исәпкә алып оештырыла. Патриот әдипләребез - Муса Җәлил, Абдулла Алиш кебек балалар өчен иҗат иткән шагыйрь, язучыларыбызның әсәрләре зур кызыксыну белән өйрәнелә. Шигырь конкурслары, әкиятләрен сәхнәләштерү, викторина сорауларына җавап бирү кебек уеннар, КВН нар оештырыла. Шигырьдәге образга керү, әкият геройлары булып уйнау балаларда эстетик зәвык тәрбияләү белән беррәттән үз халкың белән горурлану, туган ягыңа мәхәббәт тәрбияли.
Безнең мәктәптә патриотик тәрбия, укучыларга белем бирү белән беррәттән, төрле кичәләр, очрашулар аша да бирелә. Мәктәптә үткәрелеп килә торган кичәләр, очрашулар, тәрбия дәресләре укучыларга хәрби - патриотик тәрбия биреп кенә калмый, Ватан белән горурлану, туган илгә мәхәббәт, батырлык, намус, бердәмлек, героизм кебек сыйфатлар тәрбияли. Ир-ат - гайрәтле, гыйлемле, тәвәккәл зат. Солдат ул - Ватанны саклаучы хәрби кеше, батырлык үрнәге, җирдәге тынычлыкны саклаучы символ. В.А.Сухомлинский " Батырлык һәм тәвәкәллек- ул әхлаклылык һәм ихтыяр көче, алар һәр кешегә билгеле бер очракта гына түгел, ә көндәлек тормышта, эштә дә кирәк”- дип язган. Авыл зур. Яшьләр күп. Кечкенәдән Ватанга, туган илгә мәхәббәт тәрбиясендә үскән балалар солдат хезмәтеннән куркып тормыйлар. Үз теләкләре белән армия сафларына барып кайталар. Күптән түгел генә армиядән кайткан солдат егетләр - Миннемуллин Әмир, Зарипов Рифнур һәм Сагидуллин Динарлар белән очрашу үткәрелде. Кунакка - очрашуга килгән мәктәбебезнең элеккеге укучылары, армия сафларында булып кайткан егетләр хәзерге армия, анда хезмәт итү үзенчәлеге турында сөйләделәр. Физик әзерлек, тәртип, дисциплина булганда гына хезмәт итү авырлыгы сизелми икәнен искәрттеләр. Гомумән, армия сафларында хезмәт итеп кайткан егетләрнең укучыларга сөйләргә истәлекләре күп булды.
Башлангыч сыйныф укучылары белән илебезнең тынычлыгын саклауга, бу тынычлыкны саклаучы солдатлар һәм офицерлар хезмәтенә бәйле сөйләшүләр үткәрү аларда кыюлык, Туган илне саклауга омтылыш тәрбияләргә ярдәм итә. Балаларны үз илебезнең патриотлары итеп тәрбияләүдә матур әдәбият әсәрләрен уку, патриотик темага төрле альбомнар, рәсемнәр карау да уңай нәтиҗә бирә.
Татарстанда яшәүче төрле милләт халыкларының үзләренә хас гореф-гадәтләре, мәдәнияте, шул исәптән татар халкының тормыш-көнкүреш үзенчәлекләре, милли киемнәре, бәйрәмнәре һәм Республикабызның иҗтимагый тормыш вакыйгалары, символикасы белән даими таныштырып тору кирәк. Милләтебезнең дини йолалары, халык авыз иҗаты, сынлы сәнгате һәм архитектурасы, музыка сәнгате белән таныштырып тору да Туган илне ярату хисе тәрбияләргә булыша.
Безнең башлангыч мәктәптә бу өлкәдә эшне камилләштерү һәм системалаштыру максатыннан чыгып, төрле эшләр эшләнә: тарихка багышланган кайбер дәресләр һәм гамәли сынлы сәнгать дәресләре интеграль характерда үткәрелә. Балалар Сөембикә манарасы, Казан Кремле һәм башка тарихи урыннар белән танышкач, пластилиннан, үзле балчыктан төрле манараларны, биналарны ясыйлар. Болай эшләү балаларга тарихи урыннарны ныграк хәтердә калдырырга һәм күзалларга ярдәм итә. Планда шулай ук төрле риваятьләр, легендалар өйрәнү дә каралган. Аларны уку, төрле төсле рәсемнәр белән бәйләп аңлату Татарстаныбызның тарихи урыннары белән таныштырырга ярдәм итә.
Районыбыздан чыккан якташ язучылар, шагыйрьләр - Газинур Моратов, Заһид Мәхмүди, Рифә Рахман, Раниф Шәрипов туган як җырчысы буларак, җаннарын тынгысызлап торган темаларга тукталалар: туган авыл, туган җир, туган туфрак, туган ил; эшчеләр тормышы; табигать һәм тормыш; гаилә, ана белән бала; кешеләр арасындагы мөнәсәбәтләр; хезмәт һәм ял; милләт мәнфәгате, милләт язмышы, ил гаме; мәктәп – белем учагы. Алар әнә шулай кешелекнең мәңгелек темаларын дәвам итәләр. Төбәгебез әдипләре кешеләр арасындагы аерым бер сыйфатларга аеруча игътибар итәләр: хезмәттәге һәм тормыштагы тырышлык, сабырлык, намуслылык; батырлык һәм куркаклык, уңганлык һәм булдыксызлык, киң күңеллелек һәм хөсетлек, мәхәббәт һәм нәфрәт, азатлык һәм коллык, сугыш һәм патриотизм, тугърылык һәм сатлык җанлылык, яшәү һәм үлем, гүзәллек һәм ямьсезлек, мили җанлылык, милләтпәрвәрлек.
Күргәнебезчә, әдәби туган якны өйрәнү зур әһәмияткә ия. Шулай ук, мәктәптә әдәби туган якны өйрәнүнең дә әһәмияте бик зур, Туган якны өйрәнү укучыларның әдәбият өлкәсендә, төрле фәннәрдән алган белемнәрен баетып, тирәнәйтеп кенә калмый, аларга бу белемнәрне җәмгыятьтә файдалы эшләрдә кулланырга да юнәлеш бирә. Туган якны өйрәнгәндә укучылар якташларының китапларын укый, андагы геройлардан үрнәк алырга тырыша, шул әсәрләр нәтиҗәсендә укучыда туган төбәгенә , халкына, Ватанына мәхәббәт арта, язучы якташлары белән горурлану хисе уяна.
Ватанга бирелгәнлек хисе тәрбияләүдә туган як тарихын өйрәнү зур ярдәм итә. Киләчәк буынның нигез ташы истәлекләрдән салына, музейлар берләштерә. Булган мирасыбызны көлгә әйләндермәскә музейлар ярдәм итә. Кызыклы эшнең кызыксынучылары да була аның. Музей - укучылар өчен белем чыганагы һәм иҗат мәйданы.
Кукмара төбәгенең һәрбер авыл мәктәбендә туган як өйрәнү музейлары бар. Шуларның берсе, үзебезнең Зур Сәрдек гимназиясе музеена тукталып үтәсем килә. Музейны оештырып җибәрүчеләрнең берсе – күп еллар мәгариф системасында эшләп, зур казанышларга ирешкән, хәзер инде мәрхүм Закирҗан ага Сабитов иде. Хәзер дә аның эше дәвам иттерелә.Музей мәктәптә зур бер бүлмә били. Ул - тарих һәм әдәбият укытуның аерылгысыз бер өлеше. Мәктәптә күп санлы экспонатлар балаларга патриотик тәрбия бирүдә мөһим роль уйный. Без - башлангыч сыйныф укучылары да мәктәп музеенда еш кунакта булабыз. Соңгы баруда Муса Җәлил белән очрашып күрешкән Зур Сәрдек авылының элеккеге хезмәт укытучысы, сугыш ветераны –Гаян абый Әхмәтшин турында кызыклы мәгълүматлар алдык.
Нәтиҗә ясап, шуны әйтәсе килә: патриотик тәрбия бирүне әхлак, экологик, эстетик һәм хезмәт тәрбиясеннән аерып алып карарга ярамый. Алар комплекслы рәвештә алып барылса гына, гражданлык хисләре тәрбияләүдә уңышка ирешеп була.
Применение регионального компонента в формировании патриотических чувств у дошкольников
Кондратьева Т.Н., Шмелева М.Г.
МБДОУ «Детский сад №28» г.Лениногорска
Республики Татарстан
Первые чувства патриотизма. Доступны ли они малышам? Исходя из опыта работы в данном направлении можно дать утвердительный ответ: дошкольникам доступно чувство любви к родному городу, родной природе, к своей Родине. Это и есть начало патриотизма, который рождается в подсознании ребенка, а формируется в процессе целенаправленного воспитания.
С чего же начинается Родина для ребенка? Чувство Родины у ребенка начинается с любви к матери, отцу, бабушке, дедушке, родному дому.
Родной дом – сложное, многогранное понятие. Оно включает в себя: семью, где ребенок родился и вырос; атмосферу домашнего очага, которая во многом определяется семейными традициями, родной культурой; дом, где он живет; его первых друзей; родную природу. Родной дом – это и квартира, где живет ребенок, и дом, в котором она находится. Как воспитывать у детей бережное отношение к стенам родного дома, желание поддерживать чистоту и порядок в нем? Для решения этой задачи необходимо формировать у каждого ребенка личностное отношение к дому как к общечеловеческой ценности. Нужно предложить детям оживить, очеловечить свой дом, проникнуть в его внутреннюю жизнь, сделать его способным страдать и радоваться в зависимости от отношения к себе, от тех воздействий, которым он подвергается. Постепенно понятие «родной дом» расширяется. Это уже и родная улица, детский сад, родной город (село), позже – не только малая (родной край), но и большая многонациональная Родина – Россия, гражданином которой ребенок является, и, наконец, планета Земля – наш общий родной дом. Развитие любви и привязанности к родному дому в его первоначальном значении служит первой ступенью патриотического воспитания детей дошкольного возраста.
Подобно любому другому чувству, патриотизм обретается самостоятельно и переживается индивидуально. Он прямо связан с духовностью человека, ее глубиной. Поэтому, не будучи патриотом сам, педагог не сможет и в ребенке пробудить чувство любви к Родине, к земле, где человек родился и вырос, гордость за исторические свершения народа. В своей работе по патриотическому воспитанию особое место мы уделили формированию у дошкольников чувства любви к своей малой Родине – Республике Татарстан. Поэтому наша работа была направлена на формирование у детей самосознания на основе культурно – этических норм нашего региона, приобщения детей к истокам познания своего народа, знакомства с историей Республики Татарстан. Ставились следующие задачи:
- активно вводить детей в мир народной культуры путем игрового проживания в атмосфере народного быта, традиций;
- объединить творческие усилия педагогической и родительской общественности для создания наиболее благоприятных условий для эффективного освоения дошкольниками основ народной культуры.
Для достижения выше указанных задач в группе, помимо общеразвивающих уголков, сосредоточены уголки:
- «Китапханә» («Библиотека»). При организации данного уголка мы учли, что основой чувств являются представления о жизни и искусстве каждого народа, его народном творчестве. Пословицы и поговорки, потешки и сказки наиболее близки и понятны маленькому ребенку. Через раскрытие их содержания и оформление дети могут понять характерные особенности того или иного народа и проникнуться к нему симпатией. На примере татарской народной сказки «Три дочери» дети учились отличать хорошее от плохого, также мы подводили детей к пониманию того, что ценил в людях татарский народ. В отличие от русских сказок, татарские сказки читали детям то на русском, то на татарском языках. (В чтении сказок на татарском языке помощь нам оказывает преподаватель по обучению татарскому языку). Дети внимательно прислушивались к звучанию одних и тех же слов на разных языках, запоминали отдельные слова, фразы. Постепенно дети начинали понимать, что каждый народ разговаривает на своем языке. Время от времени мы организовывали выставки детских книг. Такими выставками у нас начинается и заканчивается учебный год;
- «Татар гаиләсе» («Татарская семья»). В этом уголке представлены куклы в татарских национальных костюмах, обшитые руками родителей. Здесь создаются условия для того, чтобы на основе содержания знакомых произведений возникли сюжетно-ролевые игры, чтобы дети вводили в игры отдельные моменты не только из реальной жизни, но и из сказок;
- «Татар йолалар» («Татарские обычаи») – здесь дети знакомятся с обычаями и традициями татарского народа, с
татарским фольклором, играют в народные игры: «Буш урын»
(«Займи место»), «Тѳлке һәм тавыклар» («Лисички и курочки»), «Мэче тубэ башында) («Кот на крыше») и др.;
- «Киенү йорты» («Дом одежды») – где представлено разнообразие татарской национальной одежды, украшений, вышивки. Дети с удовольствием переодеваются в татарские наряды, при этом мы обращали внимание детей на татарский народный узор. Дошкольники без труда называют части костюма: платье, фартук, сапоги-ичиги, калфак;
- В уголке «Чәйханә» («Чайная») дети знакомятся с татарской выпечкой (баурсак, чак-чак, и т. п.), сделанной из соленого теста, с национальной посудой, изготовленной из папье-маше. С особым интересом дети «наливают» чай из самовара в пиалы и угощают друг друга.
Основной задачей оборудования данных уголков является не создание музейной атмосферы, а возможность введения детей в особый самобытный мир путем действенного сознания. Здесь же проводятся занятия по ознакомлению с предметами татарского быта, чтение татарских народных сказок, оформление татарских костюмов. Благодаря этому у детей конкретизируются представления о национальном костюме, традиционном убранстве татарской избы, закрепляются правила гостеприимства, дошкольники приобщаются к бытовой и семейной культуре предков.
Для знакомства с природой Татарстана и национальным орнаментом проводится кружковая работа.
Так направление кружка «Экологическая азбука» (руководитель Шмелева М.Г.) имеет целью через знакомство с природой родного края сформировать созидательное отношение к окружающему миру, воспитывать любовь к каждому объекту в природе. Природа не только среда обитания, но и родная сторона, Родина.
Задачей кружка «Детский дизайн» (руководитель Кондратьева Т.Н.) является формирование эстетического вкуса дошкольников. Дети узнают о различных видах искусства предков, подробно знакомятся с видами и названиями элементов не только русского, но и татарского орнамента (пион, колокольчик, тюльпан и др.).
Для закрепления знаний о животном и растительном мире Татарии и более близкого знакомства с татарским народным узором детям предлагаются дидактические игры: «Лото», «Магазин цветов», «Чей хвост?», «Составь узор», «Подбери костюм для татарской куклы», «Пиала с татарским орнаментом» и др.
Основной формой нравственно-патриотического воспитания дошкольников являются тематические занятия. Необходимо чтить свою историю, знать особенности культурной жизни прадедов, чтобы, возрождая прежние традиции, показать их детям в новом, современном звучании. Лучшее средство для этого – праздники и развлечения. В настоящее время определен основной состав праздничных мероприятий, которые ежегодно проводятся в нашем детском саду. Это:
- народные и фольклорные праздники – Масленица, Сабантуй, весенне-летние игрища и забавы;
- международные праздники – День Матери, Международный Женский День, День защиты детей;
- государственно – гражданские праздники – Новый год, День защитника Отечества, День Победы, День Знаний, День города;
- бытовые и семейные праздники – дни рождения, выпуск в школу, праздники, которые специально придумываются взрослыми.
Особо эффективно формирование патриотических чувств проходит в тесной взаимосвязи с семьей. Ф. Бэкон, английский философ-материалист, писал: «Любовь к Родине начинается с семьи». Почему? Да потому, что семейные отношения – самый крепкий сплав представлений и эмоций. Именно родители на ярких, доступных примерах жизни, своего труда демонстрируют детям все богатство и достоинство татарского народа. Однако национальная гордость не должна вырождаться в тупое самомнение и самодовольство. Настоящий патриот учится на исторических ошибках своего народа, на недостатках его характера и культуры. Национализм же ведет к взаимной ненависти, обособлению, культурному застою. Мы со своей стороны оказываем педагогическую поддержку родителям в вопросах патриотического воспитания через встречи, консультации и беседы, совместные праздники и экскурсии к памятникам нашего города, проводим родительские собрания на темы: «Патриотическое воспитание детей среднего дошкольного возраста», «Воспитание любви и уважения к своему народу через знакомство с произведениями устного народного творчества», «Воспитание патриотических чувств у детей через народные игры». Изготовили для родителей ширму «Читайте детям стихи Габдуллы Тукая, Мусы Джалиля», выпустили стенд «Халкыбызнын кунел бизэклэре» («Народные узоры»).
Реализуя содержание выше указанных видов деятельности, мы не нарушаем общий план воспитательной работы – мы подкрепляем его пункты региональным компонентом (материалом). Так реализуется педагогическая идея о развитии духовных потребностей, достигается уровень, необходимый для осознанного, осмысленного усвоения культурных ценностей татарского народа. Это позволяет укоренять в сознании детей такие священные понятия, как семья, родной язык, родная природа, народ, его история и традиции, формировать национальное достоинство, любовь к Родине, учить быть нравственно развитым гражданином.
Родина. Отчизна. Отечество. Отчий край. Так называют люди ту землю, на которой родились, и нет ничего дороже у человека, чем Родина, красота которой открылась ему однажды как чудо. Необходимо помочь ребенку открыть это чудо, приобщая его к природе, быту, истории, культуре родного края. Знакомясь с малой Родиной, ребенок начинает любить ее и сохраняет чувство привязанности к ней на всю жизнь. И чем лучше дети будут знать ее, там лучше поймут значение того, что происходит сегодня, и тем яснее представят будущее. Человек, любящий Родину, не способен на предательство, преступление. А это так важно в наше время.
СОВРЕМЕННЫЕ ФОРМЫ, МЕТОДЫ ПАТРИОТИЧЕСКОГО ВОСПИТАНИЯ В ШКОЛЬНОЙ СРЕДЕ
Шуркина З.З.
МБОУ «Аксубаевская СОШ №2»
Республика Татарстан
пгт.Аксубаево
Для пояснения актуальности рассматриваемого вопроса, хотелось бы начать со слов президента России Д.А. Медведева: «Патриотическое воспитание должно проходить грамотно, чтобы не активизировать у молодежи обратную реакцию, этим нужно заниматься на всех уровнях". Далее он поясняет, что имеет в виду и усилия государства, и школ, и семьи.
Президент РФ Дмитрий Медведев заявил о важности восстановить пробел в военно-патриотическом воспитании.
Ни для кого не секрет, что система современного образования претерпевает значительные изменения. К сожалению, большинство сегодняшних детей не знает, кто такой Иосиф Сталин и Михаил Горбачев, когда была Великая Отечественная Война, что такое «Смутное время» и почему Петр Первый «прорубил окно в Европу». А между тем, эти и другие исторические вопросы являются главнейшей ступенью в формировании такой категории, как патриотическое воспитание. Многие взрослые не осознают всей значимости этой категории, а между прочим, стоило бы задуматься. Все знают, что дети – наше будущее, будущее всей страны. А какое будущее ждет страну, в которой ни глава государства, ни министры, ни учителя, ни ученые – никто не будет знать истории своего государства? Очень и очень печальное! Поэтому нужно сегодня задумываться о том, какое патриотическое воспитание получают наши дети. И не только задумываться, но и проводить активную работу с детьми (особенно, если вы – учитель или воспитатель). Патриотическое воспитание должно проводится планомерно, должен проводится целый комплекс мероприятий, направленный на привитие чувства патриотизма. Многие педагоги придерживаются другой логики, говоря: «Дети, Россия – наша Родина, мы все должны ее любить». Уверяю, такой подход не только неэффективен, но и наоборот, может вызвать неприятие со стороны ребенка.
Прививать чувство патриотизма желательно начинать с самого раннего возраста. Например, патриотическое воспитание в детском саду должно осуществляться путем разучивания детских песен и стихов о Родине. Можно провести утренник, направленный на чувство патриотизма, например, посвященный Дню Защитника Отечества.
С детьми постарше, школьниками, можно использовать не только игровую форму. Они способны и сами проводить различные тематические вечера, вам нужно будет только направлять их. Патриотическое воспитание в школе – это одна из важнейших задач в работе учителя. Как она решается в школе, на моих занятиях ,какие методы и формы используются ,хочу рассказать далее.
Главная задача государства, школы и семьи является – воспитание гражданина - патриота, преданного, любящего, готового защищать Родину, свой народ и богатство страны.
Кто же такой патриот? Из словаря С.И.Ожегова узнаем, что патриот:
1.человек, проникнутый патриотизмом;
2.человек, преданный интересам какого-нибудь дела, глубоко привязанный к чему-нибудь.
Отсюда возникает вопрос: - Что такое патриотизм?
Патриотизм - стойкая гражданская позиция, гордость за свою страну и трепетное уважительное отношение к ее истории.
Патриотизм - преданность и любовь к своему Отечеству, к своему народу.
Из двух определений вытекает вопрос: - Как же воспитать человека преданного, любящего свое Отечество и свой народ?
Вот этот и вопрос является актуальным в современном обществе.
Воспитание гражданина – патриота в личности подрастающего поколения - это создание такой атмосферы в школе, в которой поддерживается позиция активного отношения подрастающего поколения к социально- полезным делам.
Сегодняшняя ситуация жизни страны требует большого внимания к воспитанию в личности его духовной культуры: сочувствия к одинокой старости, внимания к ветеранам войны и труда, готовности к экологической деятельности, потребности в оказании помощи каждому, кто в ней нуждается. В этом состоит суть нравственного аспекта развития качеств патриотизма в личности школьника. Человек равнодушный, сконцентрированный лишь на собственных интересах, вряд ли окажется способным осознать причастность к судьбам Родины, и тем более знает действенную позицию по ее защите. Из этого следует, что любая социально полезная акция, к которой готов присоединиться школьник, может считаться элементом воспитания личности с патриотическими устремлениями. Особенно эффективно способствуют формированию самосознания такие виды социально полезные деятельности:
1.деятельность по охране природы ;
2.поисково-туристическая работа.
Эти аспекты нуждаются в специальном педагогическом стимулировании. Таким образом, системная организация процесса формирования личности гражданина-патриота в школьной среде основана на подготовленности учителя к осуществлению разнообразных тематических программ патриотического содержания.
Школа должна организовать учебно-воспитательный процесс через постановку научно- методический проблемы выбора наилучшего способа (метода), формы, подходов к оценке эффективности применения тех или иных технологий воспитания ,позволяющих достичь значимых изменений в процессе формирования качеств патриотизма у школьников.
В школах сохраняются традиционные формы организации военно - патриотической работы :
1. праздники и тематические вечера военно-патриотического содержания;
2. военно-патриотические игры и состязания;
3. встречи с ветеранами войны и шефская помощь им;
4. конкурсы военно-патриотической песни;
5. организация концертных программ для ветеранов войны силами художественной самодеятельности учащихся;
6. организация музейных выставок, обновляемых за счет семейных реликвий;
7. просмотр и обсуждение видеоматериалов;
8. проведение уроков мужества и литературно-музыкальных композиций по военной тематике и т.д.
Эти формы работы очень полезны в процессе формирования качеств патриотизма у школьников, но в своих работах можно использовать другие более современные формы деятельности патриотического назначения:
1. конкурсно-развлекательные, игровые программы: «А ну-ка, мальчики!», «Папа, мама и я –спортивная семья»; и т.д.
2. проведение благотворительных акций: «Подарок- ветерану», сделанные своими руками; посещение на дом участникам Великой Отечественной войны, оказание помощи и т.д.
3. деятельность поисковых отрядов.
Поисковые отряды возрождаются в школах и продолжают свою деятельность в профессиональных учебных заведениях. Это форма патриотического воспитания отличается огромным воспитательным потенциалом и очень необходима в реальной жизни. В условиях поискового отряда формируется особая культура, основывающаяся на благородном интересе:
1. бережное отношение к историческому прошлому и памяти солдат, не вернувшихся с войны;
2. развития навыков поисково-исследовательской деятельности;
3. способ лучшего узнавания своей страны и творческого саморазвития;
4. школа мужества и физической закалки и т.д.
Учителя должны стать инициаторами этого движения и хорошо знать всю систему деятельности этих молодежных формирований. Но на этом нельзя останавливаться, а нужно искать новые формы и методы осуществления патриотического воспитания.
Работая в школе с детьми, составила план работы по формированию у детей патриотических качеств: подлинной любви и уважения к Родине, к ее историческому прошлому, к русской самобытной культуре, к народному творчеству и искусству, используя разные виды деятельности.
Так для воспитания патриотизма в работе использую народную тематику: народный фольклор, народную поэзию, сказки, фразеологию и лексику родного языка, многообразие видов декоративно-прикладного искусства, народные обряды и традиции, т.е. все те духовные ценности, чем богата наша великая Родина, что составляет стержень национального характера. Вначале эта работа осуществляется на уроках, потом через фольклорный кружок, через факультативы по эстетике. Разработала авторские программы по темам «Казань-столица моя», «Нет лучше родины моей», «Русская традиционная культура», где обязательно несколько уроков посвятила малой Родине. Целью данных программ является: раскрытие детям смысла понятия «малая Родина», выяснение «почему Родина дороже всего?».
На уроках звучали произведения М.И.Глинки, П.И.Чайковского, колокольный перезвон, фрагменты духовной музыки, русские народные песни, стихи о России, Казани, об Аксубаевском крае. Затем углубляется и расширяется работа по русской тематике. Уроки проводились в занимательной игровой форме. В содержание уроков включалось больше исторического материала. Обязательно учащиеся знакомились с традициями, обрядами, преданиями своего народа( ведь каждая нация, богата своими национальными особенностями) рассказывалось о древних русских городах, о своем родном крае-Аксубаево . Во внеурочное время проводились различные праздники и экскурсии. Например, «Праздник русской матрешки» или «Аллея ветеранов». Дети побывали на экскурсии по Аксубаево, в музеях, парк культуры.
Интересны и познавательны встречи со знаменитыми людьми своего края. Так, в школу можно пригласить писателей, работников музеев. Совместно с ними провести занятие по теме «Писатель всегда рядом».
Можно проводить урок необычный на первый взгляд по теме: «Родная сторона». Уроку всегда предшествует прогулка по улицам, где есть старинные постройки. Ученики с удивлением открывали для себя заново красоту этих домов. После экскурсии они увлеченно работали над созданием образа дома. Кто-то сделал его из бумаги, кто-то нарисовал, и получилась красивая улица, которая надолго останется в детской памяти.
В работе необходимо использовать взаимодействие трех видов искусств: слова, живописи, музыки, где показывается, как одно и то же явление изображают разных дел мастера.
Работая в данном направлении, можно с уверенностью сказать, что учащиеся с интересом будут изучать материал, связанный с народной культурой, особенно когда сами являются участниками творческого процесса. Повышается их культурный уровень, возникает потребность в получении новых знаний о Родине, о народных традициях. Все это очень важно для формирования патриотов, достойных граждан своего Отечества.
Какую же роль в жизни общества играет природа нашей страны в воспитании патриота?
Роль и места родной природы в жизни общества и судьбе Отечества проявляется у каждого из нас в личном заинтересованном, неравнодушном отношении к ней.
Наше дело — забота о доставшихся нам природных сокровищах. Выработка учебно-воспитательных средств, применяемых при общении со школьниками для формирования у них взглядов и убеждений по сохранению и воспроизведению природных ресурсов.
Возможно, что благодаря мероприятиям, реализованным в условиях школы, школьники, ставшими взрослыми, в зависимости от сферы своей деятельности и социального статуса, постараются сделать все лично от себя зависящее для сохранения природных ресурсов России.
Символами России и нашего края являются не только белая березонька да могучий дуб, а также являются символами немало чудесных черт - от русских богатырей и красавиц до блюд национальной кухни и художественных промыслов.
Конечно, в одном мероприятии невозможно целиком охватить всю историю и традиции, но рассказать о наиболее ценных, ярких и заметных во всем мире явлениях и событиях, признанных типичными только для России, родного края можно и должны.
Если ребенок с детства будет беречь свои национальные символы, то с большей уверенностью можно сказать, что станет патриотом своей страны. В начальной школе патриотическое воспитание можно вести по направлениям:
1. историко-краеведческое: Для детей организуются экскурсии по рабочему поселку – в краеведческий музей, конкурс рисунков на тему: « Аксубаево - моя малая Родина», конкурс стихов «Поэты моей родины» и т.д.
2. военно-патриотическое: В феврале проходит месячник военно-патриотической работы. Дети участвуют в конкурсе чтецов: «Герои моей страны», на которой приглашаются ветераны города, проводятся встречи с ветеранами Великой Отечественной войны. Поздравляют жителей района с Днем пожилых -1 октября, дарят открытки и сувениры, сделанные своими руками.
3.Спортивно-патриотическое: В рамках данного направления можно проводить мероприятия, как: «Папа, мама и я – спортивная семья», «Веселые старты», разные развлекательные спортивные марафоны.
Умелое использование разных форм, методов и патриотические направления помогают формировать человека-патриота, готового защищать свою родину, Отечество. Но многое зависит и от семьи. Поэтому все воспитание лежит не только на учителях и государстве, но и на родителях. Если сплоченно работать по этому направлению, надеюсь, можно воспитать человека-патриота.
Нравственно-патриотическое воспитание ребенка — сложный педагогический процесс. В основе его лежит развитие нравственных чувств. Необходимо учить детей состраданию. В нашем жестоком мире так мало людей, умеющих пожалеть, посочувствовать и оказать реальную помощь и поддержку тем, кто в этом нуждается.
Чувство Родины... Оно начинается у ребенка с отношения к семье, к самым близким людям — к матери, отцу, бабушке, дедушке. Это корни, связывающие его с родным домом и ближайшим окружением.
Чувство Родины начинается с восхищения тем, что видит перед собой малыш, чему он изумляется и что вызывает отклик в его душе... И хотя многие впечатления еще не осознаны им глубоко, но, пропущенные через детское восприятие, они играют огромную роль в становлении личности патриота.
Исходя из этого, цель воспитания патриотизма у детей школьного возраста мы видим в формировании у них потребности совершать добрые дела и поступки, чувства сопричастности к окружающему и развитие таких качеств, как сострадание, сочувствие, находчивость, любознательность во взаимодействии с родной природой.
Воспитав в детях чувство патриотизма уже сейчас, можно поверить, что вскоре мир станет чуточку добрее и искреннее!
Свое выступление хотелось бы закончить словами А.С.Макаренко: « Наши дети-это наша старость. Правильное воспитание – это наша счастливая жизнь, плохое воспитание - это наше будущее горе, это наши слезы, наша вина перед людьми, перед всей страной»
ЛИТЕРАТУРА:
1.Воспитание патриота. Б.Ф.Павлов,А.Н.Хузиахметов.2004г.
2.Ежемесячный научно-методический журнал «Начальная школа».1998-2007г
3.Ежемесячный журнал «Начальная школа».2010,2009,2008г.
4.С.П.Баранов. Педагогика.1986г.
5.К.Д.Ушинский. Труд в его психическом и воспитательном значении
6.В.А.Сухомлинский. Сердце отдаю детям.1973г
7.В.А.Сухомлинский. Рождение гражданина.1971г.
8.Материалы из интернета «Выступление президента России Д. А. Медведева»
9.Приложение к выступлению- презентация
Ислам дине күзлегеннән патриотик тәрбия, бүгенге әхлак мәсьәләләренә бер караш
Ярмиева М.Г.
МОУ НОШ с.Новый Сардек
Республика Татарстан
Патриотик тәрбия турындагы уйланулардан, эзләнүләрдән, үземнең педагогик һәм азмы күпме булган дини гыйлемем һәм тәҗрибәләремнән чыгып кайбер нәтиҗәләр ясалды.
Бу мәсьәләдә патриотизмга мисал итеп, җир йөзендәге барлык халыкларга үзенең эше әхлагы, яшәү рәвеше белән да үрнәк булган, пәйгамбәребез Мөхәммәд ссылка скрытане китерер идем. Мисалга китерү генә түгел, катгый рәвештә тиңдәше булмаган патриот, югыры әхлаклы шәхес, бөек юлбашчы дип әйтү дөресрәк булыр. Мәшһүр дин вә иҗтимагый, сәяси һәм дәүләт эшлеклесе, Аллаһының дине Исламны бәндәләргә ирештерүче, Хакның колы, рәсүле-илчесе, пәйгамбәре һәм хәбибе буларак танылган бөек тарихи шәхес, сәяси һәм дәүләт эшлеклесе, Аллаһының дине Исламны бәндәләргә ирештерүче. Шулай ук көчле сәясәтче, оратор, ссылка скрыта шактый зур дәүләт төзүче. Мөхәммәт пәйгамбәрнең хак кеше булуын мөселманнар һәм гомум дөнья таный. Моңа дәлил итеп тест нәтиҗәләрен өстәргә мөмкин. Җир шарындагы иң дәрәҗәле 10 кешене билгеләү буенча үткәрелгән тестта копютер 1 нче урынга Мөхәммәд ссылка скрытане чыгара.
Ул Хира мәгарәсендә берүзе калып уйлана. Аны ватандашларының примитив гадәтләре: кан үче, яңа туган кызларны тереләй күмү, шулай ук, ачлыктан курку сәбәпле, яңа туган яшь балаларны күмү, эчкечелек, зина, сату-алуда хәрамләшү, урлау, талау, көчләү, көчсезләрне, ятимнәрне җәберләү һәм башка шундый сыйфатлары борчый .
Бүгенге көндә югарыда санап үтелгәннәрнең барсы да безнең җәмгыяткә хас сыйфатлар. Хәттә исемлекне шактый дәвам итеп тә булыр иде. Үз нәүбәтебездә без дә борчылабыз, кая барабыз дип чаң сугабыз, нотык сөйлибез. Ә эштә нәрсә? Җәмәгат, эштә киресе түгелме соң?
Бу җәмгыятьтә барысы да кешеләрне аздыру өчен, бозыклыкка, золымлыкка һәм әхлаксызлыкка илтү өчен, җәмгыятьне хак юлга – Ислам диненә кертмәс өчен уйлап табылган кебек. Шуңа күрә мәшһүр татар язучысы-галиме Гаяз Исхакый сүзләре шушы вәзгыятькә тулаем туры килә кебек:
Әүвәл әхлак бозыла,
Аннан соң, дин бетә,
Ахырда ул халык үзе бетә.
Бүген динсезләр күп булу сәбәпле, төрле вәхшилекләр, фәхешлекләр эшләнә, җинаятьчелек тә үсә. Чөнки дин белән, иман белән сафланмаган җан явыз була, ул кешенең тәнен, акылын бозык, начар эшләр эшләргә өнди. Явызлыкларны, бозыклыкларны, золымлыкларны, җинаятьләр турында һәркөн массакүләм матбугат битләрендә укыйбыз, тәүлек буе телевидениедән күрәбез, радиолардан ишетеп торабыз.
Алда язылган фикерләрне раслау, дәлилләү өчен берничә мисал китерү хәерлерәк булыр, иншәАллаһ.
Кешеләрнең үзләренең динсезлекләре, әхлаксызлыклары сәбәпле упкынның төбенә төшүләрен, хайваннар хисеннән дә түбән төшүләрен дәлилли торган шушы мисал (кумулятив мисал) да җитәр иде кебек. Русиядә аналары ташлап киткән балалар саны миллионга җиткән. Кайда гына ташламыйлар: чүплектә, урамда, урманда, вокзалда, ишек төбендә, тәрәзә төбендә, шифаханәләрдә һ.б. Русия инде күп еллар буе ташландык балалар саны ягыннан дөньяда беренчелекне тота. Ата-анасы исән ятим балалар бакчалары, йортлары белән мактанабыз. Һәр бишенче хатын-кыз нарколог ярдәменә мохтаҗ икән, ә алар бит бала табу өчен генә түгел, балаларны тәрбияләп үстерү, әхлаклы итеп үстерү өчен халикъ кылынганнар. Аллаһы Тәгаләнең кануннарын бозган өчен, Аның боерыкларын үтәмәгән өчен, Ул аларны бик түбән төшергән: “...Соңында исә үзен /кешене/ түбәннең иң түбәненә кайтарабыз, иман китереп инанып игелекле гамәлләр кылучылардан башкаларын...” [“Әт-тин” – 95 нче сүрәсе, 5-6 аять].
Хәзерге заман золымнарының иң киң таралганы һәм җәмгыять өчен иң куркынычы – эчүчелек. Аракының зыяны турында күп сөйләнсә дә, “яшел елан” белән дуслашучылар саны көннән-көн арта бара. Хәзер Русиядә яшәүче ир-атларның 75 проценты эчкече дип мәгълүмат бирелгән матбугатта. Ә иң куркынычы – эчү белән бик күп яшьләрнең мавыгуы.
Без – татарлар эчәргә тиешле милләт түгел идек. Эчүне безгә, мөселман-татарларга Аллаһы Тәгалә Үзе тыйган иде. Хәмер өч дәрәҗәдә тыелган. Башта аның зарары файдасыннан күбрәк, дип хәбәр ителде. Коръән Кәримдә Аллаһы Тәгалә “Бәкара” – 2 нче сүрәсенең 219 нчы аятендә аңлата: “... ләкин файдасына караганда, гөнаһы һәм зарары зуррак. ...Әнә шулай Аллаһ сезгә үзенең аятьләрен ачык бәян итә, шаять, фикерләп карарсыз да аңларсыз”. Аннан соң исерек хәлдә намаз уку тыелды. “Ниса” -- 4 нче сүрәсенең 43 нче аятендә: “Ий, мөэминнәр, исерткеч эчеп исереп, ни сөйләгәнегезне белмәсәгез, намазга якын бармагыз!” Аллаһы Тәгалә тулысынча хәмерне тыя торган аять иңдерде: “Мәидә” – 5 нче сүрәсендә 90 нчы аяттьтә: “Ий, мөэминнәр! Исертә торган эчемлекләр һәммәсе дә, отыш уеннары һәртөрлесе дә... хәрамдыр, шайтан эшләреннән булган пычрак эшләрдер... ерак булыгыз!..”
Милләтебез Аллаһны тыңламады: язучысы эчә, артисты эчә, галиме, эшчесе, эшсезе, атасы, баласы, анасы – барысы да диярлек эчә. Аерма шунда гына – кем яшереп эчә, кем -- ачыктан-ачык эчә. Аракы аша милләткә зина килде, татар тормышына азгынлык, бозыклык, залимлек, хыянәт кебек нәрсәләр үтеп керде; аталы ятимнәр, уйнаштан туганнар, никахсызлар, ирле яки ирсез фахишәләр -- тагы әллә кемнәр барлыкка килде; азгын мәхәббәткә мәдхияләр укыла, җырлар җырлана. Милләтебез ишегенә кара куркыныч афәт – наркомания шакый башлады. Аңа ияреп, милли йортыбыз ишегенә СПИД дигән өрәк, СПИД дигән үләт килеп сөялде. Татар халкы аракыга җиңел генә ияләнгән кебек, наркоманиягә дә инде күнегеп бара. Наркомания зур-зур җитәкчеләрнең балаларын да, гади хезмәт кешесе баласын да аяп тормый, артык доза кулланудан япь-яшь килеш үлеп китүчеләр күпме! Нәселенә бу чир кермәгәннәргә дә наркомания икенче яктан килеп яный – кемнедер наркоманнар талаган, кемнедер үтергәннәр, кемнедер кыйнап, гарип калдырганнар һ.б.
Бу медальнең икенче ягы да бар бит әле. Наркомания кемнәргәдер ачы хәсрәт, хәерчелек һәм үлем китерсә, кемнәргәдер котырган акчалар, исәпсез-хисапсыз байлык китерә.
Русия халкы өчен наркомания беренче урынга чыккан проблемаларның берсе булып тора. Телевидениенең “Россия” программасында дәүләт чиновнигы шундый мәгълүматлар китерде: 2001 елдан соң әфьюн эшләп чыгару 44 мәртәбә арткан. Әфганстан җирендә 7700 тонна әфьюн җитештерелә, бу 150 миллиард наркотик доза дигән сүз. Русия территориясе аркылы елына 30 тонна героин үтә. Русиядә 5--6 миллион наркоман теркәлгән, елына 100 меңгә чаклы кеше артык доза кулланудан үлә, СПИД чиреннән ел саен 12 меңнән күбрәк кеше үлә; СПИД белән чирләүчеләрнең 88,5 проценты – наркоманнар. Аларның күбесе 15--25 яшьләр тирәсендә булганлыктан, киләчәк буын куркыныч астында дигән сүз.
Дәүләт Думасы спикеры Б.Грызлов наркомания проблемасын: “Наркоагрессия против России”, -- дип атый. Наркотикларны куллану дәрәҗәсе Русиядә Европа илләренә караганда 8 мәртәбә күбрәк. Наркоманнарның 90 проценты – әфган героинын куллана. Әфганстан опиатларын (героин), киндер препаратларын (гашиш, марихуана, анаша) тарату, сату һәм куллану буенча хәзер Русия бөтендөнья лидерына әверелгән. Татарстанда да 10 меңнән артык наркоман теркәлгән, рәсми теркәлгәннәре генә дә һәр елны 1000 кешегә арта дигән санны матбугат хәбәр итә. Әфганстан ягыннан героин китерелсә, көнбатыш илләреннән синтетик төймәләр агыла. Бу афәтнең балаларны, мәктәп укучыларын да урап узмавы инде беркем өчен дә сер түгел; бу хакта төрле фикерләр күп булуга карамастан, белем алучы яшьләр арасында тест уздыру кертелә башланды.
Кеше организмын җимерүче начар бәйлелекләр арасында иң хәтәре булган наркотиклар куллануны туктату юллары һаман ачыкланмаган. Табиблар әйтә: “Алар (наркоманнар) чирле кешеләр, аларны җитди һәм озак дәваларга кирәк”. Милиция әйтә: “Иң хәтәре – наркотиклар белән сату итү”. Ә кемнәрнеңдер кесәләренә миллиардлар ага. Җәмгыять үзенчә фикер йөртә: “Без салым түлибез. Наркомания – медицина эше, наркомафияне милиция кайгыртсын. Әмма ләкин бер генә наркоман да безгә яшәргә комачау итәргә тиеш түгел”, -- диләр. Кемдер юридик төшенчәләргә бәйли. Бөтенесе хаклы, бөтенесенең ни белән шөгыльләнергә тиешлесе мәгълүм. Эш кенә күренми, наркоманнар саны һәм алар кылган җинаятьләр дә арта бара. Дөрес, эчке эшләр органнары, федераль наркоконтроль хезмәте бу юнәлештәге җинаятьчелекне ачыклау буенча күп төрле чаралар күрәләр. Наркоманнарны дәвалап та карыйлар, тәрбия эше дә алып баралар, ләкин аларның теләкләрен, күңелләрен генә үзгәртә алмыйлар. Чөнки болар җанны-рухны кайгыртмый яшәү нәтиҗәседер.
Шуңа күрә кешелекнең, җәмгыятебезнең анда яшәүче кешеләрнең төп бурычы – камил кеше тәрбияләү. Ә камил кеше тәрбияләү исә динсез һич мөмкин түгел дип уйлыйм; кызганыч, камил кеше тәрбияләү мәсьәләсендә җәмгыять җитәрлек эшләми. Законнар бар, ләкин алар үтәлми. Закон бозган өчен статья каралган, әмма аны әйләнеп үтәр өчен ниләр генә эшләнми: ришвәт, ялган шаһитләр табу, ниндидер түрәнең кемедер булу. 20 ел элек. Армия сафларына барып Туган иле алдындагы бурычын үтәмәгән егет, дәрәҗәсез санала иде, бүген киресенчә. Телевизор, компьютер бозыклык , җинәятчелекне рекламалый.Балаларыбыз кулына яшьтән үк шприц (бушка), презерватив (бушка) түгел, ә изге догалар язылган китапларыбызны, милли әдәби һәм дини мирасыбызны, мәгърифәт, хакыйкать язылган дәреслекләр тоттырырга кирәктер, дип уйлыйм. Безгә үзебезнең гасырлар буе килгән рухи кыйммәтебез булган Исламга кайтуыбыз зарури, дини тәрбия бирүне кайтарырга вакыт килде. Адәм баласын әхлак кризисыннан чыгару юлы – аның тормыш ориентирын матди ихтыяҗлардан алда дин ярдәмендә рухи үсешкә юнәлтүдән гыйбарәттер. Бу турыда Коръән Кәримнең “Бәләд” – 90 нчы сүрәсенең 10 нчы аятендә болай диелә: “Дәхи, кешене ике юлның берсенә: йә һидәяткә, йә азгынлыкка күндердек түгелме?” Аллаһы Тәгалә кешеләргә үгет-нәсыйхәт бирү, рухи сыйфатларын үстерү өчен Коръән Кәримне биргән.
Алда күрсәткән афәтләрдән-золымнардан котылу юлын (һидәят юлын) Аллаһы Тәгалә ачык билгеләгән булса да, кешеләр, күп вакыт үзләренең наданлыгы сәбәпле, бу хак юлны кабул итмиләр, әһәмият бирмиләр яки белмәмешкә-күрмәмешкә сабышалар. Бу афәтләрдән котылу өчен берәүләр сәнгатьне үстерергә тели, икенчеләр спорт коткарыр дип ышаналар, өченчеләр – мәдәниятне күтәрсәк, бу проблемалар хәл ителер дип өметләнәләр, әмма, бердәм фикергә килә алмыйлар. Дөрес, бу гамәлләр тән тәрбиясенә, акыл тәрбиясенә юнәлгәннәр, ә күңелне, җанны, рухны кайгырту, тәрбияләү юк. Камил кеше тәрбияләү турында да бердәм фикер юк. Шуңа күрә, шундый фикер дөрес булыр, ахрысы: мәдәниятне, сәнгатне, спортны үстереп, белем бирүне камилләштереп, бу эшләргә бик күп көч, акча түксәк тә, дингә игътибар булмыйча, мондый гамәлләрнең берсе дә нәтиҗә бирмәячәк, тырышулар юкка чыгачак. Чөнки бу гамәлләрнең нигезендә дини тәрбия булырга тиеш, безнең җәмгыятебездә башка хак идеология юк.
Бүген дини әхлактан, Коръән Кәримдә күрсәтелгән әхлактан башка
гына балалар тәрбияләү ул – җәмгыятебезне бозыклык туплаучы аккумуляторга әйләндерү генә булачак.
Дини әхлак тәрбиясен ничек оештырырга, кем аны бирергә тиеш, гомумән. “Нәрсә ул дини тәрбия?” – дигән сораулар бирүчеләр күп кенә. Без – мөселманнар өчен җавап бар, аны Аллаһы Тәгалә Үзе бирә: “Йунус” – 10 нчы сүрәсендә 57 аятендә: “Ий, кешеләр! Тәхкыйк, тәрбиячең булган Аллаһудан сезгә вәгазь булып Коръән килде, ул күңелдәге имансызлык, наданлык авыруларына шифа, күңелен аның белән шифаланган кешеләргә һидәят һәм мөселманнарга рәхмәт”.
Аллаһы Тәгалә аңлата: “Мөэминнәр” – 23 нче сүрәсендә 62 нче аятендә: “Бер кешене дә көче җитмәгән нәрсә белән көчләмибез...” Коръән Кәримдә китерелгән дини-әхлак кануннарын үтәмәгәннәрне Аллаһы Тәгалә кисәтә: “Пәйгамбәрләр” – 21 нче сүрәсендә 11 аятендә: “Күпме шәһәрне һәлак иттек, кешеләре имансыз залим иделәр...”, ә хак юлдан тайпылганнарны шулай кисәтә: “Гәнкәбут” – 29 нчы сүрәсендә 38 нче аятендә: “... кавемнәрен дә һәлак иттек... Аллаһ биргән белемне хак юлга кулланмыйча, һәлак булдылар”.
Кешеләр, рухи дөнья белән физик дөньяны бер-берсеннән аерып карау, ялган идеология (секуляризация) белән яшәп, хак юлны югалттылар, адашып төрле баткак юлларга кереп киттеләр. Бу ситуацияне үз илен яратучы, халкының язмышы өчен җаваплылык тойса, хөкүмәт җитәкчеләре дә тирәнтен аңлап сүздә генә түгел, эштә дә чаралар күрелсә иде. "Хуббуль Ватан, минәль иман" - тэржемэсе: - Ватанны сөю, ярату, иманнан. (хэдис) Шушы хәдис нигезендә һәр шәхес үз даирәсендә җәмгыяттә тоткан урыныннан чыгып ватанын яратса иде, иманлы булса иде.
Сүземне тагын пәйгамбәребез Мөхәммәд ссылка скрытагә кайтып төгәллисем килә. Ул халкын упкыннан Аллаһның ярдәме, җирдәге бөтен кешеләр өчен иңдерелгән Корән (ягъни җирдәге кешеләр өчен конституция) белән алып чыга алган. Коръән җәмгыятьне төзәтү, аның әхлагын күтәрү һәм һәрбер әгъзасының хокукларын яклау өчен иңде. Коръәни кәрим китабы кешелек дөньясының төрледән төрле проблемаларын гаделлек белән чишү, камил әдәп һәм әхлак кагыйдәләре, мөселман өчен Аллаһы тәгалә тарафыннан пәйгамбәребез Мөхәммәд с.г.в.с аша иңдерелгән, шулай ук пәйгамбәребез с.г.в.с сөннәте белән күрсәтелгән. Ислам гакыйдәсе (мировозрение) югарыда язылганнарга гына түгел хәрби җитәкчелек, дәүләт җитәкчелеге, сәясәт кебек катлаулы мәсҗәләләргә дә үтеп керә. Пәйгамбәребез Мөхәммәт с.г.в.с. гә Аллаһы Тәгаләдән раса дискриминациясен бетерү миссиясе бирелә, бу эш дөрес карарлар кабул ителү нәтиҗәсендә бик тиз һәм дөнья халкы таң калырлык искиткеч оста башкарыла. Пәйгамбәребез Мөхәммәт с.г.в.с. җитәкчелегендәге мөселман гаскәрләрен күп җирдә сугышсыз каршы алалар, Кытайдан алып Испаниягә кадәр Африка кереп ислам байрагы астына берләшәләр. Шулай итеп халыкларны колга әйләндерүчеләргә, басып алучыларга, кыскача әйтсәк, раса дискриминациясенә “дәва” табыла. Моны Маркс, Энгелсның коммунизм турындагы сафсатасы, Гитлер, Наполеон, тәре походлары кебек сугышлар оештыручыларның дөрес булмаган гакыйдәсе белән чагыштырып булмый инде.
Воспитывать патриота – значит формировать человека.
Семененко С.Н.
МКОУ ДОД «ЦДОД» г.Удачный
Республика Саха (Якутия)
России не станет тогда,
когда не станет
последнего патриота.
Н.М.Карамзин
Сегодня в системе образования Российской Федерации сложились определенные направления, формы и методы патриотического воспитания обучающихся.
Что означает быть патриотом? Какой смысл мы педагоги вкладывается в понятия патриотизм, патриотическое воспитание?
Толковый словарь живого великорусского языка В.Даля объясняет это слово так: «Любитель отечества, ревнитель о благе его». Толковый словарь русского языка С.Ожегова дает следующее определение «Человек, преданный своему отечеству, своему народу».
Под гражданско-патриотическом воспитанием понимается системная, комплексная деятельность образовательного процесса. Направленное на создание умений и навыков, развития гражданских качеств личности, приобретения ими позитивного социального опыта посредством формирования базовых социальных компетентностей.
Гражданское образование – одно из важнейших звеньев системы образования, объединяющее в себе воспитательную и образовательную функции.
Воспитывать патриота – значит формировать человека, которому присущи любовь к Родине, стремление к её процветанию и могуществу, прочная гражданская позиция.
С чего начинается патриотизм? Н.А.Добролюбов считал, что он начинается с любви к родному краю.
Также зарождается патриот и с формирования родственных чувств к своей семье: маме, папе, бабушке, дедушке, ближним и дальним родственникам. Исходя из этого понятия, я с ребятами провожу следующие часы общения: «Мама лучший друг », ребята рассказывают, где и кем работают их мамы, какие у них профессии, «Мой папа», где обучающиеся знакомят со своими отцами (их увлечения, хобби). Час общения «Моя родословная», на котором дети изучают историю своей семьи, семейные традиции и обычаи которые существуют в их семьях. Ведь патриотизм это, прежде всего привязанность к своей семье, к своим корням. Также на занятиях обучающиеся изготавливают сувениры своим родным и близким на День Святого Валентина, на День защитника Отечества, на 8 Марта. Этими видами деятельности я учу ребят быть внимательными и заботливыми к своим родным.
Академик Д.С.Лихачев писал: «Я придерживаюсь того взгляда, что любовь к Родине начинается с любви к своей семье, своему дому, к своей школе. Она постепенно растет. С возрастом она становится также любовью к своему городу, к своему селу, к родной природе, к своим землякам, а созрев, становится сознательной и крепкой до самой смерти любовью к своей стране и её народу».
Таким образом, начиная процесс формирования патриотизма с любви к своей семье, любовь к Родине – его финал.
В формировании патриотических чувств у обучающихся я большое внимания уделяю их малой родине - городу, в котором они живут, к местным традициям и истории. Без чувства любви к малой родине нет и большого патриотизма. Мы с ребятами ходим на экскурсию в местный краеведческий музей, где ребята знакомятся историей, бытом, обычаями родного края. Проходят часы общения «Якутия - моя малая родина», «Удачный – город у полярного круга», где ребята узнают об истории возникновения нашего города, о людях, живущих в Удачном. Посещаем памятник Ларисе Попугаевой, проходимся по аллее славы, где читаем о почетных жителях нашего города. Знакомя ребят с историей города, своего края я формирую у них чувство гордости за свой город, свой народ. Способствую развитию социально – трудовой и гражданско – правовой компетентности.
Воспитание любви к России, обществу, народу, их истории, культуре, традициям также имеет место в воспитательном процессе. Я ребятам рассказываю о Российской геральдике. О народных традициях, обычаях наших предков. Проходят такие часы общения: «День Конституции», «Символы России», «С чего начинается Родина?», «Обычаи и традиции празднования Нового года». Принимаем участие во всероссийских конкурсах. С целью поднятия престижа профессии военнослужащего я в своей студии провожу часы общения «Защитники нашего отечества», «Ими гордится Родина», встречи с участниками боевых действий.
Чувство патриотизма, нужно прививать ребятам постепенно год за годом. Это чувство не приходит сразу его нужно вырастить, воспитать. Ребята - это благодатная почва, и зерно патриотизма, которое я посею в них, может дать свои ростки нескоро. И моя задача, как педагога состоит в том, чтобы это зерно взошло у каждого ребенка, независимо от времени.
Ребенок должен опушать себя нужным и любимым не только в своей семье, но и в своей школе, студии, городе. Он должен понять, что каким будет его город, его страна зависит от него, что его голос может стать решающим. Также ребенок должен чувствовать себя защищенным и свободным. Научить ребенка делать правильный выбор также немаловажно, ведь сделать правильный выбор бывает не так легко. Для ребят быть патриотом – значит, прежде всего, быть достойным гражданином своей страны. Хорошо учится. Быть культурным и дисциплинированным. И моя задача как педагога помочь им в этом и направить на верный путь. Я и в дальнейшем планирую свою воспитательную работу строить таким образом, чтобы сформировать у ребят четкую гражданскую позицию.
ПРОЕКТ по нравственно-патриотическому воспитанию дошкольников «ЗАЩИТНИКИ ОТЕЧЕСТВА»
Исмагилова Г.З.
МБДОУ «Детский сад №52 «Сказка»
г.Набережные Челны Республики Татарстан
«Человеку никак нельзя жить без Родины,
как нельзя жить без сердца».
К. Паустовский