Инструктивно-методическое письмо об особенностях преподавания основ наук в общеобразовательных организациях образования Республики Казахстан в 2006-2007 учебном году Министерство образования и науки Республики Казахстан

Вид материала

Елипбәгичә болған дәвир
Елипбә дәври
Елипбәдин кейинки дәвир
“Сават ечиш” пәниниң объекти
Сават ечиш” пәниниң оқутуш даириси
Уйғур тилидин башланғуч билим беришниң асасий мәхсити–
“Уйғур тили” пәниниң вәзипилири
“Уйғур тили” пәниниң оқутуш объекти
Пәнниң оқутуш объекти
Оқуш” пәниниң йеқин аридики тәрәққиятиниң истиқбали
О преподавании в 5-11 классах общеобразовательной школы

Подобный материал:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Елипбәгичә болған дәвир

нутуқниң әһмийитини уқтуруш, жүмлә, сөз һәм тавуш һәққидики чүшәнчини қелиплаштуруш. Нутуқ адәтлирини йетилдүрүш, йезишқа тәйярлаш;

Елипбә дәври

оқушқа үгитиш, һәрипләрниiң язма шәклини басма шәкли билән селиштуруш арқилиқ өзләштүргүзүш сөзләрни, йеник жүмлиләрни тоғра йезишқа үгитиш;

Елипбәдин кейинки дәвир

оқуш адәтлирини йетилдүрүш, аңлиқ түрдә чүшинип, ипадилик оқушқа көнүктүрүш, мәзмунини сөзләп беришкә үгитиш.

“Сават ечиш” пәниниң объекти

Интеграцияләнгән (оқуш,йезиш) мәзмундики сават ечиш пәни ана тилиниң байлиғини өзләштүргүзүштә дәсләпки басқуч болидиған “Ана тили һәм әдәбияти” билим тармақлириға киридиған пән.

“ Сават ечиш” пәниниң оқутуш даириси:

–уйғур тилиниң тавушлуқ һәм һәриплик (графикилиқ) системиси;

–уйғур тилиниң дәсләпки грамматикилиқ мәлуматлири;

–балилар бәдиий әдәбияти әсәрлири.

Сават ечиш дәвридә көчирип йезиш, һәрип, боғум, сөз диктантлири, изаһәт инша охшаш язма ишлар жүргүзилиду. Биринчи йерим жиллиқта муәллимниң ихтияри бойичә һәр бир дәристә һәрип диктанти вә боғум диктанти яздурилиду. Иккинчи йерим жиллиқта кам дегәндә үч қетим изаһәт (20-25 сөздин ибарәт) вә икки қетим инша йезилиши керәк. Шундақла оқуғучиларниң каллиграфиялик адәтлирини йетилдүрүш үчүн һәр бир дәристә һөсни хәткә 8-10 минут мөлчәрдә вақит бөлүнгән.

Сават ечиш интеграцияләнгән (оқуш һәм йезиш) пән болғанлиқтин , оқуғучи биринчи йерим жиллиқта –“Елипбә” дәрислиги, иккинчи йерим жиллиқта–“Ана тили” дәрислиги билән тонушиду. Саватини ечиш ихтидариға егә болған һәр бир оқуғучи иккинчи синипта язмичә вә еғизчә нутуқниң қир-сирлирини алаһидә йәни, “Уйғур тили” вә “Оқуш” пәнлири арқилиқ үгиниду.

“Уйғур тили” дәрислигидин оқуғучи тоғра, саватлиқ йезишни үгиниш билән биллә ана тилиниң фонетика, грамматика саһалири бойичә мәлумат алиду. Балиниң оқуш, сөзләш, йезиш маһаритини ашуруш арқилиқ тилниң муамилә васитиси екәнлиги вә ана тилиниң бай һәм эстетикилиқ жәһәттин қиммәт екәнлигини чүшәндүрүш тәләпкә мувапиқтур.

Уйғур тилидин башланғуч билим беришниң асасий мәхсити–оқуғучиларни чүшинип оқушқа, саватлиқ йезишқа үгитиш, асасий тил чүшәнчилири билән тонуштуруш, өз ойи арқилиқ пикрини әркин, раван изһар қилишни билиш, еғизчә вә язма нутқини бейитиштур.

“Уйғур тили” пәниниң вәзипилири

1) һәрипләрни, сөзләрни вә сөз бирикмилирини дурус йезишни үгитиш;

2) һәр бир сөзни, жүмлини, мәтинни дурус вә ипадилик оқушқа үгитиш;

3) жүмлиләрниң аддий түрлири, жүмлиниң баш бөләклири, имла вә пунктуациялик қаидилири билән тонуштуруш;

4) ана тилини сөйүшкә, қәдирләшкә үгитиш;

5) тил арқилиқ мунасивәт бағлаш түрлири– тиңшаш, оқуш, нутуқ, йезиш, өзләштүрүш жәриянида бу вәзипиниң һәммә усуллирини қоллинишни билишкә үгитиш;

6) Тилдики һадисиләрни тәһлил қилип, уларниң маһийитини пәриқ қилиш адәтлирини бир изға селиш.

Башланғуч синипта уйғур тили дәриси оқуғучиниң мәнтиқий ой-пикрини риважландуруп, инсанийәт яратқан мәдәний мирасни егиләш, кишилик мунасивәт қурали екәнлиги һәққидә көз қарашлирини шәкилләндүриду.

“Уйғур тили” пәниниң оқутуш объекти

“Уйғур тили” – башланғуч мәктәптә оқутулидиған пәнләрниң ичидики асасий пән. Башланғуч синипларда оқутулидиған ”Уйғур тили пәни” оқуғучиларниң саватини ечиш вә фонетика, грамматика бойичә дәсләпки мәлумат берип, нутуқ өстүрүшни көздә тутиду. Балиниң оқуш, сөзләш, йезиш маһаритини ашуруш арқилиқ тилниң бағлиниш васитиси екәнлигини вә ана тилиниң бай һәм гөзәллигини чүшәндүрүш тәләпкә мувапиқтур. Уйғур тилиниң асасий хусусийәтлирини тонуштуруш арқилиқ уларни байқашни билишкә, ана тилини сөйүшкә әдәбий тилиниң байлиғини кәң даиридә пайдилинишқа әһмийәт берилиду. Тил фактлирини бир-бири билән селиштуруп, мәсилиниң асасий мәхситини тепишқа үгитиш арқилиқ уларниң ой-пикриниң тәрәққий етишигә шараит яритилиду. Демәк, уйғур тили барлиқ пәнләр бойичә билим елиш васитисидур. Тил,һәқиқәтәнму, адәмни муһит билән бағлаштуридиған саһа.

“Уйғур тили” пәниниң йеқин аридики тәрәққиятиниң истиқбали

Оқуғучиларниң башланғуч мәктәптә уйғур тили бойичә шәкилләнгән яки шәкиллиниши керәк болған билим сәвийәсини йетилдүрүшкә қаритилған. Шундақла, уйғур тили тарихини вә униң инсан жәмийити билән зич мунасивитини тәминләйдиған алақә васитиси екәнлиги һәққидики чүшәнчисини шәкилләндүриду.

“Оқуш” дәрислигидә балиниң әдәбий әсәргә болған қизиқишини, инсаний вә адәмгәрчилик һис-туйғулирини ойғитип, мустәқил ойландуридиған әсәрләр, парчилар берилди. Һәр бир бала мәзкүр дәрисликтә хәлиқ еғиз ижадийити һәм классик нәмунилиридин сирт, қериндаш хәлиқләр әдәбиятидин елинған әсәрләр билән тонушуқа муйәссәр болиду. Бу хил материаллар оқуғучиниң һәртәрәплимә мәлумат елип чиқишиға, аң-сезими вә ой-параситиниң өсүшигә мүмкинчилимк яритиду.

Мәзкүр пәнни оқутушниң асасий мәхсити:

- мәзмун жәһәттин оқуғучини шәхс сүпитидә шәкилләндүрүп, ой-параситини өстүрүш һәм униң бойиға адиллиқ билән меһриванлиқ охшаш инсаний хисләтләрни сиңдүрүш;

- услуб жәһәттин оқуғучиға тәклип қилинған мәтинләрни саватлиқ һәм яхши оқушқа адәтләндүрүш;

- оқуғучиниң ана тилимиздики сөзләрниң күчи вә қудритини әстәрлик мәналирини һис қилиш арқилиқ чүшинишигә һәм уларни өзләштүрүшигә қол йәткүзүш.

Бу мәхсәтләрни әмәлгә ашурушта оқуш дәрисиниң алдиға төвәндики вәзипиләрни әмәлгә ашуруш тәвсийә қилиниду:

оқуғучиларниң оқуш адитини қелиплаштуруш һәм йетилдүрүш;

оқуғучиға әсәрдики бәдиий образни тонутуш;

оқуғучиларниң әсәрни оқушқа болған қизиқишини ойғитиш;

бәдиий әсәрдики тәсвирләрниң мәнасини оқуғучиниң сезиш арқилиқ чүшинишигә шараит ясаш;

Мәтиндики сөзләр билән сөз бирикмилирини, жүмлә билән нутуқ үлгилирини үгиниш арқилиқ оқуғучиниң еғизчә һәм язма нутқини өстүрүш;

Оқуғучиниң өз ой-пикрини изһар қилишни билишкә үгитиш.

Пәнниң оқутуш объекти

“Оқуш” пәниниң үгиниш объекти–сөз сәнъити болуп, у өз нөвитидә муһитни вә инсан роһиниң һис-туйғулирини гәвдиләндүриду вә тәтқиқ қилиду. Һәр хил образлар арқилиқ берилгән һәқиқий көрүнүшни тәсвирләп, тонуштурупла қоймай, бәлки у шу һәрикәтни жанлиқ түрдә тәсирлик көрситиду.

Башланғуч синипларда оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш еғизчә вә язма шәкилдә әмәлгә ашурилиду. Оқуш чевәрлигини тәкшүрүш жилиға 2 қетим: биринчи йерим жиллиқта вә оқуш жилиниң ахирида жүргүзүлиду.

Тәкшүрүш жәриянида: оқуш чапсанлиғи, дуруслиғи, ипадилик оқуши, саватлиқлиғи тәкшүрүлиду.

Башланғуч синипларда орунлинидиған язма ишлардин асасән изаһәт вә инша елиниду. Бу хил язма ишлар оқуғучиларниң тил байлиғиниң дәрижисини, ой-пикрини дурус, пәйдин-пәй йәткүзүш қабилийитини тәкшүрүшкә ярдәм бериду.

2-4 синиплар программисиға киргүзүлгән оқуш материаллири һәжим жәһәттин кичик болған бәдиий әсәрләр вә әтрапни қоршиған муһит тоғрисида, достлуқ, Вәтән,тәбиәт, балилар һаяти, чоңлар билән кичикләр муамилиси, һайванатларға ғәмхорлуқ һәққидә йезилған мақалилар түркүми оқулиду.

“ Оқуш” пәниниң йеқин аридики тәрәққиятиниң истиқбали

“Оқуш” пәниниң башланғуч синип оқуғучиллириниң шәхс сүпитидә йетилишида һәм ойлаш, ядқа елиш, зеһин қоюш, қобул қилиш охшаш қабилийәтлирини тәрәққий әттүрүштә атқуридиған хизмити алаһидә.

Башланғуч синип оқуғучилириға хәлиқ еғиз ижадийитидин әсәрләрни (чөчәкләр, тепишмақлар, мақал-тәмсилләр в.б.) мәхсус балилар үчүн йезилған заманивий уйғур вә қериндаш хәлиқләр әдәбиятлири әсәрлирини, балиларниң оқуш даирисигә муқум киргән классик әдәбияти нәмунилириниң парчилирини оқуп үгиниш тәклип қилиниду. Башланғуч мәктәпни тамамлиған һәр бир оқуғучи келәчәктә шәхс болуп йетилишидә әдәбий әсәрләрниң әһмийити алаһидә. Һәр бир оқуғучи “Оқуш” пәнидин алған билимини балилиқ дәвриниң тәләп қилинған шараитлирида қоллинишини билиши муһим.

На начальной ступени школы углублённое изучение предмета, а также изучение по выбору отдельных факультативных и кружковых курсов осуществляется по дополнительной программе, подготовленной учителем самостоятельно и утвержденной на методическом объединении школы.

О ПРЕПОДАВАНИИ В 5-11 КЛАССАХ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ ШКОЛЫ

Образовательная область “ФИЛОЛОГИЯ”

Қазақ тілі

(Қазақ тілді емес мектептерге арналған)

2006-2007 оқу жылында қазақ тілді емес мектептерде қазақ тілін оқыту 5-10 сыныптарда Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептеріне арналған «Жалпыға міндетті мемлекеттік білім стандарты» негізінде «Қазақ тілі» пәні, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2002 жылғы 24-қыркүйектегі №693 бұйрығына сәйкес жүзеге асырылады. Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ білім академиясынан шыққан негізгі бағдарламаларды қолдану басшылыққа алынады.Білім беру ұйымдарында Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2006 жылғы 16-наурыздағы №129 бұйрығымен анықталған оқулықтар тізімі пайдалануға ұсынылады.

Екінші тіл ретінде оқытылатын мемлекеттік тіл мазмұны қоғамда болып жатқан өзгерістерге сәйкес үнемі жаңарып, жетілдірілу үстінде. Сондықтан, білім беру жүйесінің барлық сатысында, соның ішінде өзге тілді мектептерде де қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде міндетті пән ретінде оқытылып келеді. Қазіргі қоғамдық-әлеуметтік сұранымға сай жоғарғы сыныпта жіктеп және даралап оқытудың ерекше түрі – бағдарлы оқыту, яғни оқушылардың қызығушылығы, бейімділігі мен қабілеті ескеріле отырып, танымдық және кәсіби көзқарастарын дамытуды ұйымдастырудың түрі енгізіліп отыр. Бағдарлы оқыту тек оқушының ЖОО-на түсуіне дайындыққа ғана бағытталмай, жеке тұлға дамуына жан-жақты бағытталуы керек.

Мемлекеттiк тiлдi оқытудың мақсаты – оқу орыс тiлiнде жүретiн мектеп оқушыларының бастауыш мектепте алған бiлiмiн жалғастырып, 5-7 сыныптағы бiлiм мазмұнын «қоршаған орта» тақырыптары арқылы грамматикадан практикалық түрде алған бiлiмдерiн теориялық жүйелеу, сөз қорын байыту.

Барлық сыныптарда мемлекеттік тілді оқытуда оқушылар топқа бөлініп оқытылады.

Төмендегi оқулықтар мен оқу-әдiстемелiк кешендер оқу барысында пайдалануға ұсынылады.

5 сынып

Қазақ тілі. Адамбаева Ж., Нүркеева С., Баймұқанова С., Масимова Г. –Алматы, “Атамұра ”, 2005.

6 сынып

Қазақ тілі.(орыс мектебіне арналған) Құлмағанбетова Б. Алматы, «Атамұра», 2006.

Қазақ тілі.(орыс мектебіне арналған) Артықова Т.М. Алматы, «Атамұра», 2006.

Қазақ тілі. Әдістемелік нұсқау. Құлмағанбетова Б., Сатбекова А.- Алматы, “Атамұра ”, 2006.

Қазақ тілі. Дидактикалық материалдар. Құлмағанбетова Б., Сатбекова А.- Алматы, “Атамұра ”, 2006.

7 сынып

Қазақ тілі. Артықова Г.М., Немеренова Б. - Алматы, “Атамұра ”, 2005.

Қазақ тілі.Методикалық нұсқау. Артықова Г.М., Немеренова Б. - Алматы, “Атамұра ”, 2005.

Қазақ тілі.Методикалық нұсқау. Ботантаева Н.,Маханова Р.- Алматы, “Атамұра ”, 2003.

8 сынып

Қазақ тілі. Дүйсебаев С., Боранбаева Г., Байтілеуова Г., Кошкаров А. .- Алматы, “Мектеп ”, 2004.

Қазақ тілі. Методикалық нұсқау. Дүйсебаев С., .- Алматы, “Мектеп ”, 2004.

Қазақ тілі.. Дидактикалық материалдар. Боранбаева Г., Байтілеуова Г.- Алматы, “Мектеп ”, 2004.

9 сынып

Қазақ тiлi. (Оқу орыс тiлiнде жүретiн мектептерге арналған). Авторы: Сариева К.Н. – Алматы, “Мектеп”, 2005.

Қазақ тiлi. (Оқу ұйғыр тiлiнде жүретiн мектептерге арналған). Авторы: Сариева К.Н. – Алматы, “Мектеп” , 2005.

Қазақ тiлi. Әдiстемелiк нұсқау. (Ұйғыр мектебiнiң мұғалiмдерiне арналған). Авторы: Сариева К.Н., Сағатова Ғ.С. – Алматы, “Мектеп”, 2005.

Қазақ тiлi. Әдiстемелiк нұсқау. (Орыс мектебiнiң мұғалiмдерiне арналған). Авторы: Сариева К.Н., Сағатова Ғ.С. – Алматы, “Мектеп” , 2005.

Қазақ тiлi. Дидактикалық материалдар. (Оқу орыс тiлiнде жүретiн мектептерге арналған). Авторы: Сағатова Ғ.С. – Алматы, “Мектеп” ,2005.

Қазақ тiлi. Дидактикалық материалдар. (Оқу ұйғыр тiлiнде жүретiн мектептерге арналған). Авторы: Сағатова Ғ.С. – Алматы. “Мектеп”, 2005.

Қазақ тiлi және ОӘК.Артықова Т.М., Жақанбаева А.С. .- Алматы, “Атамұра ”, 2005.

10 сынып

Қазақ тiлi. Қоғамдық – гуманитарлық бағыт. Авторлары: Адамбаева Ж., Оңалбаева К. – Алматы, “Мектеп”, 2006.

Қазақ тiлi. Дидактикалық материалдар.Оразбаева Ф. – Алматы. “Мектеп”, 2006.

Қазақ тiлi. Әдiстемелiк нұсқау. Адамбаева Ж. – Алматы. “Мектеп”, 2006.

11 сынып

Қазақ тiлi. Авторы: Қожахметова Қ., т.б. – Алматы, “Мектеп”, 2001.

Қазақ тiлдi емес мектептердегi “Қазақ тiлi” пәнiн оқытуға ұсынылатын қосымша оқу құралдары:

Қазақ тiлдi емес мектептердегi “Қазақ тiлi” пәнiн оқытуға ұсынылатын қосымша оқу құралдары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2006 жылғы 6-қаңтардағы №6 бұйрығына сәйкес жүргізіледі.

Қазақ тiлi және елтану. 9-11-сыныптар. Авторы: Сариева К. – Алматы, “Атамұра”, 2000.

Оқу орыс тiлдерiнде жүретiн мектептердiң 5-9 сыныптарына арналған Қазақ тiлiнiң грамматикалық кестелерi. “Кiтап”, 2004.

1-11 сыныптар. Қазақ тiлiнiң грамматикалық кестелерi. Өрнектер мен кестелер. “Арман ПВ”, 2003.

Раздаточный материал по казахскому языку. Аканова Д., “Арман”, 2003.

Қазақ тiлi. Кубаева И., “Атамұра”, 2002.

Самоучитель казахского языка. Тұрдықұл Ш. және т.б. “Аруна”, 2003.

Казахско-русский, русско-казахский учебный словарь, Исмагулова Б., Ережепова Э., “Аруна”, 2003.

Казахская грамматика для русскоязычных. Романенко Е. 2003.

Суреттi сөздiк. К.Сариева. “Білім”, 2000.

Контрольно-тренировочные упражнения на уроках казахского языка. К.Шадыкенова. “Балауса”, 2001.

Қазақ тiлi оқу құралы. 5-сынып. Л.Бисенова. “Ақтөбе”, 1999.

Казахский язык в задачах и заданиях. 4-6-сыныптар. Лұқпанова Г. “Жазушы”, 2004.

5-сынып. Қазақ тiлi (“Оқыңыз, жаттығыңыз”). Авторы: Сариева К.Ы. – Алматы, ”Білім”.

9-11 сыныптар. Қазақ тiлiнен емтихан билеттерi мен бақылау тестiлерi. Авторы: Сариева К.Ы. – Алматы, ”Білім ”, 2000.

5-сынып. Тесттер жинағы. Авторы: Сариева К.Ы. – Алматы,”Білім ”, 2000.

Қазақша-орысша сөздiк. Казахско-руский словарь. Под. Ред. Р.Сыздыковой, К.Хусайн. Дайк-пресс, 2001.

Қазақ тiлi. 5 класс для школ с рус. яз. обучения. Артыкова Т. М., Кыстаубаева Ж.Н., – Алматы, ”Атамұра ”, 2005.

Қазақ тiлi. 5 кл. Методическое руководство. Артыкова Т.М. – Алматы, ”Атамұра ”, 2005.

Қазақ тiлi. 6 кл. для школ с рус. яз. обучения. Артыкова Т.М., Жаканбаева А. – Алматы, ”Атамұра ”, 2005.

Қазақ тiлi. 7 кл. для школ с рус. яз. обучения. Артыкова Т.М., Немеренова Б. – Алматы, ”Атамұра ”, 2005.

Қазақ тiлi. 7 кл. Методическое руководство. Артыкова Т.М., Немеренова Б. – Алматы, ”Атамұра ”, 2005.

Казахский язык для начинающих. Ш.Бектуров. –Алматы, ²Мектеп²,2000.

”Выдющиеся личности третьего тысячилетия” альбом портретов. А.Бухарбай.- Алматы, ”Кітап”, 2004.

”Выдющиеся личности ХХ века” альбом портретов. А.Бухарбай.- Алматы, ”Кітап”, 2004.

”Казахский язык для всех” Бектурова А.Ш., Бектуров Ш.К. – Алматы, ”Атамұра”, 2004.

Қазақ тілі. 11 сынып.Қ.Қожахметова.-Алматы, ”Мектеп”, 2001.

Қазақ тілі. Суреттер мен кестелер. (5-11 сыныптар) Қапасова Б.Қ. – Алматы, Арман ПВ, 2006.

Қазақ тілі.Оқушы анықтамасы. (5-11 сыныптар) Қапасова Б.Қ. – Алматы, Арман ПВ, 2006.

Жалпы білім беретін өзге тілді мектептерде «Қазақ тілі» пәні топқа бөлініп оқытылады.

Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң 2001 жылғы 30-мамырдағы № 404 бұйрығымен орыс, ұйғыр, өзбек, тәжiк тiлдерiнде оқытатын жалпы бiлiм беретiн мектептердiң 5-9 сыныптарында “Қазақ әдебиетi” пәнi қазақ тiлi негiзiнде оқытылады.

Қазақ тiлдi емес мектептердегi қазақ әдебиетiн оқытуда “Қазақ әдебиетiнiң жалпыға мiндеттi мемлекеттiк бiлiм стандартында” белгiленген мақсаттар мен мiндеттерге орай басшылыққа алынатын негiзгi ұстанымдар:

- қазақ әдебиетiн оқытуды қазiргi қоғамдық-әлеуметтiк талаптармен ұштастыру;

- оқыту үрдiсiн коммуникативтiк оқыту мақсатына бағындыру;

- түпнұсқада оқыту (аутентичность);

- бiлiмнiң ұлттық- философиялық қағидамен сабақтастығы;

- жас және психологиялық ерекшелiк;

- оқушыны субьект деп тани отырып оқыту;

- салыстырмалылық;

2005-2006 оқу жылында жалпы бiлiм беретiн өзге тiлдi мектептердiң 5-9 сыныптарына “Қазақ әдебиетi” пәнiнiң төмендегi бағдарламалары ұсынылады:

Бағдарламалар:

1. Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердiң 5-7 сыныптарына арналған “Қазақ әдебиетi” пәнiнiң бағдарламасы. (оқу орыс тiлдерiнде оқытатын мектептер үшiн) - РОНД, 2003.

2. Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердiң 5-7 сыныптарына арналған “Қазақ әдебиетi” пәнiнiң бағдарламасы. (оқу ұйғыр, өзбек тiлдерiнде оқытатын мектептер үшiн) - РОНД, 2003.

3. Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердiң 8-9 сыныптарына арналған “Қазақ әдебиетi” пәнiнiң бағдарламасы. (Оқу орыс, ұйғыр, өзбек, тәжiк тiлдерiнде жүретiн мектептер үшiн) – “Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ бiлiм академиясы” 2004.

Қазақ әдебиеті

(Қазақ тілді емес мектептерге арналған)

Қазақстанда мекен ететiн басқа ұлт өкiлдерiнiң қазақ халқының мәдениетiн, өнерiн, тiлiн, т.б. танып-бiлуге деген сұраныстарына орай базистiк оқу жоспарында, арнайы сағат бөлiнiп, өзге ұлт мектептерiне арналған ”Қазақ әдебиетi“ пәнi тұңғыш рет мемлекеттiк тiлде оқытыла бастады.

Қазақ тілдi емес мектептерде ”Қазақ әдебиетi“ пәнiн оқытудағы мақсат – әдебиетiмiздiң үздiк туындыларымен қазақ тiлiнде таныстыру арқылы қазақ әдебиетi туралы ұғым қалыптастырып, көркем мәтiндердi оқыту барысында қазақ тiлiнде ауызша және жазбаша сөйлеу тiлiн дамыту, сөйтiп оқушылардың қазақ әдебиетi шығармаларын өз бетiнше оқып, түсiне алуын қамтамасыз ететiн тiлдiк негiз қалыптастыру.

Осы мақсатты iске асыруда қазақ әдебиетi пәнi мынадай мiндеттердi шешудi көздейдi:

– қазақ әдебиетiнiң үздiк шығармаларының үлгiлерiмен таныстыру;

– қазақ әдебиетiнiң ақын-жазушылары туралы мағлұмат беру;

– қазақ әдебиетi арқылы оқушылардың адамгершiлiк-рухани дүниесiн байыту;

– қазақ әдебиетiне деген оқырмандық қызығушылығын қалыптастыру;

– қазақ әдебиетi арқылы қазақ халқының мәдениетi, тарихы, әдебиетi, салт-санасына құрмет және түсiнiстiк сезiмдерiне баулу;

– қазақ тiлiнде еркiн сөйлеуге үйрету;

– қазақ тiлiнде мәнерлеп оқу, жатқа оқу, мазмұнын айту және өз ойын ауызша, жазбаша баяндау т.б. оқу әрекеттерiн қалыптастыру.

Қазақ әдебиетi пән ретiнде 5-сыныптан бастап оқылады. 5–11 сыныптар аралығында берiлетiн базалық бiлiм екi сатыда жүзеге асады: 5–9 сыныптарда әдеби нұсқаларды оқып үйренуге негiзделген әдеби-оқу сипатында; ал 10–11 сыныптарда тарихи-хронологиялық негiздегi монографиялық оқуға жақын сипатта.

Төмендегi оқулықтар мен оқу-әдiстемелiк кешендер оқу барысында пайдалануға ұсынылады.

6 сынып

Оқулық. Қазақ әдебиеті. Әбілқасымова Қ. және т.б. . – Алматы,“Бiлiм”, 2006.

Қазақ әдебиеті. Хрестоматия. Мақпырұлы С. және т.б. . – Алматы,“Бiлiм”, 2006.

Қазақ әдебиеті. Әдiстемелiк нұсқау. Мақпырұлы С. және т.б. . – Алматы,“Бiлiм”, 2006.

7 сынып

Оқулық. Қазақ әдебиеті. Адамбаева Ж. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Қазақ әдебиеті. Хрестоматия. Адамбаева Ж. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Қазақ әдебиеті. Әдiстемелiк нұсқау. . Адамбаева Ж. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

8 сынып

Оқулық. Қазақ әдебиеті. Құрманбаева Г. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Қазақ әдебиеті. Хрестоматия.

Қазақ әдебиеті. Әдiстемелiк нұсқау. .Әрінова Б., Рауандина А. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Қазақ әдебиеті.Қаракөзова Ж., Жуанышбаева Д., Махракова И. – Алматы,

“Жеті жарғы”, 2001.

9 сынып

Оқулық: Әдебиет оқу кiтабы. Авторлары: Дүйсебаев С.Р. және т.б. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Хрестоматия. Құрастырушы: Дүйсебаев С.Р. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Әдiстемелiк нұсқау. Авторлары: Дүйсебаев С.Р. және т.б. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Қазақ әдебиеті.Қаракөзова Ж., Жуанышбаева Д., Махракова И. – Алматы,

“Жеті жарғы”, 2002.

9 сынып. Оқулық: Әдебиет оқу кiтабы. Ұйғыр тiлдi мектептерге арналған. Авторлары: Дүйсебаев С.Р. және т.б. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Хрестоматия. Ұйғыр тiлдi мектептерге арналған. Құрастырушы: Дүйсебаев С.Р. – Алматы, “Бiлiм”, 2002.

Әдiстемелiк нұсқау. Ұйғыр тiлдi мектептерге арналған. Авторлары: Дүйсебаев С.Р. және т.б. – Алматы,“Бiлiм”, 2002.

Қазақ әдебиетiнiң оқу бағдарламасы. 5-9 сыныптар.