(балкарский язык и литература) Нальчик 2008

Вид материала

Лекция дерслени темалары, аланы сагъат санлары
1.3.2. Практика дерслени темалары, аланы сагъат санлары
1.3. Бу дисциплинадан лекцияла эм практика дерсле
1.3.2. Практика дерслени темалары, аланы сагъат санлары
1.4. Формы контроля по дисциплине
1.5. Список литературы
1.6. Протокол согласования рабочей программы с другими дисциплинами направления

Подобный материал:

1 2 3 4

1.3. Бу дисциплинадан лекцияла эм практика дерсле

4-чю семестр

1.3.1. Лекция дерслени темалары, аланы сагъат санлары

1.3.1.1. ^{Этим. Этимни магъана жаны бла тюр-
люлери: ишни, халны, сёлешиуню, къымылдауну, оюмну эм башха затланы
кёргюзтген этимле.}

Къарачай-малкъар тилде энчи магъаналы этимле эм болушлукъчу этимле, аланы башхалыкълары. Этимлени къуралыу жаны бла къауумлары. Кьош этимле, аланы къауумлары: атны бла сыфатны баш формаларына "бол", 'эт" деген эм башха этимле къошулуп къуралгъан къош этимле. Аны бериучю болушуна болушлукъчу этимле къошулуп къуралгьан къош этимле; атны орунлаучу болушуна болушлукъчу этимле къошулуп
къуралгъан къош этимле; атны башлаучу болушуна болушлукъчу этимле къошулуп къуралгъан къош этимле; атны баш болушуна болушлукъчу этимле къошулуп къуралгъан этимле д.б. Этимни иесиз формаларына болушлукъчу этимле къошулуп къуралгъан этимле д. б.

^{-2 с.}

1.3.1.2. ^{Этимни хаулаучу, угъайлаучу формасы. Этимни онглукъ эм онг-сузлукъ формалары. Этимни соруучу формасы.}

^{Этимни къарамчылыкъ формалары. Къарамчылыкъны ангылатыу. Айтымны къарамчылыгъын кёргюзтюучю мадарла. Айтымны къарамчылыгъын морфология мадар бла кёргюзтюу.}

^{Къарамчылыкъны лексика мадар бла кёргюзтюу: къарамчылыкъны болушлукъчу этимлени къарамчы сёзлени эм кесекчиклени болушлукълары бла кёрггозтюу.}

^{- 2с.}

1.3.1.3. ^{Этимни туруш категориясы. Этимни ненча турушу болгъаныны
юсюнден даулаш. Этимни баш (туура), буйрукъчу, шарт эм ыразычы туруш-
лары. Аланы къуралыулары, айтымны къарамчылыгъын кёргюзтюу жаны бла
къуллукълары. - 2 с.}

1.3.1.4. ^{Этимни бет категориясы. Жаланда 3-чю бетде жюрюген этимле. Аланы жегилиулерини энчиликлери.}

^{Этимни сан категориясы. Аны берилиую.}

^{- 2 с.}

1.3.1.5. ^{Этимни заман категориясы. Этимни бош эм къош заман формалары. Этимни бусагъат заманы.}

^{Этимни озгъан заманы. Аны озгъан, узайгъан эм узакъ озгъан заманлары. Этимни ол форма лары, аланы магъаналары.}

^{Этимни боллукъ заманы: аны келлик эм келир заман формалары,
аланы магъаналары.}

^{- 4 с.}

Этимни буйрукъчу турушу. Этимни ыразычы турушу. Этимни шарт турушу. Бу туруш формаланы магъаналары эм куралыулары.

- 2 с.

1.3.1.7. ^{Этимни айырма категориясы. Этимни баш айырмасы. Этимни, араш, къайтыучу, зорлаучу (къатылыучу) къысыучу (къатландырыучу) айырмалары. Аланы къуралыулары, айтымны форма-магъана юлгюсюн къурауда магъаналары.}

^{Кёчюучю этимле эм кёчмеучю этимле. Айырмаланы ала бла байлам-
лыкълары.}

-4с.

1.3.1.8. ^{Этимни иесиз формаларын ангылатыу. Этимни иели эм иесиз формаларында болгъан шартлары. Этимни иесиз формаларыны иели фор-маларындан башхалыкъларын кёргюзтген шартлары.}

^{Этимни иесиз формасы (инфинитив), аны къуралыуу эм синтаксис
къуллукълары. Инфинитив айланчла. - 2 с.}

^-

1.3.1.10. ^{Этимча. Аны шартлары: этимчаны этим шартлары, этимчаны сёзлеуге ушатхан шартлары.}

^{Этимчаны биринчи тюрлюсю. Аны экинчи тюрлюсю. Аланы къуралыулары эм синтаксис къуллукълары. Этимча айланчла. Аланы айтымда жюрютюлюулери.}

^{- 2с.}

1.3.1.11. ^{Этимсыфат. Аны этимге эм сыфатха ушагъан шартлары.
Этимсыфатны заман формалары, аланы айтымда къуллукълары. Этимсыфат
айланчла. Аланы къуралыу жаны бла тюрлюлери эм айтымда къуллукълары. - 2с.}

1.3.1.12. ^{Этим ат. Аны этимге эм атха ушатхан шартлары. Этим атны къуралыуу эм айтымда жюрютюлюу жаны бла энчиликлери, синтаксис къуллукълары.}

^{Этим ат айланчла. Аланы къуралыулары, айтымда жюрютюлюулери
эм синтаксис къуллукълары.}

^{- 2с.}

1.3.1.13. ^{Междометияла. Аланы тилде къуллукълары. Тилни бирси кесеклерини араларында орунлары.}

^{Междометияланы айтымда жюрютюлюу жаны бла энчиликлери. Аланы магъана жаны бла къауумлары.}

^{Къарачай-малкъар тилде эриклеу сёзле. Аланы къуралыулары, айтымда жюрютюлюулери.}

^{- 2 с}

1.3.1.14.^{Къарамчы сёзле. Аланы тилде къуллукълары. Тил билимде
аны юсюнден жюрюген даулаш: 1) къарамчы сёзлени айтымны членле-
рине санамау, 2) къарамчы сёзлени, айтымны ючюнчю даражалы
членлерине санау. Бу оюмланы тенглешдириу, тинтиу.}

^{Къарамчы сёзлени магъана жаны бла къауумлары. Аллай сёзлю
айтымлада тыйгъыч белиле.}

^{- 2с.}

1.3.1.14. ^{Эриклеу сёзле. Аланы къуралыу эм магъана жаны бла
къауумлары.}

^{Тюрк тил билимде предикативле.}

^-2с.

1.3.1.16. ^{Тилни болушлукъчу кесеклери. Аланы энчиликлери.
Къарачай-малкъар тилде байламла. Аланы тилде къуллукълары. Байламланы жаратылыуларына, къуралыуларкна кёре къауумлары. Аланы магъана каны бла къауумлары. Тенг жарашдырыучу байламланы бош айтымда эм тенг жарашхан къош айтымда къуллукълары. Бойсундуруучу байламланы къауумлары, бойсуннган къош айтымда жюрюулери. Байламланы жазылыулары.}

^{- 2 с.}

1.3.1.17. ^{Къарачай-малкъар тилде сонгурала. Аланы айтымда
къуллукълары, магъана жаны бла баш кьауумлары. Атла бла бирле-
шип жюрюген сонгурала. Этимле бла бирлешип жюрюген сонгурала.
Аланы айтымда къуллукълары. Сонгура атла. Аланы айтымда къуллукълары.}

^{- 2с.}

1.3.1.18. ^{Кесекчикле. Аланы тилде къуллукълары. Кесекчиклени
магъана жаны бла къауумлары: кёрггозтюучю кесекчикле, айырыучу-
чеклендириучю кесекчикле, угъайлаучу кесекчикле, соруучу кесек-
чикле, буйрукъчу эм башха кесекчикле. Кесекчиклени жазылыулары.}

^-2с.

1.3.2. Практика дерслени темалары, аланы сагъат санлары

1.3.2.1. ^{Этим. Этимни магъана жаны бла тюр-
люлери: ишни, халны, сёлешиуню, къымылдауну, оюмну эм башха затланы
кёргюзтген этимле.}

Къарачай-малкъар тилде энчи магъаналы этимле эм болушлукъчу этимле, аланы башхалыкълары. Этимлени къуралыу жаны бла къауумлары. Кьош этимле, аланы къауумлары: атны бла сыфатны баш формаларына "бол", 'эт" деген эм башха этимле къошулуп къуралгъан къош этимле. Аны бериучю болушуна болушлукъчу этимле къошулуп къуралгьан къош этимле; атны орунлаучу болушуна болушлукъчу этимле къошулуп
къуралгъан къош этимле; атны башлаучу болушуна болушлукъчу этимле къошулуп къуралгъан къош этимле; атны баш болушуна болушлукъчу этимле къошулуп къуралгъан этимле д.б. Этимни иесиз формаларына болушлукъчу этимле къошулуп къуралгъан этимле д. б.

^{-2 с.}

1.3.2.2. ^{Этимни хаулаучу, угъайлаучу формасы. Этимни онглукъ эм онг-сузлукъ формалары. Этимни соруучу формасы.}

^{Этимни къарамчылыкъ формалары. Къарамчылыкъны ангылатыу. Айтымны къарамчылыгъын кёргюзтюучю мадарла. Айтымны къарамчылыгъын морфология мадар бла кёргюзтюу.}

^{Къарамчылыкъны лексика мадар бла кёргюзтюу: къарамчылыкъны болушлукъчу этимлени къарамчы сёзлени эм кесекчиклени болушлукълары бла кёрггозтюу.}

^{- 2с.}

1.3.2.3. ^{Этимни туруш категориясы. Этимни ненча турушу болгъаныны
юсюнден даулаш. Этимни баш (туура), буйрукъчу, шарт эм ыразычы туруш-
лары. Аланы къуралыулары, айтымны къарамчылыгъын кёргюзтюу жаны бла
къуллукълары. - 2 с.}

1.3.2.4. ^{Этимни бет категориясы. Жаланда 3-чю бетде жюрюген этимле. Аланы жегилиулерини энчиликлери. Этимни сан категориясы. Аны берилиую.}

^{- 2 с.}

1.3.2.5. ^{Этимни заман категориясы. Этимни бош эм къош заман формалары. Этимни бусагъат заманы.}

^{Этимни озгъан заманы. Аны озгъан, узайгъан эм узакъ озгъан заманлары. Этимни ол форма лары, аланы магъаналары.}

^{Этимни боллукъ заманы: аны келлик эм келир заман формалары,
аланы магъаналары.}

^{- 2 с.}

1.3.2.6. Этимни буйрукъчу турушу. Этимни ыразычы турушу. Этимни шарт турушу. Бу туруш формаланы магъаналары эм куралыулары.

- 2 с.

1.3.2.7. ^{Этимни айырма категориясы. Этимни баш айырмасы. Этимни, араш, къайтыучу, зорлаучу (къатылыучу) къысыучу (къатландырыучу) айырмалары. Аланы къуралыулары, айтымны форма-магъана юлгюсюн къурауда магъаналары.}

^{Кёчюучю этимле эм кёчмеучю этимле. Айырмаланы ала бла байлам-
лыкълары.}

-4с.

1.3.2.8. ^{Этимни иесиз формаларын ангылатыу. Этимни иели эм иесиз формаларында болгъан шартлары. Этимни иесиз формаларыны иели фор-маларындан башхалыкъларын кёргюзтген шартлары.}

^{Этимни иесиз формасы (инфинитив), аны къуралыуу эм синтаксис
къуллукълары. Инфинитив айланчла.}

^{- 2 с.}

1.3.2.9. ^{Этимча. Аны шартлары: этимчаны этим шартлары, этимчаны сёзлеуге ушатхан шартлары.}

^{Этимчаны биринчи тюрлюсю. Аны экинчи тюрлюсю. Аланы къуралыулары эм синтаксис къуллукълары. Этимча айланчла. Аланы айтымда жюрютюлюулери.}

^{- 2с.}

1.3.1.10. ^{Этимсыфат. Аны этимге эм сыфатха ушагъан шартлары.
Этимсыфатны заман формалары, аланы айтымда къуллукълары. Этимсыфат
айланчла. Аланы къуралыу жаны бла тюрлюлери эм айтымда къуллукълары. - 2с.}

1.3.1.11. ^{Этим ат. Аны этимге эм атха ушатхан шартлары. Этим атны къуралыуу эм айтымда жюрютюлюу жаны бла энчиликлери, синтаксис къуллукълары.}

^{Этим ат айланчла. Аланы къуралыулары, айтымда жюрютюлюулери
эм синтаксис къуллукълары.}

^{- 2с.}

1.3.1.12. ^{Междометияла. Аланы тилде къуллукълары. Тилни бирси кесеклерини араларында орунлары.}

^{Междометияланы айтымда жюрютюлюу жаны бла энчиликлери. Аланы магъана жаны бла къауумлары.}

^{Къарачай-малкъар тилде эриклеу сёзле. Аланы къуралыулары, айтымда жюрютюлюулери.}

^{- 2 с}

1.3.1.13.^{Къарамчы сёзле. Аланы тилде къуллукълары. Тил билимде
аны юсюнден жюрюген даулаш: 1) къарамчы сёзлени айтымны членле-
рине санамау, 2) къарамчы сёзлени, айтымны ючюнчю даражалы
членлерине санау. Бу оюмланы тенглешдириу, тинтиу.}

^{Къарамчы сёзлени магъана жаны бла къауумлары. Аллай сёзлю
айтымлада тыйгъыч белиле.}

^{- 2с.}

1.3.1.14. ^{Эриклеу сёзле. Аланы къуралыу эм магъана жаны бла
къауумлары.}

^{Тюрк тил билимде предикативле.}

^-2с.

1.3.1.15. ^{Тилни болушлукъчу кесеклери. Аланы энчиликлери.
Къарачай-малкъар тилде байламла. Аланы тилде къуллукълары. Байламланы жаратылыуларына, къуралыуларкна кёре къауумлары. Аланы магъана каны бла къауумлары. Тенг жарашдырыучу байламланы бош айтымда эм тенг жарашхан къош айтымда къуллукълары. Бойсундуруучу байламланы къауумлары, бойсуннган къош айтымда жюрюулери. Байламланы жазылыулары.}

^{- 2 с.}

1.3.1.16. ^{Къарачай-малкъар тилде сонгурала. Аланы айтымда
къуллукълары, магъана жаны бла баш кьауумлары. Атла бла бирле-
шип жюрюген сонгурала. Этимле бла бирлешип жюрюген сонгурала.
Аланы айтымда къуллукълары. Сонгура атла. Аланы айтымда къуллукълары.}

^{- 2с.}

1.3.1.17. ^{Кесекчикле. Аланы тилде къуллукълары. Кесекчиклени
магъана жаны бла къауумлары: кёрггозтюучю кесекчикле, айырыучу-
чеклендириучю кесекчикле, угъайлаучу кесекчикле, соруучу кесек-
чикле, буйрукъчу эм башха кесекчикле. Кесекчиклени жазылыулары.}

^-2с.

1.3. Бу дисциплинадан лекцияла эм практика дерсле

3-чю курс (ОЗО)

1.3.1. Лекция дерслени темалары, аланы сагъат санлары

1.3.1.1. ^{Сёз къурау бла морфемика – тил билимни энчи бёлюмлери. Сёз къурауну бла морфемиканы морфология бла эм лексикология бла байламлыкълары. Морф, морфема. Морфемаланы къауумлары. Тамыр морфема эм жалгъау морфема. Жалгъау морфемаланы тюрлюлери. Сёзню тинтиу. Сёз къурауну мадарлары.}^{Сёз къурау юлгю (СТ).}

- 2 с.

1.3.1.2. ^{Тилни кесеклери. Аланы къуралыулары.}^{Тюркологияда тилни кесеклери: тилни энчи кесеклери эм тилни болушлукъчу кесеклери.}^{Кьарачай-малкъар тилде ат. Атны морфология категориялары ( сан, болуш, иелик, белгилилик-белгисизлик).}

^-2.с.

^{1.3.1.3. Къарачай-малкъар тилде сыфат, санау, алмаш, сёзлеу. Аланы морфология шартлары, магъана жаны бла къауумлары, айтымда къуллукълары.}

-2 с.

^1.3.1.4.^{Кьарачай-малкъар тилде этим. Аны морфология категориялары (туруш, айырма). Этимни иесиз формалары: этимсыфат, этимча, инфинитив, этим ат .}^{Кьарачай-малкъар тилде этим. Этимни иели эм иесиз формалары. Этимни аспектлери. Этимни морфология категориялары.}

^1.3.1.5.Къарачай-малкъар тилде тилни болушлукъчу кесеклери (сонгурала, байламла, кесекчикле).

1.3.2. Практика дерслени темалары, аланы сагъат санлары

^{1.3.2.1. Къарачай-малкъар тилде сёз къурау эм сёз тюрлениу. Сёз къурауну бла морфемиканы морфология бла эм лексикология бла байламлыкълары. Морф, морфема. Морфемаланы къауумлары. Тамыр морфема эм жалгъау морфема. Жалгъау морфемаланы тюрлюлери. Сёзню тинтиу. Сёз къурауну мадарлары.}^{Сёз къурау юлгю (СТ).}^{Тилни кесеклери. Аланы къуралыулары. Ат эм аны къуралыуу. Сыфат эм аны къуралыуу.}Сёзлеу эм аны къуралыуу. ^{Этим эм аны къуралыуу.}^{Тюркологияда тилни кесеклери. Тилни энчи кесеклери эм тилни болушлукъчу кесеклери.}^{Кьарачай-малкъар тилде ат. Атны морфология категориялары ( сан, болуш, иелик).}

- 2 с.

1.3.1.2. ^{Къарачай-малкъар тилде сыфат, санау, алмаш, сёзлеу. Аланы морфология шартлары, айтымда къуллукълары.}

^{Кьарачай-малкъар тилде этим. Аны морфология категориялары (туруш, айырма). Этимни иесиз формалары: этимсыфат, этимча, инфинитив, этим ат .}

^{Къарачай-малкъар тилде тилни болушлукъчу кесеклери (сонгурала, байламла, кесекчикле).}

^{- 2 с.}

Тематика контрольных работ (ОЗО 3-чю курс)

^{1. Къарачай-малкъар тилде атны магъана жаны бла къауумлары.}

2. Къарачай-малкъар тилде сыфатны магъана жаны бла къауумлары.

3. Къарачай-малкъар тилде сёзлеуню магъана жаны бла къауумлары.

4. Къарачай-малкъар тилде этимни магъана жаны бла къауумлары.

5. Къарачай-малкъар тилде алмашланы тюрлю-тюрлю шартлагъа кёре къауумлау.

6. Къарачай-малкъар тилде сёзлеуню къуралыу жаны бла энчиликлери.

7. Къарачай-малкъар тилде атны къуралыу жаны бла энчиликлери.

8. Къарачай-малкъар тилде этимни къуралыу жаны бла энчиликлери.

9. Къарачай-малкъар тилде атны болуш парадигмасы.

10. Къарачай-малкъар тилде бирча формалы болушла.

11. Къарачай-малкъар тилде сыфатны даража формалары.

12. Къарачай-малкъар тилде санауланы къауумлары.

13. Къарачай-малкъар тилде сонгураланы форма-магъана жаны бла энчиликлери.

14. Къарачай-малкъар тилде байламла эм аланы жюрютюлюулери.

15. Къарачай-малкъар тилде кесекчиклени форма-магъана жаны бла къауумлары.

16. Къарачай-малкъар тилде междометияланы жюрютюлюулери.

17. Къарачай-малкъар тилде эриклеу сёзлени жюрютюлюулери.

18. Къарачай-малкъар тилде атны иелик категориясы.

19. Къарачай-малкъар тилде атны белгилилик/белгисизлик категориясы.

20. Къарачай-малкъар тилде этимни туруш категориясы.

21. Къарачай-малкъар тилде этимни заман категориясы.

22. Къарачай-малкъар тилде этимни айырма категориясы.

23. Къарачай-малкъар тилде этимни иесиз формалары.

24. Къарачай-малкъар тилде къарамчы сёзле.

25. Къарачай-малкъар тилде этимни аспектлери.

1.4. Формы контроля по дисциплине

1.4.1. Устный опрос на семинарских занятиях.

1.4.2. Обязательное компьютерное тестирование по дисциплине.

1.4.3. Проведение коллоквиумов по трем контрольным точкам.

1.4.4. Контроль самостоятельной работы (один раз в неделю).

1.4.5. Зачет в сессионный период по дисциплине в целом (экзамен в сессионный период по дисциплине на ОЗО).

1.5. Список литературы

Основная

^{Бозиев А. Ю. Словообразование имен существительных, прилагательных и наречий в карачаево-балкарском языке. - Нальчик, 1965.}
^{Геляева А.И. Словоизменительная и словообразовательная функции залоговых аффиксов в карачаево-балкарском языке. - Нальчик, 1999.}
^{Гочияева С. А. Наречие в карачаево-балкарском языке. - Черкесск, 1973, С. 59-96.}
^{Грамматика карачаево-балкарского языка. - Нальчик,}^I^976.
^{Созаев Б. Т. Имя прилагательное в карачаево-балкарском языке.
Нальчик, 1976.}
^{Текуев М. М., О глагольном словосложении в карачаево-балкарском языке. -Нальчик, 1979.}
^{Урусбиев И. Х. Спряжение глагола в карачаево-балкарском языке. - Черкесск, 1964.}
^{Хабичев М. А. Карачаево-балкарское именное словообразование. -Черкесск, 1971.}
^{Хабичев М. А. Именное словообразование и формообразование в куманских языках. - М. : Наука, 1989.}
^{Алиев У. Б. Причастие карачаево-балкарского языка. В кн. :
Ученые записки КБ1У, вып. 4. - Нальчик, 1958.}
^{Алиев У. Б. Залоги глагола русского и балкарского языков. -
В кн. :Ученые записки КБГУ, вып. 9. -Нальчик, I960.}
^{Слово и части речи. В кн. : Ученые записки КБГУ, вып. 7. -Нальчик, I960.}
^{Алиев У. Б., Проблема основы и окончания в карачаеро-балкарском языке. В сб. Материалы научно-практической конференции. -Нальчик, 1963.}
^{Созаев Б. Т. Имя прилагательное в современном карачаево-балкарском языке. - Нальчик, 1976.}
^{Урусбиев И. Х. Спряжение глагола в карачаево-балкарском
языке. - Черкесск,}^J^964.
^{Хабичев М. А. Местоимение в карачаево-балкарском языке.
- Черкесск, 196}^I^.
^{Хабичев М. А. Карачаево-балкарское именное формообразование и словоизменение. - Черкесск, 1977.}
^{Хабичев М. А. Карачаево-балкарское именное формообразование и словоизменение в куманских языках. - Москва, 1989.}
^{Хаджилаев Х.-М. И. Послелоги и послеложно-именные слова
в карачаево-балкарском языке. - Черкесск, 1962.}
^{Текуев М. М. О глагольном словосложении в карачаево-балкарском языке. - Нальчик, 1979.}
^{Ахматов И. Х. Карачаево-балкарский язик. Конспект лек-
пий. - Нальчик, 1988.}

Дополнительная

^{Земская Е. А. Современный русский язык. Словообразование. -
М., 1973.}
^{Зенков Г. С. Вопросы теории словообразования. - Фрунзе, 1966.}
^{Толгурова А. З., Къарачай-малкъар тил. Морфологиядан ишле. - Нальчик, 1988.}
^{Къарачай-малкъар тилден сынау ишле. - Нальчик, 1993.}
^{Зиннатуллина К. З. Залоги глагола в современном татарском}

^{литературном языке. - Казань, 1969.}

^{Коркина Е. И. Наклонения глагола в якутском языке. - М., 1970.}
^{Къарачай-малкъар тилни грамматикасы. - Нальчик, 1966.}
^{Щерба Л. В. О частях речи в русском языке. В кн.: Л. Щерба. Избранные работы по русскому языку. - М. :Наука, 1957}

^.

1.6. Протокол согласования рабочей программы с другими дисциплинами направления

Рабочая программа согласована со следующими дисциплинами:

ОПД Ф.04.07. Современный русский язык

Blog