Знешняя палітыка СССР перыяду 30-х гадоў
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
ў спецыяльным пагадненні, якое будзе неадемнай часткай названай канвенцыі.
М.М. Літвінаў, прапаноўваючы тэкст дэкларацыі аб вызначэнні агрэсіі, падкрэсліў, што савецкая дэлегацыя гатовая выслухаць заўвагі, унесці папраўкі і дапаўненні да сваіх прапановах, паколькі справа не ў дэталях, а ў прыняцці дзяржавамі асноватворных прынцыпаў, якія ляжаць у аснове гэтага дакумента. Асноўныя прынцыпы дэкларацыі заключаюцца "у абвяшчэнні недатыкальнасці устаноўленых і прызнаных межаў любой дзяржавы, вялікі або малой, у адмаўленні за кожным дзяржавай права ўмяшання ў справы, у развіццё, у заканадаўчай дзейнасці і адміністрацыю іншы"
Такім чынам, праект дэкларацыі, вылучаны савецкай дэлегацыяй, быў дакументам вялікага міжнароднага значэння. Ён не толькі вызначаў паняцце агрэсіі, раскрываючы як адкрытыя, так і замаскіраваныя яе формы, але і абвяшчаў прынцыпы мірнага суіснавання дзяржаў. Савецкі, Саюз звяртаў увагу сусветнай грамадскасці на неабходнасць весці рашучую барацьбу супраць актаў замаскіраванай агрэсіі, каб не дапусціць адкрытай вайны.
Усё, каму была дарога справу міру, ацанілі праект дэкларацыі як важны ўклад Савецкага Саюза ў барацьбе за ўсеагульную бяспеку. Станоўча ацанілі савецкія прапановы і шэраг буржуазных газет. Так, французскі "Эр-нувель" назвала савецкі вызначэнне агрэсара "таленавітым і дакладным". Своеасаблівай была рэакцыя некаторых амерыканскіх газет. "Стеит газетт", якая выходзіла ў Нью-Джэрсі, пісала: "Бальшавікі павінны перастаць ўяўляць, што мэтай канферэнцыі па раззбраенні зяўляецца свет", а газета "Ситизен". (Штат Канэктыкуце), падкрэсліўшы, што Савецкі Саюз настойвае на забароне любога якой-небудзь агрэсіі, заявіла: "Рускія, відавочна, разумеюць літаральна абавязацельствы аб адмове ад вайны, узятыя на сябе краінамі" (удзельнікі пакта Брыяна-Кэлі-га.-У. Б.). [5; 114]
Размовы пра савецкага праекта канвенцыі аб агрэсара ў камітэце бяспекі выклікала вострыя дэбаты і зацягнулася на некалькі месяцаў. Вымушаны лічыцца з меркаваннем сусветнай грамадскасці нават ворагі савецкіх прапаноў не маглі адкрыта выступіць супраць праекту канвенцыі, але кожны раз падчас абмеркавання вылучалі нейкія заўвагі, спрабуючы сарваць яго прыняцце. Прадстаўнік Англіі Антоні Ідэн спрабаваў даказаць, што дакладнае вызначэнне агрэсіі наогул немагчыма. Прадстаўнік Германіі выказваў сумневы з нагоды таго, варта даваць занадта "жорсткія" крытэры для вызначэння паняцця агрэсара, а японскі дэлегат Яда туманна заявіў, што для яго канчатковага вызначэння "трэба ўлічыць ў цэлым усе праблемы, што зяўляецца прадметам канфлікту". [21; 307]
У выніку ўпартай барацьбы савецкай дэлегацыі ў пачатку траўня атрымалася дамагчыся прыняцця першай частцы свайго праекта, у якім гаварылася аб вызначэнні паняцця агрэсіі, аднак камітэт бяспекі адхіліў другую частку, якая змяшчае спіс матываў, не могуць апраўдаць напад на іншае дзяржава.
Савецкая дэлегацыя не склала зброі. Шэраг дэлегацый паставілі пытанне аб новым абмеркаванне савецкага праекта. 17 мая 1933 савецкі праект канвенцыі быў прыняты камітэтам бяспекі аднагалосна. Толькі прадстаўнікі Германіі і Іспаніі устрымаліся, а англійская дэлегат адсутнічаў.
Аднак арганізатары канферэнцыі, каб праваліць савецкі праект, пад рознымі матывамі адкладалі канчатковае прыняцце дэкларацыі аб вызначэнні паняцця агрэсара на пленарным пасяджэнні канферэнцыі. Характарызуючы пазіцыю імперыялістычных дзяржаў па савецкай прапановы аб вызначэнні агрэсіі, Ганна Стронг пісала: "Паколькі большасць імперыялістычных краін прывыкла дастаўляць сабе асалоду такімі актамі агрэсіі супраць слабаразвітых краін, савецкае вызначэнне было правалена канферэнцыяй па раззбраенні ...".
Чым далей, тым ясней станавіўся факт таптанне на месцы канферэнцыі па раззбраенні. У сакавіку 1933 Англія вылучыла новы план. Гэта быў 57-й і апошні праект, прадстаўлены краінамі на канферэнцыі. Ён меў шэраг істотных недахопаў, якія рабілі яго непрымальным. Досыць паказаць на тое, што план усталёўваў лічбы - нормы узброеных сіл толькі еўрапейскіх дзяржаў і тое не ўсіх. Зразумела, што ва ўмовах распальвання ў Азіі імперыялістычнай Японіяй небяспечнага агменю вайны, ставіць пытанне аб скарачэнні ўзброеных сілаў толькі еўрапейскіх дзяржаў азначала свядома прапаноўваць мёртвае праект.
Палітычная абстаноўка ў Жэневе яшчэ больш абвастрылася ў выніку дэманстратыўнага пакінуты Германіяй канферэнцыі па раззбраенні і выхаду яе з Лігі Нацый у кастрычніка 1933 г. пасля таго, як падчас абмеркавання ангельскага плана быў пастаўлены пытанне аб недапушчэнні павелічэння нямецкіх ўзбраенняў. Гэты крок, ажыццёўлены па прыкладзе Японіі, азначаў, што фашысцкая мимеччина імкнецца развязаць сабе рукі для гонкі ўзбраенняў і ажыццяўлення сваіх агрэсіўных планаў.
Важна адзначыць, што шэраг членаў нямецкага ўраду выказвалі Гітлеру свае асцярогі адносна магчымых акцый з боку Лігі Нацый у сувязі з выхадам Германіі. Але ні Англія; ні Францыя, ні іншыя члены Лігі не рэагавалі належным на дэманстратыўны жэст фашысцкай Германіі. Гітлер казаў з гэтай нагоды сваім міністрам: "Сітуацыя развівалася так, як і меркавалася. Погрожувальни крокі супраць Германіі не былі ажыццёўлены і не мяркуюцца ... Крытычны момант, відавочна, прайшоў ". Так паступова фашысцкі агрэсар ўсведамляў беспакаранасць сваіх дзеянняў. [12; 430]
У трывожных ўмовах усё большай фашысцкай пагрозы ў траўні - чэрвені 1934г. адбылася апошняя сесія канферэнцыі