Приоритеты экспортного потенциала агропромышленного комплекса Республики Казахстан (на материалах Восточно-Казахстанской области) 08. 00. 05 Экономика и управление народным хозяйством (по отраслям и сферам деятельности)

Вид материала

Автореферат

Содержание Список опубликованных работ по теме диссертации Диссертациялық жұмыстың мақсаты Зерттеу міндеттері Зерттеу оъектісі Зерттеудің теоретико-методологиялық әдістемелері Зерттеудің теориялық және тәжірибелік маңызы Зерттеу нәтижелерінің қолданылуы және сынақтан өткізілуі. The subject of the research The theoretical-methodological bases of the thesis The scientific novelty Approbation of research results. Закимова альфия манарбековна

Подобный материал:

• Формирование, оценка и управление развитием человеческого капитала (на материалах Восточно-Казахстанской, 862.29kb.
• Стратегическое планирование развития предприятий в условиях рыночных отношений (на, 465.13kb.
• Структурная диверсификация приоритетных секторов экономики Республики Казахстан в целях, 482.33kb.
• Совершенствование использования достижений научно-технического прогресса в системе, 478.11kb.
• Управление страховыми рисками (на материалах Республики Казахстан) 08. 00. 05 Экономика, 524.88kb.
• Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 222.46kb.
• Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 27.07kb.
• Экономическое развитие системы здравоохранения в Казахстане: теория и практика (на, 673.1kb.
• Стратегические направления развития конкурентоспособного нефтегазового комплекса Республики, 743.56kb.
• Лизинг: теория, практика, механизмы регулирования и стимулирования (на материалах Республики, 1160.21kb.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ


Проведенное всестороннее исследование позволяет сформулировать ряд выводов по определению приоритетов экспортного потенциала агропромышленного комплекса в условиях глобализации мировой экономики, каждая из которых обладает той или иной новизной. Основными из них являются:

1) Конкурентоспособность АПК и укрепление позиций Казахстана на международной арене могут быть реализованы через эффективное использование экспортного потенциала отрасли. Стремление государства осуществить выход на международный рынок сельскохозяйственной продукции предопределяет необходимость диверсификации экспорта агропромышленной продукции. Анализ экспортного потенциала государства в целом показал, что в его структуре превалирует сырьевая направленность, а в структуре АПК превалирует растениеводческий сектор. Действующая в настоящее время парадигма «экспорт сырья» должна замениться парадигмой – обеспечение экспортного потенциала за счет не сырьевого сектора вообще, а в АПК за счет комплексной переработки сельскохозяйственного сырья и аграрно–индустриальной диверсификации выпуска продукции с большим казахстанским содержанием.

2) Участие Казахстана в дальнейшем расширении экспортного потенциала имеет определенные перспективы, в том числе за счет использования ресурсов животноводческого сектора. Завоевание и удержание лидирующих позиций экспорта с участием данного сектора позволит Казахстану закрепиться на мировом рынке с качественно новым предложением. Международный опыт развития животноводства показывает, что продукцию этой отрасли составляют не только молоко и мясо, но и шерсть, кожа и другие виды сырья, использование которых позволит выпускать многочисленные товары как для внутреннего потребления, так и расширить номенклатуры экспортных товаров. Дальнейшее развитие и поддержка животноводства послужит основой для развития перерабатывающих производств с использованием вторичного сырья животноводческого сектора и определения новых приоритетов в диверсификации экспорта в агропромышленном комплексе.

3) Составленная автором номенклатура товаров, изделий и продуктов, изготовленных на основе вторичного сырья животноводства за счет его диверсификации, позволяет определить отрасли и подотрасли их использования. Предложенные приоритеты экспортного потенциала животноводческого сектора АПК позволяют выпускать товары с большим казахстанским содержанием, что будет способствовать формированию эксклюзивного Казахстанского бренда.

Национальный казахстанский бренд должен представлять нашу страну как государство, обладающее уникальным потенциалом в области производства товаров и услуг с использованием традиционных навыков населения

4) Предложенная автором методика определения приоритетных районов области позволяет использовать ее как инструмент оценки их экспортного потенциала региональными органами управления для более объективного планирования социально – экономического развитие района.

5) Определена роль сервисно – заготовительных центров (СЗЦ) в рамках социально-предпринимательских корпораций (СПК). Разработана схема взаимодействия СЗЦ с сельхозпроизводителями и переработчиками и обозначены источники финансирования его деятельности. Разработанные автором функции СЗЦ будут способствовать его эффективной работе по переработке вторичного сырья с дальнейшей ориентацией на экспорт.

6) Использование вторичного сырья животноводства в завершенном цикле производства позволит: обеспечить ресурсами различные отрасли и подотрасли; выпускать широкий ассортимент продукции за счет диверсификации; создать новые рабочие места; улучшить социально-экономический климат на селе, что все вместе и составит мультипликативный эффект.

Автором исследован и рассмотрен сегмент экономики по использованию вторичного сырья для формирования экспортного потенциала, что практически не рассматривалось до этого ни в теоретическом, ни в практическом плане. Включение его в экономику республики позволит наполнить внутренний рынок товарами народного потребления и расширить экспортный потенциал АПК


СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ


1 Сравнительная характеристика государственных программ развития АПК//Вестник КазЭУ им. Рыскулова, г. Алматы, 2008г., №4 – 0,4 п.л

2 Экспортоориентированная экономика в индустриально-инновационном развитии Казахстана. Международный опыт // Вестник Семипалатинского государственного университета имени Шакарима, г. Семей, 2008г., №2 - 0,4 п.л.

3 Приоритеты экпортноориентированного развития АПК Республики Казахстан// Вестник Казахстанско-Американского свободного университета, г. Усть-Каменогорск, 2008г., №4 – 0,4п.л.

4 Диверсификация экспортной политики агропромышленного комплекса для развития легкой промышленности Казахстана. Алматинская академия экономики и статистики. //Статистика, учет и аудит. г. Алматы, 2008г., № 3-4 – 0,4 п.л.

5 Особенности учета роли экспорта в стратегии развития Казахстана при изучении дисциплин международной торговли. Материалы Республиканской научно-практической конференции «Роль системы образования в формировании рынков труда» г. Усть-Каменогорск, ВКГТУ им. Д. Серикбаева, 20-21 мая 2004г. - 0,18 п.л.

6 Перспективы экспортного рынка в АПК Казахстана. Сборник материалов международной научно-практической конференции на тему: «Устойчивое развитие АПК Республики Казахстан в условиях глобализации: опыт и перспективы» г. Семипалатинск, КазФЭИ, 18-20 апреля 2007г. – 0,4 п.л.

7 Стратегия инновационного конкурентного экспорта. Республиканская научно-практическая конференция, посвященная 10-летию Евразийского Национального университета имени Л.Н. Гумилева «Экономика Казахстана и перспективы ее интеграции» г. Астана, 10-11 ноября 2006 год. – 0,19 п.л.

8 Политика ипортозамещения в условиях индустриальной экономики. Международная научно-техническая конференция, посвященная 50-летию ВКГТУ им Д. Серикбаева. «Роль вузов в формировании инновационной экономики» г. Усть-Каменогорск, 26 сентября 2008 год- 0,19 п.л.

9 Приоритетные направления развития АПК в Казахстане. IV- международная научная практическая конференция «Научное пространство в Европе» том 8, г. София, 15-30 апреля 2008г.– 0,2 п.л.

10 Адаптационные меры государственной поддержки АПК накануне вступления в ВТО. Международная научно-практическая конференция «Наука и инновации 2009г.», г. Прага, 27 ноября – 5 декабря 2009г. – 0,3 п.л.

11 Приоритеты экспортного потенциала агропромышленного комплекса Казахстана. Сборник трудов I международной конференции молодых ученых «Актуальные проблемы науки и техники», г. Уфа, Россия 3 декабря 2009г. – 0,1 п.л.

12 Развитие животноводства как экспортная платформа регионов Казахстана// Современный научный вестник, Украина, 2008г., №13 - 0,4 п.л.


ТҮЙІНДЕМЕ


Закимова Альфия Манарбекқызы


Қазақстан Республикасы аграрлық өндіріс кешені экспорт мүмкіншілігінің артықшылықтары (Шығыс Қазақстан облысы материалдары бойынша)


08.00.05 – экономика және халықшаруашылығын басқару

(салалар мен арналар қызметтері бойынша)


Диссертациялық жұмыстың мақсаты – республикалық және аймақтық деңгейінде аграрлық өндіріс кешені экспорт мүмкіншілігі артықшылықтарының басты бағыттарын ғылыми практикалық негізде анықтау.

Зерттеу міндеттері:

1. Қазақстан Республикасы аграрлық өндіріс кешенінің экспорт мүмкіншіліктеріне сараптама жасау.
   
2. Шығыс Қазақстан облысының мал шаруашылығы секторының диверсификациялық бағытын ғылыми жолмен дәлелдеу.
   
3. Мал өндірісі шикізатынан отандық өнімдер шығару және оның экспорт мүмкіншіліктерінің негізгі артықшылықтарын дәлелдеу.
   
4. Облыс аудандарының мал өсіру қабілеттеріне, артықшылықтарына кешенді сараптама жасау және олардың екінші шикізатты дайындау мүмкіншіліктеріне қарай мал өндіріп шикізатын дайындауда қызмет көрсететін орталықтар ұйымдастыра алатын аудандарды анықтау.
   
5. Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорация ауқымында мал өндірісі шикізатын дайындауда қызмет көрсететін орталық жұмыстарының схемасын дайындау.
   

Зерттеу оъектісі – Қазақстан Республикасы аграрлық өндіріс кешені және Шығыс Қазақстан облысының мал шаруашылық секторы.

Зерттеу пәні – аграрлық өндіріс кешені экспорт мүмкіншіліктерінің артықшылықтарын анықтауда пайда болатын экономикалық қатынастарды дұрыс ұймдастыруды шешу.

Зерттеудің теоретико-методологиялық әдістемелері негізіне аграрлық кешен және дайын өнімді экспортқа шығару мәселесімен айналысып жүрген отандық және шетелдік ғалым экономистердің ғылыми еңбектері алынды. Зерттеуде топтау, жүйелеу, салыстыру әдістеріне экономикалық сараптама жасалды.

Зерттеудің ғылыми жаңашылдығы:

• мал өндірісінің екінші шикізаты негізінде экспорт мүмкішшіліктерін диверсификациялық бағытта жүргізудің ғылыми дәлелдері жасалды;
  
• шығыс Қазақстан аудандарының мал өндірісі бойынша екінші шикізат дайындау мүмкіншіліктерін ескере отырып болу әдісі ұсынылды.
  
• мал өндірісі шикізатын дайындауда қызмет көрсететін орталық жұмыстарын ұйымдастыру анықталды.
  
• осы қызмет көрсету орталықтары және ауылшаруашылығы өнімін шығарушы мен шикізат өңдеушілер арасындағы өзара байланыс жүйесі туралы ұсыныс еңгізілді.
  

Қорғауға ұсынылатын негізгі ғылыми жағдайлар:

• Қазақстан Республикасы және Шығыс Қазақстан облысы аграрлық өндіріс кешені және мал шаруашылығы секторының мүмкіншіліктеріне сараптама жасау;
  
• Облыс аудандарының мал шаруашылығы мүмкіншіліктері мен артықшылықтарын дұрыс пайдалану мақсатында аудандарды мал шаруашылығы түрлеріне, санына байланысты болу әдістерін ұсыну;
  
• Облыс аудандарының мал өндірісі бойынша екінші шикізат беру көлемін анықтауға байланысты әдістер ұсыну.
  
• Мал өндірісі екінші шикізаттан алынған өнімнің құнын анықтауға байланысты әдістер ұсыну;
  
• Отандық, аймақтық аграрлық өндіріс кешені, мал шаруашылығы өнімдерін экспорттық мүмкіншіліктерін анықтау.
  

Зерттеудің теориялық және тәжірибелік маңызы: Жүргізілген зерттеулер осы саладағы мәселелерді шешуде ғылыми негізделген жаңа, тиімді қорытынды жасауға өз ықпалын тигізеді. Бұл мемлекеттік және аймақтық ауыл шаруашылық өнімдерін экспортқа шығару бағдарламасына сәйкес мал шаруашылығы секторының екінші шикізат өнімдерін пайдалануға үлкен мүмкіндік береді.

Зерттеу нәтижелерінің қолданылуы және сынақтан өткізілуі. Зерттеу барысындағы ұсыныстар Шығыс Қазақстан облыстық аулшаруашылығы басқармасы әзірлеген «Шығыс Қазақстан облысы 2010-2014 жылдардағы әлеуметтік-экономикалық дамуына болжау» жобасында және Жарма ауданы әкімшілігінің аудан экономикасын дамыту жоспарына еңгізілді. Сонымен қатар, диссертациялық жұмыс нәтижелері «Рынокты экспорт-импорт арқылы реттеу», «Өндірістердің ішкі экономикалық қызметі» пәндері бойынша оқылатын дәрістерде кеңінен қолданылып жүр, бұл актімен бекітілген.





SUMMARY


Alfiya M. Zakimova


Export potential priorities of agro-industrial complex of the Republic of Kazakhstan (on the basis of East-Kazakhstan oblast materials)


08.00.05 – Economy and national economy management

(according to sectors and activity fields)


The aim of this thesis is scientific-practical grounding of defining the priority areas of export potentials development of agro industrial complex on republican and regional levels.

To achieve settled aim the following problems must be solved:

1. To analyze the export potentials of agro-industrial complex of the Republic of Kazakhstan;
   
2. To scientifically prove the diversification directions of livestock breeding sector of East-Kazakhstan;
   
3. To prove premium priorities of production export potentials of processed recoverable materials of live-stock breeding with large Kazakhstan content;
   
4. Total analyze of live-stock potentials of oblast regions and rating them by existence of recoverable materials and grounding the priority regions with the organizing purpose of service- procuring centers there;
   
5. To develop the functioning scheme of service-procuring centers in the frame of social-business corporations.
   

The subject of the research is the agro-industrial complex of the Republic of Kazakhstan and live-stock sector of East-Kazakhstan oblast.

The object of the research is organizational-economical relationships appearing during defining the realization of priority directions of export potentials development of agro-industrial complex.

The theoretical-methodological bases of the thesis are as follows: the research materials of foreign economists and native scientists, who deal with the problems of agro-industrial complex and its export. As part of the research the methods of grouping, systematical, factorial and comparative economical analyzing were used.

The scientific novelty of the thesis is the scientific grounding of live-stock recoverable materials involvement into economical turnover and new approach in defining the priorities of export potentials, on the basis of which the following work was done:

• Scientifically proved diversification directions of export potential structure on the basis of utilizing live-stock breeding recoverable materials were developed;
  
• The method of rating of EK regions by taking into account the potentials of live-stock recoverable materials was offered;
  
• The development priorities of production export potentials with utilizing the live-stock breeding recoverable materials were defined;
  
• The organizing-functional structure of service-procuring center was defined;
  
• The cooperation scheme of service-procuring centers with agricultural producers and raw material processors was suggested.
  

The main scientific points to be defended. As a result of executed research the following positions developed by the author are to be defended:

• The analysis of potentials of the agro-industrial complex and live-stock breeding sector of AIC RK and EK.
  
• The regions rating method by type and livestock number with the purpose to define the utilization priority of their livestock potentials;
  
• The price defining method of the production produced out of recoverable livestock materials and treated by the range of processing;
  
• Defining the export potentials of domestic and regional brands nomenclature of livestock production of agro-industrial complex.
  

The theoretical and practical value of the thesis is that the executed researches include new scientifically proved results and their usage guarantees solution of the important applied problem, in particular while realizing state and regional diversification programs of export production of agro-industrial complex, at the cost of involving recoverable livestock materials into national economical turnover.

Approbation of research results. The achieved practical recommendations and the ways of realizations are used by the agriculture administration of East-Kazakhstan oblast in developing the project “Forecast of social-economical development of East-Kazakhstan in 2010-2014” and also by the administration of Zharma region in making the activity plan of economical development of the region. The materials of the thesis are also used for conducting the lectures by disciplines “Export-import regulations of the market” and “Foreign-economic activity of the enterprises” which are confirmed by the application Acts.




ЗАКИМОВА АЛЬФИЯ МАНАРБЕКОВНА


Приоритеты экспортного потенциала агропромышленного

комплекса Республики Казахстан

(на материалах Восточно-Казахстанской области)


08.00.05 – Экономика и управление народным хозяйством

(по отраслям и сферам деятельности)


Автореферат


диссертации на соискание ученой степени

кандидата экономических наук


Подписано в печать 02.06.2010 г. Формат бумаги 6084 1/16.

Бумага «Multilaser». Печать – RISO.

Гарнитура «Таймс». Объем 1,5 п.л. Тираж 100 экз.

Заказ N 333. Обложка – Colorit.


Отпечатано в типографии «Əрекет - Принт»

050036, Алматы, 12 мкр., д. 16, кВ. 69

Тел. 221-84-55; 8-701-349-21-00