Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә

Вид материала

Содержание

Подобный материал:

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 16

“Мәгариф турында “ Россия Федерациясенең Законы.
“Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.
Гомуми белем эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.
“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” 1-11 нче сыйныфлар.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2010 ел.
6нчы сыйныф өчен “Татарча да яхшы бел” дәреслеге Р.Р.Нигъмәтуллина тарафыннан эшләнгән (Казан, Мәгариф, 2007)

ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслеккә нигезләнеп төзелде.

Эш программасы структурасы.

Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

№	Сәг.	Тема		Лексика
1	4	Сагындык сине, мәктәп!		Булы, җайлы,шакмаклы, туры сыза, таплар бетерә, кармакка каба, саклану чаралары, шул сәбәпле, аучылар тозагы.
2	5	Туган көнемә килегез!.		Алдан әйтергә, таман гына, күңел ачарга, сыйлы табын, бернинди сәбәпсез, өскә каратып.
3	6	Әдәпле булу җиңелме?		Югыйсә, ач килеш,шакырга, килешергә, шауларга, тибәргә, ташларга, сокланды, ачык йөз, бертөрле, кеше әйбере.
4	6	Әдәп башы- матур гадәт.		Текә, тайгак, шома, бертуктаусыз, чат, ярдәмчел, мәрхәмәтле, игелекле, битараф, тупас булмас, гафу үтенергә.
5	5	Аралашырга өйрәнәбез		Комачауларга,шауламаска,берьюлы, нихәл.каушап калдым,читкә этәм, төртә, болай гына,шәп ишетелә,хыялланырга, ачыгырга.
6	4	Ялгыша белдең- төзәтә бел.		Сүзен бирми,дәшмисең,биреп тор,кабарга,йотарга, кесә тишек,афәрин, булдыргансың,кәеф төшәр,кыйный.
7	5		Яз килә,яз килә.	Бөре, орлык, туң, шытып чыга,чук, төренә,бертигез, хәрәкәт итә. күчмә кошлар, камаша, камаштыра, ташу,үги ана яфрагы.

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты һәм бурычлары.

Укучыларның гомуми белем мәктәбендә үзләштергән белемнәрен һәм сөйләм күнекмәләрен камилләштерү һәм тирәнәйтү.
Тел күренешләрен танып белергә, чагыштырырга, гомумиләштерергә күнектерү.
Татар телен халыкның рухи, әхлакый, мәдәни хәзинәсе буларак аңларга ирешү.
Татар әдәбиятыннан алган белемне сөйләм телендә куллану.
Алган белемнәрне җанлы аралашу шартларында кулланырга өйрәтү.
Укучыларның орфографик, пунктацион граматолылык дәрәҗәсен камилләштерү.

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.

Тыңлап аңлау. Укучыларның җанлы сөйләмне тыңлап аңлау күнекмәләрен камилләштерү; тыңланган мәгълүмәтка нигезләнеп, күмәк аралашуга катнашу.

Сөйләү.аралашу барышында коммуникатив максатка ирешү һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерү; тормыштагы вакыйгалар, күренешләр турында хәбәр итү һәм фикер йөртү; укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген мөмкин кадәр эзлекле һәм аңлаешлы итеп сөйләү.

Уку. Танышу, эзләнү, өйрәнү,карап чыгу максаты белән уку төрләреннән файдаланып төрле жанрдагы текстларны аңлап уку һәм интернет аша кирәкле мәгълүматны табып уку күнекмәләренә ия булу; укылган текстның эчтәлеген эзлекле итеп сөйләп бирү.

Язу һәм язма сөйләм. Бәйләнешле текстларны рус теленнән татарчага язмача тәрҗемә итү; тәкъдим ителгән тема буенча чыгыш ясау өчен тезислар язу, аралашу ситуацияләрендә сөйләм үрнәкләреннән файдалану.

Укыту планында 6 нчы сыйныфта татар теленнән атнага 1 сәгать вакыт бирелгән. Татар теленнән тематик планны “6 нчы класста татар телен рус телле группаларда ” Татарча да яхшы бел”дәреслеге буенча укыту өчен методик күрсәтмәлек”кә (Р.Р. Нигъматуллина. Казан.”Мәгариф” нәшрияты.2007) нигезләнеп төзедем. Программада 35 сәгать каралган.

№

Өйрәнелә торган бүлек, укыту материалының темасы

Сәг. саны

Дата

Лексика

Үзләштерергә һәм куллана алырга тиешле күнекмәләр

Сөйләм үрнәкләре

Искәрмә

факт

кор.

1 чирек

Сагындык сине, мәктәп!.)

Л.Лерон. Марат барган җылы якка.

Йөзәргә, йөрергә, яшәргә, язарга,укырга,

уйнарга,алдашырга.

Инфинитив.

Нишләргә?

Тиеш

Кирәк

Л.Шагыйрҗан. Кызык та, рәхәт тә.

Сан төркемчәләре.

МТК

Ятларга.

Туган көнемә килегез! (4сәг.)

Монолог.”Туган көнем”.

Сөйләм үрнәге,план, терәк сүзләр.

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

Бирелгән темага әңгәмә кору,сүзлек байлыгын камлләштерү.

Диалог.”Кызлар чәчәк ярата”

Сәбәп, егетләр ,бүләк сайлый, киңәш итә/бирә.

Хәбәрлек сүзләр ( тиеш, кирәк).

Сөйләм үрнәге:

Бүләк сайларга булышыгыз әле.

Р.Миңнуллин Малайлар бәйрәме ид.е

Ярдәмегез өчен, нәрсә белән кызыксына

Шарт,боерык фигыль.

“Ашый белмәсәң, кунакка йөрмә”

Берьюлы, кәефе төште,

4нче текст

МТК

Әдәпле булу җиңелме?

Ә.Гаффар.Суалчан кунак -ка бара.

Карга әйләнә, кунакитә, ачкилеш, шакып керә, әдәп, килешә, ташлый, элгеч.

Тезмә фигыльләр.

Текст.Тәрбияле кунак.

Тәтипләп куй, якякка таш -лый, тәмле телле, төрле,. бертөрле, икенче төрле.

Изафәләр.

Монолог. Мин кунакка барам.

Сөйләм үрнәге,план, терәк сүзләр.

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Фигыльнең төрле заман формалары. Тезмә фигыльләр. Изафәләр.

Бирелгән темага әңгәмә кору,сүзлек байлыгын камлләштерү.

Сөйләм үрнәге:

Чәйләрегез тәмле булсын!

Текст. Әдәпле Миша.

Ялгыш кына, ялыктыра.

Хәлфигыльнең -гач/ гәч , -кач/-кәч формалары.

Сөйләм үрнәге:

Авыз итегез!

Сыйланыгыз!

Р.Зәйни. Аяк өсте ашарга ярыймы?

Тамак туйдыра, эләктереп алды, ашап йөри, пешереп бирә, аяк өсте, гадәттә,бәхәс,бәрәкәт.

Тезмә фигыльләр.

Сөйләм үрнәге:

Аяк өсте ашау – начар гадәт.

Тагын килегез!

Без өйдә юк. БСҮ

4 нче тема. Әдәп башы – матур гадәт. (6сәг.)

Текст. Игелекле бала.

Өлкәннәргә хөрмәт.

Комачаулый,игелекле, күзләрен йома, тотынып басып тора,билгеләнгән урын,бәрелә.

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

Хәл фигыль формалары.

Сөйләм үрнәге:

Өлкәннәрне күргәч, урынын-нан тора,урын бирә.

Д.Аппакова. Яхшы күңелле малай.

Тайгак, шома,чат, атларга, сыярга,ризалаш, мәрхәмәтле,миһербанлы, ярдәмчел, битараф, игътибарлы.

Билгесез киләчәк заман -ның барлык – юклык формасы.

Текст.Ике онык.

Йомыш үти, капкачы, ашыгыч эш, бүлдерә, хәлсез, хәлсезләнә, хәл белә, хәлгә керә, хәле яхшыра, кәефе төшә.

Билгесез киләчәк заман -ның барлык – юклык формасы. Изафәләр. Иярчен сәбәп җөмлә.

Сөйләм үрнәге:

Йомышымны үтә әле. Әбиеңнең хәле ничек?

Ә. Бикчәнтәева. Тәмле сүз. Хаталарны булдыр -мау өстендә эш.

Кызыга, кагыла,ачу килә. Тартып ала, гафу үтенә, тупас, кичегерегез, ялгышы, гаеп, гаепле, ия,

Оят,ояла, оялта.

Бәйлекләр. Тартымлы исемнәрнең Ю.к., Ч.к., Т.к. формалары.

Дәү үс,акыллым!

Гафу ит!

Дустыңнан гафу үтен.

Ятларга

Ф.Яруллин.Әдәпле бала.

Кебек, өчен бәйлекләре.

Урынлы рәхмәт, урынсыз сүз, үпкәли, ялгыша. Гаеп. Гаепле. Ия.

Рәхмәтнең урынлы булсын!

Диалог (контроль). Тәмле телле булыгыз.

Мәрхәмәтле,миһербанлы, ярдәмчел, битараф, игъти -барлы,тартып ала, гафу үтенә, тупас, кичегерегез, ялгышы, гаеп, гаепле, ия.

Билгесез киләчәк заман -ның барлык – юклык формасы. Изафәләр. Иярчен сәбәп җөмлә. Шарт фигыль. Антоним, синоним сыйфатлар

Йомышымны үтә әле. Әбиеңнең хәле ничек? Минем ашыгыч эшем бар.

Дәү үс,акыллым!

Гафу ит!

Дустыңнан гафу үтен.

Диалог (контроль). Тәмле телле булыгыз.

Диалог.Син әдәпле бала. Хаталарны булдырмау өстендә эш.

Ярдәмчел, битараф, игъ- тибарлы,тартып ала, га- фу үтенә, тупас, кичеге- регез, ялгыш, гаеп, гаеп- ле, ия.

Кояш кебек якты.

Бик исең киткән!

Мин гаепле, ачуланма.

Монолог (контроль). Рәхмәтең урынлы булсын!

Ярдәмчел, битараф, игъти -барлы,тартып ала, гафу үтенә, тупас, кичегерегез, ялгышы, гаеп, гаепле, ия. Кояш кебек якты.

Бик исең киткән!

Мин гаепле, ачуланма!

Билгесез киләчәк заман -ның барлык – юклык формасы. Изафәләр. Иярчен сәбәп җөмлә. Шарт фигыль. Антоним, синоним сыйфатлар.

Монолог (контроль). Рәхмәтең урынлы булсын!

5 нче тема. Аралашырга өйрәнәбез. (10 сәг.)

Ш.Галиев. Шауламагыз,

әти йоклый!

Шаулама,шауламаска, шау ларга ярамый, шауламаска кирәк,аяк очына басып.

Фигыльнең инфинитив формасы, хәбәрлек сүзләр.

Шауларга ярамый, шауламаска кирәк

Алло! Мин сезне тыңлыйм...

Телефонга чакыра, тәмам була, зурлар кебек, нихәл, әдәпле итеп, дөреситеп, төгәл итеп, ягымлы итеп җавап бирә.

Тема буенча төзеп бирелгән ситуацияләр буенча сөйләшү

Миңа Марат кирәк иде. Ул өйдәме?

В Голявкин.Алло! Мин сезн тыңлыйм...

Каушый,читкә этә, гаепле, сүзе чыкмый.

Боерык фигыль формасы.

Кем әле бу?

Диалог (контроль).

Алло! Мин сезне тыңлыйм!

Телефонга чакыра, тәмам була, зурлар кебек, нихәл, әдәпле итеп, дөреситеп, төгәл итеп, ягымлы итеп җавап бирә.

Бирелгән тема буенча өйрә нелгән лексиканы, сөйләм үрнәкләрен кулланып диалог төзи алу күнекмәләрен тикшереп бәяләү.

Диалог (контроль).

Алло! Мин сезне тыңлыйм!

Р.Вәлива. Тыйнаклык.

Шәвәли, тыйнак, мактан -чык, үзең, мактану, мак -тау,мактарга,мактанырга.

Кемне нәрсә өчен мактарга?

Кем белән / нәрсә белән мактанырга?

Саша, сине тыйнаклыгың өчен мактарга була.

В.Хәйруллина.Саран.

Саран, чана, чаңгы, тимер -аяк,биреп тор әле, шу, тәм- ләп.

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

Әлбәттә, бирәм.

Мә, рәхәтләнеп бирәм.

З.Гомәрова. Айдарның хатасы.

Борчылып,мәсьлә,ялкаула-насың, хата, онытты,бул-

дыргансың,гаҗәпләнеп,

афарин.

ҮЗ + исем стуртурасы.

Кемгә оят?

Кемнемактарга?

Әдәплелек - яхшы сыйфат.

Игелеклелек, ышанычлы, әзер,пөхтә, теләк,саран, гафу ит, оят, классташлар, күчерергә, бу юлы, суз, ярдәм сора, ярдәм ит.

Бәйләнешлесөйләм телен камилләштерү.

Монолог (контроль).

Әдәп башы – матур гадәт.

Хыялланырга,тынычландыра ала, ватык, төзәт, әллә, юмарт,әләкче, шәфкатьле, тупас,хыялланырга,тыныч-ландыра ала, юмарт,әләкче, шәфкатьле, тупас.

Бәйләнешле сөйләм телен тикшереп бәяләү.

Монолог (контроль).

Әдәп башы – матур гадәт.

Әйбәт гайбәт буламы?

Хаталарны аңлату өстендә эш.

Гайбәт,гайбәтче,гайбәт сөйләргә,гайбәт тыңларга, гайбәткә ышанырга.

Мин + үзем структурасы.

Юкышанмыйм.

Булмас.

Дөрес түгел!

Бу – ялган.

Алай түгел.

7 нче тема. Яз килә, яз көлә. (5 сәг.)

К.Маховский. Яз килә.

Шәрә, сыерчык оясы, буш, бөре, орлык, караңгы, туң, тавыш, сизәсезме, шау-лый, шытып чыгарга.

Теләне белдерү формасы.

Аның нишлисе килә?

Монолог (контроль).

Язгы табигать.

Сыерчык, оя, бөре, гөрлә- век, тамчы тама, кар эри, боз китә,шыта, кар суы, яшеллек,үги ана яфрагы, чәчәк ат,төгәл,аршы ал, күз алмыйча көт, әзер, күп- тән.

Бәйләнешле сөйләм телен күнекмәләрен тикшереп бәяләү.

Монолог (контроль).

Язгы табигать.

Җәй алды язы.

Җәй алды язы, эссе, тәү- лек, күк күкри, яшен яшьни, ләйсән яңгыр, тузганак, шомырт, кырау, төньяк, көньяк, чия, алма -гач, ике-өч көнгә соңрак.

Бәйләнешле сөйләм телен камилләштерү

Җәй алды язы...

Л.Лерон.Яңгыр.

Атна көннәре,яңгыр ява,сибәли, коя,тамчылый.

Бәйләнешле сөйләм телен камилләштерү

Яңгыр ява,сибәли, коя,тамчылый

Л.Лерон. Җәй безне көтә...

Болын,алан,хуш исле, гүзәллек, хәтфә.

Бәйләнешле сөйләм телен камилләштерү. Теләкне белдерү формасы.

Минем нишлисем килә?

“Килешенде” “Килешенде” “Килешенде”

МБ җитәкчесе 140нчы гимназиянең 140нчы гимназия директоры

_____/______________/ милли мәсьәләләр буенча _________/_______________/

Беркетмә № ________ укыту эшләре урынбасары Приказ № ___________

“_____” _________ 200__ел. _____/______________/ «_____»___________200__ел.

«____»________20___ел.

Казан шәһәре Совет районы

“140 нчы гимназиясе”

муниципаль белем бирү учреждениесе

Төзүче: 1 квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Мухутдинова Рушания Мәннән кызы

8 нче сыйныф өчен татар теле буенча эш программасы

(сәгатьләр күләме атнага 3 сәгать, елга 105 сәгать)

Укытучылар киңәшмәсе

утырышында каралды

Беркетмә № __________

“___”________20___ел.

Татар теленнән эш программасы

8 нче сыйныф

(105сәг)

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы.

Программа нигезенә Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды, “Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары”на нигезләнеп төзелде.

Эш программасы структурасы.

Татар теленнән эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, «укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш”. Бу – яңа стандартта эшлекле белем дип атала. Эшлекле белем – стандарт керткән яңалыкның әһәмиятле эчтәлеген ачып бирүче иң гомуми төшенчә. Белем алу гамәлләренең структурасын һәм принцибын стандарт үзе аңлата:

Татар теле укытуның максатлары:

Укучыларда татар теленә хөрмәт һәм аны ярату, рухи кыйммәт һәм кешелек дөньясының аралашу, белем алу чарасы буларак аңлы караш тәрбияләү;

Укучыларның сөйләү һәм фикерләү сәләтен үстерү, аларны татар әдәби телен тормышның төрле өлкәләрендә ирекле куллана алырлык шәхесләр итеп тәрбияләү; дөрес сөйләм эшчәнлегенең үзара аралашу чарасы икәнен белдерү;

Татар теле, аның төзелеше, кулланылышы турында мәгълүмат алу; татар әдәби теленең төп нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллау, аларны тиешенчә куллана белү; сүз байлыгын арттыру, сөйләмдә кулланыла торган грамматик чараларны төрлеләндерү;

Телне өйрәнгәндә үзләштергән белем һәм күнекмәләрне сөйләмдә дөрес куллана белү.

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.

Коммуникатив компетенция. Сөйләм. Телдән һәм язма сөйләм. Диалогик һәм монологик сөйләм. Сөйләм стильләре. Матур әдәбият теле.

Телдән һәм язма сөйләмне аеру. Тел берәмлекләрен аралашуны ситуация үзенчәлекләренә карап сайлый белү. Аралашу өлкәсенә һәм ситуациясенә бәйле рәвештә телдән һәм язма сөйләмне дөрес файдалану.

Текстның темасы, төп фикере һәм төзелеше. Аларның стильләрендә жанр төрлелеге.

Татар әдәби теле һәм аның нормалары турында төшенчә.

Сөйләм эшчәнлеге төрләрен (тыңлап аңлау, сөйләү, уку һәм язу) үзләштерү.

Укуның төрле төрләрен (танышу, өйрәнү һ.б.)үзләштерү. Уку киталары, масса күләм мәгълүмат чаралары, интернет һ.б. чаралар белән эшләү алымнарын үзләштерү.

Иҗтимагый-мәдәнии, әхлакый, көнкүреш, уку темаларына бәйле булган монологтк һәм диалогик сөйләм үрнәкләрен төзү.

Текстның эчтәлеген кыскача , тулы яки сайлап алып сөйләү. Диктантлар, изложениеләр һәм сочинениеләр язу. Төрле стилҗ һәм жанрдагы текстлар төзү: бәяләмә, аннотация, хат, ышаныч кәгазе, гариза, тезис, конспект һ.б.ш.

Лингвистик компетенция. Телнең кеше тормышында һәм җөмгыятьтә тоткан урыны. Татар теле – Татарстан Республикасының дәүләт теле. Татар теле – татар халкының милли теле.

Матур әдәбият һәм аның нормалары турында төшенчә.

Татар теленең үсештә булуы. Соңгы елларда татар теле лексикасындагы үзгәрешләр.

Тел белеменә караган сүзлекләр һәм алардан файдалану.

Укыту планында 8 нче сыйныфта татар теленнән атнага 3 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планны “Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары”на (Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова,В.А. Гарипова, Р.Р. Җамалетдинов, Р.Ф.Җамалетдинова. Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2010) нигезләнеп төзедем. Программада 105 сәгать каралган: теоретик материал –64 сәгать, кабатлау -13 сәгать, бәйләнешле сөйләм үстерү – 24 сәгать, төрле типтагы тикшерү эшләре - 19 сәгать.

№	Төп темалар	Сәг.	Белем һәм күнекмәләр
1	5-7 сыйныфларда үткәннәрне кабатлау.	8	сүз ясалышы, сүз төзелеше, сүз төркемнәре, фигыль, фигыль юнәлешләре, җөмләдә сүзләр тәртибе;
2	Синтаксис турында төшенчә	2	синтаксис турында төшенчә, синтаксик берәмлекләр;
3	Җөмләдә сүзләр бәйләнеше	10	җөмләдә сүзләр бәйләнеше,тезүле бәйләнеш, ияртүле бәйләнеш, сүзтезмә, рус һәм татар телләрендә сүзләр бәйләнеше;
4	Ике составлы җөмләләр	6	җөмлә кисәкләре, ия һәм аның белдерелүе, хәбәр һәм аның белдерелүе, кушма хәбәр һәм аның белдерелүе, ия белән хәбәр арасында сызык;
5	Җөмләнең иярчен кисәкләре	19	аергыч һәм аның белдерелүе, аергыч белән аерылмыш арасында бәйләнеш; тәмамлык һәм аның белдерелүе,туры һәм кыек тәмамлыклар; хәл һәм аның төрләре: урын хәле, вакыт хәле, рәвеш хәле, күләм хәле, сәбәп хәле, максат хәле, шарт хәл, кире хәл; аерымланган хәлләр һәм алар янында тыныш билгеләре, төрле хәлләрнең аерымлануы; аныклагыч; аерымланган аныклагычлар, алар янында тыныш билгеләре,
6	Җөмләнең модаль кисәкләре	3	эндәш сүзләр һәм алар янында тыныш билгеләре; кереш сүзләр һәм алар янында тыныш билгеләре; кереш җөмләләр һәм алар янында тыныш билгеләре;
7	Җөмләнең тиңдәш кисәкләре	3	тиңдәш кисәкләр, алар янында бәйләүче чаралар, тиңдәш кисәкләр һәм янында тыныш билгеләре; тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр;
8	Җөмләдә сүз тәртибе	2	сүзләрнең уңай һәм кире тәртибе, логик басым;
9	Гади җөмлә	4	әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре: хикәя җөмлә, сорау җөмлә, боеру җөмлә, тойгылы җөмлә;
10	Ике составлы һәм бер составлы җөмләләр	6	җыйнак һәм җәенке җөмләләр, гади җөмләгә синтаксик анализ; бер составлы җөмләләр: исем җөмлә, фигыль җөмлә, сүз җөмлә;
11	Тулы һәм ким җөмләләр. Раслау һәм инкарь җөмләләр	3	тулы һәм ким җөмләләр турында төшенчә; раслау һәм инкарь җөмләләр, раслау һәм инкарь җөмләләрнең кулланлышы;
12	Туры һәм кыек сөйләм	4	туры һәм кыек сөйләм турында төшенчә, диалог, туры сөйләм янында тыныш билгеләре, туры сөйләмне кыек сөйләмгә әйләндерү;
6	Кабатлаулар	13
7	Бәйләнешле сөйләм үстерү	24

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

ана теленең төп берәмлекләрен һәм аларның билгеләрен белү;
телдән һәм язма сөйләм, диалог, монолог, аралашу ситуацияләрендә тел стильләре, текст төшенчәләрен аңлау һәм гамәлдә дөрес куллану;
тыңлап аңлау һәм уку буенча телдән һәм язма рәвештә (радио, телеведениедән һ.б.) хәбәр ителгән мәгълүматны аңлау;
сөйләү һәм язуда татар әдәби теленең төп нормаларын (орфоэпик, лексик, грамматик, орфографик һәм пунктацион)саклау һәм сөйләм әхлагы нормаларын үтәү;
татар теленең фонетик, лексик системаларын һәм грамматик төзелешен үзләштерү;
сүзләрне төзелеше һәм ясалышы буенча тикшерә белү;
текст төзелешен һәм тел үзенчәлекләрен билгели белү;
сөйләм стиле, фәнни, публицистик, рәсми-эш, матур әдәбият стильләрен аерырга өйрәтү;
ана теленең грамматик категорияләрен белү;
грамматик үзенчәлекләренә карап, сүз төркемнәрен аера белү;
сүз төркемнәренә морфологик анализ ясау;
сүз, сүзтезмә, җөмләләрдәге хаталарны төзәтү;
җөмләгә синтаксик анализ ясау;
төрле стиль һәм жанрдагы текстларны тиешенчә уку күнекмәләре булдыру;
төрле сүзлекләрдән һәм белешмә характерындагы китаплардан, массакүләм мәгълүмат чараларыннан урынлы файдалану;
текстның эчтәлеген телдән яки язмача төгәл итеп, сайлап яки кыскача, гади һәм кушма җөмләләр кулланып сөйли белү;
бирелгән темага, куелган максатка ярашлы рәвештә, төрле ситуацияләрдән чыгып, сурәтләү яки хикәяләү характерындагы текстларны телдән яки язмача әзерләү;
җөмләнең тиңдәш кисәкләрен, аерымланган кисәкләрен тиешенчә куллана белү, алар янында тыныш билгеләрен кую;
сорауларга тулы һәм дөрес итеп җавап бирү;
төрмыш-көнкүреш, уку, иҗтимагый, мәдәни темаларга әңгәмә кору, үз фикереңне яклап, әңгәмә-бәхәс формасында сөйләшү күнекмәләренә ия булу
туры һәм кыек сөйләмнән урынлы файдалану, алар янына тиешле тыныш билгеләрен кую;
текстның планын төзү яки аның эчтәлеген конспект формасында язу;
тәкъдим ителгән текстларны уку теленнән татар теленә һәм татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү;
ана теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау;
татар теле дәресләрендә алган белем һәм күнекмәләрне ана теленең кеше һәм җәмгыять тормышында алып торган урынын аңлап куллана һәм бәяли белергә өйрәнү, татар теленең Татарстан Республиуасында дәүләт теле буларак өйрәнелүен, аның иҗтимагый әһәмиятенең артуын аңлау.

VIII нче сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә	Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итү	Фикерләү белән бәйле күнекмәләр	Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше
1. Уку мәсьәләләрен мөстәкыйль билгеләү 2. Уку операцияләрен планлаштыру. 3. Белем алуның рациональ ысулларын сайлау. 4Үзеңнең уку һәм танып-белү эшчәнлегеңне анализлау, аңа бүя бирү. 5.Мөстәкыйль белем алу буенча эшне планлашты -рырга өйрәнү.	1. Дәреслек белән эш итә белү. 2. Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү 3. Төрле текстлардан төп фикер не аерып ала белү, текстның логик схемасын билгеләү, гади һәм катлаулы план белән эш итү. 4. Белемнәрне системалаштыру өчен таблица, график, схемалар -дан файдалану. . 5. Эчтәлекне аңлап, тиешле тизлектә, дөрес уку: -уку елы башында -90-110 сүз -уку елы ахырында-100 -120 сүз 6. Сүзлекләрдән файдалана белү, белешмә әдәбият белән система- лы эшләү. 7. Вакытлы матбугат басмалары белән даими эшли белү	1.Уку мәсьәләсен куя белү. 2. Яңа теманы аңлауга мотив тудыру. 3. Танып белү активлыгын үстерү. 4, Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәләрен камилләштерү. 5. Грамматик анализ төрләрен үзләштерү: - мөстәкыйль сүз төркемнәренә морфологик анализ; - ярдәмлек сүз төркемнәренә морфологик анализ; -гади җөмләгә синтаксик анализ; 6. Тикшеренү ысуллары: - модельләштерү; -охшатып эшләү. 7. Логик алымнардан чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау күнекмәләре булдыру.	1. Телдән сөйләм: -Кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе; - Сорауны формалаштыра белү һәм тулы җавап бирә белү күнекмәсе; - Диалоглар төзү күнекмәсе; 2. Язма сөйләм: -күчереп язу; -фикер йөртү элементлары кертеп, әзер план буенча бирелгән темага сочинение язу- 6 (1) -катлаулы план буенча изложение язу- 5 (2) уку елы башында 270-310 сүзле текст (язма күләме 125-130 сүз) уку елы ахырында 270-280 сүзле текст (язма күләме115-125 сүз); -сүзлек диктанты – 26-34 сүз -контроль диктант- 2 (85-110 сүз); -эш кәгазьләре язу ( гариза, хат, акт)

Укыту – методик комплекты

Рус мәктәпләрендәукучы татар балаларына ана теле һәм әдәбият укыту программалары (Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова,В.А. Гарипова, Р.Р. Җамалетдинов, Р.Ф.Җамалетдинова. Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2010)
Рус мәктәпләрендәге татар балаларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.(Харисов Ф.Ф., Харисова Ч.М.,Хаков В.Х., Измайлова Г.Г., Хәмидуллина Э.Х.Казан, 2008.)
8 нчы сыйныфта татар теле дәреслеге. (Р.Ә. Асылгәрәева, Р.А. Юсупов, М.К. Зиннуров. . Казан, “Мәгариф” , 2005)
Тата теле морфологиясе. /Ф.М. Хисамова. - Казан, “Мәгариф” , 2005.
Хәзерге татар әдәби теле. / Ф.С. Сафиуллина, М.З.Зәкиев.- Казан, “Мәгариф” , 1994.
Урта мәктәп һәм гимназияләрдә татар телен укыту методикасы. / Ф.С.Вәлиева, Г.Ф. Саттаров. – Казан: “Раннур”, 2000.

Blog

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә

Содержание