Імператар Аляксандр I
Информация - История
Другие материалы по предмету История
аў і ніколі не карысталася уплывам. Адносіны да маці ўтварыліся ў Аляксандр I складаныя і цяжкія.
На чале ўрада стаялі асобы, самае прысутнасць якіх было непрыемна для Аляксандр I; з іх граф смаленай глядзеў на маладога гаспадара як на твар, якое патрабуе ў апецы. Аляксандр I, аднак, не згубіўся: цэлым шэрагам гуманных мер ён залячыў раны мінулага, выдаліў з Пецярбурга асоб, якія маюць дачыненне да катастрофы, падаў маці вызначаны круг спраў, атачыў яе сыноўскім павагай.Здавалася, для Расеі надыходзіць залаты век.
Ідучы насустрач грамадству, ён вырашыўся вырабіць карэнную рэформу. Расіі пачатку XIX стагоддзя не хапала вельмі шмат чаго, але галоўная прычына яе ўнутраных бед і бязладзіцы заключалася ў адсутнасці законнасці тагачаснай рускага жыцця. Яно адбівалася наверсе - у самавольства кіравання, унізе - у прыгоне. Законнасці не было і не магло быць.
імператар аляксандр вайна напалеон
Узыходжанне
Пасля смерці Пятра Вялікага ў аснове вярхоўнай улады часта ляжала прамое парушэнне законнага парадку (ўступленне на пасад Кацярыны I, Ганны Іаанаўны, Лізаветы Пятроўны, Кацярыны II). Вярхоўная ўлада ў Расіі XVIII стагоддзя стала губляць агульнанароднае характар, звяртаючыся ў саслоўную манархію.Ліквідаваць самавольства кіравання і скасаваць прыгоннае права - гэта значыла б вярнуць вярхоўнай улады ранейшае, сапраўднае яе становішча. Увага Аляксандр I, як і ўсяго думаючага грамадства, звяртаецца на гэтыя два пытанні.Так як грамадскае меркаванне было тады амаль выключна дваранскім, то пытанні аб кіраванні нададзена было больш увагі. Адны ўскладалі надзеі на пераўтварэнне Сената, прапаноўвалі зрабіць з яго "палітычны" орган; іншыя ішлі далей, праектуючы і рэформу Сената, і сход дэпутатаў (праект Безбародка); 3. Марылі аб узмацненні ў Расіі арыстакратыі, як прылады для абмежавання самадзяржаўя; чацвёртыя тлумачылі аб розных дзейнічалі тады канстытуцыях.
Нямала было і такіх, якія стаялі за захаванне самадзяржаўнай формы праўлення ва ўсёй яе чысціні, прапаноўваючы абмежавацца толькі адміністрацыйнымі рэформамі. Розныя думкі гэтыя цалкам ясна адбіліся з нагоды ўказу 5 чэрвеня 1801 года. Мяркуючы законнасць як зыходную кропку і канчатковую мэту пераўтварэнняў, Аляксандр I лічыў сябе ніжэй законаў: "быць вышэй за іх, калі б я мог, вядома б не захацеў, бо я не прызнаю на зямлі справядлівай улады, якая б не ад закона сплывала". Таму пасля няўдалага адукацыі абавязковага (пазней Дзяржаўнага) Савета, паспешліва вырабленага 30 сакавіка 1801 года, Аляксандр I хацеў хутчэй аднавіць Сенат ва ўсіх яго правах і абавязках, разлічваючы зрабіць яго надзейным вартаўніком закона. Указ 5 чэрвеня 1801 г, які прызнаваў, што "прымяншэння правоў Сената прывяло да паслаблення сілы самога закона, усім кіраваць належнае", зрабіў надзвычай моцнае ўражанне ў грамадстве: урад загаварыў аб законнасці, грамадства - аб палітычнай рэформе. У дакладзе Сената, складзеным Завадовским, была намалявана яркая карціна "Сената заняволенага", у якім "маўчаць цяжка, казаць бядотнае было". Звыш таго, ўладару пададзена было нямала асобных запісак і меркаванняў аб тым, чым павінен быць Сенат. Яшчэ пры Паўла Аляксандр I з трыма сябрамі сваімі складаў праекты канстытуцыі; цяпер у гэтым жа амаль складзе ён вырашыў вывучыць становішча сваёй дзяржавы і абмеркаваць задумваем пераўтварэнні. Каля гаспадара ўтварыўся цесны гурток асоб (У.П. Качубей, П.Александр I Строганаў, М.М. Навасільцавым, Аляксандр IАлександр I Чартарыйскі).
Асобы, яго складалі, належалі да вышэйшай грамадству, былі выразнікамі арыстакратычных тэндэнцый; гэта былі людзі еўрапейску адукаваныя, выхаваныя на асветнай літаратуры XVIII стагоддзя, у вышэйшай ступені сумленныя, не дамагаўся для сябе асабіста ніякіх рэальных выгод, адушаўлёныя жаданнем працаваць на карысць радзімы і, галоўнае, незалежныя, гатовыя дапамагаць імператару толькі пры выкананні ім вядомых умоў. Адмоўнымі якасцямі гэтых чатырох дарадцаў Аляксандр I былі няпоўнае знаёмства з побытам і мінулым Расіі, недахоп дзелавітасці, няўменне разабрацца ў падрабязнасцях.Супрацоўніцтва іх цягнулася нядоўга (1801 - 1806), і віна ў гэтым ляжыць не на Аляксандр I Яны глядзелі на гаспадара крыху пагардліва, знаходзілі яго неспрактыкаваным, мяккім і лянівым; ім здавалася, што, з прычыны мяккасці характару Аляксандр I, яго трэба заняволіць, не губляючы часу, каб іншыя не папярэдзілі іх. План іх складаўся ў поўнай рэарганізацыі кіравання, рэформе сацыяльнай і - як завяршэнне за ўсё - дараваньні Расіі канстытуцыі, т. е. законнага прызнання правоў народа і гарантый новага палітычнага ладу. У план уведзены былі таксама пытанні знешняй палітыкі: князь Чартарыйскі згаджаўся працаваць толькі пад умовай аднаўлення Польшчы, і думка гэтая падзялялася яго сябрамі. Маладыя сябры Аляксандр I не цешылі некалькі нецярплівага гаспадара думкай аб хуткім дасягненні запаветнай мэты; наадварот, яны ўвесь час падкрэслівалі, што здольнасць абноўленага ладу магчыма толькі пасля вывучэння становішча Расіі і, галоўнае, пасля пераўтварэнняў адміністрацыйных і грамадскіх. Умовай, далей, яны ставілі таямніцу работ, каб грамадства і народ не хваляваліся; некалькі наіўна яны запэўнівалі гаспадара, што з здзяйсненне буйным пераўтварэннем, як з здзяйсненне фактам, воляй-няволяй прымірыцца ўсё.
Апошняе, але галоўнае, ўмова было тое, каб рэформа была падараваная васпанам як акт яго цалкам свабоднай волі. Сябры Аляксандр I ведалі, што ім прыйдзецца лічыцца з Лагарпом; са свайго боку, яны ўзмоцнена в