Утварэнне Вялiкага княства ЛiтоСЮскага, Рускага i Жамойцкага
Информация - История
Другие материалы по предмету История
oeм - выгнаннiкам.
У 1246 г., вiдаць, у момант княжання СЮ Наваградку МiндоСЮг "прыняСЮ веру хрыiiянскую ад Усходу з многiмi сваiмi баярамi". Факт прыняцця праваслаСЮя веры мяiовага насельнiцтва - пацвярджае думку, што ён увайшоСЮ у горад не сiлай, а са згоды яго жыхароСЮ. ЗаваёСЮнiку не трэба было прымаць веру пераможанага народа. Перамена веры, вiдаць, была неабходнай умовай абрання МiндоСЮга на пасаду князя наваградскага.
Затым новы князь аб'ядноСЮвае землi верхняга Панямоння вакол Наваградка. Час правядзення гэтай акцыi - 1248 г. - можна прыняць за пачатак ВКЛ. За гэтай дзяржавай замацоСЮваецца назва "Лiтва" цi "ЛiтоСЮскае княства". Язычнiцкая Лiтва (вёска) i праваслаСЮная Наваградчына (гарады) мiрна суiснавалi пад уладай лiтоСЮскага князя.
ГалоСЮным працiСЮнiкам на шляху пабудовы панямонскай дзяржавы стаСЮ у гэты час паСЮднёвы сусед. 3 трывогай сачылi за аб'яднаСЮчай дзейнаiю МiндоСЮга галiцка-валынскiя князi. Узнiкненне на тэрыторыi верхняга i сярэдняга Панямоння славянска-балцкай дзяржавы выклiкала вялiкую незадаволенаiь. Галiцкiя Раманавiчы цалкам усвядомiлi небяспеку гэтага саюза для cвaix пазiцый у Панямоннi, таму i пачалi маштабнае супрацьдзеянне, абапiраючы-ся на дапамогу татар, яцвягаСЮ, жамойтаСЮ, крыжакоСЮ. У 50-70-ыя гады XIII ст. яно стала арэнай жорсткай барацьбы.
У 1252 г. вялiкае войска на чале з Данiiлам Галiцкiм пайшло СЮ Лiтву на Наваградак. Гэта першы зафiксаваны выпадак саюза МiндоСЮга з Наваградкам. Яно спустошыла "усю зямлю наваградскую", захапiла Гарадзень. Каалiцыя РаманавiчаСЮ пагражала задушыць працэс дзяржаваСЮтварэння СЮ самым пачатку цi па меншай меры прыпынiць яго на неакрэслены час. 3 гэтага першага цяжкага выпрабавання панямонская дзяржава выйшла дзякуючы заключэнню саюза з Лiвонскiм ордэнам i згодай прыняць заходнi варыянт хрыiiянства. МiндоСЮг накiраваСЮ паслоСЮ да Данiiла Галiцкага з прапановай Mipy. Мiрны дагавор быСЮ падпiсаны СЮ 1254 г. i замацаваны шлюбам МiндоСЮгавай дачкi з сынам Данiiла Шварнам. Паслом на перамовах быСЮ сын МiндоСЮга Войшалк, якi вымушаны быСЮ аддаць Наваградскую зямлю валынскiм князям. У Панямоннi СЮ 1254 1258 гг. умацоСЮваецца валынскi СЮплыСЮ, хаця поСЮнай яго iнкарпарацыi СЮ склад Галiцкай зямлi не адбылося.
На пачатак шостага дзесяцiгоддзя XIII ст. становшча МiндоСЮга i яго дзяржавы выглядае дастаткова трывалым. У 1262 г. княства заключае антыордэнскi саюз з НоСЮгарадам. Аб'яднанае наСЮгародскае, вiцебскае, полацкае i лiтоСЮскае войска накiравалася СЮ зямлю эстаСЮ, аблажыла горад Юр'еСЮ (Тарту) i "адзiным прыступам" узяла яго.
Полацка-лiтоСЮскае пагадненне было заключена раней. Полацк не СЮступаСЮ у канфлiкт з Лiтвой, а выкарыстоСЮваСЮ лiтоСЮскую рабаСЮнiчую актыСЮнаiь у барацьбе супраць cвaix сапернiкаСЮ. Памiж 1253 i 1262 гг. у Полацку СЮсталяваСЮся першы князь балцкага паходжання - TaСЮцiвiл. У НаСЮгародскiм летапiсе ёiь указанне, што TaСЮцiвiл быСЮ прыняты на княжанне самiмi палачанамi, а не навязаны ВКЛ. Калi СЮ 1263 г. Транята зa6iСЮ ТаСЮцiвiла i пажадаСЮ ад палачанаСЮ выдачы яго сына, то апошнi з прыблiжанымi СЮцёк у НоСЮгарад. "Тогда Литва посадила свои (своего) князь в Полотьскъ; а полочан пустиша, которыхъ изъимапи с князем ихь, и мир взяша. " Гэта дазваляе гаварыць аб трывалым уваходзе Полацка пад палiтычны СЮплыСЮ ВКЛ у 1263 г. Полацкая зямля СЮсё мацней звязваецца з панямонскай дзяржавай, каб урэшце увайii СЮ склад ВКЛ, забяспечыСЮшы сабе шырокую аСЮтаномiю. Багатыя полацкiя традыцыi дзяржаСЮнага i культурнага жыцця аказалi значны СЮплыСЮ на фармiраванне СЮнутранага ладу ВКЛ.
У 1263 г. МiндоСЮг i двое яго малодшых сыноСЮ былi забiты СЮ вынiку змовы варожых яму князёСЮ: князя ДаСЮмонта (бацькi Давыда Гарадзенскага), у якога аСЮдавелы МiндоСЮг адабраСЮ жонку, i жамойцкага князя Траняты, якi меСЮ вiды на СЮладу СЮ ВКЛ.
Заслуга МiндоСЮга СЮ тым, што ён заклаСЮ падмурак дзяржавы, якая праз паСЮтара стагоддзя стане адной з мацнейшых краiн ЕСЮропы. Яго смерць стала пачаткам унутранага крызiсу ВКЛ. Зместам яго была барацьба за ролю кiраСЮнiка дзяржавы, i асноСЮнымi дзеючымi acoбaмi выступалi князi балцкага паходжання. РЖх баявыя заслугi высока цанiлiся СЮ суседнiх усходнеславянскiх гарадах. Полацк, напрыклад, зaпpaciСЮ да сябе ТаСЮцiвiла, ПскоСЮская рэспублiка прыняла на княжанне СЮцекача ДаСЮмонта, Пiнск i Наваградак дабраахвотна ваююць на баку Войшалка.
У 1254 г. на палiтычную арэну выступае старэйшы сын МiндоСЮга Войшалк (12231268), якi ад iмя бацькi пpaвiСЮ у ВаСЮкавыску i Слонiме. Яму СЮлаiiвы палiтычная i дыпламатычная дальнабачнаiь. Ён плёСЮ iнтрыгi, iшоСЮ на кампрамiсы, часам дзейнiчаСЮ нiбыта нелагiчна, а на самай справе прадумваСЮ кожны крок. Як дзяржаСЮны дзеяч i палiтык, Войшалк быСЮ да канца адданы iнтарэсам Навагародка i паспяхова працягваСЮ справу бацькi.
Яго першай дзяржаунай справай было заключэнне Mipy з Галiчам i Валынню. Разумеючы, што яны з'яСЮляюцца галоСЮнымi знешнiмi працiСЮнiкамi Наваградка, Войшалк, каб забяспечыць апошняму на некаторы час мiрнае жыццё i даць яму акрыяць, iдзе на смелы дыпламатычны крок: аддае сыну Данiiлы Галiцкага Раману Наваградак i iншыя гарады, а сваю сястру - замуж за другога сына Данiiлы - Шварна. Гэтым самым ён пасеяСЮ зерне варожаii памiж галiцка-валынскiмi князямi СЮ ix дамаганнях на Наваградскую зямлю i Лiтву. Войшалк прадбачыСЮ немiнучы СЮпадак ix дзяржавы, зняволенай татарамi i СЮцягнутай у мiжусобныя канфлiкты. ВедаСЮ, што не СЮ яе сiлах будзе СЮтрымаць Наваградак, i таму пайшоСЮ на гэткi крок.
Яму СЮдавалася СЮтрымлiвацца на лязе xicткaгa мipy мiж Наваградкам i яго магутным сапернiкам - Галiцка-Валынскiм княствам. У кароткiм прамежку перамiр'я малады князь ?/p>