Працэс тэрытарыяльнага пашырэння Расійскай імперыі на прыкладзе каўказскага вектара знешняй палітыкі дзяржавы
Курсовой проект - История
Другие курсовые по предмету История
палітычна забітых горскіх народнасцяў, яна была зразумелай для іх форме агітацыі супраць Расеі.
Ушурма разумеў, што ў барацьбе супраць Расеі нельга было цалкам пакласціся на феадальных уладальнікаў і старшын, таму што большасць з іх не былі праціўнікамі каланіяльнага рэжыму царызму. Таму ён вырашыў выкарыстаць у сваіх мэтах незадаволенасць простага народа, дзейнічаючы з дапамогай рэлігійнай прапаганды. Многія мясцовых феадалаў і старшыны, зразумеўшы, што гэта падлашчванне Ушурма з простым народам для іх не небяспечна, занялі ў дачыненні да яго спрыяльную пазіцыю, не прымаючы, аднак, актыўнага ўдзелу ў яго варожых Расіі выступах. Яны, мабыць, чакалі, на чыім баку будзе перавага.
Неўзабаве Ушурма пачаў баявыя дзеянні супраць Кізляр. Крэпасць Кізляр, адна з найстарэйшых на Каўказе, займала важнае стратэгічнае становішча паміж Паўночным Каўказам, Дагестанам і Закаўказзем. Праз Кізляр праходзіў шлях, якія злучалі каўказскую лінію з Астраханню ён быў ваенна-адміністрацыйным важным эканамічным цэнтрам Паўночнага Каўказа.
Першы выступ супраць Ушурма атрада расійскіх войскаў у складзе Астраханскага пяхотнага палка, батальёна егераў, кавалерыі і двух прылад аказалася няўдалым. Атрад, які вяртаўся пасля разгрому аула Алды, 26 чэрвеня быў акружаны ў лесе і знішчаны горцамі. Каля 200 чалавек трапіла ў палон, больш за 300 былі забітыя, у тым ліку палкоўнік ПИЕРО і 8 афіцэраў. Паплечнікі Ушурма паспяшаліся выдаць гэтую перамогу за выкананне яго прароцтва.
Прыспешваючы развіць ваенны поспех, Ушурма 15 Ліпеня 1785 г, падышоў да Кізляр. Нягледзячы на ??жорсткія атаку, узяць Кізляр Ушурма не атрымалася, ён захапіў толькі Каргинский рэдут, які знаходзіўся ў 5 км ад крэпасці. Няўдалай была і спроба авалодаць 29 ліпеня невялікі крэпасцю Григориополисом. На працягу 19 і 20 Жнівень Ушурма другі раз спрабаваў авалодаць Кізляры, маючы гэты раз у сваім распараджэнні некалькі тысяч чалавек. Аднак моцным артылерыйскім агнём і дзеяннямі кізлярскай гарнізона, асабліва майстэрні казакоў пад камандай кабардинского князя Бековича-Чаркаскага, атака была адбітая.
Сістэматычныя ваенныя няўдачы і вялікія страты ў людзях рашуча пахіснулі аўтарытэт Ушурма. Яго прыхільнікі пачалі разумець, што іх ахвяры марныя, што прароцтва Ушурма аб блізкай перамогі, як і яго запэўненні, што расейскія гарматы і стрэльбы здольныя прычыніць шкоду прававерным мусульманам, не што іншае, як падман. Наступіла расчараванне ў Ушурма, вера ў яго была страчана. Горцы зразумелі, што мэты, што. Ён ставіць, зусім не адпавядаюць іх інтарэсам, яго нават сталі падазраваць у жаданні пасварыць горцаў з расійскімі ўладамі толькі для таго, каб выклікаць жорсткія рэпрэсіі з боку царскіх генералаў. Пачаўся масавы сыход горцаў ад Ушурма.
Канец 1785 быў асабліва цяжкі для Ушурма. Ваенныя паразы, а таксама чуткі пра набліжэнне царскіх войскаў і карных экспедыцый, якія пагражалі поўным разбурэннем паўсталых пасёлкаў, ўзмацнілі раскладання ў яго лагеры. Ад Ушурма пачалі адыходзіць самыя адданыя яму людзі.
Са свайго аула Ушурма быў вымушаны перайсці да КУМЫК. Ён спадзяваўся ўтрымаць КУМЫК у сябе і, абапіраючыся на адданага яму Андрэеўскага ўладальніка, князя Чепалова, падняць нагайцаў.
У лістападзе ў Кабарды адбылося сутыкненне сіл Ушурма з атрадам палкоўніка нагелях. Ушурма пацярпеў паразу і быў вымушаны пакінуць Кабарды. Гэтым скончыўся першы перыяд узброенага выступу, паднятага Ушурмой - шэйхам Мансураў.
З сьнежня 1785 пачынаецца другі перыяд дзейнасці Ушурми.У той жа час усё часцей і настойлівей сталі паступаць паведамленні аб зяўленні на Каўказе прышлых у Ушурма турэцкіх агентаў.
У 1787 Турцыя стала ўзмоцнена рыхтавацца да вайны з Расіяй. Амбасадары Францыі, Швецыі і Прусіі прапаноўвалі туркам свае паслугі, абяцалі грошы, флот, узбраенне, інструктараў і нават войска. Пакуль у Канстанцінопалі вяліся складаныя дыпламатычныя перамовы, турэцкае ўрад развіваў кіпучую дзейнасць на Каўказе .. Разлічыўшы, што паўстанне на Каўказе не толькі ўскладніць становішча рускіх у Грузіі, але і прадухіліць частка рускіх сіл ад еўрапейскага тэатра ваенных дзеянняў (у цяперашні час працягвалася вайна Расіі са Швецыяй) і ад Крыму, Турцыя надала Каўказа асаблівая ўвага.
У траўні - чэрвені 1787г. Ушурма ўзмоцнена агітаваў насельніцтва горскіх аулаў, настойваючы на неабходнасці сабраць новае войска, нібыта для абароны маёмасці горцаў ад рускіх войскаў, але беспаспяхова.
Нарэшце, 3 ліпеня 1787 года старшына Кайтуко Бакаў паведаміў аб тым, што ўвесь народ ад Ушурма разышоўся па дамах, а сам ён ужо чатыры дні як знік са свайго аула Алды. Неўзабаве было ўстаноўлена, што 5 ліпеня 1787 г Ушурма пераправіўся праз Кубань і знаходзіўся ў доме ўладальніка Камамета Мансурава на г. Вялікі Инжик.
Верасень 1787 года Кацярына II выдала маніфест аб разрыве з Турцыяй і адкрыцці вайсковых дзеянняў. Але туркі яшчэ 21 жніўня без абяўлення вайны напалі на два боты, якія знаходзіліся ў Очаковского лімане, і адправілі атрад з Суджук да чаркесаў для неадкладнага ўварвання ў межы Расіі разам з Ушурмой і яго людзьмі. Даведаўшыся пра гэта, генерал-паручнік П. С. Пацёмкін з атрадам у 8 тыс. чалавек пры 35 спарудах пераправіўся 20 верасня праз Кубань. Мэта яго была знішчыць Ушуром, што на чале закубанских і нагайскіх ордаў колькасцю ў 8. тыс. чал. знаходзіўся паміж рэкамі Урупом і Лабой. На працягу 20-22 верасня адбылося некалькі сутыкненняў, якія скончыліся паразай Ушурма. У кастрычніку ён быў канчаткова разбіты на рацэ Уруп і збег у Анапу [7, с.268].
З гэтага час