Хову аксынская начальная общеобразовательная школа

Вид материалаОсновная образовательная программа

Содержание


2-ги класска торээн чугаага
Номчулга болгаш чугаа сайзырадылгазы.
Арыг – шевер болгаш кадыкшыл.
Класстан дашкаар номчулга
Подобный материал:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   65



5.5.4. Родная (тувинская) литература


2-ги класска торээн чугаага

2011-2012 оор. чылында календарь – тематиктиг планы.

Симчит К.Д, Ондар Э.Д. Торээн чугаа 2класс (2004ч)

Неделяда 2шак, чылда 68 шак.

п//№

Программанын

кезектери,

Темаларнын ады.

Ооренир темазынын

допчузу

Туннели

Шагы

Уези




Номчулга болгаш чугаа сайзырадылгазы.

I

Экии, школа!










1.

Шулук

Чооду К-К.

Сентябрь бирде.

Шулук

Л. Чадамба. Сентябрь ай

моорлап келди.

Сентябрь 1-нин

шугум чыскаалынын дугайында кыска чугаа.

Сентябрь 1 дугайында кыска чогаадыг.

Сентябрь ай, ооредилге дугайында чугаа.

Улегер домак – биле ажыл: темазы, кол бодалы.

Сентябрь ай

дугайында чуруктар чыыр.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-чурукту коруп тургаш кыска чугаа тургузары;

-шулукту доктаадып алыры;






2.

Кудумчу шимчээшкини.


Чурук-биле ажыл.

Светофор дугайында чугаа.

Светофор деп шулуктун аянныг номчулгазы.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-чурукка кыска чугаа тургузары;






I I


Бистин Торээн чурттувус.









1.

В. Серен – оол. Торээн чурт.


Торээн чурт- Россия дугайында чугаа.

Тыва дугайында чугаа. Торээн черим дугайында чуну билир мен.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары






2.

Тыва

Республиканын

ыдык демдектери.


Сулде, тук, ыдык ыры дугайында номчулга.

Ыдык ырыны ооренип алыр.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаар

-чурукка тайылбыр бээри;






3.

К-Э. Кудажы.

Торээн черим.

З. Намзырай.

Шулук

Мээн черим.


Торээн черим деп чугааны номчууру.

Мээн черим деп шулукту аянныг номчууру.

Чеди –Хол дугайында ырылар, шулуктер

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-чурук чурууру.






4.

Е. Саая.

Шулук

Тыва дылым.

Тыванын аржааннары.

Темага

хамаарышкан

туннел кичээл.


Тыва кижинин дылы-тыва дыл.

Шулуктун утказынга ажыл.

Кайы аржаанга чорааныл?

Аржаанга хамаарышкан чудулгелер.

Айтырыгларга харыы.

Кыска чогаадыг.

Чеди – Хол – мээн чуртум.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-шулукту доктаадып алыр.






III

Кус душкен.













1.

Чурук - биле

ажыл.

К. Ондар.

Сентябрь.


Чурукту кичээнгейлиг коргеш, чугаа тургузары.

Номда бердинген айтырыгларга харыылаары.

Кустун бирги айы-сентябрь дугайында чугаа.

Чогаадыг. Кус мээн ынак уем.

Билири:

-чурукка хайгаарал кылып билири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-бодунун бодалын илередири;

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту болгаш чугааны аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-шулукке чурук чурууру.






2.

Л. Чадамба.

Хунезин.

Пош торуунун дугайында чугаа.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту болгаш чугааны аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-шулукке чурук чурууру.






3.

О.Монгуш.

Сарала кус.

Л. Чадамба.

Хову кораблинге.

Кыска шулук чогаадыры.

План езугаар чугаалап ооренир.

Комбайн чуруур

М.Кенин – Лопсан. Тараажыга мактал.

Кус, куску ажыл дугайында тывызыктар, улегер домактар, улустун ырларын ооренири.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;






4.

А.Шоюн.

Шулук

Октябрь.

Ноябрь.

С.Сурн-оол.

Уелернин

эргилдези.

Кустун айларыннын аттарын бижип алыры, оларнын дугайында чугаа.

Билир силер бе? Сактып алынар. деп чуулдерни номчууру.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;






5.

Тыва улустун

тоолу.

Коданнын аян -чоруу.

Эгелер аайы-биле номчууру.

Куску уеде дириг амытаннарнын чуртталгазынын дугайында чугаа.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-тоолга хайгаарал кылып билири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-бодунун бодалын илередири;






IV

Арыг – шевер болгаш кадыкшыл.









1.

Чурук – биле ажыл.

К.Чуковский.

Чунар херек.

Чурукту кичээнгейлиг коргеш, чугаа тургузары.

Номда бердинген айтырыгларга харыылаары.

Улегер домак-биле ажыл.

Шулукту доктаадып алыр.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;









Холдарны

ургулчу чуур

херек.


Эмчинин сумезин номчууру.

Канчаар чунары болгаш дишти чуурун сайгарары.

Арыг – шевер – кадыкшылдын демдээ деп чугаа тургузар.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-чуруктарга хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;






2.

Кариес биле Бактериус.

Кариес биле Бактериус деп чулерил?

Оларнын хоразын сактып алыр.

Дишти чуурун сайгарары.


Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;






3.

Л.Чадамба.

Арыг – шевер.

Оон ынай

кадыкка

дузалыг

чуве чул?

Кадыкка арыг-шевернин дузазы.

Билир силер бе?

Суттун ажыы.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-шулукту доктаадып алыры.






4.

Л.Чадамба.

Спорт – оннук.

Таакпынын хоралыын

билир силер бе?

Ымырааларны узутканар.

Шулуктун утказы – биле ажыл.

Таакпынын хоразынын дугайында чурук чуруур.

Сумени сактып алыр

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-кол бодалды илередири;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-чурукка кыска чугаа тургузары;

-Спорттун бо хевиринге ынак мен деп чурук чуруур.






5.

Класстан дашкаар номчулга.






V

Ог – буле. Школа. Найырал.









1.

Л.Чадамба.

Бичии Лена.

Чурук – биле ажыл. а. 42.


Л. Толстой. Шынын чугаалаан.

Шулуктун утказы – биле ажыл.

Шулуктун кол маадыры Ленанын аажы-чаны.

Ог-буле дугайында чугаа.

Чугааны аянныг, рольдап номчууру.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-улегер домактын утказын чугаалаары;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;






2.

В. Осеева.

Дуза чедирген.

В. Эренчин. Уругларга.

Сагыш човаашкын, дуза, хундуткел дугайында чугаа кылыры.

Шулукту аянныг номчааш, чараш аажы-чан дугайында чугаа кылыр.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;









Б. Доюндуп. Авыралдыг улузум.

О. Намчылак. Хайыралыг ада – ием.

Ада-иезинге хамаарылга дугайында

чугаа.

Чугааны кезектерге чаргаш, чугаалап ооренир.

Чоок торелдерин танып, адап билири.

Мээн ог – булем деп чугаа бижиир

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;









Х. Ойдан – оол. Кырган – ачам чагыы.

О.Охемчик.

Бомбурзекти чуруп ор мен.

Кырган-ачазынын чер (бомбурзек) дугайында чугаазы.

Кырган кижилерге хамаарылга.

План ёзугаар чугаалаары.

Шулукке чурук чурууру.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

айтырыгларга шын харыылаары кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-бодунун кырган – ачазынын дугайын бижиири.









Ч. Кара - Куске. Найырал – коллективте.


Найырал, коллектив деп состер – биле ажыл.

Уругларнын аажы-чаны кандыгыл?

Школачы кижи кандыг болур ужурлугул

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

айтырыгларга шын харыылаары кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;









В. Маяковский.

Чуну эки дээрил

база чуну багай дээрил?

Л. Толстой. Соокчугеш.


Кол бодалын: эки болгаш багай деп чул дээрзин чугаалажыры.

Улегер домакты бижиир.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-Шулуктен узундуну доктаадып алыр.






VI

Кыш душкен.












1.

М. Кенин – Лопсан. Кыштын шулукчузу.

Г. Скребицкий. Баштайгы хар.

Е.Танова Шулук

Кышкы ыржыгаш.

Хар чаап турганын чугаалаар.

Хар чаап турда агаар кандыг болурун чугаалаар.

Кыш, хар дугайында тывызыктар тып бижиири.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-Хар чаап турда хайгаарал кылыры.






2.

В. Серен – оол. Булут.

С. Молдурга.

Соок.

К.Ондар.

Эртенги соок.


Булут дугайында чугаа.

Соок деп шулукту доктаадыры болгаш чугаа кылыры.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-чугааны, шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-эртенги соокту хайгаараары.






3.

Г.Скребицкий. Сонгаже корем.

Куштарнын

медээзи.

Кыжын куштарнын амыдыралынын дугайында чугаа.

Мээн дузам деп чугаа бижиир.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-чугааны, шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-куштарны хайгаараары.






4.

С.Комбу.

Хар кадай.


Уругларнын кышкы оюннарынын дугайында чугаа кылыры.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

- шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-шулукке хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-Шулукке чурук чуруур.






5.

А.Шоюн.

Баштайгы чунгулаашкын.

Чурук – биле ажыл.

Оолдун баштайгы чунгулаашкынын чугаалаар.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-чугааны, шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-кышкы оюннарны хайгаараары.






6.

О. Сувакпит.

Экии, елка!

А.Шоюн.

Декабрь.

Шиви дугайында, ону камнаар, камгалаар аргаларын чугаалажыр.

Кыштын айларын сактып чугаалаар.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-чугааны, шулукту аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-шулуктун утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-шулукке хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-кышкы уени хайгаараары;

-чоннун хайгааралдарын шинчилээри.






7.

С Тока.

Мерген.

Мерген деп хемнин дугайын сайгарары.

Торээн черинин хеминин дугайын бижээнин чугаалажыр.

Билири:

-будун состеп чугурту номчууру

-чугааны аянныг номчууру;

-айтырыгларга шын харыылаары

-чугаанын утказын чугаалаары;

-кол бодалды илередири;

-чугаага хамаарыштыр бодунун бодалын илередири;

-кышкы хемни хайгаараары;

1