К. С. Фарыно 2011 г. Аб выкладанні вучэбных прадметаў «Беларуская мова» І «Беларуская літаратура» ў 2011/2012 навучальным годзе Асноўнымі мэтамі І задача
| Вид материала | Задача |
- Аб выкладанні вучэбнага прадмета (дысцыпліны) «Беларуская мова» ва ўстановах прафесіянальна-тэхнічнай, 341.31kb.
- Пытанні тэорыі І методыкі выкладання беларускай мовы І літаратуры, 45.06kb.
- Беларуская мова праграма ўступных іспытаў для асоб, якія маюць агульную сярэднюю адукацыю, 459.19kb.
- Ў прадметна-дзейнаснай форме вызначаны вучэбнымі праграмамі ў адпаведнасці з патрабаваннямі, 91.65kb.
- Беларуская мова І літаратура, 548.89kb.
- Канікулы: восеньскія 10 дзён з 29. 10. 2011 па 07. 11. 2011 уключна, 559.88kb.
- Беларуская мова І літаратура Корбан, 113.54kb.
- Інструктыўна-метадычнае пісьмо Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь да 2011/2012 навучальнага, 569.24kb.
- Беларуская літаратура – 2010 праграма для абітурыентаў ліцэя бду, 12.3kb.
- К. С. Фарино «10» мая 2011 г. Инструктивно-методическое письмо, 568.81kb.
вучэбны прадмет «Беларуская літаратура»
| Від установы агульнай сярэдняй адукацыі | Колькасць вучэбных гадзін на вучэбны тыдзень па класах | ||||||
| V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | |
| базавая школа сярэдняя школа школа-інтэрнат для дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апякунства бацькоў санаторная школа-інтэрнат вучэбна-педагагічны комплекс | 2 | 2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 |
| кадэцкае вучылішча | – | – | – | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 |
| гімназія гімназія-інтэрнат | 2 | 2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 |
| сувораўскае вучылішча спецыялізаваны ліцэй | – | – | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 | 1/2 |
| ліцэй | – | – | – | – | – | 1/2 | 1/2 |
Тыпавым вучэбным планам вячэрняй школы на вывучэнне вучэбнага прадмета «Беларуская мова» адводзіцца па 1 гадзіне ў Х – ХІІ класах, вучэбнага прадмета «Беларуская літаратура» – па 1 гадзіне ў Х, ХІ класах і 2 гадзіны ў ХІІ класе.
У V–XI класах прадугледжана наступная колькасць кантрольных работ па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура» па класах:
| Клас Вучэбны прадмет | V | VІ | VІІ | VІІІ | ІХ | Х | ХІ |
| Беларуская мова | |||||||
| Дыктант | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 |
| Пераказ | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Тэставая работа | – | – | – | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Беларуская літаратура | |||||||
| Класнае сачыненне | – | – | – | – | 1 | 2 | 2 |
У сваёй дзейнасці настаўнікі беларускай мовы і літаратуры кіруюцца:
адукацыйнымі стандартамі вучэбных прадметаў «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура», якія вызначаюць патрабаванні да зместу агульнай сярэдняй адукацыі, арганізацыі адукацыйнага працэсу, максімальнага аб’ёму вучэбнай нагрузкі вучняў, узроўню падрыхтоўкі выпускнікоў, а таксама абавязковую колькасць кантрольных работ і нормы ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці вучняў;
вучэбнай праграмай для агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская мова. V–XI класы (Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2010);
вучэбнай праграмай для агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання. Беларуская літаратура.V–XI класы (Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2010);
прыкладным каляндарна-тэматычным планаваннем па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура», у якім прапануецца паўрочнае размеркаванне вучэбнага матэрыялу, вызначанага праграмамі;
правіламі правядзення атэстацыі вучняў пры засваенні зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыі, зацверджанымі Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь;
санітарнымі нормамі, правіламі і гігіенічнымі нарматывамі «Гігіенічныя патрабаванні да ўпарадкавання, зместу і арганізацыі адукацыйнага працэсу ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі», зацверджанымі Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь, згодна з якімі, у прыватнасці:
кантрольныя работы праводзяцца ў адпаведнасці з графікам, зацверджаным кіраўніком установы агульнай сярэдняй адукацыі, але не больш чым па адным вучэбным прадмеце ў дзень у адным класе. Правядзенне кантрольных работ у панядзелак і на апошніх уроках не дапускаецца;
дамашнія заданні павінны задавацца вучням з улікам магчымасці іх выканання: у V – VІ класах – да 2 гадзін, VІІ – VІІІ класах – да 2,5 гадзін, ІХ – ХІ класах – да 3 гадзін.
Інфармуем, што згаданыя вышэй тэхнічныя нарматыўныя прававыя акты, вучэбныя праграмы, прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне размешчаны на сайтах Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь (ссылка скрыта), навукова-метадычнай установы «Нацыянальны інстытут адукацыі» (ссылка скрыта).
Прапанаванае каляндарна-тэматычнае планаванне носіць рэкамендацыйны характар. Настаўнік мае права пры неабходнасці пераразмеркаваць вучэбныя гадзіны ў межах тэмы.
Па вучэбным прадмеце «Беларуская мова» вучням неабходна мець 2 сшыткі ў лінейку для выканання навучальных работ і 1 сшытак для кантрольных работ, а па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура» – 1 сшытак для навучальных работ і 1 сшытак для кантрольных работ (ІХ – ХІ класы).
Сшыткі для кантрольных работ захоўваюцца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі на працягу ўсяго навучальнага года і выдаюцца вучням для выканання адпаведных работ.
Пры афармленні запісу на вокладцы сшытка ўказваецца, для чаго прызначаецца сшытак (для работ па беларускай мове, для кантрольных работ па беларускай мове і г.д.), клас, скарочаная назва ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі (у адпаведнасці са Статутам), прозвішча, імя (поўнасцю) вучня ў родным склоне. Дапускаецца рабіць запіс аб прызначэнні сшытка і назве ўстановы адукацыі ў два радкі.
Узоры афармлення запісу на вокладцы сшытка:
-
Сшытак
Сшытак
для работ
для кантрольных работ
па беларускай мове
па беларускай мове
вучня 8 „Б“ класа
вучаніцы 9 класа
сярэдняй школы № 2
Выгалавіцкай базавай школы
г. Наваполацка
Данільчык Вольгі
Фёдарава Аляксандра
-
Сшытак
Сшытак
для работ
для кантрольных работ
па беларускай літаратуры
па беларускай літаратуры
вучаніцы 5 „А“ класа
вучня 11 „А“ класа
сярэдняй школы № 13
сярэдняй школы № 45
г. Гомеля
г. Віцебска
Пятровай Кацярыны
Аксёнава Аляксандра
Кожная ўстанова агульнай сярэдняй адукацыі выбірае адзіны ўзор подпісу. Вокладка сшытка падпісваецца вучнем.
Заўвага. У прапісным варыянце выкарыстоўваецца адкрыццё двукосся ўнізе радка і закрыццё ўверсе (,,“), іншыя абазначэнні сустракаюцца ў друкаваным тэксце або пры камп’ютарным наборы.
Пры афармленні работ у сшытках вучні павінны пісаць ад самага пачатку і да самага канца радка, пры неабходнасці падзяляючы словы для пераносу, захоўваць чырвоны радок. Усе запісы ў сшытках робяцца шарыкавай ручкай з пастай сіняга або фіялетавага колеру акуратна, разборлівым почыркам, выпраўленні памылковага напісання на правільнае выконваюцца без выкарыстання карэктара і да т.п. Падкрэсліванні членаў сказа, выдзяленні марфем у слове, схемы, табліцы выконваюцца акуратна алоўкам або ручкай, пры неабходнасці – з прымяненнем лінейкі. Са знешняга боку старонкі ў сшытках па літаратуры неабходна адводзіць палі (у выпадку іх адсутнасці).
Дата выканання навучальнай або кантрольнай работы па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура» запісваецца лічбамі на палях сшытка, словы «Класная работа» не пішуцца, а адразу запісваецца тэма ўрока на тым жа радку, на якім на палях запісана дата выканання навучальнай работы. Запіс у сшытках афармляецца наступным чынам:
-
Вобраз Алеся Шпака, яго роля ў духоўным узвышэнні Вольгі Ляновіч
12.09.2011
У навучальных класных і дамашніх работах, кантрольных работах па беларускай мове і літаратуры на асобным радку ўказваецца від работы (пераказ, сачыненне, водгук і інш.), па цэнтры радка запісваецца загаловак навучальнай і кантрольнай работы без двукосся і кропкі ў канцы назвы (калі яна не з’яўляецца цытатай і складаецца з аднаго сказа). Запіс у сшытку афармляецца наступным чынам:
-
Дыктант
Пераказ
Сачыненне
Мой родны край
У лесе
З гісторыі майго роду
Па вучэбным прадмеце «Беларуская мова» дата выканання навучальных і кантрольных работ запісваецца словамі пасярэдзіне радка, на наступных радках пасля запісу даты пішацца: «Дамашняя работа», слова «Практыкаванне», указваецца яго нумар; «Класная работа» або «Работа над памылкамі». У рабочых сшытках пасля слоў «Класная работа» на наступным радку можа ўказвацца тэма ўрока (па меркаванні настаўніка). Запіс у сшытку афармляецца наступным чынам:
| Трэцяга верасня | Трэцяга верасня | Трэцяга кастрычніка |
| Дамашняя работа | Класная работа | Работа над памылкамі |
| Практыкаванне 12 | Спосабы ўтварэння дзеясловаў | |
Паміж заключным радком тэксту навучальнай або кантрольнай работы і датай наступнай навучальнай або кантрольнай работы неабходна прапускаць 2 лінейкі незалежна ад таго, колькі радкоў застаецца на старонцы сшытка (3–4). Калі пасля работы застаецца адзін радок на старонцы, дата запісваецца на верхнім радку наступнай старонкі.
У выпадку, калі пісьмовая работа ўключае дадатковае заданне, то на наступным радку пасля тэксту дыктанта або пераказу ўказваецца нумар варыянта. Нумар задання абазначаецца арабскай лічбай:
Варыянт 1 (Варыянт І)
1.
Па вучэбным прадмеце «Беларуская мова» ў V–VІІ класах сшыткі, у якіх выконваюцца навучальныя работы, правяраюцца выбарачна, не менш чым адзін раз у тыдзень ва ўсіх вучняў, у VІІІ – ІХ класах – адзін раз у два тыдні, у Х – ХІ (XII) класах – адзін раз у месяц.
Па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура» сшыткі, у якіх выконваюцца навучальныя работы, правяраюцца ва ўсіх класах выбарачна, аднак сшытак кожнага вучня павінен правярацца не менш за адзін раз у месяц. Пры праверцы сшыткаў выпраўляюцца дапушчаныя вучнямі памылкі (арфаграфічныя, граматычныя, пунктуацыйныя, маўленчыя, зместавыя). Настаўнік закрэслівае, падкрэслівае і выпраўляе дапушчаныя памылкі ручкай з пастай чырвонага колеру.
Праверка кантрольных работ ажыццяўляецца настаўнікам у наступныя тэрміны:
кантрольныя дыктанты і тэставыя работы правяраюцца і вяртаюцца вучням да наступнага ўрока;
кантрольныя пераказы па беларускай мове і класныя сачыненні па беларускай літаратуры правяраюцца і вяртаюцца вучням не пазней чым праз тыдзень у V–VІІІ класах і не пазней чым праз 10 дзён у ІХ–ХІ (ХІІ) класах.
Работа над памылкамі абавязкова выконваецца вучнямі пасля кантрольных работ і пры неабходнасці пасля навучальных работ у тых жа сшытках, у якіх яны пісалі адпаведныя навучальныя або кантрольныя работы. Работа над памылкамі, якая выконваецца вучнямі пасля кантрольных работ, праводзіцца толькі ў класе. Па выніках праверкі рабочых сшыткаў, работ над памылкамі па меркаванні настаўніка адзнака можа быць выстаўлена ў класны журнал. Калі адзнака за выкананую работу над памылкамі не выстаўляецца, тады факт праверкі работы ніяк не фіксуецца. Памылкі, дапушчаныя пры выкананні работы, выпраўляюцца ва ўстаноўленым парадку.
У экзаменацыйных работах вучняў за перыяд навучання на ІІ і ІІІ ступенях агульнай сярэдняй адукацыі закрэсліваюцца і падкрэсліваюцца арфаграфічныя, пунктуацыйныя і граматычныя памылкі, над імі надпісваецца правільны варыянт. Зместавыя і маўленчыя памылкі падкрэсліваюцца хвалістай лініяй.
У навучальных і кантрольных работах настаўнік выпраўляе дапушчаныя вучнямі памылкі наступным чынам:
няправільна напісаную літару або пунктуацыйны знак настаўнік закрэслівае, падкрэслівае, надпісвае правільны варыянт і адзначае на палях наступнымі ўмоўнымі знакамі: I – арфаграфічная; V – пунктуацыйная; Г – граматычная; З – зместавая; М – маўленчая памылкі; а – аднатыпная; н – нягрубая: I (а), V (н);
частку слова – закрэслівае гарызантальнай лініяй;
лічбу, літару – закрэслівае наўскос.
У навучальных і кантрольных пераказах, сачыненнях і перакладах зместавыя і маўленчыя памылкі падкрэсліваюцца хвалістай лініяй і адзначаюцца ўмоўнымі знакамі на палях. Памылкі на правілы, якія яшчэ не вывучаліся, настаўнік падкрэслівае, выпраўляе, але на палях не адзначае.
Пры праверцы дыктанта на наступным радку пасля тэксту дробам указваецца колькасць арфаграфічных памылак (лічнік) і пунктуацыйных (назоўнік).
Напрыклад:
2/3
За навучальныя і кантрольныя пераказы, пераклады, сачыненні, водгукі вучням выстаўляюцца дзве адзнакі: адна – за змест, другая – за пісьменнасць.
Пры праверцы сачыненняў, пераказаў, перакладаў, водгукаў, іншых творчых работ, якія разлічаны на цэлы ўрок або два ўрокі, на наступным радку пасля тэксту настаўнік запісвае дробам колькасць зместавых і маўленчых памылак (лічнік), а ў назоўніку дробу ўказвае колькасць арфаграфічных, пунктуацыйных і граматычных памылак.
Напрыклад:
-
З – М
2-2
I – V – Г
2-2-1
Адзнакі за вядзенне сшыткаў выстаўляюцца ў класны журнал па меркаванні настаўніка.
Звяртаем увагу, што ў першым паўгоддзі ў V класе праводзяцца толькі навучальныя пераказы, якія ацэньваюцца ў адпаведнасці з нормамі ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі для ІV класа. Пераклады і сачыненні ў V–VIII класах носяць толькі навучальны характар.
У VІ–ХІ (ХІІ) класах да канца першай чвэрці, а ў V класе на працягу І паўгоддзя захоўваецца аб’ём тэкстаў кантрольных работ, рэкамендаваны для папярэдняга класа.
Колькасць слоў у слоўнікавых дыктантах, кантрольных дыктантах, пераказах і сачыненнях
| Класы | Аб’ём кантрольнага дыктанта | Аб’ём слоўнікавага дыктанта |
| V | 85–90 слоў | 12–15 слоў |
| VІ | 90–100 слоў | 15–20 слоў |
| VІІ | 100–110 слоў | 20–25 слоў |
| VІІІ | 110–125 слоў | 25–30 слоў |
| ІХ | 125–145 слоў | 30–35 слоў |
| Х | 145–170 слоў | 35–40 слоў |
| ХІ | 170–200 слоў | 40–45 слоў |
| | | |
| Клас | Аб’ём тэкстаў для кантрольных пераказаў | Аб’ём кантрольных сачыненняў |
| V | 80–100 слоў | 0,5–1 старонка |
| VІ | 100–120 слоў | 1–1,5 старонкі |
| VІІ | 120–180 слоў | 1–1,5 старонкі |
| VІІІ | 180–240 слоў | 1,5–2 старонкі |
| ІХ | 240–340 слоў | 2–3 старонкі |
| Х | 340–450 слоў | 3–4 старонкі |
| ХІ | 450–600 слоў | да 5 старонак |
Колькасць арфаграм і пунктаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў
| Клас | Колькасць арфаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў | Колькасць пунктаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў |
| V | 10 | 2–3 |
| VІ | 12 | 2–3 |
| VІІ | 16 | 3–4 |
| VІІІ | 20 | 4–5 |
| ІХ | 24 | 5–10 |
| Х | 26 | 10–15 |
| ХІ | 28 | 15–20 |
Нагадваем некаторыя патрабаванні да афармлення класнага журнала.
Пры афармленні старонак журнала, якія адведзены для запісу факультатыўных заняткаў, указваецца назва факультатыўных заняткаў (з маленькай літары, без двукосся), а не вучэбнага прадмета. У выпадку, калі ў якасці назвы факультатыўных заняткаў выкарыстоўваецца цытата, тады яна запісваецца з вялікай літары і бярэцца ў двукоссе.
Запіс аб правядзенні пэўнага віду работы ў журнале робіцца разам з запісам тэмы ўрока, калі гэты від работы займае значную частку часу ўрока, і афармляецца наступным чынам:
Правапіс -н-, -нн- у прыметніках. Тлумачальны дыктант
Просты сказ: тэматычная праверка ведаў і ўменняў
Паняцце пра складаназалежны сказ. Аналіз кантрольнага дыктанта
У запісе тэмы ўрока магчымы скарачэнні, якія робяцца ў адпаведнасці з існуючымі правіламі і павінны быць зразумелымі пры чытанні, напрыклад:
Дзеяслоў як часц. мовы: агульн. знач., марф. прым., сінт. роля
Калі праводзяцца падвоеныя ўрокі па адной тэме, гэта фіксуецца на абедзвюх старонках журнала з указаннем даты двойчы.
Адзнакі за навучальную пісьмовую работу выстаўляюцца ў графу, якая адпавядае дню, калі работа праводзілася. Гэтыя адзнакі носяць стымулюючы характар і таму выстаўляюцца па меркаванні настаўніка.
Адзнакі за кантрольную работу выстаўляюцца ў адну графу ўсім вучням класа ў адпаведнасці з датай правядзення работы.
Адзнака за чвэрць выстаўляецца пасля запісу даты апошняга ўрока без пропуску клеткі, першы ўрок чвэрці таксама запісваецца без пропуску клеткі.
Калі вучням даецца заданне на паўтарэнне, тады характар задання канкрэтызуецца ў журнале. Напрыклад:
Паўтарэнне. Правапіс галосных о, э, а. Пр. 32
Адзнакі за сачыненне па беларускай літаратуры ў ІХ–ХІ (ХІІ) класах выстаўляюцца па літаратуры і па мове: першая – па літаратуры, другая – па мове. Абавязковыя кантрольныя сачыненні па літаратуры пішуцца толькі ў ІХ–ХІ класах. У V–VІІІ класах сачыненні носяць навучальны характар. Адзнакі за навучальныя работы выстаўляюцца на выбар настаўніка і павінны насіць стымулюючы характар.
Калі на напісанне сачынення па літаратуры адводзіцца дзве вучэбныя гадзіны, абодва ўрокі запісваюцца на старонцы, адведзенай на гэты прадмет. Адзнака выстаўляецца ў графу, якая адпавядае другому ўроку. Пры падрыхтоўцы да навучальных пераказаў (сачыненняў) работа вучняў на першым уроку можа быць таксама ацэнена. Адзнака па мове выстаўляецца без указання даты, запіс «Сачыненне па літаратуры» на правай старонцы журнала таксама робіцца без указання даты.
Калі на напісанне сачынення выкарыстоўваецца адзін урок мовы і адзін урок літаратуры, тады запіс і выстаўленне адзнак робіцца на адпаведных старонках журнала з указаннем даты на кожнай.
Пры напісанні пераказу з дадатковым заданнем, на які адводзіцца 2 гадзіны, першыя дзве адзнакі праз дроб выстаўляюцца ў графу, што адпавядае першаму ўроку, адзнака за дадатковае заданне выстаўляецца ў графу, што адпавядае другому ўроку.
Пры напісанні дамашняга сачынення або іншых творчых работ адзнака за работу выстаўляецца ў графу, што адпавядае дню, калі давалася заданне, або дню, калі адбылася абарона творчай работы.
Адзнакі за чытанне на памяць выстаўляюцца ў графу, што адпавядае ўроку, які ідзе пасля таго ўрока, на якім было дадзена заданне вывучыць на памяць, або на іншым уроку, тэма якога ўключае вывучэнне гэтага твора.
Звяртаем увагу на патрабаванні, якія прад’яўляюцца да афармлення рэферата.
Рэферат – гэта кароткая перадача зместу артыкула або даследавання.
Рэферат павінен мець наступную структуру: тытульны ліст, змест, уводзіны, асноўная частка, якая падзяляецца на главы, раздзелы, падраздзелы, заключэнне, спіс літаратуры ў алфавітным парадку, дадатак (пры неабходнасці).
Аб’ём рэферата
| Рэферат | Класы | Аб’ём рэферата пры камп’ютарным наборы | Аб’ём рэферата пры напісанні ад рукі |
| Навучальны | Х | 12–14 старонак | 14–15 старонак |
| Навучальны | ХІ | 15–17 старонак | 17–19 старонак |
| Экзаменацыйны | ХІ | 15–17 старонак | 17–19 старонак |
На тытульным лісце ўказваецца назва ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі, прозвішча, імя, імя па бацьку аўтара, назва работы, месца знаходжання ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі, год.
Узор афармлення тытульнага ліста
Назва ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі
Назва рэферата
Выканаў(ла)
Прозвішча, імя, імя па бацьку
вучань(іца) ___ класа
Месца знаходжання ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі, год напісання рэферата
Змест рэферата ўключае назву структурных частак, глаў, раздзелаў і падраздзелаў з указаннем нумарацыі старонак арабскімі лічбамі. Напрыклад:
Змест*
Уводзіны
1 Назва главы
- Назва раздзела
- Назва раздзела
- Назва падраздзела
- Назва падраздзела
- Назва падраздзела
2 Назва главы
Заключэнне
Спіс літаратуры
Дадаткі
___________________
* размяшчаецца пасля тытульнага ліста
Ва ўводзінах даецца кароткая характарыстыка тэмы рэферата, абгрунтоўваецца яе актуальнасць, раскрываюцца мэты і задачы работы, даецца пералік літаратуры і асноўных крыніц, на аснове якіх падрыхтаваны рэферат.
У асноўнай частцы рэферата матэрыял падаецца сцісла па главах, кожная з якіх раскрывае асобную праблему або розныя бакі адной праблемы. Кожны змястоўны блок (глава, раздзел, падраздзел) павінен мець загаловак.
Пры напісанні рэферата неабходна рабіць спасылкі на крыніцы, адкуль узяты матэрыял: у квадратных дужках указваецца нумар крыніцы па спісе літаратуры і старонка, напрыклад: [4, с. 29]. Спасылкі ў тэксце могуць таксама падавацца ў выглядзе падрадковых заўваг, нумарацыя якіх прыводзіцца на кожнай старонцы пачынаючы з адзінкі. Спіс выкарыстанай літаратуры афармляецца ў адпаведнасці з правіламі бібліяграфічнага апісання.
Заключэнне павінна быць сціслым, канкрэтным, утрымліваць асноўныя вывады, а таксама інфармацыю пра згоду ці нязгоду з аўтарамі выкарыстаных крыніц. Заключэнне не павінна перавышаць па аб’ёме ўводзіны.
Пры камп’ютарным наборы трэба выкарыстоўваць шрыфт Tіmes New Roman, кегль 15 пт, міжрадковы інтэрвал – 1,5.