Экономическое развитие системы здравоохранения в Казахстане: теория и практика (на примере Восточно-Казахстанской области) 08. 00. 05 Экономика и управление народным хозяйством (по отраслям и сферам деятельности)
| Вид материала | Автореферат |
- Стратегическое планирование развития предприятий в условиях рыночных отношений (на, 465.13kb.
- Формирование, оценка и управление развитием человеческого капитала (на материалах Восточно-Казахстанской, 862.29kb.
- Приоритеты экспортного потенциала агропромышленного комплекса Республики Казахстан, 433.44kb.
- Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 222.46kb.
- Темы рефератов для поступающих в аспирантуру по специальности 08. 00. 05 Экономика, 27.07kb.
- Формирование инновационной системы управления устойчивым развитием строительного предприятия, 355.68kb.
- Формирование и функционирование системы контроллинга в Казахстане: опыт оценки и расширение, 994.2kb.
- Совершенствование использования достижений научно-технического прогресса в системе, 478.11kb.
- Регулирование устойчивого развития аграрного производства россии, 266.95kb.
- Оптимизация методов экономической оценки эффективности нефтедобывающего производства, 615.47kb.
6. В современных условиях заболевания перестали быть локальной проблемой отдельных регионов, поскольку они активно мигрируют вместе с людьми. В работе определена система факторов, воздействующих на состояние здоровья людей: численность врачебных учреждений, оказывающих амбулаторно-поликлиническую помощь населению; выбросы вредных веществ в атмосферу; численность врачей всех специальностей; расходы местных бюджетов на здравоохранение на душу населения; величина финансирования на оказание первичной медико-санитарной помощи населению, а также на оказание стационарной медицинской помощи по направлению специалистов ПМСП и организаций здравоохранения.Среди множества факторов выявлены благоприятно и неблагоприятно воздействующие на здоровье. К наиболее неблагоприятным - отнесен экологический фактор. Загрязнение окружающей среды приводит к развитию онкологических заболеваний, появлению врожденных аномалий, к болезням органов дыхания, пищеварения, кровообращения и т.д. Полученные уравнения регрессии позволяют спрогнозировать уровень общей заболеваемости населения Казахстана и ВКО до 2010 года.7. Предложенная автором в работе методика оценки уровня развития системы здравоохранения Казахстана позволяет выявить межрегиональные различия в социально-экономическом развитии системы здравоохранения регионов, а также определить позиции регионов в сравнении с общереспубликанскими показателями развития здравоохранения. 8. Результаты маркетинговых исследований, проведенных автором, позволили выявить степень удовлетворенности населения качеством оказываемых медицинских услуг в медицинских учреждениях ВКО. Анализ показал, что для улучшения качества медицинских услуг в системе здравоохранения ВКО необходимо: медицинским учреждениям необходимо ознакомить население с бесплатным объемом медицинской помощи, гарантированной государством; правительству и местным органам власти необходимо увеличить объем бесплатной медицинской помощи, поскольку не все население способно оплачивать медицинские услуги; администрации медицинских учреждений усилить контроль за деятельностью медицинского персонала. 9. В целях совершенствования системы здравоохранения республики нами предложена стратегия ее развития, которая содержит цели, задачи, методы и способы повышения эффективности. На основе анализа условий, в которых действуют исследуемые медицинские учреждения, разработаны рекомендации по повышению их эффективности в контексте обоснованной стратегии: укрепить материально-техническую базу; улучшить кадровое обеспечение; рационализировать службы стационарной медицинской помощи и отойти от ориентации на койко-место; активизировать работу с населением по вопросам солидарной ответственности за охрану здоровья и соблюдения здорового образа жизни. СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ 1 Оценка состояния системы здравоохранения Республики Казахстан в период реформ // Стратегия подготовки экономических кадров: совершенствование форм и методов обучения: материалы международ. науч.-прак. конф. – Алматы: Экономика. – 2003. - Ч.IV. – 318 с. - 0,2 п.л. 2 Реформирование собственнических отношений в сфере здравоохранения // КазЭУ хабаршысы (Вестник КазЭУ) – Алматы: Экономика, 2003, №9. - 232 с. - 0,35 п.л. 3 Анализ состояния здоровья населения Восточно-Казахстанской области // КазЭУ хабаршысы (Вестник КазЭУ) – Алматы: Экономика, 2004, №2. - 243 с. - 0,35 п.л. 4 Эколого-демографическое состояние и здоровье населения Восточного Казахстана в условиях глобализации // Глобализация: противоречия, проблемы и перспективы: материалы международной научно-практической конференции. Часть IV. Глобализация и проблемы экологии- Усть-Каменогорск, 2004. - 334 с. - 0,47 п.л. 5 Эффективность здравоохранения: социальные и экономические аспекты // КазЭУ хабаршысы (Вестник КазЭУ) – Алматы: Экономика, 2004, №4. - 289 с. - 0,35 п.л. 6 Социально-экономические аспекты функционирования системы здравоохранения в Республике Казахстан // Этнодемографические процессы в Казахстане и сопредельных территориях: VI Межд. науч.-практич. конф., 27-28 ноября 2004г. – сборник научных трудов, Часть I, Усть-Каменогорск, 2005. – 236с. - 0,53 п.л. 7 Административно-правовые основы реформирования здравоохранения в РК // 10-летие Конституции РК: история, итоги, перспективы: материалы Международной научно-практической конференции, 27 сентября 2005 г. – Ч.II / Изд-во ВКГТУ. – Усть-Каменогорск, 2005. – 342с. - 0,35 п.л. 8 Мониторинг состояния здоровья населения и социально-демографической ситуации в Республике Казахстан (1995-2004гг.) // Этнодемографические процессы в Казахстане и сопредельных территориях: Сб. науч. тр. VII Межд. науч.-практич. конф. Усть-Каменогорск, 8-9 ноября 2005г. – Усть-Каменогорск: «Медиа-Альянс», 2006. – 408с. - 0,35 п.л. 9 Мониторинг состояния здоровья населения в Республике Казахстан (1995-2004гг.) // Проблемы экономической, социальной и политической модернизации Республики Казахстан: материалы республиканской научно-практической конференции - Астана: Институт экономики и финансов Казахского экономического университета им. Т. Рыскулова, 2006.-542 с.-0,4 п.л. 10 Региональные аспекты состояния и развития здравоохранения (на примере ВКО) // Сборник докладов международной научно-практической конференции (6-7 октября 2006 года) «Международное партнерство: свободное образование и научно-промышленный комплекс». Часть I. – Усть-Каменогорск, 2006. – 254с. - 0,3 п.л. 11 Оценка состояния медицинского обслуживания населения Республики Казахстан в макро- и региональном измерениях // Теория и практика реструктуризации и устойчивого развития экономических систем – СПб.. Изд-во Политехн. ун-та, 2006. – 692 с. - 1,35 п.л. 12 Анализ социально-экономического развития регионов Казахстана (1998-2003гг.) // Независимый Казахстан: история и современность: материалы Международной научно-практической конференции, 7 декабря 2006г. – Ч.IV. – Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2007. – 244с. - 0,35 п.л. 13 Необходимость совершенствования системы управления качеством медицинских услуг в условиях интеграции Казахстана в мировое сообщество: материалы научно-практической конференции «Потенциал интеграции Республики Казахстан в мировое сообщество: экономические, правовые, социально-культурные аспекты». – Алматы: Изд-во УМБ, 2007. - 0,35 п.л. 14 Анкетирование пациентов как один из критериев оценки качества оказываемых медицинских услуг // Транзитная экономика.-2007. - №3. - 0,5 п.л. 15 Оценка системы финансирования здравоохранения в Республике Казахстан и основные подходы к её совершенствованию // Вестник КАСУ. - 2007. - №4. - 0,47 п.л. ТҮЙІНДЕМЕ Ишкинина Гюзель Шаяхметовна Қазақстандағы денсаулық сақтау жүйесін экономикалық дамыту: теориясы және іс-тәжірибесі (Шығыс Қазақстан облысы үлгісінде) 08.00.05 – Экономика және халық шаруашылығын басқару (салалары мен қызмет аясы бойынша) Зерттеу мақсаты – медицина мекемелерінің жұмыс істеуін кешенді зерделеу негізінде қазіргі заманғы денсаулық сақтау жүйесінің экономикалық дамыту бағыттарын әзірлеу. Зерттеу пәні ретінде денсаулық сақтау жүйесінің жұмыс істеу үрдісінде пайда болатын экономикалық және ұйымдастыру қатынастары алынды. Зерттеу нысаны Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау жүйесі және Шығыс Қазақстан облысының медицина мекемелері болып табылады. Диссертациялық зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізі: отандық және шетел ғалымдарының еңбектері, медициналық қызмет көрсету нарығын экономикалық реттеу аясындағы зерттеулер мен қолданбалы жұмыстар, медицина кәсіпорындарының жұмыс істеу мәселелері жөніндегі заңды кесімдер және нормативтік құжаттар. Зерттеудің ақпараттық базасы ҚР Статистика агенттігінің, облыстық Статистика басқармасының материалдарынан, облыстың бірқатар емдеу және аурудың алдын алу мекемелерінің мемлекеттік және жергілікті бюджеттерді орындауы туралы есептерінен, қаржы-шаруашылық қызметтің нәтижелері туралы жылдық бухгалтерлік баланстары мен есептерінен, қаржыландыру жоспарын орындау туралы жылдық есептерінен құралады. Диссертациялық жұмыста жүйелік тәсіл қағидалары, дедукция әдісі, кешенді экономикалық талдау, экономика-математикалық үлгілеу және корреляциялық-регрессиялық талдау, желілік бағдарламалау әдістері қолданылды. Зерттеудің ғылыми жаңашылдығы. Нарықтық экономикадағы медицина мекемелерінің ролі мен орны, олардың жұмыс істеу тиімділігі туралы теориялық ережелер, қазіргі артықшылық жағдай негізінде бұлардың өндірістік стратегиясын қалыптастыру жөніндегі ұсыныстар жиынтығы болып есептелетін ғылыми-қолданбалы әзірлемелер қорғауға қоса беріледі. Зерттеу барысында жаңа қағидалар, қорытындылар, ұсыныстар шығарылды, олардың арасында неғұрлым мәндісі төмендегідей деп есептеуге болады: - денсаулық сақтау саласын материалдық емес өндірістің басқа салаларына ұқсамайтын, оның өзіне тән бернелерін нақтылайтын сипаттамалық ерекшеліктері анықталды; - ҚР елдімекеніне медициналық қызмет көрсету жағдайына макро- және мезодеңгейлік өлшемде жасалған талдау негізінде медициналық көмектің шынайы қажеттілігіне негізделіп, қаржы қаражаттарын бөлудегі басымдық нақтыланды; - көп факторлы корреляциялық-регрессиялық талдаудың көмегімен ҚР елдімекенінің және ШҚО тұрғындарының ауру деңгейіне елеулі түрде ықпал ететін факторлар айқындалды; - дамыған елдердің ұлттық денсаулық сақтау жүйесі ұйымының іс-әрекет ететін үлгілері арасынан Қазақстан Республикасы экономикасының қазіргі заманғы даму деңгейіне қатысты негізгі ережелері, олар тәжірибелік маңыздылығы жағынан қарастырылды; - медицина кәсіпорындарының тиімділігін арттыру үшін, олардың келешекте даму стратегиясының негізгі бағыттары әзірленді; - ҚР денсаулық сақтау жүйесін дамыту деңгейін бағалау әдістемесінде қолданылатын қазіргі заманғы тәсілдер. Жұмыстың сапасын анықтау және зерттеу нәтижелерін жариялау. Диссертациялық жұмыстың негізгі қағидалары Қазақстан Республикасын экономикалық, әлеуметтік және саяси жағынан жаңғырту проблемаларына, тұтас экономикалық жүйелердің құрылымын өзгерту және тұрақты дамыту теориясы мен іс-тәжірибесіне арналған 10 халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияда баяндалды және де талқыланды. Диссертациялық жұмыстың теориялық және іс-тәжірибелік маңыздылығы. Диссертациялық жұмыста берілген ШҚО тұрғындарына медициналық көмек көрсету үшін қаржы қаражаттарын бөлудегі басымдық туралы теориялық қорытындылар, біртұтас денсаулық сақтау жүйесінің өзіне тән ерекшеліктері мен бернелерін жіктеу, ШҚО денсаулық сақтау жүйесінің аймақ аралық ерекшеліктерін сыныптылау, ҚР денсаулық сақтау жүйесі тиімділігін арттыру мақсатында қолданылатын даму стратегиясы, осының барлығын келесі тұлғалар: ШҚО денсаулық сақтау жүйесін реформалау және дамыту мәселелері жөніндегі уәкілетті органдар – өздерінің іс-тәжірибелік қызметінде, ғылыми қызметкерлер – іргелі әрі қолданбалы зерттеулер жүргізу кезінде, жоғары оқу орындары мен колледждердің оқытушылары – әлеуметтік салаға байланысты оқу бағдарламаларында және тәжірибелік сабақтар өткізгенде (ҒЗЖ нәтижелерін пайдалану туралы кесім) қолдана алады. Жұмыстың ғылыми-тәжірибелік маңыздылығы мынадай: оның нәтижелері ШҚО денсаулық сақтау жүйесін дамытудың 2005-2008 жылдарға арналған аймақтық бағдарламасын іске асыру кезінде макро- және мезодеңгейде медициналық қызмет көрсетуді арттыру бойынша ғылыми негізделген шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді (ШҚО денсаулық сақтау департаментін енгізу туралы кесім). ШҚО денсаулық сақтау жүйесіне экономика-әлеуметтік зерттеу жүргізу бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірленді («ШҚО терапевтері қауымдастығы» қоғамдық бірлестігін енгізу туралы кесім). Медицина мекемелерінің бәсекеге жарамдылығын арттыру бойынша ұсыныстар жасалды («№ 1 Қалалық емхана» КМҚК әлеуметтік-экономикалық қызметін іс-тәжірибеге енгізу туралы анықтама). SUMMARY Guzel S. Ishkinina Economic Development of Health Care System in Kazakhstan: Theory and Practice (in terms of East Kazakhstan oblast) 08.00.05 – Economics and national economy management (according to branches and fields of activities) Research objective is to work out directions for the economic development of modern health care system on the basis of integrated study of health facilities function. Research subject is economic and organizational relations arising in the operating process of health care system. Research object is health care system in the Republic of Kazakhstan and medical establishments in East Kazakhstan oblast. Theoretical and methodological basis of the dissertation research is native and foreign scientists’ writings, researches and applied work in the field of economic regulation at the medical service market, legislative acts and regulatory documents regarding medical establishments functioning. Materials of the RK Statistics Agency and national and local accounts, annual statements of asserts and liabilities, consolidated funds statements, accounts on implementation of a financing program of a number of medical and preventive treatment facilities in the oblast formed the informative basis of the research. Principles of the system approach, deduction method, methods of complex economic analysis, economic and mathematical modeling and correlation-regression analysis, ссылка скрыта were used in the thesis work. Scientific novelty of the research. Scientific and applied developments representing complex of abstract theorems about the role and place of medical establishments in market economy, their effectiveness, recommendation of formation of their production strategy on the basis of available advantages are brought up for defense. In the course of research work new statements, conclusions and recommendations were formulated and the most essential are the following ones: - the peculiar features of health care sphere, that distinguish it from other spheres of non-material production and define its specific functions were determined; - on the basis of performed analysis of population medical care in the RK in macro and mesa level investigations priorities in funds distribution were defined. The priorities were based on the real needs in medical assistance; - the factors that have an essential impact on the level of population morbidity in the RK and EKO are revealed with the help of multiple-factor correlation and regression analysis; - а number of basic statements from working models of organization of national health care systems in developed countries in the context of the modern level economy development in the Republic of Kazakhstan with relation to their practical significance; - basic directions are worked out for the further development of medical establishments and their efficiency increase; - modern approaches to the evaluation methods of the development level of the health care system in the RK. The work approval and publication of investigation results. The main statements of the dissertation work were reported and discussed at ten international scientific and practical conferences devoted to the problems of economic, social and political modernization of the Republic of Kazakhstan, to the theory and practice of restructuring and stable development of economic systems as a whole. Theoretical and practical significance of the dissertation work. Theoretical conclusions, stated in the dissertation work, concerning the priorities in funds distribution in order to deliver medical assistance to the population in EKO, classification of specific peculiarities and functions of the health care system as a whole, classification of interregional peculiarities of the health care system in EKO, health care development strategy in the RK for the purpose of its intensification can be used by ссылка скрытаfundamental and applied researches and faculty members in educational programs, connected with social sphere, and at practical hours (report on the use of scientific and research work results). Scientific and practical significance of the dissertation work lies in the fact that its results allow to take scientifically based decisions in order to improve health care on macro and mesa level while carrying-out a program of health care development in EKO for 2005-2007 (adoption deed of EKO health care department). Methodological recommendations on carrying out economic and sociological research in health care in EKO were worked out (adoption deed of public association “Association of physicians in EKO”). Proposals on health care institutions competitive recovery were worked out (certificate on practical application of social and economic activity of city hospital № 1). |