Знешняя палітыка польскай дзяржавы ў 1933-1939 гг.
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
далучэння да Рэйха часткі польскіх земель2. Нягледзячы на такія заявы, "санацыйныя" урад ускладала вялікія надзеі на змяненне пазіцыі Берліна ў дачыненні да Польшчы. У першую чаргу гэта тлумачылася яго дэманстратыўна негатыўным стаўленнем да СССР. У гэтым кантэксце Германія для польскай дзяржавы была свайго роду саюзніцай.
Па-другое ў выпадку паспяховай нямецкай экспансіі польскае кіраўніцтва разлічвала на тэрытарыяльныя набыцця за кошт Літвы, Чэхаславакіі і СССР.
Аднак у Германіі было сваё бачанне далейшага развіцця падзей у гэтым рэгіёне Еўропы. Ужо вясной 1933 г. у Берліне быў распрацаваны план авалодання тэрыторыяй "вольнага горада" Гданьска (Данцыга). Па ўмовах Версальскай дамовы, Гданьск уваходзіў у мытнай мяжы Польшчы. Дакументам прадугледжвалася саўдзел польскай дзяржавы ў кіраванні і эксплуатацыі порта, водных шляхоў горада, жалезных дарог. Польскаму ўраду належала права апекі над польскімі грамадзянамі "вольнага горада" наладжвання знешніх адносін Гданьску. Аднак самае галоўнае было тое, што тэрыторыя так званага данцыгскіх калідора аддзялялі Усходнюю Прусію ад астатняй Германіі. Вяртанне горада разглядаўся немцамі як аднаўленне "гістарычнай справядлівасці" накшталт узбуджанай Версальскім дагаворам. На практыцы яно давала магчымасць пабудаваць экстэрытарыяльных калідор праз Паморе для абяднання Германіі з Усходняй Прусіяй.
"Санацыйныя" польская дыпламатыя, як сведчаць дакументы не шукала шляхоў да ўрэгулявання адносінаў з Германіяй. Ужо 1 лютага 1933 года на сесіі Савета Лігі нацый міністр замежных спраў Ю. Бег заявіў, што Польшча не будзе больш прызнаваць становішча "Дагавора аб абароне нацыянальных меншасцяў", які быў часткай Версальскай дамовы. Фактычна гэта азначала, што Польшча не будзе прымаць удзел у пасяджэннях пры разглядзе нямецкага боку на становішча нацыянальных меншасцяў Польщи1. У адказ на гэта сенат Гданьска заявіў польскаму ўраду, што ён ліквідуе спецыяльную партовую паліцыю і ўключае порт і водныя шляху "вольнага горада" у кампетэнцыю гарадской паліцыі. У гэтых умовах урад Пілсудскага робіць чарговы крок да абвастрэння канфлікту. У ноч з 5 на 6 сакавіка польскі карабель высадзіў 200 польскіх жаўнераў на тэрыторыю горада. Сітуацыя абвастрылася. З мэтай ўрэгулявання гэтага супрацьстаяння 9 сакавіка ў Жэневе было склікана спецыяльнае пасяджэнне Савета Лігі Нацый. У выніку вострых дыскусій паміж прадстаўнікамі сената Гданьска і Міністэрства замежных спраў Польшчы быў дасягнуты кампраміс: ўласныя горада аддалі загад аб гарантыі польскіх мае рацыю, а польскі ўрад дэкларавала выхад польскага дэсанта з тэрыторыі "вольнага горада" 2.
Варта адзначыць, што ўсе гэтыя падзеі адбываліся тады, калі кіраўніцтва краін Захаду разгарнулі барацьбу за ўплыў на палітыку нацысцкай Германіі. Як адзначае савецкі гісторык Д.Климовський, гэта была барацьба за формулай "Каму дастанецца Гітлер?" 1. Менавіта ў гэты час больш гучна пачалі казаць пра "вялікадзяржаўнай палітыку" і кіраўнікі "санацыйныя" Польшчы, якія мелі надзеі выкарыстоўваць гітлерызм ў сваіх мэтах. Да таго-ж урад Пілсудскага спадзяваўся на тое, што пры вырашэнні спрэчных Польска-Германскіх пытаннях спрыяльнае значэнне для вырашэння апошніх ажыццяўляць Аўстрыйскае паходжанне Гітлера і непруська прыналежнасць яго оточення2.
Аднак, ужо пятага траўня ў Лондан прыбыў адмысловы пасланец нацыстаў Розенберг з мытай азнаямлення Ангельскага ўрада з планам, якім прадугледжвалася ліквідацыя "польскага калідора". Гэтая сустрэча ўсхвалявала польскія ўрадавыя кругі. З мэтай заспакаення Пілсудскага, 17 траўня на спецыяльныя сесіі Рэйхстага Гітлер адмаўляўся ад вайны, ад палітыкі германізацыі іншых народнасцяў, прызнаваў правы Польшчы, прадугледжаныя Версальскім дагаворам, і заявіў, што Нямеччына гатовая прыняць удзел у зняволенні пакта аб ненапад1. Як паказалі далейшыя падзеі гэта была чыста дэкларатыўная заяву. У той час фашысцкай Германіі яшчэ не была ў стане гвалтоўным шляхам змяніць польска-нямецкую мяжу. Спачатку гітлераўскае ўрад меў намер вырашыць унутрыпалітычныя праблемы. Менавіта таму Гітлер стараўся не абвастраць адносіны з Польшчай.
Аднак, урад Польшчы пакідаў без увагі тыя факты, якія сведчылі аб рэальных планах гітлераўскай Германіі. Збліжэнне Польшчы і Германіі адбывалася на "антысавецкай аснове".
Прытрымліваючыся тактыцы, якая супакойвала "санацыйныя" урад 27 мая Гітлер, выступаючы ў Кёнігсбергу па радыё, заявіў, што "нацыянал сацыялізм адхіляе любую палітыку змены межаў за кошт іншых народаў" 2. Гэта быў чарговы манеўр Германіі. Не маючы рэальных сіл для гвалтоўнага змены польска-нямецкай мяжы але жадаючы перашкодзіць магчымага паляпшэнню адносін паміж Польшчай і Савецкім Саюзам Гітлер аддаў загад немцам у Гданьску перайсці ад "антыпольскіх нападаў да наладжвання стасункаў з" санацыйныя "урадам" 1. Немцы запэўнілі Вярхоўнага камісара ў Лізе Нацый у Гданьску Ростинга ў тым, што ў выпадку перамогі нацыстаў у выбарах у сенаце "вольнага горада" апошнія прытрымлівацца існуючых дагавораў і спрабаваць памяншаць напружанне ў адносінах з суседняй Польшчай.
У выніку правядзення гітлераўцамі актыўнай перадвыбарчай кампаніі, 28 мая 1936 нацысты перамаглі на выбарах у сенат горада Гданьска.
Аднак, нягледзячы на фармальнае "ўрэгулявання" адносіны паміж Польшчай і Германіяй, на тэрыторыі Усходняй Прусіі і ў Верхняй Сілезіі. Так 28 чэрвеня (у дзень падп