Знешняя палітыка польскай дзяржавы ў 1933-1939 гг.
Дипломная работа - История
Другие дипломы по предмету История
»ялася. Не змянілася яго пазіцыя і тады, калі кіруючыя колы "санацыі" ужо мелі падрабязную дэталёвую и7нформацию аб падрыхтоўцы нямецкіх сіл да нападу на Польшчу. Той факт, што "санацыйныя" ўрад не даваў згоду на пропуск савецкіх войскаў праз сваю тэрыторыю на выпадак германскай агрэсіі супраць заходніх краін гуляе немалую ролю ў разгортванні вераснёвай катастрофы 1939
Немалую ролю адыграла Польшча ў зрыве маскоўскіх перамоваў, якія доўжыліся вясной і летам 1939 паміж СССР, Англіяй і Францыяй аб заключэнні дагавора аб узаемадапамозе. Англа-французская дыпламатыя шырока выкарыстоўвала польскі ўрад для стварэння штучных ускладненняў падчас переговорив1. Адмова заходніх дзяржаў ад вырашальных дзеянняў супраць германскага агрэсара канчаткова даказала, што ў сваёй знешняй палітыцы яны разлічвалі на ваенны сутыкненне Германіі з СССР. З іншага боку, пэўная доля віны ў зрыве перамоваў належала і СССР, якой з красавiку 1939 г. выношваў ідэю збліжэння СССР з Германіяй. Асабліва інтэнсіўнымі пошукі сталі пасля ліквідацыі М. Літвінава з пасады наркама замежных спраў у траўні 1939 Канчатковае высвятленне знешнепалітычных пазіцый СССР і Германіі завяршылася падпісаннем дамовы аб ненападзе ад 23 жніўня 1939 г. Падпісанне гэтага пакта рэзка змяніла суадносіны сіл у Еўропе: Польшча фактычна засталася сам-насам з гатовай да наступу Германіяй. Згодна з пакту абедзве дзяржавы падзялілі тэрыторыю Усходняй Еўропы ў свае сферы ўплыву за спіной ўрада і народа. Так, лёс Польшчы вырашалася яшчэ да пачатку вайны супраць яе. Яе тэрыторыя размяжоўваць па рэках Нараў, Вісла, Сан. На ўсход ад гэтай мяжы ў савецкай сферы ўплыву апынулася Заходняя Украіна і Заходняя Беларусь, на захад - сфера інтарэсаў Германіі. У гістарычным кантэксце зафіксаваныя дагаворам "ненападзе" і дэкляраваная Молатавым "сяброўства" ўяўляла на практыцы палітычную падтрымку фашысцкага нападу на Польшчу, савецкая бок не выказала ніякага асуджэння гэтай агрэсіі, не выказала на працягу ўсёй германа-польскай вайны верасня 1939 г., у выніку якой гітлераўцы і Савецкі Саюз захапілі Польшчу. (17 верасня - СССР увайшоў з усходу).
Падпісаўшы пагадненне, таемныя пратаколы СССР дапусціў грубы пралік - Гітлер фактычна ператварыў Савецкі Саюз у саўдзельніка агрэсіі, які пастаўляў стратэгічныя матэрыялы Германіі, а затым прыняў удзел у вайне супраць Польшчы. Ужо 5 верасня 1939 года гітлераўская бок усё часцей стала настойваць на тым, каб СССР хутчэй пачаў інтэрвенцыю супраць Польшчы.
верасня савецкія войскі пад падставе "распаду Польшчы і таму, што яе насельніцтва засталося напризволяще2 ўступілі на польскую тэрыторыю.
У гістарычнай літаратуры дыскутуюць з нагоды характару савецка-польскіх дзеянняў. Адны навукоўцы сцвярджаюць, што гэта была агрэсія, вайна СССР супраць Польшчы, іншыя - вызваленчы паход у Заходнюю Украіну і Заходнюю Беларусь.
З пункту гледжання міжнароднага права гэта была агрэсія, паколькі тут ўжывалася ваенная сіла супраць незалежнай дзяржавы. СССР у змове з Германіяй здзейсніў узброены напад на суверэнную Польшчу з мэтай захопу яе тэрыторыі. З фармальнага пункту гледжання гэта была вайна, дзе вяліся баі, былі ваеннапалонныя і забітыя. Што тычыцца вызваленчага паходу ў Заходнюю Украіну і Заходнюю Беларусь, то і сёння не спыняюцца спрэчкі аб трактоўцы яго цалкам процілеглымі тэрмінамі - ад "вызвалення" ў "акупацыі".
Такім чынам, можна зрабіць выснову, што да сярэдзіны 30-х гг польскі ўрад у знешняй палітыцы прытрымліваўся прынцыпу лавіравання паміж пронемецким курсам і падтрымкай бачнасці захавання адносін з СССР. Разумеючы, што ўнутры краіны (незадаволенасць пронемецким курсам знешняй палітыкі "санацыйныя" ўрада) не спрыяць ператварэнню антысавецкіх ідэй у канкрэтныя наступальныя планы дзяржаўнай палітыкі, польскі ўрад было зацікаўлена ў правядзенні такіх сумесных мерапрыемстваў з СССР, якія, не маючы характар палітычнага супрацоўніцтва, маглі быць з мэтай дэкларавання пашырэння польска-савецкіх сувязяў. Аднак, пачынаючы з 1935 г. польска-савецкія адносіны сталі паступова напальвацца. Польшча ўсё больш актыўна пачатку выступаць за збліжэнне з Германіяй, спадзеючыся выратаваць сваю будучыню. У гэтым кантэксце, яна да апошняга моманту не згаджалася даць дазвол на правядзенне войскаў праз тэрыторыю Польшчы ў выпадку германскай агрэсіі. Гэтага патрабаваў Савецкі Саюз падчас Франка-англа-савецкіх перамоў у жніўні 1938 г. у Маскве. Следствам польска-савецкіх адносін стаў савецка-польскі ўзброены канфлікт у верасні 1939 г. сумесныя дзеянні Германіі і Савецкага Саюза прывялі да страты Польшчай сваёй незалежнасці. Пэўная доля віны ў гэтым ёсць і на сумленні тагачаснага "санацыйныя" ўрада Польшчы.
Высновы
Міжнародная абстаноўка, якая склалася пасля прыходу нацыстаў да ўлады ў Германіі, паставіла ўрад Польшчы перад неабходнасцю ажыццявіць адказны выбар, ад якога, як потым пакажа далейшае развіццё падзей, залежала само існаванне польскай дзяржавы. Стратэгічнае становішча Польшчы на шляху нямецкага паходу на ўсход", вастрыня і нявырашанасць супярэчнасцяў з Германіяй, якая адкрыта прэтэндавала на польскія тэрыторыі ў заходняй частцы краіны, не перашкодзілі ўкаранення "санацыйныя" урадам пранямецкі курс знешняй палітыкі. Такая пазіцыя тлумачылася "вялікадзяржаўнай палітыкі" Польшчы (імкненнем стварыць ва Усходняй Еўропе блок дзяржаў пад кіраўніцтвам Польшчы, чаму ў пэўнай меры спрыяла абвастрэння германа-савецкіх адносін), нег