Гісторыя паходжання драмы і яе развіццё ў творчасці Эсхіла, Сафокла, Еўрыпiда
Курсовой проект - Литература
Другие курсовые по предмету Литература
іда трагічным з паэтаў. Паэта цікавяць запал і іх барацьба, што радніць яго з мастацтвам новых часоў. Ён стварае психолгичну драму.
Раскрыццё ўнутранага свету чалавека патрабуе ўмення будаваць маналогі, дыялогі, і тут Еўрыпід дасягае вялікага майстэрства.
Паэт-філосаф ўпершыню ў драматургіі смела спалучае камічнае і трагічнае, як гэта бывае і ў жыцці. Напрыклад, у трагедыі Алкеста гаворыцца пра маладую жанчыну, якая добраахвотна пагадзілася памерці замест свайго мужа.
Тым часам дзеці, за падзел хапаючыся,
Галосяць. Іх па чарзе да грудзей яна,
Гатова памерці, горне, палашчыць.
Рыдала і ўся прыслуга, спачуваючы
Сваёй ўладальніцы. А яна да кожнага
Руку просягае. З самых бедных
Развітваецца і сардэчны чуе водгук.
Ледзь одбринилы яе апошнія словы развітання з дзецьмі, толькі панеслі памерлай, як зяўляецца Геракл. Вясёлы, есць за дваіх, шмат пе, гучна спявае - і такое кантраснае супастаўленне падкрэслівае трагізм сітуацыі. Пасля гэты прыём шырока прымаць Шэкспір.
Трагедыі паэта-наватара першапачаткова не мелі прызнання. Вядомасць прыйшла да яго толькі пасля смерці, яму аддавалі перавагу нават перад Эсхілам. Пра гэта распавёў прыхільнік Эсхіла Арыстафана.
Творчасць Эўрыпіда мела асабліва вялікі ўплыў на развіццё еўрапейскай драмы.
Сярод пес Эўрыпіда, якія дайшлі да нас, самыя Медэя (341 г. да н. Э), Іпаліт (428 г. да н. Э), Іфігенія ў Авлиде (405 р. да н. н.э.) і Вакханки, традыцыйна пабудаваныя на міфалагічных паданнях.
У трагедыі Медэя Еўрыпід скарыстаўся старажытным міфам аб паходзе арганаўтаў за залатым руном, але песу напісаў сучасную. Міф раскрываецца тут у нечаканым для афінскага гледача ракурсе: Ясон паўстае не як вялікі герой, а як капрызны палюбоўнік, няслушны муж, здраднік Медеи. Ён закахаўся ў іншую жанчыну (Глаўка), хоча на ёй ажаніцца, а Медею пакідае.
Трагедыя Эўрыпіда Іпаліт адлюстроўвае трывожныя разважанні чалавека падчас крызісу старой рэлігіі, філасофіі і маралі. У Іпаліта яшчэ ярчэй, чым у Медее і іншых трагедыях, раскрываецца тэма трагічнага няведання.
Першы варыянт гэтай трагедыі выклікаў абурэнне афінскіх грамадзян, якія ацанілі яго як амаральны, паколькі гераіня сама растлумачыць у любові свайму пасерб. Еўрыпід перапрацаваў трагедыю і паставіў яе пад назвай Іпаліт увянчаны (ці Іпаліт). Гэты раз яна мела велізарны поспех і заслужыла першае месца. Сюжэтам Іпаліта стаў эпізод мясцовай легенды, апавядала пра жыццё афінскага цара Тесея. Дзеянне адбываецца перад яго палацам.
У Пралогу з маналогам выступае багіня кахання Афрадыта, якая выхваляецца сваёй уладай над усімі людзьмі, мужчынамі і жанчынамі, схіляюцца перад яе магутнымі чарамі і прыносяць на яе алтар свае дары. Але багіня лічыць сябе глыбока абражанага сынам Тесея Іпаліт, ён яшчэ ні разу не пакахаў жанчыну або дзяўчыну і не прынёс Афрадыце ахвяру. Багіня абяцае яму за гэта жорстка адпомсціць:
Юнак, нам варожы, стане ахвярай
Праклёнаў бацькі…
Такім чынам, і тут, як у многіх трагедыях Эўрыпіда, у Пралогу коратка выкладзена ўтрыманне ўсёй песы. Аказалася, што каханне Фёдар да Іпаліта - гэта жорсткая помста багоў. Злачынная каханне Фёдар-гэта толькі пачатак помсты Афрадыты, бо менавіта яна ўдыхнула гэтую страсць ў сэрцы дабрадзейнай жанчыны. Назіраючы каму няма назову пакуты сваёй гаспадыні, карміцелька вырашае палегчыць яе мукі і распавядае пра невыноснай запал Фёдар Іпаліт, чым выклікае яго абурэньне і гнеў. Іпаліт адпрэчвае ганебную прапанову карміцелькі і клянецца, што ніколі не ганьбіць сябе сувяззю з жонкай свайго бацькі, не аддасьць яго. У гутарцы з Фёдар ён кідае ёй у твар словы нянавісці:
Зрэшты, чаго ты вартая, ведаю цяпер ужо.
Але прападзі вы! Усіх жанчын ненавіджу!
Усе драматычныя падзеі ў доме Тесея адбываюцца па волі багіні Афрадыты. Мужны прыгажун Іпаліт не прызнаваў ўлады Афрадыты-багіні кахання. На яго думку, яна ўвасабляе ўсё зло, якое існуе на зямлі, праз яе - кожны бруд і бязбожнасьць. Іпаліт супрацьпастаўляе Афрадыце - багіні, якой служаць у начной цемры, - Артэміду. Іпаліт-паляўнічы, сын амазонкі, яго зачароўвае прырода.
Эўрыпіда абвінавачвалі ў бязбожнасці. Сапраўды, у Іпаліта багі паказаны дробязнымі, абразлівымі, капрызнымі, іх паводзінах і намерам хапае велічы і высакароднасці.
Еўрыпід паказвае чалавека ў разладзе не толькі з багамі і іншымі людзьмі, але і з сабой.
Твор пачынаецца сцэнай трызнення Фёдар. Каханне паказваецца як хвароба. Царыцы здаюцца лес, поле, ручай, ён чуе брэх паляўнічых ганчакоў. Тут Еўрыпід геніяльна намаляваў падсвядомае: бо прадмет яе запалу - паляўнічы!
Ён туды мяне - у горы, у лясы вядуць,
Дзе елі, дзе сабакі звирожерни імчацца
І наляціць вось-вось
На спалохана здабычу - плямістую лань.
Вось бы свіснуць мне на тых ганчакоў!
Вось бы дзіды метна фессалийского!
Вобраз Іпаліта надзвычай жыццёвы, да таго ж Еўрыпід пераносіць на яго характэрныя прыкметы свайго часу. Гэты міфалагічны герой паўстае як спараджэнне эпохі крызісу афінскага грамадства. Сын цара, ён павінен зрабіць для трон, а для гэтага павінен вучыцца кіраваць дзяржавай. У трагедыі ж Іпаліт актыўны толькі тады, калі гаворка ідзе пра паляванне, іншыя справы, акрамя культу Артэміды, яго не цікавяць. Любімы занятак Іпаліта - зносіны з багіняй, спляценне для яе вянкоў з кветак, знаходжанні ў тых месцах, дзе не ступала яшчэ нага чалаве